2. mart
датум
2. mart (02.03) je 61. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (62. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 304 dana.
Događaji
uredi| mart | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
- 537 — Ostrogoska vojska kralja Vitigesa je počela opsadu Rima
- 986 — Luj V je postao kralj Franaka.
- 1458 — Jirži Podjebradski je izabran za kralja Bohemije.
- 1807 — Američki Kongres je usvojio zakon o zabrani uvoza robova, kojim je van zakona stavljen uvoz novih robova u SAD.
- 1836 — Republika Teksas je proglasila nezavisnost od Meksika.
- 1844 — Ukazom kneza Aleksandra Karađorđevića osnovana je Vojnomedicinska akademija u Beogradu.
- 1855 — Aleksandar II je postao car Rusije.
- 1867 — Američki Kongres je usvojio prvi zakon o rekonstrukciji.
- 1901 — Američki Kongres je usvojio Platov amandman kojim je ograničena autonomija Kube, što je bio uslov za povlačenje američkih vojnika.
- 1917 — Tokom Februarske revolucije u Rusiji, car Nikolaj II abdicirao je i formirana je privremena vlada Georgija Lavova.
- 1919 — U Moskvi održan osnivački kongres Komunističke internacionale (Kominterna), kojem su prisustvovala 52 delegata iz 30 zemalja. Kominterna je odigrala značajnu ulogu u odbrani Sovjetskog Saveza, prve socijalističke zemlje, a mnogim partijama i pokretima pružila je ideološku, političku i materijalnu pomoć, da bi se u Staljinovo vreme pretvorila u centralističku organizaciju čije su članice bile obavezne da slede Staljinovu liniju.
- 1921 — Proglašena je Labinska republika tokom pobune istarskih rudara protiv nadolazeće italijanske fašističke politike.
- 1941 — Prve nemačke jedinice su ušle u Bugarsku pošto se ona pridružila Trojnom paktu.
- 1943 — Australijsko i američko vazduhoplovstvo su napali i uništili veliki konvoj Japanske mornarice u Bizmarkovom moru.
- 1949 — Američka posada na čelu sa kapetanom Džejmsom Galaherom je sletela u bazu Fort Vort, okončavši prvi let oko Zemlje bez spuštanja avionom B-50.
- 1955 — Kralj Kambodže Norodom Sihanuk je abdicirao u korist svog oca Norodoma Suramarita.
- 1956 — Francuska priznala nezavisnost Maroka.
- 1962 — U Burmi izvršen vojni udar pod vođstvom Ne Vina. Vojni režim okončan je na isti dan 1974, kada je stupio na snagu novi ustav, a Burma proglašena socijalističkom republikom s predsednikom Ne Vinom.
- 1965 — Američko i Južnovijetnamsko vazduhoplovstvo su započeli operaciju Kotrljajući grom, trogodišnju kampanju bombardovanja Severnog Vijetnama.
- 1969 — Sovjetski i kineski vojnici su se sukobili kod karaule na reci Usuri.
- 1969 — U Tuluzu je izvršen prvi probni let putničkog nadzvučnog aviona Konkord.
- 1970 — Rodezija je formalno prekinula veze sa britanskom krunom i proglasila se republikom.
- 1988 — Predsednik Saveza komunista Srbije Slobodan Milošević, obraćajući se okupljenim Srbima sa Kosova ispred zgrade Skupštine SFR Jugoslavije, najavio je hapšenje albanskih lidera na Kosovu.
- 1991 — Prvi upad hrvatskih specijalaca u Pakrac.
- 1994 — U Vašingtonu su predsednik bošnjačke vlade Haris Silajdžić, predstavnik bosanskih Hrvata Krešimir Zubak i ministar inostranih poslova Hrvatske Mate Granić potpisali preliminarni sporazum o spajanju hrvatskih i muslimanskih teritorija u Bosni u federaciju sedam etničkih kantona.
- 1996 — Teškim izbornim porazom Laburističke partije australijskog premijera Pola Kitinga, okončana je trinaestogodišnja vladavina laburista u Australiji.
- 1998 — Film "Titanik" postao je prvi film u svetu koji je ostvario prihod od milijardu dolara.
- 1999 — Ruandski pobunjenici iz plemena Hutu ubili osam od 17 stranih turista koje su oteli prethodnog dana. Otmičari su kasnije ubijeni.
- 2000 — Britanske vlasti dozvolile su bivšem čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu da napusti London i ode u Čile, odbivši zahtev Španije za njegovu ekstradiciju. Narednog dana Pinoče je stigao u Čile.
- 2002 — Devet izraelskih civila ubijeno je u Jerusalimu u samoubilačkom bombaškom napadu arapskih ekstremista.
- 2003 — Francuski predsednik Žak Širak doputovao je u zvaničnu posetu Alžiru. To je prva poseta na najvišem nivou od kada je Alžir stekao nezavisnost od Francuske 1962. godine, posle osmogodišnjeg brutalnog rata.
- 2006 — Nova Vlada Republike Srpske sa Miloradom Dodikom na čelu preuzela dužnost.
- 2014 — Najmanje 29 osoba je ubijeno, a 130 ranjeno u napadu noževima na železničkoj stanici u kineskom gradu Kunmingu.
Rođenja
uredi- 1793 — Sem Hjuston, američki političar i vojnik. (prem. 1863)[1]
- 1824 — Bedžih Smetana, češki kompozitor i dirigent. (prem. 1884)[2]
- 1919 — Dženifer Džouns, američka glumica. (prem. 2009)[3]
- 1927 — Tihomir Ognjanov, srpski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2006)[4]
- 1931 — Mihail Gorbačov, ruski i sovjetski političar, politički vođa Sovjetskog Saveza (1985—1991). (prem. 2022)[5]
- 1942 — Lu Rid, američki muzičar. (prem. 2013)[6]
- 1943 — Džekson Keri Frenk, američki muzičar. (prem. 1999)[7]
- 1945 — Gordon Tomson, kanadski glumac.[8]
- 1946 — Feliks Unger, austrijski kardiohirurg, akademik i inostrani član Odeljenja medicinskih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti.[9]
- 1947 — Nada Pavlović, srpska džez pevačica.
- 1949 — Gejts Makfaden, američka glumica i koreografkinja.[10]
- 1955 — Aleksandar Loma, srpski klasični filolog, indoevropeista, etimolog, onomastičar, univerzitetski profesor i akademik.[11]
- 1962 — Džon Bon Džovi, američki muzičar, muzički producent i glumac.[12]
- 1968 — Danijel Krejg, engleski glumac.[13]
- 1972 — Rene Bitorajac, hrvatski glumac.[14]
- 1972 — Maurisio Poketino, argentinski fudbaler i fudbalski trener.[15]
- 1973 — Dejan Bodiroga, srpski košarkaš.[16]
- 1977 — Kris Martin, engleski muzičar, najpoznatiji kao frontmen grupe Coldplay.[17]
- 1979 — Dejmijen Daf, irski fudbaler.[18]
- 1981 — Brajs Dalas Hauard, američka glumica, scenaristkinja i rediteljka.[19]
- 1982 — Kevin Kuranji, nemačko-brazilski fudbaler.[20]
- 1983 — Rejčel Roks, američka pornografska glumica.[21]
- 1988 — Džejms Artur, engleski muzičar.[22]
- 1989 — Tobi Aldervajreld, belgijski fudbaler.[23]
- 1989 — Marsel Hiršer, austrijski alpski skijaš.[24]
- 1990 — Luk Koums, američki muzičar.
- 1993 — Nemanja Krstić, srpski košarkaš.[25]
- 1993 — Bogdan Radivojević, srpski rukometaš.[26]
- 1994 — Uroš Đurđević, srpski fudbaler.[27]
- 1994 — Lazar Marković, srpski fudbaler.[28]
- 1997 — Beki Dži, američka pevačica, glumica i model.[29]
Smrti
uredi- 855 — Lotar I, kralj Italije i car Svetog rimskog carstva (rođ. 795)[30]
- 1835 — Franc I, prvi austrijski car (rođ. 1768)[31]
- 1855 — Nikolaj I Pavlovič, ruski car (rođ. 1796)[32]
- 1895 — Berta Morizo, francuska slikarka. (rođ. 1841)[33]
- 1897 — Sava Bjelanović, srpski političar, vođa Srba u Dalmaciji i narodni poslanik u pokrajinskom Dalmatinskom Saboru. (rođ. 1850)[34]
- 1921 — Nikola I Petrović Njegoš, crnogorski kralj, vojskovođa i pisac srpskog porekla (rođ. 1840)[35]
- 1923 — Sara Bernar, francuska glumica. (rođ. 1844)[36]
- 1939 — Hauard Karter, britanski arheolog. (rođ. 1874)[37]
- 1988 — Henrik Šering, meksički violinista, ambasador dobre volje UNESCO -a. (rođ. 1918)
- 2005 — Cadik Danon, vrhovni Rabin Jugoslavije (rođ. 1918)
- 2012 — Novica Simić, general-pukovnik Vojske Republike Srpske u penziji (rođ. 1948)[38]
Praznici i dani sećanja
urediVidi još
urediReference
uredi- ^ „Sam Houston | Biography, Texas, Alamo, President, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Bedřich Smetana | Bohemian composer | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Jennifer Jones”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Olympedia – Tihomir Ognjanov”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Mihail Gorbačev / Gorbachev Mikhail”. web.archive.org. 2006-04-29. Arhivirano iz originala 29. 04. 2006. g. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Lou Reed”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Jackson C. Frank”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Gordon Thomson”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Feliks Unger”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 26. 1. 2024.
- ^ „Gates McFadden”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Biografija na sajtu SANU”. Arhivirano iz originala 24. 9. 2015. g. Pristupljeno 13. 8. 2015.
- ^ „Jon Bon Jovi”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Daniel Craig”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Rene Bitorajac”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Mauricio Pochettino - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Dejan Bodiroga”. www.interbasket.net.
- ^ „Chris Martin”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Damien Duff”. soccerbase.com. Pristupljeno 25. 2. 2020.
- ^ „Bryce Dallas Howard”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Kevin Kuranyi - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Rachel Roxx”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Who is James Arthur? Everything You Need to Know”. www.thefamouspeople.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Toby Alderweireld”. soccerbase.com. Pristupljeno 25. 2. 2020.
- ^ „FIS-Ski - biographie”. web.archive.org. 2012-01-11. Arhivirano iz originala 11. 01. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-28. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. januar 2012)
- ^ Eurobasket. „Nemanja Krstic Player Profile, Kapfenberg Bulls, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „European Handball Federation - Bogdan Radivojevic / Player”. web.archive.org. 2015-04-02. Arhivirano iz originala 02. 04. 2015. g. Pristupljeno 2022-01-28. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. april 2015)
- ^ „Uros Djurdjevic - Player profile 21/22”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Lazar Markovic - Player profile 21/22”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Becky G”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Lothair (Lothar) I, 795 - 855. Holy Roman Emperor”. National Galleries of Scotland (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Francis II | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Nicholas I | Biography, Facts, & Accomplishments | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ Commire, Anne, ur. (2001). Women in World History: A Biographical Encyclopedia. 11. Waterford: Yorkin Publications, Gale Group. str. 448. ISBN 978-0-78764-070-5.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 63.
- ^ „Nicholas I | Facts & Biography | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Sarah Bernhardt | Artist Profile”. NMWA (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Howard Carter | British archaeologist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ „Preminuo general pukovnik Novica Simić”. BN. Pristupljeno 2022-01-28.