Strażnica WOP Karpacz

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Wolfschau/Wilcza Poręba/Karpacz – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 1 komendy odcinka Szklarska Poręba jako 1 strażnica WOP^[1] (Wolfschau)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3]. Miejscem stacjonowania strażnicy był późniejszy Dom Wczasowy „Anilana” przy ul. Wilcza 9/11 w Karpaczu.

W 1947 została przeformowana na strażnicę I kategorii^[4] o stanie 55 wojskowych^[5].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica została włączona w struktury 12 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 81 batalionu WOP w Szklarskiej Porębie.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[a], a strażnica WOP Karpacz I kategorii otrzymała nr 2^[7]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Karpacz była 2. w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.

1 czerwca 1957 rozwiązano strażnicę nr 2 Karpacz i strażnicę nr 3 Śnieżka^[b]. W ich miejsce sformowano dwie placówki: Śnieżka i Śnieżne Kotły^[c].

1. strażnica WOP Wilcza Poręba do 16 listopada 1950 wystawiała placówkę WOP „Wierchy”, która w tym dniu spłonęła, a znajdowała się na rozwidleniu szlaków prowadzących na Śnieżkę, na Równi pod Śnieżką. Stacjonowała tam drużyna strzelców, która przez 7 dni ochraniała granicę państwową i w tym dniu PTT przekazało dla WOP całe II piętro – 12 pokoi w budynku schroniska „Dom Śląski”^[d][8].

• 249 strażnica WOP Hermsdorf ⇔ 2 strażnica WOP Hinter Zaalberg – 1946.

• por. Kazimierz Demski (był w 10.1946)^[e]
• ppor. Edward Zawalonka (1952–1953).

Siły i środki strażnicy WOP w 1945 podano za: JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Powstanie Wojsk Ochrony Pogranicza (w pięćdziesiątą rocznicę powstania), s. 46 .

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Grzegorz Zaręba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 3/08, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Historia Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza z lat 1945–1991 (Archiwum Straży Granicznej). Szczecin.
• Archiwum Straży Granicznej, Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.