Improwizowana bateria artylerii ORP Komendant Piłsudski

Improwizowana bateria artylerii ORP Komendant Piłsudski – polska dwudziałowa improwizowana bateria artylerii przeciwdesantowej kalibru 75 mm Schneider wz. 1897, utworzona ze zdemontowanych armat z pokładu kanonierki ORP Komendant Piłsudski ustawiona pomiędzy portem rybackim a portem wojennym na Helu, Półwyspu Helskiego (od strony zatoki). Wchodziła w skład Dywizjonu Artylerii Nadbrzeżnej, Rejonu Umocnionego Hel.

Improwizowaną baterię artylerii przeciwdesantowej sformowano na podstawie rozkazu Dowódcy Floty z dnia 4 września 1939 r. Do jej sformowania przystąpiono 5 września, podstawą jej utworzenia było użycie części załogi i dwóch armat kal. 75 mm Schneider wz.1897 z rozbrojonej kanonierki ORP "Komendant Piłsudski". Baterię posadowiono na improwizowanych działobitniach zbudowanych na fundamentach z drewnianych okrąglaków^[1]. Umiejscowiono ją pomiędzy portem rybackim a portem wojennym w Helu. Dowództwo baterii objął ppor. mar. Michał Anaszkiewicz^[2]. Określenie działalności bojowej baterii jest niemożliwe z uwagi na brak dokumentów i relacji. Ze szczątkowych relacji innych osób ustalono jedynie, że bateria prawdopodobnie stoczyła walkę z niemieckimi jednostkami pływającymi:

• 8 IX w godz. 14.06–14.12 wraz z 44 baterią przeciwdesantową i 21 baterią przeciwlotniczą ostrzeliwała niemiecki zespół trałujący z 1. R. Flotille (1 Flotylla Kutrów Trałowych), ogniem odpowiedział osłaniający zespół okręt baza "Nettelbeck" trafiając zabudowania w Helu, flotylla wycofała się pod osłoną zasłony dymnej^[3].

• Waldemar Nadolny: Artyleria nadbrzeżna. Wielki Leksykon Uzbrojenia Wrzesień 1939. Tom 69. Edipresse Polska S.A., 2015. ISBN 978-83-7945-043-5.
• RomanR. Bąkowski RomanR., WaldemarW. Nadolny WaldemarW., W cieniu sławnej siostry, czyli nie tylko baterią „cyplową” polska artyleria nadbrzeżna w 1939 roku stała, „Morze Statki i Okręty Wydanie Specjalne” (4/2014), Warszawa: Magnum X, 2014, ISSN 1426-529X .