Odznaka „W Służbie Penitencjarnej”
Odznaka „W Służbie Penitencjarnej”, do 1983 przyznawana pod nazwą odznaka Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej – polskie odznaczenie resortowe przeznaczone dla pracowników Służby Więziennej, nadawane w latach 1959–1997[1], a następnie zastąpione odznaką „Za zasługi w pracy penitencjarnej”.
Okres 1960–1972
[edytuj | edytuj kod]Odznaka Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej została ustanowiona 10 grudnia 1959[2], a nadana pierwszy raz 22 lipca 1960 i była przyznawana przez Ministra Spraw Wewnętrznych z urzędu lub na wniosek Dyrektora Centralnego Zarządu Więziennictwa. Początkowo była odznaką jednostopniową. Wzór odznaki stanowiło nieforemne koło, na górze którego umieszczony był stylizowany orzeł. Dolną część odznaki otaczał wieniec z liści laurowych, na którym widniał napis "ZA WZOROWĄ SŁUŻBĘ". W wewnętrznej części koła, emaliowanego na czerwono, umieszczony był skrzyżowany miecz i znicz oraz umieszczone litery "SW"[3].
Zasady nadawania
[edytuj | edytuj kod]Odznaka była nadawana funkcjonariuszowi lub pracownikowi Służby Więziennej, który w okresie co najmniej pięcioletniej służby wykazał się dodatnimi wynikami w pracy oraz poprawną postawą moralno-polityczną[3].
Okres 1972–1977
[edytuj | edytuj kod]Od 1972 roku wprowadzony zostaje trzystopniowy podział odznaki na: brązową, srebrną i złotą. Wzór odznaki stanowi foremny, od góry otwarty owal, koloru odpowiadającego stopniowi odznaki, z napisem "W SŁUŻBIE PENITENCJARNEJ". W centrum odznaki znajduje się skrzyżowany miecz z pochodnią, otoczony wieńcem laurowym. Górną część stanowi stylizowany orzeł piastowski, a u jego dołu umieszczone są rzymskie cyfry: X na odznace brązowej, XV na odznace srebrnej i XXV na odznace złotej. Część górną i dolną oddziela od siebie listewka w kolorze granatowym i czerwonym[4].
Zasady nadawania
[edytuj | edytuj kod]Odznaka była zaszczytnym wyróżnieniem dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, nadawanym za dobre wyniki w pracy zawodowej oraz długoletnią nieprzerwaną i nienaganną służbę. Odznakę brązową można było otrzymać po dziesięciu, srebrną po piętnastu, a złotą po dwudziestu pięciu latach służby.
Okres 1977–1983
[edytuj | edytuj kod]Od 1977 roku odznaka przyjmuje kształt okrągłego medalu o średnicy 32 mm, wykonanego z metalu odpowiadającego kolorem stopniowi odznaczenia. Na awersie od góry podtrzymane zostaje, dotychczas istniejące, oznaczenie minimalnej ilości lat wysługi, potrzebnej do przyznania danego stopnia odznaczenia. W środkowej części odznaczenia umieszczony jest symbol Służby Więziennej, a po okręgu odznaki biegnie napis "W SŁUŻBIE PENITENCJARNEJ". Na rewersie odznaczenia został umieszczony biegnący po okręgu napis "MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI", a w centrum odznaki napis "ZA WZOROWĄ SŁUŻBĘ", pod którym znajduje się dekoracyjny element w kształcie rombu. Odznakę zawieszano na wstążce koloru granatowego o szerokości 32 mm, z dwoma pionowymi paskami koloru białego szerokości 4 mm, dzielącymi wstążkę na 3 równe części. W zastępstwie odznaczenia dopuszczono noszenie na mundurze baretki odpowiedniego wzoru[5].
Zasady nadawania
[edytuj | edytuj kod]Od 1977 roku odznakę przyznawano na tych samych zasadach, co w okresie poprzednim, jednak tylko funkcjonariuszom Służby Więziennej.
Okres 1983-1996
[edytuj | edytuj kod]Nazwa odznaka „W Służbie Penitencjarnej” została wprowadzona wraz z reformą ustawy o Służbie Więziennej, która weszła w życie 26 listopada 1983[6], ale formalne zniesienie poprzednich przepisów dot. odznaki nastąpiło dopiero 29 sierpnia 1986[7].
Zasady nadawania
[edytuj | edytuj kod]Nadanie odznaki „W Służbie Penitencjarnej” można było uzyskać po pięciu latach (brązowej), dziesięciu (srebrnej) i piętnastu (złotej) latach nieprzerwanej i nienagannej służby[6].
Kolejna reforma ustawy o Służbie Więziennej ustanowiła nową odznakę „Za zasługi w pracy penitencjarnej”, utrzymując poprzednie odznaczenie w mocy momentu wydania nowych przepisów wykonawczych[8], które weszły w życie 12 września 1997[9].
Odznaczeni
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stefan Oberleitner: Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989. Rzeszów: PTN, 2000, s. 62-63
- ↑ Ustawa z dnia 10 grudnia 1959 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 1959 r. nr 69, poz. 436)
- ↑ a b Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 maja 1960 r. w sprawie odznaki Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej (M.P. z 1960 r. nr 53, poz. 254)
- ↑ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1972 r. w sprawie odznaki Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej (M.P. z 1972 r. nr 58, poz. 312)
- ↑ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 listopada 1977 r. zmieniające zarządzenie w sprawie odznaki Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej (M.P. z 1977 r. nr 33, poz. 159)
- ↑ a b Ustawa z dnia 22 listopada 1983 r. o zmianie ustawy o Służbie Więziennej (Dz.U. z 1983 r. nr 63, poz. 289)
- ↑ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lipca 1986 r. uchylające zarządzenie w sprawie odznaki Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej (M.P. z 1986 r. nr 26, poz. 182)
- ↑ Ustawa z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 1996 r. nr 61, poz. 283, art. 15)
- ↑ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 września 1997 r. w sprawie zasad i trybu nadawania oraz wzoru odznaki „Za zasługi w pracy penitencjarnej” (Dz. Urz. Min. Spr. z dnia 7 października 1997 r., nr 4, poz. 44)