Inspektorat Graniczny nr 10
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Formacja | |
Podległość |
Inspektorat Graniczny nr 10 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Inspektorat Graniczny w Opalenicy obejmował południową część powiatu międzychodzkiego od Warty, powiat nowotomyski, Wolsztyn, północną część powiatu śmigielskiego i Kościan do Obry, powiat grodziski, południową część powiatu szamotulskiego do Warty i część powiatu leszczyńskiego do Małej Obry[1].
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[2]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 10 „Opalenica”[3]. Już 15 września 1928 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 7 w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał miejsce postoju komisariatu „Świechocin” na „Międzychód”[4]. Rozkazem nr 4 z 27 maja 1929 roku w sprawie etatu budżetowego Straży Granicznej komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zmienił nazwę komisariatu „Wijewo” na „Kaszczor”[5]. W sierpniu 1929 roku przeniesiono siedzibę inspektoratu w Opalenicy do Wolsztyna[6]. Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku o reorganizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski powołał komisariat SG „Silna”[7]. Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej zniósł posterunek SG „Sieraków”[8], a rozkazem nr 1 z 1 lipca 1938 roku w sprawach [...] organizacyjnych, przeniósł siedzibę komisariatu i placówki II linii „Silna” do m. Lewice[9]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Wolsztyn” na Obwód Straży Granicznej „Wolsztyn”[10].
Służba graniczna
[edytuj | edytuj kod]Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od północy: rzeka Warta, placówka Straży Granicznej „Mierzyn” wyłącznie, od południa: placówka Straży Granicznej „Wybudowanie” włącznie[3]. Rozkaz dowódcy Straży Granicznej nr 7 z 15 września 1928 podpisany przez mjr. Wacława Spilczyńskiego zmienił granicę inspektoratu: od północy − placówka Straży Granicznej „Sowia Góra” wyłącznie, od południa − placówka Straży Granicznej I linii „Radomyśl” włącznie[4]. Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zatwierdził granice inspektoratu granicznego: granica Inspektoratu Granicznego Wronki, od południa: placówka Radomyśl włącznie[11].
Inspektorat w 1936 roku mieścił się w Wolsztynie przy ulicy 5 Stycznia 3. Ochraniała odcinek długości 185 km. Posiadał telefon (nr 95)[12].
Sąsiednie inspektoraty:
Funkcjonariusze inspektoratu
[edytuj | edytuj kod]- Kierownicy/komendanci inspektoratu
stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
---|---|---|---|
inspektor | Adolf Goldman[13] | V 1928[14] - był w 1933 – | |
nadkomisarz | Wilhelm Pfister[15] | był w 1936 – |
Struktura i obsada personalna sztabu IG w 1936[15]
- kierownik IG – nadkomisarz Wilhelm Pfister
- kwatermistrz – podkomisarz Stanisław Wierzyński
- oficer wywiadowczy – podkomisarz Tadeusz Flammer
- szef kancelarii – starszy przodownik Józef Śron
- pomocnik kwatermistrza - przodownik Franciszek Stefański
- pisarz – starszy strażnik Stanisław Nowak
- kierownik radiostacji – strażnik Leonard Melaniuk
- kierownik placówki II linii – starszy strażnik Leon Konieczny
- szofer – starszy strażnik Feliks Dziurla
- motocyklista – strażnik Józef Dezor
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Organizacja inspektoratu w 1928[16]:
- komenda − Opalenica
- komisariat Straży Granicznej „Świechocin”
- komisariat Straży Granicznej „Zbąszyń”
- komisariat Straży Granicznej „Wolsztyn”
- komisariat Straży Granicznej „Wijewo”
Organizacja inspektoratu w styczniu 1930[17]:
- komenda − Wolsztyn
- 1/10 komisariat Straży Granicznej „Międzychód”
- 2/10 komisariat Straży Granicznej „Silna”
- 3/10 komisariat Straży Granicznej „Zbąszyń”
- 4/10 komisariat Straży Granicznej „Wolsztyn”
- 5/10 komisariat Straży Granicznej „Kaszczor”
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kaśkosz 2015 ↓, s. 12.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 21.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 33.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 46.
- ↑ Kozicka 2011 ↓, wstęp.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 71.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 118.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 69.
- ↑ Dyslokacja IG „Wolsztyn” ↓, s. 1.
- ↑ Obsada IG „Wolsztyn” ↓, s. 1.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1928/53.
- ↑ a b Obsada IG „Wolsztyn” ↓, s. 3.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 26.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 70.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Iwona Kozicka , Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
- Mariusz Kaśkosz: Straż Graniczna Inspektoratu Granicznego Wronki w latach 1928-1937: ze wspomnień strażnika Jana Nocunia. Czarnków: Wydawnictwo Nadnoteckie Echa, 2015. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Ewidencja oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Wolsztyn” w latach 1933–1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.190/188.)
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)
- Wykaz dyslokacji jednostek Inspektoratu Granicznego „Wolsztyn” w 1936 roku → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.190/117.)