1929
Historio 19ma yarcento20ma21ma yarcento |
Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1929 (MCMXXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye mardio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 929ma yaro di la duesma yarmilo, la 29ma yaro di la 20ma yarcento, e la 10ma yaro di la yari 1920a.
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 10ma di januaro - En Belgia, Tintin aparas unesmafoye che la revuo Le Petit Vingtième.
- 11ma di februaro - Benito Mussolini signatas la kontrato di Laterano, qua transformos Vatikano en suverena stato.
- mayo - Iosif Stalin sendas Lev Trocki ad exilo.
- 24ma di julio - En Francia, Raymond Poincaré demisionas pro medikala kauzi. Aristide Briand sucedas lu.
- 25ma di julio - Papo Pius la 11ma aparas en la placo di Santa Petrus, en Vatikano, en procesiono vidita da cirkume 250 000 personi. Tale finas preske 60-yara propra-enkarcerigo di papi interne Vatikano.
- 23ma di septembro - Prezidanto Antanas Smetona demisionas chefministro Augustinas Voldemaras e divenas diktatoro di Lituania.
- 16ma di agosto - Konflikti inter Palestinani e Judi en Ierusalem rezultas la morto di 133 judi e 116 Palestinani.
- 14ma di februaro - En Chicago, gangsteri de la bando di Al “Cikatrala Facio” Capone, travestiita kom policisti, mitraliagas sep gangsteri de George “Bugsy” Moran ye la dio di Santa Valentinus.
- 4ma di marto - Herbert Hoover divenas Usana prezidanto.
- 24ma di oktobro - Kursi falas 13% che borso di New York. Komencas ekonomiala krizego (Granda depreso ekonomiala) quo duros til 1932.
- Walt Disney igas unesma desegnita cinematografuro "Willie la Vapornaveto".
- 28ma di agosto - Chili retrodonas Tacna a Peru.
- 28ma di decembro - "Nigra Saturdio": Pos koloniala polico pafar kontre demonstranti en Apia, Mau-populo de Samoa revoltas kontre Nova-Zelando e demandas nedependo. Erste en 2002, Nova-Zelandana chefministrino Helen Clark prizentos exkuzi pri ta mortigi.[1].
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 2ma di januaro - Anton Lehmden, Austriana piktisto (m. 2018)
- 3ma di januaro - Sergio Leone , Italiana filmifisto (m. 1989)
- 6ma di januaro - Babrak Karmal, prezidanto di Afganistan (m. 1996)
- 11ma di januaro - Nureddin al-Atassi,prezidanto di Siria (m. 1992)
- 12ma di januaro - Alasdair MacIntyre, Skota filozofo
- 13ma di januaro - Villy Sørensen, Dana skriptisto (m. 2001)
- 15ma di januaro - Martin Luther King Jr., Usana polilitikal aktivisto pri homala yuri, Nobel-laureato pri paco (m. 1968)
- 23ma di januaro - John Charles Polanyi, Hungara-Kanadana kemiisto, Nobel-laureato
- 28ma di januaro - Claes Oldenburg, Usana skultisto (m. 2022)
- 30ma di januaro - Isamu Akasaki, Japoniana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2021)
- 31ma di januaro - Rudolf Mössbauer, Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2011)
- 31ma di januaro - Mikko Niskanen, Finlandana filmifisto (m. 1990)
- 2ma di februaro - Carlos Alberto Lacoste, prezidanto di Arjentinia (m. 2004)
- 5ma di februaro - Fred Sinowatz, kancelero di Austria (m. 2008)
- 13ma di februaro - Omar Torrijos Herrera, chefo di Panama (m. 1981)
- 24ma di februaro - Zdzisław Beksiński, Polona piktisto (m. 2005)
- 27ma di februaro - Djalma Santos, Braziliana futbalisto (m. 2013)
- 3ma di marto - Mohammed Zillur Rahman, prezidanto di Bangladesh (m. 2013)
- 8ma di marto - Hebe Camargo, Braziliana prizentistino di televiziono ed aktorino (m. 2012)
- 9ma di marto - Desmond Hoyte, chefministro e prezidanto di Guyana (m. 2002)
- 9ma di marto - Mohammed Zillur Rahman, prezidanto di Bangladesh (m. 2013)
- 13ma di marto - Zbigniew Messner, chefministro di Polonia (m. 2014)
- 18ma di marto - Christa Wolf, Germana skriptisto (m. 2011)
- 22ma di marto - Yayoi Kusama, Japoniana piktistino
- 29ma di marto - Lennart Meri, skriptisto, ministro di exterlandal aferi 1990-1992, prezidanto di Estonia de 1992 til 2001 (m. 2006)
- 1ma di aprilo - Milan Kundera, Cheka skriptisto (m. 2023)
- 1ma di aprilo - Marcel Amont, Franca kantisto (m. 2023)
- 3ma di aprilo - Poul Holmskov Schlüter, chefministro di Dania (m. 2021)
- 5ma di aprilo - Ivar Giaever, Norvegiana fizikisto, Nobel-laureato
- 6ma di aprilo - Kristos Sartzetakis, prezidanto di Grekia (m. 2022)
- 6ma di aprilo - Keijo Liinamaa, chefministro di Finlando (m. 1980)
- 8ma di aprilo - Jacques Brel, Belga kantisto (m. 1978)
- 8ma di aprilo - Walter Berry, Austriana kantisto di opero (m. 2000)
- 10ma di aprilo - Max von Sydow, Sueda cinem-aktoro (m. 2020)
- 14ma di aprilo - Chadli Bendjedid, prezidanto di Aljeria (m. 2012)
- 22ma di aprilo - Guillermo Cabrera Infante, Kubana skriptisto (m. 2005)
- 23ma di aprilo - George Steiner, Franc-Usana filozofo e literaturala kritikisto (m. 2020)
- 2ma di mayo - Jigme Dorji Wangchuck, rejulo di Buthan (m. 1972)
- 2ma di mayo - Édouard Balladur, chefministro di Francia[2]
- 4ma di mayo - Audrey Hepburn, Belga-Britanian aktorino (m. 1993)
- 4ma di mayo - Ronald Golias, Braziliana komediisto (m. 2005)
- 6ma di mayo - Paul Lauterbur, Usana kemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 2007)
- 12ma di mayo - Sam Nujoma, prezidanto di Namibia
- 12ma di mayo - Ágnes Heller, Hungara filozofino (m. 2019)
- 15ma di mayo - Otar Patsatsia, chefministro di Gruzia (m. 2021)
- 29ma di mayo - Peter Ware Higgs, Britaniana fizikisto, Nobel-laureato
- 3ma di junio - Werner Arber, Suisa mikrobiologiisto, Nobel-laureato
- 4ma di junio - Karolos Papoulias, prezidanto di Grekia (m. 2021)
- 7ma di junio - John Napier Turner, chefministro di Kanada (m. 2020)
- 12ma di junio - Anne Frank, Juda puerino quo skribis diario dum Duesma mondomilito (m. 1945)
- 16ma di junio - Pauline Yates, Britanian aktorino (m. 2015)
- 17ma di junio - Tigran Petrosyan, Sovietiana shakoludo-championo (m. 1984)
- 18ma di junio - Jürgen Habermas, Germana filozofo
- 29ma di junio - Oriana Fallaci, Italiana jurnalisto e skriptisto (m. 2006)
- 1ma di julio - Gerald Edelman, Usana biologiisto, Nobel-laureato (m. 2014)
- 2ma di julio - Imelda Marcos, vidvo di Ferdinand Marcos
- 9ma di julio - Rejulo Hassan la 2ma di Maroko (m. 1999)
- 19ma di julio - Emmanuel Le Roy Ladurie, Franca historiisto (m. 2023)
- 22ma di julio - Neil Welliver, Usana piktisto (m. 2005)
- 27ma di julio - Jean Baudrillard, Franca filozofo e fotografisto (m. 2007)
- 28ma di julio - Jacqueline Kennedy Onassis, spozino di John Fitzgerald Kennedy (m. 1994)
- 30ma di julio - Werner Tübke, Germana piktisto (m. 2004)
- 1ma di agosto - Hafizullah Amin, prezidanto di Afganistan (m. 1979)
- 4ma di agosto - Kishore Kumar, Indiana kompozistulo, aktoro e filmifistulo (m. 1987)
- 16ma di agosto - Bill Evans, Usana jazo-pianisto (m. 1980)
- 19ma di agosto - Haroldo de Campos, Braziliana poeto (m. 2003)
- 24ma di agosto - Yaser Arafat, chefo di Palestina, Nobel-laureato pri paco (m. 2004)
- 27ma di agosto - Ira Levin, Usana skriptisto (m. 2007)
- 4ma di septembro - Anne Dunn, Angla piktistino
- 9ma di septembro - Claude Nougaro, Franca kantisto (m. 2004)
- 10ma di septembro - Kazimierz Polus, Polona serial ocidero (m. 1985)
- 14ma di septembro - Larry Collins, Usana skriptisto (m. 2005)
- 15ma di septembro - Murray Gell-Mann, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2019)
- 28ma di septembro - Nikolai Rijkov, Rusa politikisto (m. 2024)
- 30ma di septembro - Mir Hazar Khan Khoso, chefministro di Pakistan[3] (m. 2021)
- 13ma di oktobro - Walasse Ting, Chiniana-Usana piktisto (m. 2010)
- 15ma di oktobro - Milorad Pavić, Serbiana skriptisto (m. 2009)
- 16ma di oktobro - Fernanda Montenegro, Brazilian aktorino
- 18ma di oktobro - Violeta Chamorro, prezidantino di Nikaragua[4]
- 21ma di oktobro - Walter Hugo Khouri, Braziliana filmifisto (m. 2003)
- 31ma di oktobro - Bud Spencer, Italian aktoro (m. 2016)
- 22ma di oktobro - Camille Souter, Britanian-Irlandana piktistino (m. 2023)
- 23ma di oktobro - Thomas Gamkrelidze, Gruziana linguisto (m. 2021)
- 29ma di oktobro - Yevgeni Primakov, chefministro di Rusia (m. 2015)
- 2ma di novembro - Richard Edward Taylor, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2018)
- 2ma di novembro - Muhammad Rafiq Tarar, prezidanto di Pakistan (m. 2022)
- 7ma di novembro - Eric Richard Kandel, Austriana neurociencisto, Nobel-laureato[5]
- 8ma di novembro - Jona Senilagakali, chefministro di Fidji (m. 2011)
- 9ma di novembro - Imre Kertész, Hungariana skriptisto, Nobel-laureato (m. 2016)
- 15ma di novembro - Ed Asner, Usan aktoro (m. 2021)
- 1ma di decembro - Alfred Spiro Moisiu, prezidanto di Albania[6]
- 5ma di decembro - Annikki Tähti, Finlandana kantistino ed aktorino (m. 2017)
- 9ma di decembro - Bob Hawke, chefministro di Australia (m. 2019)
- 9ma di decembro - John Cassavetes, Usan aktoro e filmifisto (m. 1989)
- 13ma di decembro - Christopher Plummer, Kanadan aktoro (m. 2021)
- 23ma di decembro - Chet Baker, Usana muzikisto (m. 1988)
- 27ma di decembro - Günter Anton, Germana Idisto (m. 2021)
- Heidi Neussner, Ido poetino
- Patrick Pye, Britaniana skultisto e piktisto (m. 2018)
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 13ma di januaro - Wyatt Earp, Usana komisario (n. 1848)
- 26ma di januaro – Constantin Le Paige, Belga matematikisto e Idisto (n. 1852)
- 11ma di februaro - Princo Johann la 2ma di Liechtenstein (n. 1840)
- 14ma di februaro - Thomas Edmund Burke, Usan atleto (n. 1875)
- 4ma di aprilo - Karl Benz, Germana automobilo-pioniro, fondinto di Mercedes Benz (n. 1844)
- 21ma di mayo - Archibald Primrose, chefministro dil Unionita Rejio (n. 1847)
- 6ma di junio - Richard Réti, Slovaka shakoludisto (n. 1889)
- 10ma di junio - Kazimierz Stabrowski, Polona piktisto (n. 1869)
- 9ma di julio - Julian Fałat, Polona piktisto (n. 1853)
- 12ma di julio - Robert Henri, Usana piktisto (n. 1865)
- 24ma di agosto - Juan Antonio Escurra, prezidanto di Paraguay (n. 1859)[7]
- 30ma di agosto - Ivo Vojnović, Kroata skriptisto (n. 1857)
- 3ma di septembro - Jan Kanty Steczkowski, chefministro di Polonia (n. 1862)
- 23ma di septembro - Richard Adolf Zsigmondy, Austriana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1865)
- 29ma di septembro - Giichi Tanaka, chefministro di Japonia (n. 1863)
- 3ma di oktobro - Gustav Stresemann, Germana kancelero, Nobel-laureato pri paco (n. 1878)
- 8ma di oktobro - Jacek Malczewski, Polona piktisto (n. 1854)
- 20ma di oktobro - José Batlle y Ordóñez, prezidanto di Uruguay (n. 1856)
- 28ma di oktobro - Bernhard von Bülow, Germana kancelero (n. 1849)
- 31ma di oktobro - António José de Almeida, chefministro e prezidanto di Portugal (n. 1866)
- 3ma di novembro – Jan Baudouin de Courtenay, Polona linguisto e Esperantisto (n. 1845)
- 6ma di novembro - Maximilian de Badenia, kancelero di Germania (n. 1867)
- 17ma di novembro - Herman Hollerith, Usan injenioro e statistiko, inventinto di mashino por lektar perforita kartoni (n. 1860)
- 24ma di novembro - Georges Clemenceau, chefministro di Francia (n. 1841)
- 2ma di decembro - Robert Reid, Usana piktisto (n. 1862)
- 8ma di decembro - José Vicente Concha, prezidanto di Kolumbia (n. 1867)
- 17ma di decembro - Manuel Gomes da Costa, prezidanto di Portugal (n. 1863)
- 20ma di decembro - Émile François Loubet, prezidanto di Francia (n. 1838)
- 29ma di decembro - Wilhelm Maybach, Germana automobilo-projetisto (n. 1846)
Nobel-premiiziti
[redaktar | redaktar fonto]- Fiziko: Louis de Broglie
- Kemio: Hans von Euler-Chelpin
- Fiziologio o Medicino: Christiaan Eijkman, Sir Frederick Gowland Hopkins
- Literaturo: Thomas Mann
- Paco: Frank B. Kellogg
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Meleisea, Malama, Lagaga: A Short History of Western Samoa, 1987, ISBN 978-982-02-0029-6, p.137-138
- ↑ Cook, Bernard A.:Europe Since 1945: An Encyclopedia Dato di publikigo: 27ma di januaro 2014.
- ↑ Profile of Mir Hazar Khan Khoso
- ↑ Profile of Violeta Chamorro
- ↑ Eric R. Kandel Curriculum Vitae - Publikigita da nobelprize.org. URL vidita ye 10ma di oktobro 2018.
- ↑ Profile of Alfred Moisiu
- ↑ Juan Antonio Escurra - helpes.eu - URL vidita ye 30ma di decembro 2017.