Jump to content

Թոմաս Թրանսթրյոմեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թոմաս Թրանսթրյոմեր
շվեդ.՝ Tomas Tranströmer
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 15, 1931(1931-04-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍտոկհոլմ, Շվեդիա[4]
Մահացել էմարտի 26, 2015(2015-03-26)[2][3][5][…] (83 տարեկան)
Մահվան վայրՍտոկհոլմ, Շվեդիա[4]
ԳերեզմանKatarina kyrkogård[6]
Քաղաքացիություն Շվեդիա
Կրոնաթեիզմ
ԿրթությունՍտոկհոլմի համալսարան և Սյոդրա Լատին
ԵրկերBaltics?, For the Living and the Dead? և The Sorrow Gondola?
Մասնագիտությունլեզվաբան, բանաստեղծ, թարգմանիչ, հոգեբան և գրող
ԱմուսինՄոնիկա Բլադ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԵրեխաներԷմմա Թրանսթրյոմեր և Պաոուլա Թրանսթրյոմեր
Կայքtomastranstromer.net
 Tomas Tranströmer Վիքիպահեստում

Թոմաս Թրանսթրյոմեր (շվեդ.՝ Tomas Tranströmer, ապրիլի 15, 1931(1931-04-15)[1][2][3][…], Ստոկհոլմ, Շվեդիա[4] - մարտի 26, 2015(2015-03-26)[2][3][5][…], Ստոկհոլմ, Շվեդիա[4]), շվեդ բանաստեղծ, թարգմանիչ, հոգեբան, դաշնակահար, 2011 թվականի գրականության Նոբելյան մրցանակակիր։ Նրա բանաստեղծությունները և 12 արձակ գործերը թարգմանվել են շուրջ 60 տարբեր լեզուներով։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թոմաս Թրանսթրյոմերը ծնվել է 1931 թվականի ապրիլի 15-ին Գուստա և Հելմի Թրանսթրյոմերների ընտանքում։ Առաջին ստեղծագործությունները գրել է դեռևս 23 տարեկան հասակում, և այդ ժամանակվանից ի վեր աչքի ընկել իբրև ուրույն խոսք ունեցող բանաստեղծ։

1958 թվականին Թոմասն ամուսնանում է Մոնիկա Բլադի հետ և ամուսինները ցայսօր ապրում են Ստոքհոլմի Սյոդերմալմ շրջանում, Ստիգբերգաթան փողոցի վրա։ 1961 թվականին ծնվում է նրանց ավագ դուստրը՝ Էմման, իսկ 1964 թվականին՝ կրտսերը՝ Պաուլան։ 1990 թվականի նոյեմբերին Թրանսթրյոմերը կաթվածահար է լինում, նրա մարմնի աջ կողմը անշարժանում է, որի արդյունքում բանաստեղծը կորցնում է խոսելու ունակութունը։ Նա սկսում է սովորել գրել ձախ ձեռքով և նույնիսկ դաշնամուր նվագել ձախ ձեռքի համար գրված հատուկ ստեղծագործություններով։

2011 թվականին նա արժանանում է տարվա Նոբելյան մրցանակին գրականության ասպարեզում։ Վատառողջության պատճառով մրցանակը ընդունում է կինը։ Դրանով Թրանսթրյոմերը դառնում է այն եզակի հեղինակներից մեկը, ով արժանացել է թե՛ Նոբելյան և թե՛ Նեուստադ գրականության մրցանակին (1990 թ)։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 KulturNav — 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118623605 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ http://www.finngraven.se/(S(3k11h4ntd2xnyb4ujv5bzhb1))/DisplayInfo.aspx?id=4363391 — FinnGraven.se.
  7. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2011/
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  9. ↑ https://www.neustadtprize.org/1990-neustadt-laureate-tomas-transtromer/

Արտաքին աղբյուրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022) • Յուն Ֆոսե (2023) • Հան Կան (2024)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Թրանսթրյոմեր» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թոմաս_Թրանսթրյոմեր&oldid=9496109» էջից