Pałac w Wierzbnej
 nr rej. pałac A/4603/949/WŁ z 20.09.1983, park A/4604/716/WŁ z 17.02.1979, folwark 22/A/00 z 29.05.2000
| |
 Pałac w Wierzbnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
XVIII w. |
| Ważniejsze przebudowy |
1893 r. |
| Właściciel |
Fundacja „Zamek Chudów” |
Położenie na mapie gminy Żarów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |
 50°54′07,17″N 16°30′08,17″E/50,901992 16,502269
| |
Pałac w Wierzbnej – zabytkowy pałac[1] wybudowany w drugiej połowy XVIII w., w Wierzbnej.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Pałac położony jest w Wierzbnej – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Żarów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Barokowy pałac z drugiej połowy XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.
Przeprowadzone w latach 1999-2000 badania archeologiczne wykazały, że w XIII w. w pobliżu kościoła stała murowana budowla. Mogła to być pierwotna rezydencja. Zniszczona została na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej połowie XV w. niemal na tym samym miejscu powstała kolejna budowla. Zachowana wieża w pałacu barokowym łączona jest murowanym dworem wymienionym w akcie sprzedaży wsi w 1403 r. bądź z budynkiem wzniesionym przez opata cystersów z Krzeszowa[2] w 1447 r. Wieża mieści się we wschodnim skrzydle założenie pałacowego. Do dziś widoczne są jego relikty – mury zachowały się do wysokości 9,3 m. Wieża na planie prostokąta o wymiarach 15 x 12,7 m, podzielona jest na dwa pomieszczenia i wzniesiona została z kamienia łamanego (miejscowego granitu) spojonego zaprawą wapienną. Naroża budowli wzmocnione dużymi starannie obrobionymi ciosami kamiennymi. Obiekt podpiwniczony, sklepiony kolebą. Wieża co najmniej dwa razy gruntownie przebudowywana. Widoczne w bryle pałacu wtórnie wykorzystane detale architektoniczne (nadproża i węgary okienne). W początkach XVI w. doszło do przebudowy obiektu.
Po 1683 r. dwór przebudowano na okazałą rezydencję opata[2]. W wyniku dodania do starego dworu dwóch skrzydeł powstało założenie pałacowe o kształcie podkowy. Około 1893 r. nastąpiła przebudowa pałacu w celu nadania mu odpowiedniego dla epoki standardu mieszkalnego. Po zakończeniu II wojny światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek pałacowy został wtedy zdewastowany. Po przejęciu dóbr „podworskich” przez PGR pałac nie został zagospodarowany i w szybkim tempie niszczał. Od kompletnej ruiny uchroniła go decyzja o przekształceniu budowli na cele mieszkalne. W latach 60. XX w. przeprowadzono pobieżny remont, w trakcie którego dokonano szeregu zmian w rozplanowaniu wnętrz. Nie powstrzymało to procesu degradacji budowli, która na przełomie wieków była już tylko zamieszkałą ruiną. Zimą 2002 r. kompleks pałacowo-parkowy nabyła Fundacja „Zamek Chudów”. W krótkim czasie zabezpieczyła zespół pałacowy ogradzając jego obszar oraz uporządkowała park, który pozostał ogólnodostępny. Przy pałacu park z drugiej połowy XVII w., zmiany w XIX w., ogrodzenie murowane z bramą, z drugiej połowy XVII w. oraz folwark, z 1870 r.
-
Pałac opata -
Pałac opata
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
- ↑ a b Wierzbna. Relikty średniowiecznej wieży mieszkalnej. [dostęp 2023-09-02]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 61.