Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej nr 5 „Białystok”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1929 i 1936 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Inspektorat Wewnętrzny SG |
Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej nr 5 „Białystok” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w okresie międzywojennym.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[1]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[2]. Rozkazem nr 3 z 14 maja 1929 roku w sprawie utworzenia Inspektoratu Wewnętrznego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski utworzył Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej nr 5 „Białystok”[3].
Rozkazem nr 7 z 23 października 1931 roku w sprawach organizacyjnych i etatowych, w związku z zarządzeniem Ministra Skarbu z 22 października 1930 roku znoszącym Inspektorat Okręgowy Nr VI, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zarządził likwidację Inspektoratu Okręgowego nr VI z dniem 3 listopada 1930 roku[4]. Zniósł komisariat „Warszawa”, a powołał Egzekutywę Oddziału II Komendy Straży Granicznej z przydziałem etatowym, ewidencyjnym i gospodarczym do Komendy Straży Granicznej. Komisariaty wewnętrzne zachowały swój terytorialny zakres działania[4]. Komisariat Białystok przydzielono pod względem służbowym bezpośrednio do Komendy Straży Granicznej; etatowo, ewidencyjnie i gospodarczo do Inspektoratu Granicznego Łomża[5]. Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski powtórnie utworzył komisariat wewnętrzny Straży Granicznej „Białystok”[6]. Etat komisariatu: 1 oficer, 5 szeregowych, 1 motocykl z przyczepą, 5 kbk, 5 pistoletów[6]. Z dniem 1 kwietnia 1938 posterunek SG „Ostrów Mazowiecka” został wyłączony z Obwodu „Łomża” i przekazany pod każdym względem do komisariatu wewnętrznego „Białystok”[7]. Z dniem 1 sierpnia 1938 posterunek SG „Ostrów Mazowiecka” został zlikwidowany[7].
Działania wywiadowcze
[edytuj | edytuj kod]Teren działania w 1936[6]:
- na wschodzie – styk z terenem działania wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza
- na południu – linia Brześcia (wł.), Siedlce (wył.)
- na zachodzie – linia kolejowa Ostrołęka-Małkinia-Siedłce (wszystkie miejscowości wyłącznie),
- na północy – Ostrów (wył.), Zambrów (wł.), Grudziądz (wył.).
Rozkazem nr 3 z 27 lipca 1936 roku w sprawach reorganizacji placówek i zmiany przydziałów, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski ustalił nowe rozgraniczenie pomiędzy inspektoratem „Łomża” a komisariatem wewnętrznym „Białystok”. Dla Inspektoratu Granicznego „Łomża” wyłącznie: wzdłuż drogi Małkinia- Kankowo-Niemiry-Zaręby, dalej drogą Zaręby-Nieszałty-Andrzejów-Grzymki- Polonia, dalej szosą Poloma-Osowiec-Zambrów-Menżęnin-Braniszewo-Tykocin- Krypno-Knyszyn-Jasionówka-Korycyn-Suchowok-Dombrowo-Lipsk[8].
Kierownicy/komendanci komisariatu
[edytuj | edytuj kod]| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| podkomisarz | Ludomir Krzywieńczyk[9] | ||
| komisarz SC | Józef Kozakiewicz | 13 VI 1929[10] – | |
| komisarz | Józef Blum[11] | –21 IV 1939 | dyspozycja KG SG[12] |
| aspirant | Mieczysław Padoł[11] | 19 IV 1939[13] – |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 42.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 67.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 68.
- ↑ a b c Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 104.
- ↑ a b Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 55.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 111.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 43.
- ↑ Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 11.
- ↑ a b Kronika IG „Łomża” ↓, s. 467.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 14/39.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 13/39.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Odpisy z kronik komisariatów Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1937–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.188/439.)
- Rozkazy organizacyjne Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkic historyczny z działalności Inspektoratu Straży Granicznej „Częstochowa“ z lat 1928-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)