Собо

Собо — Оңтүстік Нигерия мен Камерунның оңтүстік-батысында тұратын эдо тобынан шыққан екі жақын туысқан халықтың жалпы атауы - Урхо'бо және Исуко.^[1] Жалпы саны 867 мың адам. Олар бір-бірімен үнемі байланыста бола бермейтін шығу тегі әр түрлі этноәлеуметтік құрылымдардың жиынтығын білдіреді (урхоболарда 18, исуколарда 17) өзіндік экономикалық, әлеуметтік және тілдік ерекшеліктері бар.

Олар конго-кордофандық отбасының Ква тобының эдо тілінің диалектісінде сөйлейді.^[2] Жазуы латын әліпбиіне графикасына негізделген.

Олардың едәуір бөлігі христиандар – католиктер мен протестанттар, кейбіреулері дәстүрлі нанымдарды ұстанады: ата-бабалар (негізгі), құдайлар (жоғарғы – Огэнэ) және рухтар, табиғат күштері.^[2]

Негізгі кәсібі – егіншілік (ямс, маниок, сонымен қатар бұршақ дақылдары, бұрыш және т.б.), балық аулау, өндіріс, оның ішінде сатуға арналған пальма майы. Аңшылық маңызды рөл атқарады. Мал шаруашылығы нашар дамыған. Қолөнердің негізгі түрлері: қайық жасау, керамика, тоқыма өнері, сондай-ақ ағаштан ою және балшықтан мүсіндер жасау. Сауда бұрыннан жақсы жолға қойылған - ішкі және көршілермен, ал қазір еуропалықтармен.^[3]

Әлеуметтік негіз - бұл көп балалы отбасылардан тұратын патрилинейлік қауымдастық. Неке вирилокальды. Неке рәсімдері мен әдет-ғұрыптары күрделі және орындау үшін көп уақытты қажет етеді.

Елді мекендері түзу, көше типіндегі елді мекендер. Көп балалы отбасылардың иеліктері үш-төрт жағынан қоршалған. Тұрғын үйлері төртбұрышты, көп бөлмелі, бағаналы құрылыс. Балшықпен сыланған, пальма жапырақтарымен жабылған төбесі бар.

Дәстүрлі киімдері - қазір еуропалық киіммен алмастырылуда немесе оның жеке элементтерімен толықтырылған.

Африка халықтары Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде