ประเทศชาด

15°N 19°E / 15°N 19°E / 15; 19

สาธารณรัฐชาด République du Tchad (ฝรั่งเศส) العربية تشاد (อาหรับ)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: Unité, Travail, Progrès (ภาษาฝรั่งเศส: เอกภาพ แรงงาน การพัฒนา)
เพลงชาติ: ลาชาเดียน
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	อึนจาเมนา 12°06′N 16°02′E / 12.100°N 16.033°E / 12.100; 16.033
ภาษาราชการ	ภาษาฝรั่งเศสและภาษาอาหรับ
การปกครอง	รัฐเดี่ยวแบบระบบกึ่งประธานาธิบดีภายใต้การปกครองแบบเผด็จการสืบเชื้อสาย
• ประธานาธิบดี	มาฮาหมัด เดบี
• นายกรัฐมนตรี	อัลลามาเย ฮาลีนา
เอกราช
• จากฝรั่งเศส	11 สิงหาคม พ.ศ. 2503
พื้นที่
• รวม	1,284,000 ตารางกิโลเมตร (496,000 ตารางไมล์)[1] (20)
• แหล่งน้ำ (%)	1.9
ประชากร
• 2020 ประมาณ	16,244,513[2] (70)
• สำมะโนประชากร 2009	11,039,873[3]
• ความหนาแน่น	8.6 ต่อตารางกิโลเมตร (22.3 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2023 (ประมาณ)
• รวม	$32.375 พันล้าน[4] (147)
• ต่อหัว	$1,806[4] (179)
จีดีพี (ราคาตลาด)	2023 (ประมาณ)
• รวม	$12.596 พันล้าน[4] (145)
• ต่อหัว	$702[4] (183)
จีนี (2011)	43.3[5] ปานกลาง
เอชดีไอ (2019)	0.394[6] ต่ำ · 189
สกุลเงิน	ฟรังก์ซีเอฟเอ (XAF)
เขตเวลา	UTC+1 (WAT)
ขับรถด้าน	ขวา
รหัสโทรศัพท์	+235
โดเมนบนสุด	.td

ชาด (ฝรั่งเศส: Tchad; อาหรับ: تشاد, Tshād) เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลในแอฟริกากลาง มีอาณาเขตทางเหนือจดประเทศลิเบีย ทางตะวันออกจดประเทศซูดาน ทางใต้จดสาธารณรัฐแอฟริกากลาง ทางตะวันตกเฉียงใต้จดประเทศแคเมอรูนและประเทศไนจีเรีย และทางตะวันตกจดประเทศไนเจอร์ เนื่องจากมีระยะไกลจากทะเลและมีภูมิอากาศเป็นแบบทะเลทรายเป็นส่วนใหญ่ ประเทศจึงได้ชื่อว่าเป็น "หัวใจตายของแอฟริกา" (dead heart of Africa) ทางเหนือมีทิวเขาทิเบสตี (Tibesti Mountains) ซึ่งเป็นเทือกเขาที่ใหญ่ที่สุดในทะเลทรายสะฮารา เดิมเป็นส่วนหนึ่งของแอฟริกาศูนย์สูตรของฝรั่งเศส (Federation of French Equatorial Africa) มีชื่อตามทะเลสาบชาด (Lake Chad)

ชาดเป็นดินแดนที่เคยเป็นที่ตั้งของอาณาจักรโบราณที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของพ่อค้าชาวอาหรับ ฝรั่งเศสเข้ามาปกครองชาดเมื่อ พ.ศ. 2443 จนได้รับเอกราชเมื่อ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2503

ใน พ.ศ. 2509 กลุ่มมุสลิมทางภาคเหนือก่อกบฏต่อต้านรัฐบาลในภาคใต้ที่เป็นชาวคริสต์ รัฐบาลชาดเปิดให้กองทหารลิเบียเข้ามาในประเทศเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2523 และแสดงเจตนารมณ์จะรวมเข้ากับลิเบียเมื่อ 6 มกราคม พ.ศ. 2524 แต่ถูกฝรั่งเศสและหลายชาติในแอฟริกาคัดค้าน กองทหารลิเบียจึงถอนตัวออกไปเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2524 กบฏมุสลิมนำโดยฮาเบอร์เข้ายึดเมืองหลวงได้ใน พ.ศ. 2526 แต่ยังต้องต่อสู้กับฝ่ายตรงข้ามที่มีลิเบียหนุนหลัง ฝรั่งเศสเข้ามาสนับสนุนฮาเบอร์ ต่อมาฝรั่งเศสกับลิเบียตกลงจะถอนทหารออกจากชาดพร้อมกันภายในเดือนกันยายน พ.ศ. 2527 แต่ลิเบียยังคงทหารไว้ทางเหนือของชาดจนถูกทหารชาดขับออกไปในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2530

ชาดต้องประสบกับปัญหาสงครามกลางเมืองหลายครั้ง รวมถึงการบุกรุกดินแดนโดยลิเบีย และกลุ่มกบฏที่ดำเนินการก่อความไม่สงบอยู่ทางตอนเหนือของประเทศ อย่างไรก็ตาม สถานการณ์เริ่มพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้นตั้งแต่ปี 2533 เป็นต้นมา เมื่อนาย Deby สถาปนาตนเองขึ้นเป็นประธานาธิบดี และได้ยกร่างและประกาศใช้รัฐธรรมนูญ และจัดให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2539 และปี 2544

อย่างไรก็ตาม ใ��ปี 2548 ได้มีกลุ่มกบฏใหม่เกิดขึ้นทางชายแดนฝั่งตะวันตกของซูดาน และดำเนินการก่อความไม่สงบทางภาคตะวันออกของชาด ปัจจุบัน อำนาจทางการเมืองของประเทศยังคงตกอยู่ในมือของคนกลุ่มน้อยของประเทศ

ภาคเหนือมีอากาศแบบทะเลทราย ทางภาคใต้มีอากาศร้อนชื้น ฝนตกมากในเดือนสิงหาคม และแห้งแล้งที่สุดในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงมีนาคม อากาศหนาวที่สุดในเดือนธันวาคม (ประมาณ 14-33 องศาเซลเซียส)

ชาดปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุขแห่งรัฐ มาจากการเลือกตั้งโดยตรง ดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี นายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำรัฐบาล ได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดี มีอำนาจในการเสนอชื่อแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีเพื่อทำหน้าที่บริหารประเทศ ฝ่ายนิติบัญญัติ ประกอบด้วยรัฐสภาระบบสองสภา มีสมาชิกสภา 155 คน มาจากการเลือกตั้งและดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี ในขณะที่วุฒิสมาชิกดำรงตำแหน่งคราวละ 6 ปี มีการเลือกตั้งทุก ๆ 2 ปี เพื่อทดแทนสมาชิก 1 ใน 3 ส่วนของสภาที่พ้นหน้าที่ ฝ่ายตุลาการประกอบด้วยศาลสูง ศาลอุทธรณ์ ศาลอาญา และศาลแขวง

ประธานาธิบดี Idriss Deby ซึ่งได้ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีโดยการทำรัฐประหารในปี 2533 ได้ปกครองประเทศเรื่อยมา ทั้งนี้ ในเดือนมิถุนายน 2548 ประธานาธิบดี Idriss Deby ได้จัดให้มีการลงประชามติเพื่อปรับแก้รัฐธรรมนูญซึ่งยังผลให้ตนสามารถสมัครลงชิงชัยตำแหน่งประธานาธิบดีต่อได้เป็นสมัยที่ 3 และได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปีต่อมา และดำรงตำแหน่งมาจนถึงปัจจุบัน ท่ามกลางกระแสคัดค้านของพวกกบฏที่ยังคงใช้ความรุนแรงในความพยายามโค่นล้มรัฐบาลคว

สถานการณ์ความไม่สงบในภูมิภาคแอฟริกากลางส่งผลอย่างยิ่งต่อสถานะของชาดในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ชาดต้องรับภาระผู้ลี้ภัยจากการสู้รบในสาธารณรัฐแอฟริกากลางและซูดาน ทั้งยังมีความสัมพันธ์ที่ยังคงอยู่ในระดับเสื่อมทรามกับกับซูดาน ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้านทางตะวันออกซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกันยาวที่สุดถึง 1,360 กิโลเมตร ทั้งสองประเทศกล่าวหากันและกันว่าให้การสนับสนุนกลุ่มกบฏที่ต่อต้านรัฐบาล ล่าสุด ชาดได้ปิดพรมแดนและตัดความสัมพันธ์ทางด้านเศรษฐกิจกับซูดาน เพื่อตอบโต้การที่ซูดานตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับชาดในปี 2549

ในปี 2550 สภาความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้มีมติให้กองกำลังรักษาสันติภาพร่วมแห่งสหประชาชาติและสหภาพยุโรป (UN-European Union peacekeeping force) ทำหน้าที่ปกป้องคุ้มครองประชาชนจากผลกระทบของการสู่รบในดาร์ฟูร์ ประเทศซูดาน ต่อมา ในเดือนมกราคม 2551 สหภาพยุโรปได้เห็นชอบให้จัดตั้งกองกำลังรักษาสันติภาพขึ้นเพื่อให้ความคุ้มครองแก่ผู้ลี้ภัยจากการสู้รบในดาร์ฟูร์

ความสัมพันธ์ระหว่างชาดกับฝรั่งเศสยังคงเป็นไปด้วยดี ที่ผ่านมา ฝรั่งเศสได้ส่งกองกำลังเข้ามาช่วยปราบปรามกลุ่มกบฏ และให้ความช่วยเหลือชาดในด้านต่าง ๆ อยู่เสมอ

การที่ชาดผันตัวมาเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมันตั้งแต่ปี 2546 เป็นต้นมา ทำให้ต่างประเทศให้ความสนใจเข้ามาลงทุนในชาดมากขึ้น รัฐบาลชาดเองก็ได้ปรับกฎหมายเกี่ยวกับการลงทุนและค้าขายน้ำมันให้มีความผ่อนปรนมากขึ้นเพื่อรองรับการลงทุนจากต่างชาติ

18 เขตได้แก่

1. Batha
2. Borkou-Ennedi-Tibesti
3. Chari-Baguirmi
4. Guera
5. Hadjer-Lamis
6. Kanem
7. Lac
8. Logone Occidental
9. Logone Oriental
10. Mandoul
11. Mayo-Kebbi Est
12. Mayo-Kebbi Ouest
13. Moyen-Chari
14. Ouaddai
15. Salamat
16. Tandjile
17. Ville de N'Djamena
18. Wadi Fira

อิสลามร้อยละ 53.1 คริสต์ร้อยละ 34.3 (คาทอลิกร้อยละ 20.1 โปรเตสแตนต์ร้อยละ 14.2) อื่น ๆ ร้อยละ 12.6

• http://www.mfa.go.th/web/2387.php?id=306 เก็บถาวร 2010-07-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

• Chad. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Chad country study from Library of Congress
• ประเทศชาด แหล่งข้อมูลบนเครือข่ายเว็บจัดทำโดย GovPubs ที่หอสมุดมหาวิทยาลัยโคโลราโด โบลเดอร์
• ประเทศชาด ที่เว็บไซต์ Curlie
• Chad profile from the BBC News
• Wikimedia Atlas of Chad
• ดูข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศชาด ที่โอเพินสตรีตแมป
• Key Development Forecasts for Chad from International Futures

บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก