skóra
Wygląd
skóra (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) anat. zewnętrzna powłoka ciała kręgowców; zob. też skóra w Wikipedii
- (1.2) surowiec otrzymywany z wyprawionej skóry (1.1) niektórych zwierząt; zob. też skóra (surowiec) w Wikipedii
- (1.3) zewnętrzna powłoka owocu, chleba itp.
- (1.4) pot. kurtka lub inna część garderoby ze skóry (1.2)
- (1.5) przen. o własnym życiu, zdrowiu, bezpieczeństwie[1]
- (1.6) slang. zwłoki ludzkie
- (1.7) daw. gw. więz. portfel, pugilares[2]
- odmiana:
- (1.1-7)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik skóra skóry dopełniacz skóry skór celownik skórze skórom biernik skórę skóry narzędnik skórą skórami miejscownik skórze skórach wołacz skóro skóry
- przykłady:
- (1.1) Włosy porastają prawie całą powierzchnię skóry człowieka.
- (1.2) Powinieneś kupić sobie porządne buty ze skóry.
- (1.3) Jabłka obrać ze skóry i usunąć gniazda nasienne.
- (1.4) Z samochodu wysiadł facet w skórze.
- (1.6) Ciało zmarłego w pogotowiu nazywa się „skórą”. Za jedną skórę płaci się dziś 1200-1800 zł[3].
- (1.6) Nazywanie zmarłych „skórami” pojawiło się w łódzkim pogotowiu już na początku lat dziewięćdziesiątych[4].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) skóra właściwa, zapalenie skóry • sucha / tłusta skóra
- (1.2) odzież / pasek / rękawiczki / torba / buty ze skóry
- (1.3) obierać / obrać ze skóry
- (1.4) nosić / założyć skórę
- (1.5) własna skóra
- (1.6) łowca skór
- synonimy:
- (1.3) skórka
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. naskórek m, skórowanie n, oskórowanie n, skórzak m
- czas. skórować ndk., oskórować dk.
- przym. skórny, skórzasty, skórzany, skórkowy, podskórny
- związki frazeologiczne:
- bać się o swoją skórę • być w skórze • czuć coś przez skórę • dać w skórę / dostać w skórę • dbać o własną skórę • dobrać się do skóry • doświadczyć na własnej skórze / przekonać się na własnej skórze / poznać na własnej skórze • drogo sprzedać swoją skórę / nie sprzedać tanio swojej skóry • drzeć skórę / zdzierać skórę / łupić ze skóry / obdzierać ze skóry • dzielić skórę na niedźwiedziu • gęsia skóra • mieć cienką skórę / mieć grubą skórę / mieć twardą skórę • mieć diabła za skórą • na wołowej skórze by nie spisał • nie chcieć być w skórze • przetrzepać skórę / wygarbować skórę / wyłoić skórę • ratować własną skórę • skóra cierpnie • skóra, fura i komóra / fura, skóra i komóra • skóra i kości • sztuczna skóra • wejść w czyjąś skórę • wilk w owczej skórze • wychodzić ze skóry / wyłazić ze skóry • wyskakiwać ze skóry • zajść za skórę / zalać sadła za skórę / zaleźć za skórę • zapłacić własną skórą • leżeć jak skóra z diabła • przysłowia: biały z czarną skórą ponad wszystkie konie górą • jeszcze skóra na baranie, a już rzeźnik pije na nię[5] (sic!)
- etymologia:
- prasł. *skora → powłoka, dosł. to, co się odcina, oddziela, utworzone od praindoeur. *(s)ker- → ciąć[6]
- por. kora
- uwagi:
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) vel; (1.2) leer
- albański: (1.1) lëkurë ż; (1.2) lëkurë ż
- ama: (1.1) tono
- amharski: (1.1) ቆዳ (ḳoda)
- angielski: (1.1) skin; (1.2) leather, hide; (1.3) crust, rind
- arabski: (1.1) جلد m (ǧild), بشرة ż (bašra)
- arumuński: (1.1) cheali ż
- asturyjski: (1.1) pelleyu m
- awarski: (1.1) тӏом (ṭom)
- azerski: (1.1) dəri; (1.2) dəri
- baskijski: (1.1) azal, larruazal; (1.2) larru; (1.3) azal
- baszkirski: (1.1) тире (tire)
- bengalski: (1.1) চামড়া (cāmaṛā), ত্বক (tbôk)
- bhodźpuri: (1.1) चाम m
- białoruski: (1.1) скура ż (skura); (1.2) скура ż (skura)
- birmański: (1.1) အရေ (a.re)
- bośniacki: (1.1) koža ż; (1.2) koža ż
- bretoński: (1.1) kroc'hen m
- bułgarski: (1.1) кожа ż (koža)
- buriacki: (1.1) арһан (arhan)
- cebuano: (1.1) panit
- chakaski: (1.1) теер (teer)
- chiński standardowy: (1.1) uproszcz. 皮肤 / trad. 皮膚 (pífū)
- chorwacki: (1.1) koža ż; (1.2) koža ż; (1.3) kora ż
- czeczeński: (1.1) цӏока (c̣oka)
- czeski: (1.1) kůže ż; (1.2) kůže ż; (1.3) kůže ż
- czuwaski: (1.1) тир (tir)
- dalmatyński: (1.1) pial ż
- dolnołużycki: (1.1) kóža ż; (1.2) kóža ż
- duński: (1.1) hud w, skind n; (1.2) læder n, skind n; (1.3) skræl w, skind n
- elfdalski: (1.1) stjinn n
- esperanto: (1.1) haŭto; (1.2) ledo, felo
- estoński: (1.1) nahk; (1.2) nahk
- farerski: (1.1) húð ż
- fiński: (1.1) iho
- francuski: (1.1) peau ż; (1.2) cuir m
- friulski: (1.1) piel ż
- fryzyjski: (1.1) fel, hûd
- gagauski: (1.1) deri
- galicyjski: (1.1) pel ż
- górnołużycki: (1.1) koža ż; (1.2) koža ż
- grenlandzki: (1.1) ameq
- gruziński: (1.1) კანი (ḳani)
- guarani: (1.1) api
- gudźarati: (1.1) ચામડી ż (cāmaḍī)
- haitański: (1.1) po
- hawajski: (1.1) ʻili
- hebrajski: (1.1) עור m (or)
- hindi: (1.1) त्वचा ż (tvacā)
- hiszpański: (1.1) piel ż, cuero m; (1.2) piel ż, cuero m; (1.3) piel ż, cuero m
- ido: (1.1) pelo; (1.2) felo
- igbo: (1.1) akpụkpọ
- indonezyjski: (1.1) kulit; (1.2) kulit
- irlandzki: (1.1) craiceann m; (1.2) craiceann m; (1.3) craiceann m
- islandzki: (1.1) húð ż, skinn n; (1.2) leður n; (1.3) skurn ż/n, hýði m
- jaćwieski: (1.1) ados
- jakucki: (1.1) тирии (tirii)
- japoński: (1.1) 皮膚 (ひふ, hifu)
- jidysz: (1.1) הויט ż (hojt)
- kałmucki: (1.1) арсн (arsn)
- kannada: (1.1) ಚರ್ಮ (carma)
- kantoński: (1.1) 皮膚 (pei4 fu1)
- karaczajsko-bałkarski: (1.1) тери (teri)
- karakałpacki: (1.1) teri
- kaszubski: (1.1) skóra ż
- kataloński: (1.1) pell ż; (1.2) cuir m
- kazachski: (1.1) тері (teri); (1.2) тері (teri)
- keczua: (1.1) qara
- khmerski: (1.1) ស្បែក (sbek)
- kirgiski: (1.1) тери (teri)
- koptyjski: (1.1) ⲁⲛⲟⲙ m (anom)
- koreański: (1.1) 피부 (p’ibu), 살갗 (salgat)
- kumycki: (1.1) тери (teri)
- kurmandżi: (1.1) çerm m
- laotański: (1.1) ຫນັງ (nang), ຜິວຫນັງ (phiu nang)
- litewski: (1.1) oda ż
- luksemburski: (1.1) Haut ż
- łaciński: (1.1) cutis ż; (1.2) corium n
- łotewski: (1.1) āda ż; (1.2) āda ż
- macedoński: (1.1) кожа ż (koža)
- malajalam: (1.1) തൊലി (toli)
- malajski: (1.1) kulit; (1.2) kulit
- maltański: (1.1) ġilda ż; (1.2) ġilda ż
- manx: (1.1) crackan m
- maoryski: (1.1) kiri
- marathi: (1.1) त्वचा (tvacā)
- mongolski: (1.1) арьс (arʹs)
- nepalski: (1.1) छाला (chālā)
- niderlandzki: (1.1) huid m ż; (1.2) leer n, leder n
- niemiecki: (1.1) Haut ż; (1.2) Leder n, Fell n, Pelz m; (1.3) Hülle ż, Schale ż
- norweski (bokmål): (1.1) hud m/ż
- norweski (nynorsk): (1.1) hud ż, skinn n
- nowogrecki: (1.1) δέρμα n (dérma), πετσί n; (1.2) δέρμα n, πετσί n; (1.3) φλούδα ż; (1.4) πετσινό n
- ormiański: (1.1) մաշկ (mašk)
- pali: (1.1) taca m, camma n
- pendżabski: (1.1) ਚਮੜੀ (camaṛī)
- perski: (1.1) پوست (pust)
- południowoałtajski: (1.1) тере (tere)
- portugalski: (1.1) pele ż
- romansz: (1.1) pel ż
- romski: (1.1) morchi ż, morti ż, maski ż
- rosyjski: (1.1) кожа ż; (1.2) кожа ż; (1.3) шкурка ż, кожица ż, кожура ż
- rumuński: (1.1) piele ż
- samoański: (1.1) paʻu
- sanskryt: (1.1) चर्मन् n (carman)
- serbski: (1.1) кожа ż (koža)
- słowacki: (1.1) koža ż
- słoweński: (1.1) koža ż
- somalijski: (1.1) maqaar; (1.2) maqaar
- sranan tongo: (1.1) buba
- starogrecki: (1.1) δέρμα n (dérma)
- staroirlandzki: (1.1) croiccenn n
- suahili: (1.1) ngozi; (1.2) ngozi
- sundajski: (1.1) kulit
- sycylijski: (1.1) peddi ż
- szkocki gaelicki: (1.1) craiceann m
- szorski: (1.1) тере (tere)
- szwedzki: (1.1) hud w, skinn n; (1.2) läder n, skinn n; (1.3) skal n
- tadżycki: (1.1) пӯст (pūst)
- tagalski: (1.1) balat; (1.2) balat
- tajski: (1.1) ผิวหนัง (pǐu-nǎng), หนัง (nǎng)
- tamilski: (1.1) தோல் (tōl)
- telugu: (1.1) చర్మము (carmamu)
- tok pisin: (1.1) skin
- turecki: (1.1) cilt, deri
- turkmeński: (1.1) deri
- ujgurski: (1.1) تېرە (tëre)
- ukraiński: (1.1) шкіра ż (škira); (1.2) шкіра ż (škira)
- urdu: (1.1) توچا ż (tvacā)
- uzbecki: (1.1) teri
- volapük: (1.1) skin
- walijski: (1.1) croen m
- waloński: (1.1) pê ż, pea ż
- wenecki: (1.1) pełe ż
- węgierski: (1.1) bőr; (1.2) bőr
- wietnamski: (1.1) da; (1.2) da
- wilamowski: (1.1) haut ż; (1.2) łader n, łāder n, łaoder n, fał n, fāł n, pełc m
- włoski: (1.1) pelle ż; (1.2) pelle ż; (1.3) buccia (owoców) ż, crosta (chleba) ż
- wolof: (1.1) der
- zulu: (1.1) isikhumba
- źródła:
- ↑ Hasło „skóra” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Słowniczek gwary więziennej, „Język Polski” nr 10/1913, s. 298.
- ↑ wyborcza.pl
- ↑ Makabryczny słownik „łowców skór”
- ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 5.
- ↑ Hasło „skóra” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
skóra (język kaszubski)
[edytuj]- wymowa:
- IPA: /ˈskuɾɑ̈/
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- praindoeur. *(s)ker-
- uwagi:
- źródła: