ประเทศมอลโดวา

47°N 29°E / 47°N 29°E / 47; 29

สาธารณรัฐมอลโดวา Republica Moldova (โรมาเนีย)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: "ลิมบานออัสเตรอ"
ที���ตั้งของประเทศมอลโดวา (เขียว) ในทวีปยุโรป
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	คีชีเนา 47°0′N 28°55′E / 47.000°N 28.917°E / 47.000; 28.917
ภาษาราชการ	โรมาเนีย
ภาษาชนกลุ่มน้อย ที่ได้รับการรับรอง	กากาอุซ รัสเซีย ยูเครน [1][2][3]
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2014; ไม่รวมทรานส์นีสเตรีย)	75.1% มอลโดวา[a] 7.0% โรมาเนีย 6.6% ยูเครน 4.6% กากาอุซ 4.1% รัสเซีย 1.9% บัลแกเรีย 0.36% โรมานี 0.07% โปแลนด์ 0.89% อื่น ๆ
ศาสนา (ค.ศ. 2014; ไม่รวมทรานส์นีสเตรีย)	91.8% คริสต์ —90.1% อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ —1.7% นิกายอื่น ๆ 5.5% ไม่มี 2.4% ไม่ระบุ 0.3% อื่น ๆ[4]
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา
• ประธานาธิบดี	มายา ซันดู
• นายกรัฐมนตรี	ดอริน เรชัน
• ประธานรัฐสภา	อีกอร์ กรอซู
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
ก่อตั้ง
• ราชรัฐมอลเดเวีย	ค.ศ. 1346
• เขตผู้ว่าราชการเบสซาเรเบีย	ค.ศ. 1812
• สาธารณรัฐประชาธิปไตยมอลเดเวีย	15 ธันวาคม ค.ศ. 1917
• รวมกับโรมาเนีย	9 เมษายน ค.ศ. 1918
• สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตปกครองตนเอง	12 ตุลาคม ค.ศ. 1924
• สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต	2 สิงหาคม ค.ศ. 1940
• เอกราชจากสหภาพโซเวียต	27 สิงหาคม ค.ศ. 1991b
• เข้าเป็นสมาชิกสหประชาชาติ	2 มีนาคม ค.ศ. 1992
• นำรัฐธรรมนูญมาใช้	29 กรกฎาคม ค.ศ. 1994
พื้นที่
• รวมทรานส์นีสเตรีย	33,843.5[5] ตารางกิโลเมตร (13,067.0 ตารางไมล์) (อันดับที่ 135)
• แหล่งน้ำ (%)	1.4 (รวมทรานส์นีสเตรีย)
• ไม่รวมทรานส์นีสเตรีย	30,334 ตารางกิโลเมตร (11,712 ตารางไมล์) [b]
ประชากร
• 1 มกราคม ค.ศ. 2021 ประมาณ	2,597,100 [7] (ไม่รวมทรานส์นีสเตรีย) (อันดับที่ 138)
• ความหนาแน่น	85.5[8] ต่อตารางกิโลเมตร (221.4 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 125)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม	36,886 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 134)
• ต่อหัว	14,257 ดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 118)
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม	12,396 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 144)
• ต่อหัว	4,791 ดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 123)
จีนี (ค.ศ. 2018)	25.7[10] ต่ำ
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.750[11] สูง · อันดับที่ 90
สกุลเงิน	เลวูมอลโดวา (MDL)
เขตเวลา	UTC+2 (เวลายุโรปตะวันออก)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC+3 (เวลาออมแสงยุโรปตะวันออก)
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์	+373
โดเมนบนสุด	.md
เว็บไซต์ moldova.md
ตามที่ระบุไว้ในคำประกาศอิสรภาพมอลโดวาซึ่งศาลรัฐธรรมนูญมอลโดวาตีความว่ามีศักดิ์สูงกว่ามาตรา 13 ของรัฐธรรมนูญซึ่งระบุชื่อภาษาราชการว่า "ภาษามอลโดวา"[12] เป็นวันประกาศเอกราช มอลโดวาเป็นเอกราชอย่างสมบูรณ์หลังการยุบเลิกสหภาพโซเวียตในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1991

มอลโดวา (โรมาเนีย: Moldova, ออกเสียง: [mo̞lˈdo̞va]) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐมอลโดวา (Republica Moldova) เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลในภูมิภาคยุโรปตะวันออก ตั้งอยู่ระหว่างประเทศโรมาเนียทางทิศตะวันตกกับประเทศยูเครนทางทิศตะวันออก มีพรมแดนกับโรมาเนียตามแม่น้ำปรุตและแม่น้ำดานูบ

ในอดีตพื้นที่ประเทศมอลโดวาอยู่ในอาณาบริเวณของราชรัฐมอลเดเวียต่อมาถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซียใน พ.ศ. 2355 และได้รวมกับดินแดนโรมาเนียอื่น ๆ เป็นประเทศโรมาเนียใน พ.ศ. 2461 หลังจากเปลี่ยนผู้มีอำนาจเหนือดินแดนนี้ไปมาในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 มอลโดวาก็ได้กลายเป็นดินแดนของสหภาพโซเวียตในชื่อสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวียระหว่าง พ.ศ. 2488–2534 จนในที่สุดก็ได้ประกาศเอกราชเมื่อวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2534

ในบรรดากลุ่มประเทศเครือรัฐเอกราช มอลโดวาเป็นประเทศที่มีพื้นที่ขนาดเล็กเป็นอันดับที่สอง รองจากอาร์เมเนีย ในประวัติศาสตร์ มอลโดวาเป็นรัฐเล็ก ๆ ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำปรุตกับแม่น้ำนีสเตอร์ ซึ่งรู้จักกันในครั้งนั้นว่า เบสซาเรเบีย (Bessarabia) เคยอยู่ภายใต้การปกครองของโรมาเนีย ต่อมาถูกรุกรานและมีการเปลี่ยนแปลงเขตแดนบ่อยครั้ง จนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง รัฐนี้จึงได้ถูกผนวกเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนสหภาพโซเวียต

ในสมัยยุคกลาง ดินแดนส่วนใหญ่ของมอลโดวาที่ขณะนี้ถูกผนวกรวมกับโรมาเนียและยูเครน เคยอยู่ภายใต้การปกครองของฮังการีและลิทัวเนีย ในคริสตศวรรษที่ 16 ถูกตุรกีเข้ามาปกครอง และถูกผนวกรวมกับจักรวรรดิรัสเซียในปี ค.ศ. 1812 อย่างไรก็ตาม ภายหลังจากพ่ายแพ้ในสงครามไครเมีย จักรวรรดิรัสเซียต้องเสียดินแดนส่วนหนึ่งของมอลโดวา (ทางใต้ของเบสซาเรเบีย) ให้โรมาเนีย แต่ก็ได้กลับคืนมาอีกครั้ง ในระหว่างการประชุมใหญ่เบอร์ลิน ใน ค.ศ. 1878 ต่อมาจักรวรรดิรัสเซียต้องเสียดินแดนเบสซาเรเบียให้โรมาเนียอีกครั้งในปี ค.ศ. 1918 และในปี ค.ศ. 1924 สหภาพโซเวียตได้จัดตั้งสาธารณรัฐปกครองตนเองสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวียขึ้นทางภาคตะวันออกของแม่น้ำนีสเตอร์ (ประชากรส่วนใหญ่เป็นมีเชื้อชาติยูเครน) และไม่ยอมรับการอ้างสิทธิ์ของโรมาเนียเหนือดินแดนเบสซาเรเบีย ภายหลังจากการลงนามกติกาสัญญาโมโลตอฟ–ริบเบนทรอพ ในปี ค.ศ. 1939 สหภาพโซเวียตได้ดินแดนเบสซาเรเบียกลับคืนมาและผนวกรวมกับสาธารณรัฐปกครองตนเองสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวียในปี ค.ศ. 1940 และเสียดินแดนส่วนใหญ่ของมอลโดวาให้โรมาเนียอีกครั้งเมื่อเยอรมันบุกสหภาพโซเวียตในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1941 ยกเว้นทางด้านตะวันออกของแม่น้ำนีสเตอร์ ส่วนบริเวณทรานส์นีสเตรียซึ่งอยู่ระหว่างแม่น้ำนีสเตอร์กับแม่น้ำบุก (Bug) ก็ถูกครอบครองโดยกองกำลังทหารของโรมาเนียที่เข้าไปสร้างความโหดร้ายให้แก่ชาวพื้นเมืองเป็นอย่างมาก ในขณะที่ชาวยิวและชาวยิปซีได้รับการยกเว้น อย่างไรก็ตาม เมื่อสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง มอลโดวาก็กลับมาอยู่ภายใต้การครอบครองของสหภาพโซเวียตอีกครั้งในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1944

เขตแดนในปัจจุบันของมอลโดวาถูกกำหนดขึ้นในปี ค.ศ. 1947 เมื่อได้มีการจัดตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวียอีกครั้ง และโรมาเนียยอมยกมอลโดวาให้สหภาพโซเวียตอย่างเป็นทางการ ดังนั้น จึงมีการรื้อฟื้นการปกครองแบบโซเวียต และสาธารณรัฐมอลโดวาก็เข้าสู่กระบวนการแผลงให้เป็นรัสเซีย (Russiafication) อย่างเข้มงวด ทำให้ในระหว่างนั้น มอลโดวาถูกแยกออกจากการปกครองของโรมาเนียอย่างเด็ดขาด อีกทั้งยังมีการส่งเสริมให้ผู้อพยพชาวยูเครนกับชาวรัสเซียเข้าไปตั้งถิ่นฐานในมอลโดวา โดยเฉพาะบริเวณเขตอุตสาหกรรมทรานส์นีสเตรีย

นโยบายแผลงให้เป็นรัสเซียในมอลโดวาดำเนินไปอย่างเข้มข้นตลอดระยะเวลาหลังสงครามโลกครั้งที่สองและเริ่มเบาบางลงเมื่อสหภาพโซเวียตมีนโยบายกลัสนอสต์ (Glasnost) ในปลายปี ค.ศ. 1986 และต่อมาในปี ค.ศ. 1989 กระบวนการแยกตัวเป็นเอกราชและการปฏิรูปประเทศของมอลโดวาก็เริ่มชัดเจนขึ้น โดยผลที่เป็นรูปธรรมที่สุด คือ การที่รัฐบาลสหภาพโซเวียตต้องยอมให้ภาษามอลโดวาภาษาทางการแทนการใช้ภาษารัสเซีย

ภายหลังจากนาย Mircea Druc นักเศรษฐศาสตร์ ได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรี ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1990 นาย Druc ได้ริเริ่มแผนปฏิรูประบบเศรษฐกิจและการเมือง จนกระทั่งในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1990 รัฐสภามอลโดวาได้ออกเสียงที่จะให้มีการประกาศเอกราชและการร่างรัฐธรรมนูญ จนในที่สุดมอลโดวาก็ได้ประกาศเอกราชจากสหภาพโซเวียตเมื่อวันที่ 27 สิงหาคม ค.ศ. 1991 พร้อมทั้งได้เรียกร้องให้รัสเซียถอนกำลังทหารออกจากมอลโดวาและจัดตั้งกองกำลังแห่งชาติมอลโดว่าขึ้นมาแทน

ประเทศมอลโดวาแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 32 เขต, 3 เทศบาลนคร (คีชีเนา, บัลตส์ และเบนเดร์หรือตีกีนา) และ 2 เขตกึ่งปกครองตนเอง (กากาอูซียาและทรานส์นีสเตรีย — สถานะของเขตหลังนี้ยังเป็นที่ขัดแย้ง) เขตต่าง ๆ ได้แก่

ไม่มีชาติใดยอมรับอำนาจอธิปไตยของทรานส์นีสเตรีย โดยยังถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของประเทศมอลโดวาโดยนิตินัย (ตามกฎหมาย) แม้ว่าในความเป็นจริงรัฐบาลมอลโดวาจะไม่ได้ควบคุมดินแดนนี้ก็ตาม

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศมอลโดวา

• S.Res.148 - A resolution to express the sense of the Senate that the United States should support the right to self-determination of the people of the Republic of Moldavia and northern Bucovina
• เว็บไซต์ทางการ
• Moldova. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Moldova, Republic of from UCB Libraries GovPubs.
• ประเทศมอลโดวา ที่เว็บไซต์ Curlie
• Moldova profile from the BBC News.
• Wikimedia Atlas of Moldova
• ดูข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศมอลโดวา ที่โอเพินสตรีตแมป
• Key Development Forecasts for Moldova from International Futures.