پرش به محتوا

فاطمه اختصاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فاطمه اختصاری
فاطمه اختصاری در سال ۱۳۹۲
زادهٔ۲۶ خرداد ۱۳۶۵
ملیتایرانی
تحصیلاتدانشجوی اخراجی دکترای رشتهٔ مامایی
پیشهشاعر، ترانه‌سرا، نویسنده و منتقد
سبکغزل پست‌مدرن
وبگاه
www.ekhtesari.com

فاطمه اختصاری (زادهٔ ۲۶ خرداد ۱۳۶۵) شاعر، ترانه‌سرا، نویسنده، فیلمساز و زندانی سابق سیاسی ایرانی است. او از شاعران مطرح غزل پست‌مدرن در دههٔ ۱۳۸۰ خورشیدی بود و بسیاری از آثارش به زبان‌های دیگر نظیر نروژی، انگلیسی، آلمانی، چکی و عبری ترجمه شده است. همچنین بسیاری از آثار او توسط خوانندگانی نظیر شاهین نجفی، شادی امینی، نوید زردی و ماریا اجرا شده است.

دستگیری و زندانی شدن اختصاری در سال‌های آغازین دههٔ ۹۰ بازتاب زیادی در رسانه‌های جهانی داشت. او پس از چند بار دستگیری، نهایتا در دادگاه انقلاب تهران به‌خاطر فعالیت‌های ادبی و هنری‌اش به ۱۱.۵ سال زندان و ۹۹ ضربه شلاق محکوم شد. وی در سال ۱۳۹۴ به‌صورت غیرقانونی از ایران خارج شد و از زمستان ۱۳۹۵ به‌عنوان هنرمند مهمان در نروژ زندگی می‌کند.

زندگی

[ویرایش]

اختصاری در ۲۶ خرداد ۱۳۶۵ در شهر کاشمر به دنیا آمد. پدر او قبل از به دنیا آمدنش در یک حادثه درگذشت و وی پس از چند سال زندگی در کنار خانواده مادری، در همان کودکی به همراه مادر جوانش به شهر مشهد کوچ کرد. او در دوران نوجوانی به فعالیت‌هایی نظیر ورزش حرفه‌ای، گویندگی در رادیو، نقاشی و نوشتن می‌پرداخت، اما پس از قبولی در رشته مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال ۱۳۸۳، به شکل تخصصی نوشتن شعر و داستان را دنبال کرد.[۱][۲][۳]

او پس از قبولی در مقطع کارشناسی ارشد مامایی در دانشگاه تربیت مدرس تهران، در سال ۱۳۸۸ به تهران مهاجرت کرد و پس از چند بار دستگیری و محکومیت به ۱۱.۵ سال زندان و ۹۹ ضربه شلاق، در ۱۷ آذر ۱۳۹۴ از ایران به کردستان عراق گریخت و پس از مدتی زندگی پنهانی در آنجا، خودش را به کشور ترکیه رساند.[۴][۵]

اختصاری با دعوت موسسه آیکورن از زمستان ۱۳۹۵ به کشور نروژ آمد و درحال‌حاضر در شهر لیل‌هامر این کشور زندگی می‌کند.[۶][۷]

او هم‌اکنون از مدیران وکسفو بوده و همچنین به‌عنوان شاعر، نویسنده، ویراستار، سخنران و مدرس در اروپا فعالیت می‌کند.[۸][۹][۱۰]

فعالیت‌های فرهنگی و هنری

[ویرایش]

اختصاری در حوزه‌های مختلف هنری فعالیت داشته است. از او تابه‌حال چندین مجموعه شعر و داستان به چاپ رسیده و همچنین ترانه‌های او توسط خوانندگان مختلفی اجرا شده است. فعالیت‌های ژورنالیستی او نیز سردبیری چندین نشریه و چاپ مقاله در حوزه‌های گوناگونی نظیر ادبیات، سیاست، زنان و زبان‌شناسی را دربرمی‌گیرد. اختصاری به‌عنوان یک مستندساز تجربه کارگردانی چندین فیلم را در کارنامه دارد و در آثار دیگری هم به‌عنوان بازیگر، دستیار کارگردان و... حضور داشته است. او به‌عنوان مدرس نیز تجربه برگزاری چندین کارگاه را در حوزه‌هایی نظیر عروض، مطالعات جنسیت و... در کارنامه دارد. همچنین حضور او به‌عنوان یک فعال اجتماعی برابری‌خواه در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشته است که می‌توان به حضور با لباس و گریم مردانه در ورزشگاه آزادی اشاره کرد که حتی پس از دستگیری او توسط زنان بسیاری ادامه پیدا کرد. اختصاری همچنین در دو دهه اخیر در بسیاری از فستیوال‌های ادبی و هنری برنده‌ی جایزه شده یا به‌عنوان داور حضور داشته است.[۶][۱۱][۱۲]

فعالیت‌های ادبی

[ویرایش]

قبل از خروج از ایران

[ویرایش]

اختصاری نوشتن شعر و داستان را از دهه هفتاد و تحصیل در مقطع راهنمایی (۱۱ سالگی) آغاز کرد.[۱۳] اما در سال‌های آغازین دهه هشتاد و پس از ورود به دانشگاه با سید مهدی موسوی، که به‌عنوان پدر غزل پست‌مدرن شناخته می‌شود، آشنا و وارد کارگاه‌های ادبی او شد.[۱۴][۱۵] او با ورود به این کارگاه‌ها فعالیت در حوزه غزل پست‌مدرن را آغاز کرد و توانست در جشنواره‌های مختلف ادبی نظیر جشنواره مهرگان و جایزه خورشید مقام کسب کرده و نام خودش را در کشور مطرح کند.[۱۶][۱۷][۱۸] او همچنین در سال ۱۳۸۶ داوری اولین جشنواره سراسری غزل پست‌مدرن و انتخاب اثر برای مجموعه گریه روی شانه تخم‌مرغ را به عهده داشت.[۱۹][۲۰]

او در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ سردبیر فصلنامهٔ تخصصی «همین فردا بود» بود که به غزل پست‌مدرن می‌پرداخت. این نشریه در بهار ۱۳۸۸ توقیف شد و هرگز اجازه انتشار مجدد پیدا نکرد.[۲۱][۲۲] اختصاری همچنین در سایت‌ها و نشریات بسیاری نظیر «لیچار» و «عقربه» در دهه هشتاد و نود مسئولیت بخش شعر را به عهده داشته است.[۲۳]

او در وبلاگ ادبی پرطرفداری به نام «رقص روی سیم‌های خاردار» نیز می‌نوشت که چندین بار (در آدرس‌های مختلف) به دستور قضایی فیلتر و حذف شد؛ اما بارها با رأی مردم یا نظر کارشناسان به‌عنوان وبلاگ برتر مورد تقدیر قرار گرفت.[۲۴][۲۵][۲۶] همچنین انتشار مقالات او مانند «روزی که زن شدم»، «ترفندهای زبانی در غزل پست مدرن»، در نشریات و سایت‌های گوناگون، با استقبال مخاطبان و منتقدان روبرو شد.[۲۷][۲۸]

اولین مجموعه‌شعر او با نام «یک بحث فمینیستی قبل از پختن سیب‌زمینی‌ها» پس از سانسور و کشمکش‌های طولانی در اردیبهشت ۱۳۸۹ در نمایشگاه کتاب تهران منتشر شد، اما با وجود استقبال فراوان مردم، به همراه سه مجموعهٔ دیگر از شاعران غزل پست‌مدرن، در روز دوم از نمایشگاه جمع و تمامی نسخه‌های آن خمیر شد. اختصاری نسخه بدون سانسور این مجموعه را به‌صورت فایل الکترونیکی رایگان منتشر کرد و چندی بعد نسخه‌های چاپی آن نیز به‌صورت زیرزمینی در خیابان انقلاب تهران توسط دستفروشان عرضه شد.[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲]

مجموعه دوم او، «کنار جاده فرعی» در سال ۱۳۹۲ با حذف بیش از دو سوم اشعار مجوز گرفت، درحالی‌که خود اختصاری در زندان به‌سر می‌برد. حذفیات این مجموعه دایره وسیعی از کلمات و مفاهیمی را شامل می‌شد که از دیدگاه ممیزان وزارت ارشاد اروتیک، سیاسی یا مذهبی بودند.[۳۳] این کتاب باوجود محدودیت در عرضه و ممنوعیت برگزاری هرگونه مراسم رونمایی یا نقد با استقبال مخاطبان روبرو شد و در زمانی کوتاه به چاپ چندم رسید.[۳۴]

آخرین مجموعه‌ای که فاطمه اختصاری در ایران به چاپ رساند، «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» بود که علاوه بر غزل پست‌مدرن برخی از اشعار آزاد و ترانه‌های او را نیز شامل می‌شد و در سال ۱۳۹۴ و چند ماه قبل از خروج او از ایران منتشر شد. پیش از انتشار این کتاب چندین گزارش در سایت‌های سپاه و اخبار ۲۰:۳۰ صداوسیما منتشر شد که این مجموعه را حاوی «اشعار شاهین نجفی به همراه عکس‌های مبتذل فاطمه اختصاری» دانسته بودند؛ درحالی‌که در خود کتاب هیچ شعری از شاهین نجفی یا عکسی وجود نداشت.[۳۳] مجموعهٔ منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری بلافاصله پس از انتشار، توقیف و از بازار جمع‌آوری شد. مدیر کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران ابتدا دلیل توقیف را استفاده خوانندگان خارج از ایران از اشعار این کتاب دانست.[۳۵] اما پس از آنکه مشخص شد هیچ شعری از این مجموعه به‌صورت اثر موسیقایی منتشر نشده است، خبرگزاری‌های سپاه آن را شامل توهین به مقدسات و دفاع مقدس دانستند.[۳۶][۳۷] معاون فرهنگی وزارت ارشاد نیز علت جمع‌‌آوری کتاب با وجود داشتن مجوز را گزارش‌های باشگاه خبرنگاران و صداوسیما دانست.[۳۸] در ماه‌های بعد نیز گزارش‌هایی از جمع‌آوری این مجموعه از بازار در سایت‌های منسوب به سپاه منتشر شد.[۳۹]

جلد کتاب «در میان تارهای عنکبوت»

مقالات زیادی این مجموعه و آثار دیگر اختصاری را از دیدگاه‌هایی نظیر سبک نوشتاری زنانه و تکنیک‌های پست‌مدرن بررسی کرده‌اند.[۴۰][۴۱][۴۲]

بسیاری از آثار اختصاری نظیر کتاب «زنیدن در باران» هرگز اجازه چاپ و انتشار پیدا نکردند. او در بسیاری از سال‌های اقامتش در ایران ممنوع‌الفعالیت بود[۴۳] و حتی از حضور او در جلسات ادبی جلوگیری می‌شد.[۴۴] وی کارگاه‌های شعری را نیز به‌صورت حضوری و مجازی اداره می‌کرد که با فشار ارگان‌های امنیتی بسته شدند.[۴۵][۴۳][۴۶] او همچنین آخرین مصاحبه‌ با سیمین بهبهانی را پیش از درگذشتش انجام داد و در همان سال به‌عنوان یکی از نمایندگان شعر ایران به سوئد سفر کرده و در در جشنواره «تظاهراتی روی میز من» شعرخوانی کرد.[۴۷][۴۸][۴۹]

در سال‌های آخر حضور اختصاری در ایران، اشعار او در دو مجموعه‌شعر به زبان چکی، تحت عنوان‌های در میان تارهای عنکبوت و وقتی نسیم میان‌بر می‌رود، با ترجمهٔ رادک هاسالیک به چاپ رسیدند.[۵۰][۵۱] همچنین مجله ادبی کریتیکر (Kritiker) شماره ۲۸ و ۲۹ خود را به انتشار ترجمهٔ سوئدی آثار فاطمه اختصاری و چند شاعر مطرح دیگر از ایران اختصاص داد.[۴۸]

پس از خروج از ایران

[ویرایش]

اختصاری در سال‌های آغازین خروج خود از ایران، اولین مجموعه‌ از داستان‌های کوتاه خود را با نام «شنا کردن در حوضچهٔ اسید» را در لندن به زبان فارسی منتشر کرد. این مجموعه که شامل ۱۷ داستان بود، منتخبی از داستان‌های کوتاه او در دهه هشتاد و نود را دربرمی‌گرفت و بیشتر در فضاهای مدرن شهری رخ می‌داد.[۵۲]

اما دومین مجموعه او با نام «مرده‌ای که مرده بود، یک نفس عمیق کشید» (با نام فرعی «۳۸ روز انفرادی اوین») شامل نوشته‌های وبلاگی او پس از زندان بود که در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ با نام مستعار و تحت عنوان «کمدی غیرالهی» در فضای مجازی منتشر شده بود و با زبانی شاعرانه به شرح خاطرات زندان می‌پرداخت.[۵۳]

اولین مجموعه‌شعر اختصاری پس از خروج از ایران در سال ۱۳۹۶ به چاپ رسید و «بت بزرگ» نام داشت. این مجموعه شامل آثار جدید او به‌همراه اشعاری بود که در ایران اجازهٔ انتشار نیافته بودند و شامل ۱۱۵ شعر در قالب‌های غزل پست‌مدرن، آزاد، نیمایی و ترانه بود.[۵۴][۵۵] این کتاب اگرچه در خارج از ایران توسط نشر آمازون منتشر شد و به فروش رفت[۵۶] اما نسخهٔ الکترونیک آن توسط اختصاری برای ساکنان ایران و افغانستان به‌صورت رایگان در فضای مجازی قرار گرفت و همچنین توسط دستفروشان کتاب‌های زیرزمینی در ایران به فروش رفت.[۵۷]

اختصاری مجموعه‌داستان بعدی و هفتمین کتاب خود با نام «تبر» را در سال ۱۳۹۷ منتشر کرد که شامل ۱۶ داستان کوتاه بود که همگی پس از خروج او از ایران نوشته شده بودند. داستان‌های این مجموعه نیز مانند کتاب «شنا کردن در حوضچهٔ اسید» در فضای مدرن شهری رخ می‌دادند و ب�� واکاوی روابط انسانی می‌پرداختند. این مجموعه نیز مانند کتاب قبلی اختصاری توسط نشر آمازون منتشر شد اما نسخهٔ الکترونیک آن برای ساکنان ایران و افغانستان به‌طور رایگان در فضای مجازی قرار گرفت.[۵۸][۵۹] او این مجموعه را به همراه کتاب قبلی‌اش (بت بزرگ) و مجموعه‌داستان بعدی‌اش (اِبی) بخشی از یک سه‌گانه می‌داند.[۶۰][۶۱] این مجموعه از دیدگاه استفاده از تکنیک‌های پست‌مدرن در ادبیات داستانی فارسی مورد توجه و بررسی منتقدان بوده است.[۶۲]

اختصاری در سال ۱۳۹۹ کتابی پلی‌ژانر با نام «نزدیکی» را به‌صورت نسخه‌ی الکترونیک رایگان منتشر کرد. این مجموعه یک اتوبیوگرافی پست‌مدرن است که به صورت هایپرتکست عرضه شده و مخاطب می‌تواند با کلیک بر روی کلمات آن به عکس‌ها، ویدئوها و آهنگ‌هایی در فضای مجازی متصل شود. این کتاب یکی از اولین تجربه‌ها در ادبیات فارسی برای چاپ یک مجموعهٔ هایپرتکست است.[۶۳]

او در سال ۲۰۲۰ میلادی کتابی دو زبانه (نروژی-فارسی) با نام Vi overlever ikke (زنده نمی‌مانیم) را در کشور نروژ با نشر «ترنسفر فورلاگ» به چاپ رساند که با استقبال منتقدان و مخاطبان اروپایی همراه شد.[۶۴][۶۵][۶۶] این اولین مجموعه‌شعر اختصاری به زبان نروژی بود.

وی سپس مجموعهٔ دوم خود به زبان نروژی را در سال ۲۰۲۲ با نام Hun er ikke kvinne (زن نیست) با نشر «آسکهوگ» به چاپ رساند.[۶۷] این مجموعه نقدهای بسیار مثبتی را دریافت کرد[۶۸][۶۹] و یکی از کتاب‌های شعر پرفروش در سال ۲۰۲۲ در نروژ بود.[۷۰][۷۱]

همچنین ترجمهٔ اشعار اختصاری در بسیاری از آنتولوژی‌های مطرح منتشر شده که می‌توان برای نمونه به آنتولوژی دیک دیویس با نام The Mirror Of My Heartو همچنین مجموعهٔ Å kysse en ørken, å kysse en myr اشاره کرد.[۷۲][۷۳]

حضور اختصاری در فستیوال‌های ادبی و هنری پس از خروج از ایران گسترش یافته و او به‌عنوان شاعر یا سخنران در بسیاری از فستیوال‌های مطرح جهانی حضور داشته است.[۷۴][۷۵][۷۶][۷۷] او با برنامه‌های فارسی خارج از ایران نیز در ارتباط بوده و به‌عنوان داور یا مدرس به حضور خود در محافل ادبی فارسی‌زبان ادامه می‌دهد.[۷۸][۷۹]

فعالیت‌ها در عرصهٔ موسیقی و ترانه

[ویرایش]

اشعار او توسط خوانندگان مختلفی اجرا و منتشر شده است، به‌طور مثال: یکی از اشعار کتاب اولش در آلبومی از شاهین نجفی به همراه سیدمهدی موسوی، افشین مقدم و یغما گلرویی به اجرا درآمده است.[۸۰][۸۱] همچنین اشعار دیگری از او توسط خوانندگان مختلفی اجرا شده که از مطرح‌ترین آنها می‌توان به ترانهٔ ۲۸ با صدای شادی امینی اشاره کرد.[۸۲] کارگاه‌های شعر او در تهران در سال ۱۳۹۱ با انتشار خبری در باشگاه خبرنگاران جوان و انتشار در خبرگزاری‌ها و سایت‌های اصولگرا تعطیل شد.[۸۳] با فاطمه اختصاری مصاحبه‌هایی توسط روزنامه شهرآرا، رادیو زمانه و خبرگزاری کتاب (ایبنا) انجام شده است.[۸۴][۸۵][۸۶] او دانشجوی دکترای رشتهٔ مامایی بوده اما به دلیل فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اخراج شده است.

حضور او در سال ۱۳۹۱ در ورزشگاه آزادی در بازی ایران-کره جنوبی بحث‌های زیادی به پا کرد و حتی در سایت‌های خارجی مثل «میدل ایست آنلاین» منتشر شد که مدت‌ها در سایت بالاترین، گویا و بسیاری از سایت‌های خبری پخش می‌شد. بسیاری از هنرمندان از کار او حمایت کردند اما خبرگزاری‌های اصولگرا نظیر باشگاه خبرنگاران جوان کار او را تقبیح کردند.[۸۷]

بعد از توقیف و خمیر شدن کتاب اولش، در دولت احمدی‌نژاد هیچ‌یک از کتاب‌های جدید او از وزارت ارشاد جمهوری اسلامی موفق به کسب مجوز نشدند یا پس از مدت کوتاهی از انتشار، از بازار جمع‌آوری شدند.

فاطمه اختصاری در تاریخ ۱۷ آذر سال ۱۳۹۲ توسط نیروهای اطلاعات سپاه در منزلش بازداشت شد و پس از ۳۸ روز زندان انفرادی با قید وثیقه آزاد شد.[۸۸] آخرین مجموعه شعر او تحت عنوان «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» که در نمایشگاه کتاب ۱۳۹۴ حضور داشت، با فشار صدا و سیما و خبرگزاری‌های زنجیره‌ای سپاه در روز دوم از نمایشگاه کتاب جمع‌آوری شد.[۸۹] در سال ۲۰۱۳ میلادی به کوشش چند تن از نویسندگان و شاعران اهل چک، از جمله «رادک هاسالیک»، تعدادی از اشعار او به سه زبان چاپ و منتشر شده است که عنوان این کتاب «در میان تارهای عنکبوت» است.

او پس از اقامت در نروژ تاکنون سه مجموعهٔ داستان کوتاه و خاطرات و یک مجموعهٔ شعر به زبان فارسی به چاپ رسانده است که هم‌اکنون نسخهٔ زیرزمینی این کتاب‌ها در ایران به صورت غیرقانونی به فروش می‌رسد.[نیازمند منبع]


او همچنین در زمینهٔ فیلمسازی نیز فعال بوده و تا به حال سه فیلم کوتاه مستند با نام‌های «هنوز»، «بعد از من» و «جاده» و یک فیلم بلند مستند با نام «غیرقابل چاپ» (که به تاریخ و وضعیت سانسور کتاب در ایران می‌پردازد) را کارگردانی کرده است.

او در ایران سردبیری نشریهٔ همین فردا بود را به‌عهده داشت و در نروژ سردبیر و مدیر مسوول گاهنامه‌ای ادبی است که تا به حال، شماره‌های میم، جیم، لاف، ژ، دال و خخخ از آن منتشر شده است.

زندان

[ویرایش]

فاطمه اختصاری در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۹۴ در دولت حسن روحانی به همراه مهدی موسوی با حکم شعبهٔ ۲۸ دادگاه انقلاب تهران (قاضی مقیسه) به ترتیب به ۱۱ و نیم و ۹ سال حبس و ۹۹ ضربه شلاق محکوم شدند.[۹۰] آن‌ها پس از اعتراض به رأی دادگاه و حکم بدوی، به دلیل وجود احتمال نسبتاً قویِ عدم تغییر حکم بدوی در دادگاه تجدید نظر و نهایی شدن حکم سنگین اولیه، به صورت غیرقانونی و از مرزهای کردستان از کشور خارج شدند. او پس از یک و سال نیم اقامت در کشور ترکیه، با استفاده از بورس آیکورن به نروژ مهاجرت کرد و هم‌اکنون در این کشور زندگی می‌کند.[۹۱]

آثار

[ویرایش]
  • یک بحث فمینیستی قبل از پختن سیب زمینی‌ها ۱۳۸۸، نشر سخن گستر، شابک:۱-۷۷۲-۴۷۷-۹۶۴-۹۷۸
  • کنار جادهٔ فرعی ۱۳۹۲، نشر نیماژ
  • منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری ۱۳۹۴، نشر نیماژ
  • در میان تارهای عنکبوت ۲۰۱۳، چاپ شده در کشور چک
  • شنا کردن در حوضچهٔ اسید ۱۳۹۵، نشر اچ اند اس مدیا
  • مرده‌ای که مرده بود، یک‌نفس عمیق کشید ۱۳۹۶، مؤسسهٔ توانا
  • بت بزرگ ۱۳۹۶، نشر سایه‌ها
  • تبر ۱۳۹۷، نشر سایه‌ها
  • نزدیکی ۱۳۹۹، نشر سایه‌ها[۹۲]
  • Vi overlever ikke (زنده نمی‌مانیم)، نشر ترنسفر فورلاگ (نروژ) ۲۰۲۰
  • Hun er ikke kvinne (زن نیست)، نشر آسکهوگ (نروژ) ۲۰۲۲[۹۳]

پانویس

[ویرایش]
  1. فاطمه اختصاری و کابوس‌های درد مشترک؛ در گفتگو با شبنم طلوعی (به انگلیسی), retrieved 2024-12-06
  2. Persian Awards (2023-08-16), مروری بر مصاحبه با فاطمه اختصاری - قسمت اول, retrieved 2024-12-06
  3. «یک مصاحبه ی زیرخاکی – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  4. VOA Farsi (2016-02-25), تبلت شش اسفند - گفت و گو با مهدی موسوی و فاطمه اختصاری، دو شاعر ایرانی, retrieved 2024-12-06
  5. MBC PERSIA (2024-03-01), چندشنبه با سینا | فصل پنجم | قسمت 23 | با حضور فاطمه اختصاری | شاعر، داستان نویس، ترانه سرا, retrieved 2024-12-06
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «Fatemeh Ekhtesari - ICORN - International Cities of Refuge Network». www.icorn.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  7. Santi74bb (۲۰۱۷-۱۲-۰۶). «Fatemeh Ekhtesari, human rights defender relocated with the support of ProtectDefenders.eu». ProtectDefenders (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  8. «The Board». WEXFO (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  9. «DKS – Hun er ikke kvinne – Fatemeh Ekhtesari». en.ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  10. «Our People». Sic Publishing (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  11. «درباره‌ی فاطمه اختصاری – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۶.
  12. فاطمه اختصاری (به انگلیسی), retrieved 2024-12-06
  13. «یک مصاحبه ی زیرخاکی – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  14. «bbk 75». Clyp. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  15. «رادیو زمانه | خاک | گفت‌وگو | روابط انسان‌ها و علت‌ها و معلول‌ها». zamaaneh.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  16. 10 (۲۰۰۶-۰۹-۲۳). «جشنواره شعر و داستان دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور بکار خود پایان داد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  17. Arman. "بیش اندیش | فاطمه اختصاری" (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-08.
  18. «Fatemeh Ekhtesari - ICORN - International Cities of Refuge Network». www.icorn.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  19. «شعری از فاطمه اختصاری – سایت ادبیات پیشرو ایران آوان گاردها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  20. آبان 1396، فاطمه اختصاری | 4 (۲۰۱۷-۱۰-۲۶). «شعری از فاطمه اختصاری». شهرگان. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  21. «فاطمه اختصاری». journalismisnotacrime.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  22. «Fatemeh Ekhtesari». Leser søker bok (به نروژی بوک‌مل). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  23. «معرفی کتاب - معرفی نویسنده - صدای مؤلف». شهرگان. ۲۰۱۸-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  24. borna.news. «پرشین بلاگ دوازده ساله شد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  25. «فاطمه اختصاری؛ در تهران حذف و سانسور پیچیده‌تر و سازمان‌یافته‌تر است». iranwire.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  26. «درباره‌ی فاطمه اختصاری – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  27. «فاطمه اختصاری: «هرگونه باور و افق رهایی‌بخش از دست رفته»». www.radiozamaneh.com. ۲۰۱۲-۰۴-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  28. «احکام طولانی زندان برای دو شاعر در ایران – DW – ۱۳۹۴/۷/۲۱». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  29. «یک بجث فمنیستی قبل از پختن سیب‌زمینی‌ها، اثر فاطمه اختصاری – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  30. Shadi SABOJI (2016-08-17), زورق ادبیات در آبهای دور׃شادی سابجی گفت و گو با فاطمه اختصاری قسمت38, retrieved 2024-12-08
  31. MBC PERSIA (2024-03-01), چندشنبه با سینا | فصل پنجم | قسمت 23 | با حضور فاطمه اختصاری | شاعر، داستان نویس، ترانه سرا, retrieved 2024-12-08
  32. «gooya news :: politics: ناپديدی اجباری دو شاعر، سيدمصطفی رضي��ی». news.gooya.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۸.
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ D، S. (۲۰۱۶-۰۳-۰۲). «ممیزی، زندان، مهاجرت و زنانگی». سایت خبری‌ تحلیلی زیتون. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  34. «درباره‌ی فاطمه اختصاری – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  35. «جمع آوری کتاب شعر به دلیل استفاده شاهین نجفی از اشعار شاعر». BBC News فارسی. ۲۰۱۵-۰۵-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  36. «جمع آوری کتاب توهین‌آمیز از سطح نمایشگاه». پايگاه خبری افکارنيوز. ۲۰۲۴-۱۲-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  37. «کتاب شاعر شاهین نجفی از سطح نمایشگاه کتاب جمع‌آوری شد». نسیم آنلاین. ۲۰۱۵-۰۴-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  38. «جمع آوری یک کتاب از نمایشگاه/ارشاد می‌گویدشعرهایش را خواننده خارج از کشور خوانده است». iranwire.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  39. جوان‌آنلاين. «كتاب شاعر هتاك در تهران ممنوع اما در اصفهان فروخته شد!». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  40. بابادی عکاشه سمیرا. «بررسی سبک نوشتاری زنانه در غزل پست مدرن با تکیه برپنج غزل فاطمه اختصاری». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  41. sorlapc1 (۲۰۲۱-۰۲-۲۴). «بررسی لحن در غزل پست‌مدرن با توجه به امکانات و محدودیت‌های آن – سروش علی‌نژاد». کنصفر. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  42. یاسین کاکاوند. «فرم و فرم‌گریزی در غزل پست‌مدرن فارسی». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «معرفی کتاب - معرفی نویسنده - صدای مؤلف». شهرگان. ۲۰۱۸-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  44. جوان‌آنلاين. «تبليغ برگزاري شب شعر در دانشگاه شهید بهشتی! + توضيح نظام پزشكي». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  45. «حکومت ممنوعه ها : asre-nou.net». asre-nou.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  46. «gooya news :: politics : شهرداری تهران از برگزاری کلاس شعر فاطمه اختصاری جلوگیری کرد». news.gooya.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  47. «فاطمه اختصاری و کابوس‌های درد مشترک». آسو. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  48. ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ «'تظاهراتی روی میز من' با حضور شاعران و نویسندگان ایرانی». BBC News فارسی. ۲۰۱۳-۰۹-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  49. «زنان شاعر ایرانی از دشواری‌های خود می‌گویند». Sveriges Radio. ۲۰۱۳-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  50. "Fatemeh Ekhtesari". journalismisnotacrime.com (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-10.
  51. «Radek Hasalík - knihobot.cz». knihobot.cz. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  52. «شنا کردن در حوضچه ی اسید – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  53. «"مُرده‌ای که مُرده بود یک نفس عمیق کشید" یا "۳۸ روز انفرادی اوین" از فاطمه اختصاری – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  54. KAYHAN.LONDON ONLINE (2018-03-21), کیهان لندن - گفتگو با فاطمه اختصاری درباره «بت بزرگ»: میان تنگ بلورم دو ماهی مُرده, retrieved 2024-12-10
  55. «بت بزرگ، فاطمه اختصاری – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  56. "The great idol". www.bibsent.no (به نروژی بوک‌مُل). Retrieved 2024-12-10.
  57. ««بت بزرگ» در ایران – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  58. «مجموعه داستان «تبر»، فاطمه اختصاری – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  59. «مصاحبه روز دوشنبه23 ژانويه 2019 با خانم فاطمه اختصاری – رادیو پارس». ۲۰۱۹-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  60. Tavaana2010 (2019-02-24), سه‌شنبه‌ها با مهدی موسوی-مهمان برنامه فاطمه اختصاری, retrieved 2024-12-10
  61. Iran International ايران اينترنشنال (2019-05-03), دور زدن ممنوع: گفتگو با فاطمه اختصاری, retrieved 2024-12-10
  62. ««تو ای پری کجایی؟!»، یادداشتی بر داستان کوتاه «پری» از مجموعه‌‌ی «تبر» نوشته‌ی «فاطمه اختصاری»، عاطفه اسدی – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  63. ««نزدیکی»، مجموعه‌ای از فاطمه اختصاری – سایه‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  64. "Fatemeh Ekhtesari". litfestbergen.no/en (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-10.
  65. «My Woman's Dreams are Punctured - A review of Fatemeh Ekhtesari's latest poetry collection "Vi overlever ikke"». PEN/Opp (به انگلیسی). ۲۰۲۱-۰۵-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  66. «VI OVERLEVER IKKE – TRONSMO» (به نروژی بوک‌مل). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  67. "Hun er ikke kvinne: dikt". www.bibsent.no (به نروژی بوک‌مُل). Retrieved 2022-12-22.
  68. "Hun postet et bilde av seg selv uten hijab i 2009. Fatemeh Ekhtesari endte opp som flyktning i Norge". www.aftenposten.no (به نروژی بوک‌مُل). Retrieved 2022-12-22.
  69. «Nye dikt fra en av persisk poesis mest nyskapende stemmer!». Leser søker bok (به نروژی بوک‌مل). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۲.
  70. Neraal، Anders؛ Neraal، Anders (۲۰۲۲-۱۲-۰۴). «Lyrikklista: Zahid mot toppen». BOK365.no (به نروژی بوک‌مل). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۲.
  71. Andersson, Ida Ji (2022-11-03). "Ble dømt for blasfemi og propaganda – nå er hun aktuell med ny diktsamling". www.dn.no (به نروژی). Retrieved 2024-12-10.
  72. "Du synes det blir for mye hverdag og selvsentrering i norsk litteratur? Les denne boken". www.aftenposten.no (به نروژی بوک‌مُل). 2019-05-25. Retrieved 2024-12-10.
  73. «The Mirror Of My Heart: A Thousand Years of Persian Poetry by Women, BILINGUAL EDITION». Mage Publishers (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  74. «ICORN – Persian Poetry Night – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  75. «Colors – فاطمه اختصاری». ekhtesari.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  76. «Ekhtesari, Fatemeh | 25. Poesiefestival Berlin» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  77. «Fatemeh Ekhtesari». Runokuu 2024 (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  78. «معرفی کتاب - معرفی نویسنده - صدای مؤلف». شهرگان. ۲۰۱۸-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۰.
  79. Mehdi Mousavi (2018-05-25), شعرخوانی فاطمه اختصاری : تهران tehran fateme ekhtesari, retrieved 2024-12-10
  80. سایت اختصاصی شاهین نجفی
  81. مصاحبه شاهین نجفی پیرامون آلبوم جدیدش
  82. https://iranianuk.com/20150730103814022/
  83. باشگاه خبرنگاران جوان
  84. روزنامه شهرآرا
  85. رادیو زمانه
  86. خبرگزاری کتاب (ایبنا)
  87. سایت صومعه سرا
  88. سایت قلم
  89. خبرگزاری مهر
  90. http://www.radiofarda.mobi/a/f9-iranian-poets-mehdi-mousavi-fatemeh-ekhtesari-sentenced-jail-lash/27302538.html
  91. http://www.radiozamaneh.com/255868
  92. https://www.bbc.com/persian/tv-and-radio-53060184
  93. "Hun er ikke kvinne". aschehoug.no (به نروژی بوک‌مُل). Retrieved 2022-12-22.

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]