Niszczyciele typu Soldato

Niszczyciele typu *Soldato*
Kraj budowy	Włochy
Użytkownicy	Regia Marina
Stocznia	Ansaldo(inne języki), Genua
Wejście do służby	1907-1913
Wycofanie	1918-1932
Zbudowane okręty	11
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 395-407 ton; pełna: 407-414 t
Długość	całkowita: 65 metrów; 64,4 m między pionami
Szerokość	6,1 m
Zanurzenie	2,1 m
Napęd	2 maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 kotły; moc 6000 KM; 2 śruby
Prędkość	28,5 węzła
Zasięg	1000-1600 Mm przy prędkości 12 węzłów
Załoga	50–55
Uzbrojenie	4 działa kal. 76 mm (4 x I); 3 wt kal. 450 mm (3 x I); 10 min
	Multimedia w Wikimedia Commons

Niszczyciele typu Soldato – włoskie niszczyciele z początku XX wieku. W latach 1905–1913 w stoczni Ansaldo(inne języki) w Genui zbudowano jedenaście okrętów tego typu. Jednostki weszły w skład Regia Marina w latach 1907–1913 i wzięły udział w I wojnie światowej, podczas której utracono jeden okręt („Garibaldino”). Pozostałe jednostki zostały w 1921 roku przeklasyfikowane na torpedowce, a ze służby wycofano je w latach 1923–1932.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Soldato były ostatnimi jednostkami tej klasy wzorowanymi na projektach stoczni brytyjskich^[1]. Okręty, zaprojektowane w stoczni Ansaldo(inne języki), zbliżone były wielkością i parametrami do typu Nembo, lecz posiadały szereg udoskonaleń wynikających z doświadczeń eksploatacyjnych poprzedników^[2]^[3]. Jednostki pierwszej grupy miały kotły opalane węglem, na czterech kolejnych zamontowano kotły przystosowane do paliwa płynnego, a ostatni niszczyciel („Ascaro”) miał przedni kocioł opalany paliwem płynnym, a dwa pozostałe węglem^[2]^[4]. Okręt ten został zamówiony w 1910 roku przez Rząd Chin (miał otrzymać nazwę „Tsing Po”), jednak przed ukończeniem budowy został nabyty przez Włochy^[2]^[5]^[a].

Wszystkie okręty typu Soldato zbudowane zostały w stoczni Ansaldo w Genui^[6]^[7]. Budowę okrętów rozpoczęto w latach 1905-1911, zostały zwodowane w latach 1906–1912, a do służby w Królewskiej Marynarce Wojennej przyjęto je w latach 1907–1913^[2]^[4].

Grupa	Okręt	Stocznia	Początek budowy	Wodowanie	Wejście do służby
I	„Artigliere”	Ansaldo	24 lipca 1905	18 stycznia 1907	18 września 1907
	„Bersagliere”		11 lipca 1905	2 października 1906	13 kwietnia 1907
	„Corazziere”		23 października 1905	11 grudnia 1909	16 maja 1910
	„Garibaldino”		23 października 1905	12 lutego 1910	1 czerwca 1910
	„Granatiere”		24 lipca 1905	27 października 1906	18 kwietnia 1907
	„Lanciere”		24 lipca 1905	28 lutego 1907	1 sierpnia 1907
II	„Alpino”		4 grudnia 1905	27 listopada 1909	1 kwietnia 1910
	„Carabiniere”		7 listopada 1905	12 października 1909	26 stycznia 1910
	„Fuciliere”		28 października 1905	21 sierpnia 1909	26 stycznia 1910
	„Pontiere”		18 listopada 1905	3 stycznia 1910	11 lutego 1910
III	„Ascaro”		1911	6 grudnia 1912	21 lipca 1913

Dane taktyczno–techniczne

Okręty były niewielkimi, pełnomorskimi niszczycielami o długości całkowitej 65 metrów (64,4 metra na linii wodnej), szerokości 6,1 metra i zanurzeniu 2,1 metra^[2]^[8]. Wyporność normalna wynosiła 395-407 ton, a pełna 407-414 ton^[2]. Okręty napędzane były przez dwie czterocylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej projektowanej mocy 6000 KM (w praktyce maszyny osiągały moc pomiędzy 5954 a 6911 KM), do których parę dostarczały trzy kotły Thornycroft(inne języki)^[2]^[4]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 28,5 węzła^[2]^[8]. Okręty pierwszej grupy zabierały zapas 90 ton węgla^[1], jednostki drugiej grupy 65 ton mazutu^[9], a „Ascaro” 50 ton węgla i 34 tony mazutu^[10], co zapewniało zasięg wynoszący 1000–1600 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 400 Mm przy prędkości 23,5-24 węzły)^[2].

Niszczyciele były uzbrojone w cztery pojedyncze działa dwunastofuntowe kal. 76 mm (3 cale) QF Ansaldo M1897 L/40^[2]^[4]. Masa działa wynosiła 625 kg, masa naboju 5,9 kg, kąt podniesienia lufy od -10 do +42°, prędkość wylotowa pocisku 674 m/s, donośność maksymalna 9850 metrów, zaś szybkostrzelność 15 strz./min^[11]. Uzbrojenie uzupełniały trzy pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm (17,7 cala), a na ich pokładach można było umieścić 10 min morskich^[2]^[4].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 3 oficerów oraz 47–52 podoficerów i marynarzy^[2]^[4].

Służba

W latach 1910–1912 na okrętach pierwszej grupy podwyższono tylny maszt, zrównując jego wysokość z masztem głównym^[2]. 16 lipca 1918 roku „Garibaldino” został zatopiony nieopodal Villefranche-sur-Mer, po kolizji z brytyjskim niszczycielem HMS „Cygnet”(inne języki)^[2]^[3]^[b]. 1 lipca 1921 roku ocalałe niszczyciele zostały przeklasyfikowane na torpedowce, a z listy floty skreślono je w latach 1923–1932^[2]^[4].

Uwagi

↑ Uzbrojenie artyleryjskie „Tsing Po” miało się składać z dwóch dział kal. 76 mm i czterech dział kal. 47 mm^[2]^[5].
↑ Informację tę potwierdza także I. Gogin^[1]. Według A. Fraccaroliego okręt został staranowany przez HMS „Cigny”, lecz brak jest takiego okrętu w wykazie jednostek Royal Navy^[12]; J. Gozdawa-Gołębiowski i T. Wywerka Prekurat uważają natomiast, że sprawcą zatopienia był brytyjski parowiec s/s „Cygny”^[8].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Ivan Gogin: "Soldati", 1st (ARTIGLIERE) group destroyers (1907-1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 268.
↑ ^a ^b Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 182.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 66-68.
↑ ^a ^b Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 68.
↑ T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: 1915, s. 180.
↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 214.
↑ ^a ^b ^c J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 617.
↑ Ivan Gogin: "Soldati", 2nd (ALPINO) group destroyers (1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
↑ Ivan Gogin: ASCARO destroyer (1913). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
↑ Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 281-282.
↑ Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 66.

Bibliografia

T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).
Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7.
Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Ivan Gogin: ASCARO destroyer (1913). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
Ivan Gogin: "Soldati", 1st (ARTIGLIERE) group destroyers (1907-1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
Ivan Gogin: "Soldati", 2nd (ALPINO) group destroyers (1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).

[6] Uzbrojenie artyleryjskie „Tsing Po” miało się składać z dwóch dział kal. 76 mm i czterech dział kal. 47 mm^[2]^[5].

[14] Informację tę potwierdza także I. Gogin^[1]. Według A. Fraccaroliego okręt został staranowany przez HMS „Cigny”, lecz brak jest takiego okrętu w wykazie jednostek Royal Navy^[12]; J. Gozdawa-Gołębiowski i T. Wywerka Prekurat uważają natomiast, że sprawcą zatopienia był brytyjski parowiec s/s „Cygny”^[8].

[nav1-1] Ivan Gogin: "Soldati", 1st (ARTIGLIERE) group destroyers (1907-1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).

[con1921-268-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 268.

[jack-182-3] Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 182.

[fra66-68-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 66-68.

[fra68-5] Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 68.

[bra1915-180-7] T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: 1915, s. 180.

[janI-214-8] John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 214.

[goz617-9] J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 617.

[nav2-10] Ivan Gogin: "Soldati", 2nd (ALPINO) group destroyers (1910). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).

[navA-11] Ivan Gogin: ASCARO destroyer (1913). Navypedia. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).

[fra281_282-12] Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 281-282.

[fra66-13] Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 66.

[1]

I grupa	„Artigliere” „Bersagliere” „Corazziere” „Garibaldino” „Granatiere” „Lanciere”
II grupa	„Alpino” „Carabiniere” „Fuciliere” „Pontiere”
III grupa	„Ascaro”