Bitwa pod Pastuchami
Wojna polsko-bolszewicka | |||
Czas |
26 kwietnia 1920 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Przyczyna | |||
Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Siły | |||
|
Bitwa pod Pastuchami – walki polskiego 62 pułku piechoty z oddziałami sowieckiej 44 Dywizją Strzelców toczone w okresie operacji kijowskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Sytuacja ogólna
[edytuj | edytuj kod]25 kwietnia rozpoczęła się polska ofensywa na Ukrainie[2][3]. Zgrupowane na froncie od Starej Uszycy nad Dniestrem po Prypeć trzy polskie armie uderzyły na wschód. Po stronie sowieckiej broniły się sowieckie 12 Armia Siergieja Mieżeninowa i 14 Armia Ijeronima Uborewicza posiadające w swoim składzie siedem dywizji strzelców i jedna dywizję kawalerii[4].
Główne uderzenie wykonywała 3 Armia marsz. Józefa Piłsudskiego. Wydzieliła ona ze swoich sił grupę operacyjną gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, która atakując po obu stronach szosy Zwiahel - Żytomierz, na froncie szerokości 60 km parła na Kijów[5][6]. Na południe od grupy operacyjnej gen. Śmigłego działała 2 Armia gen. Antoniego Listowskiego w składzie 13. i 15 Dywizja Piechoty oraz ukraińska 6 Siczowa Dywizja Strzelców. Armia ta uderzała w ogólnym kierunku na Berdyczów i Samhorodek[4].
Walki pod Pastuchami
[edytuj | edytuj kod]25 kwietnia zgrupowana nad Słuczem 15 Wielkopolska Dywizja Piechoty przystąpiła do natarcia. Maszerowała po obu stronach linii kolejowej Szepetówka-Połonne-Berdyczów-Koziatyn[7]. Jej prawe skrzydło tworzyła grupa gen. Anatola Kędzierskiego w składzie 61. i 62 pułk piechoty. Grupa otrzymała zadanie działać w kierunku na Berdyczów[8]. 26 kwietnia wielkopolskie pułki podeszły pod Berdyczów i zaatakowały dworzec kolejowy broniony przez oddziały 44 Dywizji Strzelców. Opór przeciwnika szybko złamano i do wieczora opanowano całe miasto[8].
Osobny artykuł:Po opanowaniu Berdyczowa 62 pułk piechoty skierował się przez Koziatyn na Pikowiec[9]. Pod Pastuchami pułk odciął odwrót wycofującej się z Berdyczowa, a eskortowanej przez pododdział 44 DS, sowieckiej kolumnie taborowej. Po krótkiej wymianie strzałów zdemoralizowani czerwonoarmiści złożyli broń[10].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]W potyczce pod Pastuchami polski 62 pułk piechoty wziął do niewoli 392 sowieckich jeńców w tym 32 oficerów. Przejęto też ewakuowany z Berdyczowa transport broni i amunicji. Było w nim między innymi dziesięć dział, 208 karabinów maszynowych, 3500 karabinów i 100 000 granatów ręcznych[10][11].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pastuchy, miejscowość na Ukrainie na wschód od Berdyczowa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 67.
- ↑ Tym 2020 ↓, s. 13.
- ↑ a b Kutrzeba 1937 ↓, s. 95.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 166.
- ↑ Kutrzeba 1937 ↓, s. 93.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 65.
- ↑ a b Odziemkowski 1998 ↓, s. 28.
- ↑ Radwański 1929 ↓, s. 8.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 307.
- ↑ Radwański 1929 ↓, s. 9.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Kutrzeba: Wyprawa kijowska 1920 roku. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1937.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Leon Radwański: Zarys historii wojennej 62-go pułku Piechoty Wielkopolskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Juliusz S. Tym: Operacja zaczepna Wojska Polskiego na Ukrainie (25 kwietnia – 11 maja 1920). Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Szczecinie, 2020.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.