Դարբաս

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դարբաս (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Դարբաս
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Սյունիքի մարզՍյունիքի մարզ
Համայնք	Սիսիան (համայնք) | Սիսիան համայնք[1]
Առաջին հիշատակում	844
Մակերես	28,09 կմ²
ԲԾՄ	1500 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	556[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր,
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	դարբասցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Դարբաս Վիքիպահեստում

Դարբաս, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքում^[1]։

Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջանում բնակավայրը կոչվել է Դարաբազ^[3]։ Դարբաս է վերանվանվել 1946 թվականին^[4]։

Գտնվում է Լորաձոր գետի ձախ ափին՝ ծովի մակարդակից մոտ 1500-1600 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապան աղաքից կազմում է մոտ 112 կմ, իսկ Սիսիան քաղաքից հեռու է մոտ 11 կմ դեպի հարավ-արևելք։

Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Դարբասի մշտական բնակչությունը կազմել է 556, առկա բնակչությունը՝ 524 մարդ^[2]։ 19-րդ դարում գյուղում համատեղ ապրել են հայեր և ադրբեջանցիներ (ըստ այն ժամանակ՝ թաթարներ)։ Վերջիններս լքել են գյուղը 1918-1920 թվականներին հայ-թաթարական բախումների ընթացքում^[5]։ Ստորև ներկայացված է Դարբաս գյուղի բնակչության թվային փոփոխությունն ըստ տարիների^[4][5].

Դարբասի մասին առաջին հիշատակությունները վերագրվում են 844 թ.-ին։ Ըստ պատմական աղբյուրների՝ գյուղը XV դարում ունեցել է 7 եկեղեցի և 700 ծուխ։

Դարբասը հարուստ է պատմական հնություններով. այստեղ գտնվում են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու ավերակները։ Եկեղեցին կառուցված է եղել XIII դարի երկրորդ կեսին՝ Սյունաց իշխան Տարսայիճ Օրբելյանի և կնոջ՝ Մամախաթունի կողմից։ Գյուղի խաչքարները վերագրվում են XIV-XV դարերին։ Հայտնի կոթող է նաև 1675 թվականին կառուցված կամուրջը, որը տեղացիները կոչում են Արզումանի կամուրջ։

2010 թվականին Շամբ գյուղում կառուցվում են ջրերի արտադրության և պահածոների գործարաններ՝ մոսկվայաբնակ և ծնունդով դարբասցի գործարարների կողմից, ովքեր նաև իրենց միջոցներն են ներդնում Դարբասի^[8] Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցու կառուցման համար։

• Մայիս Միրզոյան, Դարբասի գյուղապետը, ով 2016 թվականի ապրիլի 4-ին Արցախա-ադրբեջանական ռազմական ընդհարումների ժամանակ գտնվել է ռազմաճակատ մեկնող Սիսիանի ջոկատի ավտոբուսում և դարձել ադրբեջանական անօդաչու թռչող սարքի արձակած ռմբակուծումների զոհը^[9]

• Դարբասի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

• Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում

դ ք խ Սյունիքի մարզ Գորիսի շրջան Ակներ • Արավուս • Բարձրավան • Գորիս • Խնածախ • Խնձորեսկ • Խոզնավար • Կոռնիձոր • Հարթաշեն • Ներքին Խնձորեսկ • Շուռնուխ • Որոտան • Վաղատուր • Վերիշեն • Տաթև • Տեղ • Քարահունջ • Քարաշեն Ղափանի շրջան Ագարակ • Աղվանի • Աճանան • Անտառաշատ • Առաջաձոր • Արծվանիկ • Գեղանուշ • Գեղի • Դավիթ Բեկ • Եղեգ • Եղվարդ • Լեռնաձոր • Խդրանց • Ծավ • Կաղնուտ • Կապան • Ձորաստան • Ճակատեն • Ներքին Խոտանան • Ներքին Հանդ • Նոր Աստղաբերդ • Նորաշենիկ • Շիկահող • Շրվենանց • Չափնի • Սյունիք • Սրաշեն • Սևաքար • Վան��ք • Վարդավանք • Վերին Խոտանան • Տանձավեր • Տավրուս • Ուժանիս • Քաջարան • Քաջարան (գյուղ) • Օխտար Սիսիանի շրջան Աղիտու • Ախլաթյան • Անգեղակոթ • Արևիս • Աշոտավան • Բալաք • Բնունիս • Բռնակոթ • Դարբաս • Դաստակերտ • Գետաթաղ • Գորայք • Հացավան • Իշխանասար • Լոր • Լծեն • Մուծք • Նժդեհ • Նորավան • Սալվարդ • Սառնակունք • Շաղատ • Շաքի • Շենաթաղ • Սիսիան • Սպանդարյան • Թանահատ • Թասիկ • Տոլորս • Տորունիք • Ծղուկ • Ույծ • Վաղատին • Որոտնավան Մեղրիի շրջան Ագարակ • Ալվանք • Գուդեմնիս • Կարճևան • Կուրիս • Լեհվազ • Լիճք • Մեղրի • Նռնաձոր • Շվանիձոր • Տաշտուն • Վահրավար • Վարդանիձոր Գորիս (համայնք) Գորիս • Ակներ (Սյունիքի մարզ) • Աղբուլաղ (Սյունիքի մարզ) • Բարձրավան • Խնձորեսկ • Հարթաշեն (Սյունիքի մարզ) • Ձորակ (Սյունիքի մարզ) • Ներքին Խնձորեսկ • Շուռնուխ • Որոտան • Վանանդ (Սյունիքի մարզ) • Վերիշեն • Քարահունջ (գյուղ) Կապան (համայնք) Կապան • Ագարակ • Աղվանի • Աճանան • Անտառաշատ • Առաջաձոր • Արծվանիկ • Բարգուշատ • Գեղանուշ • Գոմարան • Դավիթ Բեկ • Դիցմայրի • Եղեգ • Եղվարդ • Խդրանց • Խորձոր • Ծավ • Կաղնուտ • Ձորաստան • Ճակատեն • Ներքին Խոտանան • Ներքին Հանդ • Նորաշենիկ • Շիկահող • Շիշկերտ • Շրվենանց • Չափնի • Սզնակ • Սյունիք • Սրաշեն • Սևաքար • Վանեք • Վարդավանք • Վերին Խոտանան • Տանձավեր • Տավրուս • Ուժանիս • Օխտար Մեղրի (համայնք) Մեղրի • Ագարակ • Ալվանք • Այգեձոր • Գուդեմնիս • Թխկուտ • Լեհվազ • Լիճք • Կարճևան • Կուրիս • Նռնաձոր • Շվանիձոր • Վահրավար • Վարդանիձոր • Տաշտուն Սիսիան (համայնք) Սիսիան • Ախլաթյան (Սյունիքի մարզ) • Աղիտու • Անգեղակոթ • Աշոտավան • Արևիս • Բալաք • Բնունիս • Բռնակոթ (գյուղ) • Գետաթաղ • Դաստակերտ • Դարբաս • Թանահատ (գյուղ) • Թասիկ • Իշխանասար • Լծեն • Լոր (Սյունիքի մարզ) • Հացավան • Մուծք • Նժդեհ (գյուղ) • Նորավան (Սյունիքի մարզ) • Շաղատ (գյուղ) • Շամբ • Շաքի • Շենաթաղ • Որոտնավան • Սալվարդ • Վաղատին • Տոլորս • Տորունիք • Ցղունի • Ույծ Տաթև (համայնք) Խոտ • Հալիձոր • Հարժիս • Շինուհայր • Սվարանց • Տաթև • Տանձատափ • Քաշունի Տեղ (համայնք) Կոռնիձոր • Տեղ • Արավուս • Խնածախ • Խոզնավար • Վաղատուր • Քարաշեն Քաջարան (համայնք) Քաջարան • Անդոկավան • Աջաբաջ • Գեղավանք • Գեղի • Գետիշեն • Լեռնաձոր • Կաթնառատ • Կավճուտ • Կարդ • Կիցք • Ձագիկավան • Ներքին Գիրաթաղ • Նոր Աստղաբերդ • Ոչեթի • Վերին Գեղավանք • Վերին Գիրաթաղ • Փուխրուտ • Քաջարան • Քարուտ Այլ գյուղեր Կավարտ