Albert Einstein

Albert Einstein
Guth
ollamh 1911 -
Beatha
Breith	Ulm, 14 dhen Mhàrt 1879
Dùthaich	Impireachd na Gearmailte  (14 dhen Mhàrt 1879 -  28 dhen Fhaoilleach 1896) duine gun stàit  (28 dhen Fhaoilleach 1896 -  21 dhen Ghearran 1901)  An Eilbheis  (21 dhen Ghearran 1901 - Cisleithania  (1 dhen Ghiblean 1911 -  30 dhen t-Sultain 1912)  Poblachd Weimar  (1918 -  1933)  A' Ghearmailt  (30 dhen Fhaoilleach 1933 -  28 dhen Mhàrt 1933)  Na Stàitean Aonaichte  (1 dhen Dàmhair 1940 -
Àite-fuirich	Einsteinhaus Caputh (en) Einsteinhaus (en) München Princeton (en) Smíchov (en) Schaffhausen
Cinneadh	Iùdhaich
Ciad chànan	Gearmailtis
Bàs	Princeton (en) , 18 dhen Ghiblean 1955
Àite-adhlacaidh	Taigh-tasgaidh Nàiseanta na Slàinte is an Leigheis
Nàdar a’ bhàis	adhbharan nàdarra (abdominal aortic aneurysm (en) )
Teaghlach
Athair	Hermann Einstein
Màthair	Pauline Koch
Cèile	Mileva Marić (en)  (16 dhen Fhaoilleach 1903 -  14 dhen Ghearran 1919) Elsa Einstein (mul)  (1919 -  20 dhen Dùbhlachd 1936)
Clann	liosta Hans Albert Einstein (en) Eduard Einstein (en) Lieserl (Einstein) (en)
Bràithrean ⁊ peathraichean	liosta Maja Einstein (en)
Sinnsirean	liosta Lina Einstein (female first cousin (en) ) Elsa Einstein (mul) (female first cousin (en) )
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Zürich 30 dhen Ghiblean 1905) ceum dotaireachd : fiosaig Luitpold-Gymnasium (en) (1888 - 1894) old Kantonsschule (Albert Einstein House) (en) (1895 - dhen t-Sultain 1896) matura (en) ETH Zurich (en) (1896 - 1900) Baidealair nan Saidheansan : mathematics education (en)
Àrd-fhoghlam	Dotair Feallsanachd ann an Eòlas-fiosaig
Teusas	'
Stiùiriche an teusais	Alfred Kleiner (en) Heinrich Burkhardt (mul) Heinrich Friedrich Weber (mul)
Oileanaich dotaireachd	Leó Szilárd (en)
Cànain	Gearmailtis Beurla
Luchd-teagaisg	Heinrich Friedrich Weber (mul) Hermann Minkowski (mul)
Oileanaich	Ernst G. Straus (en)
Dreuchd
Dreuchd	fiosaigiche, fiosaigiche teòirigeach, feallsanaiche saidheans, innleachdair, sgrìobhadair saidheans, oide-eòlaiche, neach-teagaisg oilthigh, feallsanaiche, sgrìobhadair, neach-saidheans, matamataigear, patent examiner (en) , ollamh agus sìochantair
Com-pàirtiche 1st Solvay Conference on Physics (en) 5th Solvay Conference on Physics (en)
Àitichean-obrach	Berne, Pràg, Zürich, Berlin, Caputh (en) , Princeton (en)  agus Zürich
Fastaichean	Oilthigh California, Berkeley Institute for Advanced Study (en) Berne Oilthigh Leiden Oilthigh Theàrlaich ann am Pràg Institiuid Fheadarail Eilbheiseach na Seilbheachd Inntleachdail  (16 dhen Ògmhios 1902 -  1909) Oilthigh Bern  (1908 -  1909) Oilthigh Zürich  (1909 -  1911) Oilthigh Karl-Ferdinand  (dhen Fhaoilleach 1911 -  dhen Dàmhair 1912) ETH Zurich (en)  (dhen Dàmhair 1912 -  1914) Oilthigh Humboldt Berlin  (1914 -  1933) Acadamh Phruiseach nan Saidheansan  (1914 -  1933) Comann Gearmailteach na Saidheans  (1916 -  1918) Comann Kaiser Wilhelm  (1917 -  1933) Oilthigh Leiden  (21 dhen t-Sultain 1920 -  13 dhen Iuchar 1946) Oilthigh Princeton  (1933 -  1955)
Obraichean comharraichte	teòirig shònraichte na dàimheachd general relativity (en) photoelectric effect (en) theory of relativity (en) theory of Brownian Motion (en) mass–energy equivalence (en) h (mul) Einstein field equations (en) Meacanaigs quantumach unified field theory (en) stimulated emission (en)
Duaisean a fhuaras	liosta Barnard Medal for Meritorious Service to Science  (1920) Duais Nobel ann an Fiosag  (1921) Gold Medal of the Royal Astronomical Society  (1926) Prix Jules Janssen  (1931) Matteucci Medal  (1921) Max Planck Medal  (1929) Franklin Medal  (1935) Bonn Copley  (1925) Pour le Mérite for Sciences and Arts order Josiah Willard Gibbs Lectureship  (1934) Honorary doctorate from the University of Geneva honorary doctor of the Hebrew University of Jerusalem  (1949) honorary doctorate from Princeton University honorary doctor of the University of Madrid Complutense  (1923) Ball Cèin den Chomann Rìoghail (Q15631401)  (5 dhen Chèitean 1921) Member of the National Academy of Sciences of the United States  (1942) Great Immigrants Award  (2009) Pour le Mérite Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi doctor honoris causa from the University of Paris  (1928)
Ainmeachadh airson duaisean	liosta Duais Nobel ann an Fiosag (1910) Duais Nobel ann an Fiosag (1912) Duais Nobel ann an Fiosag (1913) Duais Nobel ann an Fiosag (1914) Duais Nobel ann an Fiosag (1916) Duais Nobel ann an Fiosag (1917) Duais Nobel ann an Fiosag (1918) Duais Nobel ann an Fiosag (1919) Duais Nobel ann an Fiosag (1920) Duais Nobel ann an Fiosag (1921) Duais Nobel ann an Fiosag (1922)
Buaidh	Fyodor Dostoyevsky, Hermann Minkowski (mul) , Baruch Spinoza, Mahatma Gandhi, Arthur Schopenhauer (mul) , Hendrik Lorentz, George Bernard Shaw, Isaac Newton, Riazuddin (en) , David Hume, Thomas Young (mul) , Bernhard Riemann, Moritz Schlick (mul) , James Clerk Maxwell (mul) , Paul Valéry (en) , Karl Pearson (mul) , Henry George (en) agus Ernst Mach (mul)
Ballrachd	An Comann Rìoghail Acadamh Phruiseach nan Saidheansan Acadamh Ghearmailteach nan Saidheansan Leopoldina Acadamh nan Lincei Comann Aimeireaganach na Feallsanachd Acadamh Bhavarianach nan Saidheansan is Daonnachdan Acadamh nan Saidheansan ann an Göttingen Acadamh Saidheansan an USSR Acadamh Fhrangach nan Saidheansan Acadamh Rìoghail Shuaineach nan Saidheansan Acadamh Rìoghail nan Tìrean Ìsle airson nan Ealan is Saidheansan Acadamh Aimeireaga nan Ealan is nan Saidheans Russian Academy of Sciences (1917–1925) (en) Acadamh Innseanach Nàiseanta nan Saidheansan Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL (en) Acadamh Bhraisileach nan Saidheansan Acadamh Nàiseanta nan Saidheans Acadamh Nàiseanta nan Saidheans Centre international de synthèse (en)
Creideamh
Creideamh	Pantheism (en) agnostachd Iùdhachd
Pàrtaidh poileataigeach	Pàrtaidh Deamocratach na Gearmailte
IMDb	nm0251868

B' e neach nàdar-fheallsanachd agus saidheans a bh'ann an Albert Einstein (Ulm, 14 am Màrt, 1879 - Princeton, 18 an Giblean 1955). Tha mòran den beachd gur e an duine is ealanta a bh' anns an 20mh linn agus ann an 1921 bhuannaich e an Duais Nobel ann am Fiosaigs airson a sheirbheisean do fhiosaigs teòirigeach.^[1]

Tha Einstein gu math ainmeil airson na beachdan aige mu solas, stuth, tarraing na talmhainn, fànas agus tìde a chuidich luchd-saidheans na rudan seo a thuigse na b' fheàrr. 'Se teòirig shònraichte na dàimheachd agus an teòirig choitcheann na dàimheachd a tha aca air na beachdan seo.

Bha Einstein air a bhreith ann an Ulm, Rìoghachd Württemberg 'sa Ghearmailt. 'S e Iùdhaich a bh' anns an teaghlach aige ach cha robh iad a cumail ris gu làidir agus chaidh Albert gu sgoil Caitligeach. Chan è oileanach uabhasach math a bh' ann agus bha gu leòr den bheachd gun robh e neo-thoinisgeil. Aon latha chaidh combaiste iùil-tharraingeach a thoirt dha agus fhuair e ùidh mòr ann an feuchainn ri tuigse ciamar a bhiathadh cumhachd do-fhaicsinneach a toirt air an dealg gluasad agus mar sin thoisich e ag ionnsachadh matamataigs agus saidheans.

Nuair a dh'fhàs e nas aosda chaidh e don sgoil anns an Eilbheis. An dèidh dha ceumnachadh fhuair e obair ann an oifis. Fhad 's a bha e ag obair an sin sgrìobh e na pàipearan is cudthromaiche aige a dhèanadh ainmeil mar neach-saidheans mòr. Fhuair e dotaireachd ann an 1905.

Ron toiseach a' Chiad Cogadh t-Saoghal ghluais e air ais dhan Ghearmailt agus fhuair e obair mar ceannard sgoil. Dh'fhuirich e ann am Berlin gun tàinig na Nàsachd gu cumhachd anns an riaghaltas nàiseanta. Bha na Nàsaich a' dèanamh casaid air Einstein agus ag ràdh gun robh e a feuchainn ri 'Jewish Physics' a dhèanamh agus bha luchd-saidheans Gearmailteach a' feuchainn ri na beachdan aige a bhreugnachadh. Ghluais e gu na Stàitean Aonaichte.

Troimh an Dàra Cogadh t-Saoghal b' e Einstein aon de na daoine a bha comhairliche gum bu chòir do na Stàitean Aonaichte boma atamach a dhèanamh mus b' urrainn do na Gearmailtich. Anns a' bhliadhna 1952 dh'fhaighnich pàrlamaid Israel dha a bhith na cheann-suidhe ach dhiùlt e.

Bha e pòsta aig Mileva Marić eadar 1903 is 1919 agus Elsa Löwenthal eadar 1919 is 1936.

Dh'ainmicheadh an eileamaid einsteinium air ann an 1955.

1. ↑ “The Nobel Prize in Physics 1921”. Nobel Media AB. Air a thogail 18mh dhen Ghiblean 2018.