Bój pod Zubkowiczami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
18 września 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Zubkowiczami | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
zwycięstwo 9 p.uł. | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bój pod Zubkowiczami – część wielkiej bitwy wołyńsko-podolskiej; walki polskiego 9 pułku ułanów mjr. Stefana Dembińskiego z oddziałami sowieckiej 25 Dywizji Strzelców Aleksandra Bachtina w czasie ofensywy jesiennej wojsk polskich na Ukrainie w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]2 września, jeszcze w czasie walk pod Zamościem, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zdecydowało, iż 3. i 6 Armia, po stosownym przegrupowaniu, około 10 września podejmą większą akcję zaczepną w kierunku wschodnim celem „nie tylko odrzucenia nieprzyjaciela poza granice Małopolski, lecz także rozbicia i zdezorganizowania jego sił tak, aby później można było utrzymać front przy użyciu słabych sił własnych"[2]. 3 Armia przystąpiła do działań 10 września[3]. Wstępnym etapem był zagon grupy motorowej mjr. Włodzimierza Bochenka wyprowadzony z Włodawy, który przeprawił się przez Bug i następnego dnia opanował Kowel. Za nim ruszyło natarcie sił głównych armii[4][5]. Grupa gen. Franciszka Krajowskiego uderzyła czołowo i sforsowawszy Bug, parła forsownym marszem w ogólnym kierunku wzdłuż linii kolejowej Chełm – Kowel. Na południe od grupy gen. Krajowskiego, z obszaru Hrubieszowa w kierunku Łucka, nacierała grupa gen. Stanisława Hallera, a grupa gen. Lucjana Żeligowskiego uderzyła na Sokal[6].
Sowiecka 12 Armia cofała się swoimi głównymi siłami w kierunku Łucka. Aby uniemożliwić przeciwnikowi zorganizowanie oporu na Styrze, gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz opanowania Łucka[7].
Walczące wojska
[edytuj | edytuj kod]| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| dowództwo 1 Dywizji Jazdy | płk. Juliusz Rómmel | 3 Armia |
| ⇒ 7 Brygada Jazdy | płk Brzezowski | 1 Dywizja Jazdy |
| → 9 pułk ułanów | mjr Stefan Dembiński | 7 Brygada Jazdy |
 Armia Czerwona
| ||
| dowództwo 12 Armii | Nikołaj Kuźmin | Font Płd. Zach. |
| ⇒ 25 Dywizja Strzelców | Aleksandr Bachtin | 12 Armia |
Walki pod Zubkowiczami
[edytuj | edytuj kod]16 września, działający na styku sowieckich 12. i 14 Armii Korpus Jazdy płk. Juliusza Rómmla, przy słabym oporze przeciwnika, sforsował Styr na południe od Łucka i ruszył na Równe. Wieczorem korpus dotarł do Stubły. W tym czasie pod Równem koncentrowała się 1 Armia Konna Siemiona Budionnego. Miała tam dokonać reorganizacji i przygotować się do akcji zaczepnej przeciwko wojskom polskim[7]. Dowódca polskiego Korpusu Jazdy skierował 1 Dywizję Jazdy na kierunek Ołyka–Stawek[8]. Wieczorem 7 Brygada Jazdy rozlokowała się wzdłuż drogi Czemeryn-Ołyka[9].
18 września, będący w pościgu 9 pułk ułanów mjr. Stefana Dembińskiego doszedł nad Uborć. W tym czasie na wschodni brzeg rzeki przeprawiały się kolumny 25 Dywizji Strzelców Aleksandra Bachtina. Polski pułk zaatakował trzema spieszonymi szwadronami, a czwartym uderzył „konno”. Osłaniający przeprawę sowiecki pododdział został rozbity. Polacy wzięli kilkudziesięciu jeńców, zdobyli dwa ckm-y oraz sporo porzuconych taborów. Jednak główne siły 25 Dywizji Strzelców zdążyły się już przeprawić i zorganizowały skuteczną obronę na przeciwległym brzegu rzeki[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 68.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 306.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 69.
- ↑ Tarczyński (red.) 2014 ↓, s. 1237.
- ↑ Przybylski 1930 ↓, s. 209.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 184.
- ↑ Nowak 2010 ↓, s. 220.
- ↑ Nowak 2010 ↓, s. 221.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 479.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Włodzimierz Nowak: Samhorodek – Komarów 1920. Walki jazdy polskiej z konnicą Budionnego, maj – wrzesień 1920. Warszawa: Bellona SA, 2010. ISBN 978-83-11-11897-3.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa Wołyńsko–Podolska. Dokumenty operacyjne. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 7988373996021.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.