Билаан

Билаан
b'laan
Бүкіл халықтың саны
100 000
Ең көп таралған аймақтар
Филиппин
Тілдері
билаан тілі, ағылшын және тагал тілдері
Діні
христиандық, суннизм

Билаан (биланс өз аты - «тау адамдары») — Минданао аралындағы Оңтүстік Котабато, Солтүстік Котабато, Оңтүстік Давао провинцияларындағы Филиппиндік тау халықтардың бірі. Халқының саны 100 мың адам.^[1] Билаандар бірнеше топтарға бөлінеді: билаан, булуан және балуд. Көрші халықтардан аласа бойлылығымен ерекшеленеді.

Тілі билаан тілі. Диалектілері: билаан, балу, балуд немесе булуан. Ағылшын және тагал тілдері де кеңінен таралған.

Олар дәстүрлі культтерді сақтайды, кейбіреулері христиандар, мұсылман-сүнниттер бар.^[2]

Негізгі кәсібі – ауыл шаруашылығы (күріш, абака, жарма, батат, көкөністер), терімшілік және ішінара балық аулау. Қолөнері – абака талшықтарынан тоқу, маталарды бояу, ағаш ою, қару жасау және ою-өрнек кестелеу.^[3]

Билаан отбасылары шағын. Тығыз туыстық байланыстар әрқашан Билан отбасының негізгі құндылықтарының бірі ретінде танылған және терең тамыр жайған. Көп әйел алу кең таралмаған. Үйленгеннен кейін жас жұбайлар туыстарынан бөлек тұра алады, сонымен қатар күйеуінің немесе әйелінің отбасына көшуге болады. Қалыңдықтың қалың мал бағасы бар. Қалыңдық пен күйеу жігітті бала кезінен атастыру дәстүрі де бар. Олар кейінірек, есейгенде үйленеді.

Билаандар рухтарға табынуды, ата-бабаларды бамбук немесе ағаштардағы ағаш табыттарға жерлеу дәстүрін сақтаған. Олар ғарышты, сонымен қатар жанның бәрын басқаратын бір ғана Жоғарғы болмыс бар деп есептейді.^[4]

Билаан қоныстары шағын, шашыраңқы, 20 ғасырдың ортасына дейін уақытша қоныстар кең тараған. Тұрғын үйлері – қадалы, ағаштан немесе бамбуктан жасалған.^[5]

20-ғасырдың басына дейін билаандар жамылғы белдемшілер, мата алжапқыш киген. Қазіргі костюмдері Морос пен Магуинданао таулы халықтарының (манобо, багобо) киіміне ұқсас. Ерлер қару ұстаса, әйелдер металл және ағаштан жасалған әшекей бұйымдарды (сақина, білезік, тарақ) пайдаланады.^[6]

Олардың салт-жоралғылары мен билерінде ағаш люта, флейта, бамбук трубалары сияқты музыкалық аспаптар кеңінен қолданылады. Әйгілі билердің бірі Blit B ' laan рәсімі (жұптасу маусымы кезінде еркек пен әйел құстың қимылына еліктеп билеуі).^[7]

• Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Билаан

Азия халықтары Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі Абунгтер • Айндар • Алас • Алоро-Пантар халықтары • Алорлар • Алтайлықтар • Алундар • Алюторлар • Амбелаундар • Амбон-Тимор халықтары • Амбондықтар • Андамандықтар • Апайо • Апатани • Арабтар • Армяндар • Ассамдықтар • Ассириялықтар • Асуралар • Ауғандықтар • Афридилер • Ачандар • Ачех • Аэталар • Әзербайжандар • Багоболар • Бадагалар • Баджолар • Бадуйлар • Бай • Байга • Балантак • Балиліктер • Балти • Банар • Банджарлар • Баоань • Бартангтар • Батақтар • Батиндер • Батуаса • Бахрейндіктер • Бахтиарлар • Белудждер • Бенгалдықтар • Бесая • Биак • Бикол • Билаан • Бима-Сумбан халықтары • Бирхорлар • Бихарлықтар • Болаанг-монгондоу • Бонток • Брагуи • Бру • Бугистер • Буи • Буид • Букиднон • Булан • Бунак • Бунгку • Буриш • Буруандар • Бутунг • Буряттар • Бхилдер • Бхумидж • Ва • Вандамен • Варопен • Ватубелдер • Вахандар • Веддалар • Вемал • Ветарлар • Висайя • Вьетнамдықтар • Вьеттер • Гадаба • Гаддандар • Гайо • Галела • Галештер • Гаошань • Гаро • Гилзай • Гиляндар • Гондтар • Горонтало • Грузиндер • Гуджар • Гуджараттар • Гурунг • Гэлао • Дархаттар • Даур • Дафла • Даяктар • Дербеттер • Джакун • Джат • Джарава • Джемшид • Джуанг • Догра • Долғандар • Донголар • Друкпа • Дулун • Дұң ұлты • Дүнгендер • Дунсян • Еврейлер • Жапондар • Захчиндер • Зярай • Ибандар • Иватандар • Инибалои • Иорданиялықтар • Ирактықтар • Ирула • Ителмендер • Ифугао • Ицзу • Ишкашымдықтар • Йемендіктер • Кадазан • Кайелдер • Калинга • Канканай • Каннара • Капауку • Карендер • Катарлықтар • Катулар • Качарлар • Качиндер • Кашмирліктер • Каялар • Каян • Кей • Келабиттер • Кемактар • Керинчилер • Кеттер • Клемантан • Кодагу • Конкандар • Корейлер • Корку • Коряктар • Кота • Кубу • Куи • Куки • Күрдтер • Курумба • Кусунда • Кхамти • Кханг • Кхасилер • Кхмерлер • Кхму • Кхолар • Кхондалар • Қажарлар • Қазақтар • Қалмақтар • Қарақалпақтар • Қытайлар • Қырғыздар • Ладактар • Лактар • Ламахолоттар • Ламеттер • Лао • Лати • Лахалар • Лаху • Лепча • Летийлер • Ли • Лимбу • Лио • Лису • Лоба • Лоинанг • Лубу • Лурлар • Лы • Ма • Мааньян • Магарлар • Магинданао • Мадурлар • Макасар • Малайлар • Малаялилер • Малер • Мазендерандар • Мальдивтер • Мамак • Манг • Манггараи • Мангиан • Мандайя • Мандар • Манипури • Манобо • Мансилер • Манусела • Маньчжурлар • Маонань • Маранао • Маратхи • Марокколықтар • Маринд-Аним • Маронене • Меланау • Ментавайлар • Месхет түріктері • Мизо • Микирлер • Минангкабау • Минахас • Мнонг • Моғолдар • Моңғолдар • Монгорлар • Мондар • Мори • Моро • Мулао • Муна • Мунда • Мунжандар • Мыонг • Мэньба • Мяо • Нага • Наге • Нанайлар • Наси • Нгада • Нгаджу • Нганасандар • Ндау • Неварлар • Негидалдар • Ненецтер • Непалдықтар • Ниастар • Нивхтар • Никобарлар • Ну • Нунг • Нұрыстандықтар • Ойраттар • Омандықтар • Ониндер • Ораондар • Ориялар • Ороктар • Орочтар • Орочондар • Отданум • Өзбектер • Палавеньо • Палаунг • Плестиналықтар • Памир халқы • Пампанган • Пангасинандар • Пенджабдықтар • Парсылар • Пасемах • Пахарилер • Пашаи • Пуми • Пунандар • Реюньондар • Ротилар • Савара • Саларлар • Самаль • Самбал • Сангирлер • Санзиу • Санталдар • Сантяй • Сарыұйғырлар • Сасактар • Саудиялықтар • Сахалар • Сахурлар • Солтүстік Халмахер халықтары • Седанг • Селькуптар • Семангтар • Сеноилар • Сибо • Сикка • Сикхи • Симуле • Сингалдар • Синдхтар • Синьмун • Сириялықтар • Срэ • Стиенг • Суай • Субанон • Суи • Сула • Сулу • Сумбавтар • Сумбандар • Сунварлар • Сундтар • Тагакаоло • Тагалдар • Тагбануа • Тәжіктер • Тай • Таймандар • Талыштар • Тамангтар • Тамилдер • Таойлар • Таттар • Теймури • Теленгиттер • Телеуіттер • Телугулер • Тенггерлер • Тернатандар • Тетумдер • Тёро • Тибеттіктер • Тидорлықтар • Тингиан • Трипура • Тобело • Тогутил • Тода • Томини • Тораджа • Торғұттар • Тофалар • Тулу • Тубалар • Туцзя • Түріктер • Түрікмендер • Тхай • Тхакали • Тхару • Тхо • Тывалар • Тьыт • Тям • Удиндер • Үзімшіндер • Урали • Ұйғырлар • Үдегейлер • Филиппиндіктер • Фирузкухтер • Хаву • Хазарейлер • Хакастар • Халха • Хамнигандар • Хани • Ханттар • Хелонг • Хиндустандықтар • Хо • Хотогойттар • Хошуттар • Хрэ • Хуэй • Хиналугтар • Цзино • Цзяжун • Цян • Чакма • Чантель • Чараймактар • Чахарлар • Чепанг • Чжуан • Чин • Чувандар • Чукчалар • Чурулар • Шалқандар • Шан • Шахсевендер • Шерпалар • Шина • Шорлар • Шугнандар • Шуй • Шұлымдар • Шэ • Эвенкілер • Эвендер • Эде • Эйну • Энггандар • Энде • Энец • Юан • Юкагирлер • Явалықтар • Ягнобилер • Язгулямдар • Яо

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.