Սառնաղբյուր (Շիրակի մարզ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սառնաղբյուր (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Սառնաղբյուր
Հոգեվանք
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՇիրակիՇիրակի մարզ|Շիրակի
Համայնք	Շիրակի մարզ, Ալեքսանդրապոլի գավառ և Անիի շրջան
Այլ անվանումներ	Սոգթլու, Ուռնուտ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	2971[1] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	հայեր
Կրոնա��ան կազմ	Հայ Առաքելական Եկեղեցու Շիրակի թեմ
Ժամային գոտի	UTC+4

Սառնաղբյուր, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի հարավարևելյան մասում, Արագած լեռան արևմտյան լանջին, մարզկենտրոնից 34 կմ հարավ։

Նախկինում՝ Ուռենուտ, Սոգյուտլի։ Սառնաղբյուր է վերանվանվել 1940 թ.-ին։

Գյուղն ունի արհեստական ջրամբար, որը ոռոգում է Անիի տարածքի 1000 հեկտար հողատարածությունը։

Գյուղում կա նաև հնավայր, Կալաչի կամ Ղալաչի կոչվող բլրի վրա առկա են բազմաթիվ վկայություններ հնավայրի գոյությունը ապացուցող, սակայն առայժմ այն ոչ մի հնագիտական ուսումնասիրությունների չի ենթարկվել։ Գյուղի անվանացանկում կարելի է թվարկել նաև Գյոդիքենդի և Սյոգութլի կամ Սոգթլու անունները, որոնք տրվել են թուրքերի կողմից 1918 թվականի մայիսյան հերոսամարտերի ժամանակ, ի դեպ պետք է փաստել, որ գյուղը բավականին լուրջ դիմադրություն է ցույց տվել թուրքական ջարդարարներին 1918 թվականի մայիսի 18–23 կամ 24–ը ընկած ժամանակահատվածում։ Այս դեպքերի վերաբերյալ կան բազմաթիվ վկայություններ։ Գյուղը բավականին մեծ տարածք ունի։

Նախնիները 1828-1829 թթ.-ին գաղթել են Ալաշկերտից, Կարսից, Բասենից և Մուշից։

Սառնաղբյուրի ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[2]

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։

Սառնաղբյուրում գտնվում է նաև քարհանք, որտեղ կա վարդագույն տուֆ և ավազի հանք «Բողթլու» անունով։ Տարածքում կան տուֆի և պեմզայի հարուստ պաշարներ։

Գյուղն ունի մեկ դպրոց։

Սառնաղբյուրում են գտնվում մի շարք սառնորակ աղբյուրներ։ Դրանցից հիշարժան են «Կաթնով աղբյուր», «Թմոյի աղբյուր», «Ձորի Աղբյուր», «Կանալ», «Բռդի աղբյուր» և այլ աղբյուրները։

Գյուղը ունի մի շարք պատմական կոթողներ, որոնք հավանաբար վկայում են, որ գյուղի տարածքը նախկինում բնակեցված է եղել։

Գյուղի կենտրոնում են գտնվում սուրբ Թադևոս (1883 թ.), սուրբ Հակոբ (V-VI դարեր) և Սուրբ Կարապետ (1205 թ.) եկեղեցիները։ Գյուղի մոտ են գտնվում V-XIII դարերի Հոգեվանքը, Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ ուխտատեղին, իսկ 6 կմ արևելք՝ Սուրբ Ղազար եկեղեցին (V-VI դարեր), «Գնդաքար» (մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակ) և «Բերդիկ» (մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հազարամյակ) ամրոցները։ 1883 թվականին կառուցվել է Թադևոս Առաքյալ եկեղեցին, որը այժմ գործող է։

Սառնաղբյուրում է եղել է Լենինականի կարի ֆաբրիկայի արտադրամասերից մեկը։ Սառնաղբյուրում են ծնվել ՀՀ ԳԱ ակադեմիկոս Գ. Սահակյանը, բանաստեղծ Ա. Սարոյանը։

• Սառնաղբյուրի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)

• Հայկարամ Մխիթարյան, Նախկին ԱԺ պատգամավոր, «Հայմամուլ» ՓԲԸ գլխավոր տնօրեն, ՀՀ կառավարության աշխատակազմի գործերի կառավարիչ, ՀՀ նախագահի աշխատակազմի գործերի կառավարիչ, ներկայումս՝ ՀՀ ԱԻՆ փոխնախարար
• Արշալույս Սարոյան
• Գուրգեն Սահակյան
• Սամվել Նիկոյան (ծ. 1958), ՀՀ Ազգային ժողովի նախկին նախագահ, քաղաքական գործիչ։

• Սառնաղբյուր գյուղի մասին Armeniapedia.org կայքում

Թեմատիկ կայքեր GeoNames Բառարաններ և հանրագիտարաններ Արմենիապեդիա

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 188)։

դ ք խ Շիրակի մարզ Քաղաքներ Գյումրի • Մարալիկ • Արթիկ Գյուղեր Ազատան • Ալվար • Ախուրիկ • Ախուրյան • Աղին • Աղվորիկ • Ամասիա • Այգաբաց • Անիավան • Անիպեմզա • Անուշավան • Աշոցք • Առափի • Արդենիս • Արեգնադեմ • Արփենի • Արևիկ • Արևշատ • Բագրավան • Բայանդուր • Բանդիվան • Բաշգյուղ • Բասեն • Բավրա • Բենիամին • Բերդաշեն • Բյուրակն • Գառնառիճ • Գեղանիստ • Գետափ • Գետք • Գոգհովիտ • Գտաշեն • Գուսանագյուղ • Երազգավորս • Զարիշատ • Զորակերտ • Զույգաղբյուր • Թավշուտ • Թորոսգյուղ • Իսահակյան • Լանջիկ • Լեռնագյուղ • Լեռնակերտ • Լեռնուտ • Լուսակերտ • Լուսաղբյուր • Ծաղկուտ • Կամո • Կապս • Կառնուտ • Կարմրավան • Կարմրաքար • Կաքավասար • Կրաշեն • Կրասար • Հայկաձոր • Հայկասար • Հայկավան • Հայրենյաց • Հառիճ • Հարթաշեն • Հացիկ • Հողմիկ • Հոռոմ • Հովիտ • Հովտաշեն • Հովտուն • Հովունի • Ձիթհանքով • Ձորակապ • Ձորաշեն • Ղազանչի • Ղարիբջանյան • Մայիսյան • Մարմաշեն • Մեծ Մանթաշ • Մեծ Սարիար • Մեծ Սեպասար • Մեղրաշատ • Մեղրաշեն • Մուսայելյան • Նահապետավան • Նոր կյանք • Շաղիկ • Շիրակ • Շիրակավան • Ողջի • Ոսկեհասկ • Պեմզաշեն • Ջաջուռ • Ջաջուռավան • Ջրաձոր • Ջրառատ • Ջրափի • Սալուտ • Սառնաղբյուր • Սարագյուղ • Սարալանջ • Սարակապ • Սարապատ • Սարատակ • Սիզավետ • Սպանդարյան • Վահրամաբերդ • Վարդաղբյուր • Վարդաքար • Տուֆաշեն • Ցողամարգ • Փանիկ • Փոքրաշեն • Փոքր Մանթաշ • Փոքր Սարիար • Փոքր Սեպասար • Քարաբերդ • Քեթի Ոչ համայնքային գյուղեր Աղին կայարանի գյուղ • Ախուրյան կայարանի գյուղ • Արավետ • Բարձրաշեն • Դարիկ • Եղնաջուր • Երիզակ • Լորասար • Հացիկավան • Կամխուտ • Նորշեն • Պաղակն Պորտալ:Շիրակի մարզ