พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	8 สิงหาคม พ.ศ. 2396
สิ้นพระชนม์	13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 (60 ปี)
พระชายา	หม่อมเจ้าฉวีวาด ปราโมช
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาขลิบ

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร (พระนามเดิม พระองค์เจ้าเฉลิมลักษณวงศ์; 8 สิงหาคม พ.ศ. 2396 — 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456) เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาขลิบ

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าเฉลิมลักษณวงศ์ เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาขลิบ ธิดาหลวงราชนรารักษ์ (คุณชายอิ่ม ศิลานนท์; บุตรของพระยาประชาชีพ (ศิลา)) มีพระโสทรกนิษฐภคินีพระองค์เดียวคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิลัยทรงกัลยา

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร เสกสมรสกับหม่อมเจ้าฉวีวาด ปราโมช พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนวรจักรธรานุภาพ ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์ดวงใจ ปราโมช แต่ภายหลังก็ได้เลิกรากันไปโดยไม่มีพระโอรสธิดาด้วยกัน

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร ประชวรพระวาโย สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 สิริพระชันษา 61 ปี พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จสรงน้ำพระศพของหลวงแทนพระองค์ มีประโคมแตรสังข์กลองชนะตามพระเกียรติยศ พระบรมวงศานุวงศ์สรงน้ำพระศพแล้ว เจ้าพนักงานทรงเครื่องพระศพเสร็จเชิญลงลองใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทรงสวมพระชฎาแล้ว เจ้าพนักงานเชิญขึ้นตั้งบนพานแว่นฟ้าที่พระตำหนัก ประกอบพระโกศไม้สิบสอง แวดล้อมด้วยเครื่องสูงตามพระเกียรติยศ

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2457^[1]

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร เป็นนายช่างประดิษฐ์หัวโขนในสมัยรัชกาลที่ 5 และมีพระปรีชาในด้านจิตรกรรม ทรงร่วมปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อเตรียมการฉลองพระนครครบ 100 ปี นอกจากนี้ยังเป็นผู้ช่วยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ในการบูรณะวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร

ในรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนาเป็น พระเจ้าบวรวงศ์เธอ กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร^[2] เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 โดยทรงประกาศยกย่องในราชกิจจานุเบกษาความตอนหนึ่งว่า^[3]

"...ทรงพระราชดำริว่า พระเจ้าบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมลักษณาวงศ์ ทรงเจริญวัยวุฒิประสูติร่วมปีพระชนมายุ ได้ทรงผนวชเป็นสามเณร ณ วัดบวรนิเวศวิหาร พร้อมกันกับเวลาที่ทรงผนวช จึงทรงเป็นที่คุ้นเคยแต่นั้นมา ทรงปรีชาชำนาญในการจิตรกรรม แม่นยำในแบบอย่างหลักฐานของการช่างเขียนแบบโบราณ ทรงอุตสาหทำการอันวิจิตรด้วยฝีพระหัตถ์เป็นอันมาก ยากที่จะหาผู้เสมอได้ในเวลานี้ สมควรที่จะเลื่อนพระเกียรติยศขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรม ในอุดมมงคลสมัยเฉลิมพระชนมพรรษาพิเศษนี้ได้..."

• พ.ศ. 2449 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)^[4]
• พ.ศ. 2446 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)^[5]
• พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[6]
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[5] (ชื่อเดิม:จุลสุราภรณ์)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 4 (ม.ป.ร.4)^[5]
• พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)