Ipilimumab
| Identyfikacja | |
| Inne nazwy i oznaczenia |
MDX-010, BMS-734016,Yervoy |
|---|---|
| numer CAS | |
| Genetyka i fizjologia | |
| Typ białka |
przeciwciało monoklonalne |
| Receptory |
CTLA-4 |
| Klasyfikacja medyczna | |
| ATC | |
| Uwagi terapeutyczne | |
| Drogi podawania |
dożylnie |
Ipilimumab – ludzkie przeciwciało monoklonalne blokujące antygen CTLA-4 (cytotoxic T lymphocyte-associated antigen 4) zwiększając tym samym aktywność układu immunologicznego. Ipilimumab został opracowany przez firmy Medarex i Bristol-Myers Squibb i znalazł zastosowanie w terapii nowotworów[1]. Do odkrycia przyczyniły się prace badawcze Jamesa P. Allisona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[2].
Działanie
[edytuj | edytuj kod]Ipilimumab wiąże się z antygenem CTLA-4 na powierzchni limfocytów T (ang. T-cells). Blokada tego receptora powoduje zwiększenie aktywności limfocytów T. Zakłada się, że odgrywa to kluczową rolę w regulowaniu procesu naturalnej odpowiedzi immunologicznej. Ipilimumab jest zaprojektowany tak, aby zablokować aktywności CTLA-4. Dzięki temu limfocyty T mogą pozostać aktywne i mogą atakować komórki rakowe[3].
Badania kliniczne nad skutecznością ipilimumabu
[edytuj | edytuj kod]Badanie kliniczne II fazy z ipilimumabem w monoterapii u chorych zarówno u chorych z czerniakiem w stopniu III i IV wykazały najlepszą skuteczność dawki 10 mg/kg masy ciała[4][5].
Na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) w czerwcu 2010 zostały zaprezentowane wyniki badań III fazy u chorych z czerniakiem złośliwym w stopniu III i IV[6]. W randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu ipilimumabu w połączeniu z glikopeptydową szczepionką (gp100)[7] wykazano, że całkowity czas przeżycie pacjentów leczonych ipilimumabem (ratio 0.66, p=0.0026) był znacząco dłuższy niż pacjentów, którzy otrzymywali tylko glikopeptydową szczepionką (gp100). 46% pacjentów leczonych ipilimumabem pozostawało przy życiu po roku badania w porównaniu do 25% pacjentów w ramieniu kontrolnym. Po 2 latach badania przy życiu pozostało 24% pacjentów leczonych ipilimumabem w porównaniu do 14% pacjentów w ramieniu kontrolnym. U 15% pacjentów leczonych ipilimumabem wystąpiły zdarzenia niepożądane wiązane z immunoterapią[8].
W innym badaniu klinicznym z ipilimumabem zaobserwowano również całkowitą remisję przerzutów do mózgu w czerniaku w stopniu IV[9].
Zakończyły się badania kliniczne I[10] i II fazy z ipilimumabem u pacjentów z hormonoopornym rakiem stercza[11][12]. Badania wykazały znaczne zmniejszenie guzów, u dwóch pacjentów guzy zmniejszyły się do tego stopnie, że było możliwe ich usunięcie[13]. Aktualnie (2010 r.) trwają badania III fazy[14].
W lutym 2008 roku rozpoczęło się badanie II fazy u pacjentów z drobno i niedrobnokomórkowym raku płuc z ipilimumabu w połączeniu z paklitakselem i karboplatyną w różnych kombinacjach. Rezultaty badania zapowiedziane są na koniec 2010 roku[15].
Działania niepożądane
[edytuj | edytuj kod]Zdarzenia niepożądane o podłożu immunologicznym 3 lub 4 stopnia (biegunka/zapalenie jelita grubego, zapalenie wątroby, endokrynopatie – zapalenie/niedoczynność przysadki) obserwowano u 22% chorych leczonych ipilimumabem[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ MA. Morse. Technology evaluation: ipilimumab, Medarex/Bristol-Myers Squibb.. „Curr Opin Mol Ther”. 7 (6), s. 588-97, Dec 2005. PMID: 16370382.
- ↑ The Story of Yervoy (Ipilimumab). University of California, Berkeley. [dostęp 2015-10-19]. (ang.).
- ↑ J. Yuan, S. Gnjatic, H. Li, S. Powel i inni. CTLA-4 blockade enhances polyfunctional NY-ESO-1 specific T cell responses in metastatic melanoma patients with clinical benefit.. „Proc Natl Acad Sci U S A”. 105 (51), s. 20410-5, Dec 2008. DOI: 10.1073/pnas.0810114105. PMID: 19074257.
- ↑ Study of Ipilimumab (MDX-010) Monotherapy in Patients With Previously Treated Unresectable Stage III or IV Melanoma, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00289640 (ang.).
- ↑ JD. Wolchok, B. Neyns, G. Linette, S. Negrier i inni. Ipilimumab monotherapy in patients with pretreated advanced melanoma: a randomised, double-blind, multicentre, phase 2, dose-ranging study.. „Lancet Oncol”. 11 (2), s. 155-64, Feb 2010. DOI: 10.1016/S1470-2045(09)70334-1. PMID: 20004617.
- ↑ Piotr Kościelniak: Niewielkie porażki raka. Rzeczpospolita, czerwiec 2010. [dostęp 2010-06-10]. (pol.).
- ↑ MDX-010 Antibody, MDX-1379 Melanoma Vaccine, or MDX-010/MDX-1379 Combination Treatment for Patients With Melanoma, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00094653 (ang.).
- ↑ FS. Hodi, SJ. O'Day, DF. McDermott, RW. Weber i inni. Improved Survival with Ipilimumab in Patients with Metastatic Melanoma.. „N Engl J Med”. 363 (8), s. 711-23, Jun 2010. DOI: 10.1056/NEJMoa1003466. PMID: 20525992. PMCID: PMC3549297.
- ↑ NE. Schartz, C. Farges, I. Madelaine, H. Bruzzoni i inni. Complete regression of a previously untreated melanoma brain metastasis with ipilimumab.. „Melanoma Res”. 20 (3), s. 247-50, Jun 2010. DOI: 10.1097/CMR.0b013e3283364a37. PMID: 20216240.
- ↑ E. J. Small: Combination immunotherapy with GM-CSF and ipilimumab (anti-CTLA4 antibody) in patients with metastatic hormone refractory prostate cancer. 2007. [dostęp 2010-06-10]. (ang.).
- ↑ Study of MDX-010 in Patients With Metastatic Hormone-Refractory Prostate Cancer (MDX010-21), [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00323882 (ang.).
- ↑ Comparison Study of MDX-010 (CTLA-4) Alone and Combined With Docetaxel in the Treatment of Patients With Hormone Refractory Prostate Cancer, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00050596 (ang.).
- ↑ Jeremy Laurance: Cancer: shock breakthrough, Patients with inoperable prostate disease recover after single dose of drug. czerwiec 2009. [dostęp 2010-06-10]. (ang.).
- ↑ Study of Immunotherapy to Treat Advanced Prostate Cancer, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00861614 (ang.)., Phase 3 Study of Immunotherapy to Treat Advanced Prostate Cancer, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT01057810 (ang.).
- ↑ Phase II Study for Previously Untreated Subjects With Non Small Cell Lung Cancer (NSCLC) or Small Cell Lung Cancer (SCLC), [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00527735 (ang.).
- ↑ SJ. O'Day, M. Maio, V. Chiarion-Sileni, TF. Gajewski i inni. Efficacy and safety of ipilimumab monotherapy in patients with pretreated advanced melanoma: a multicenter single-arm phase II study.. „Ann Oncol”, Feb 2010. DOI: 10.1093/annonc/mdq013. PMID: 20147741.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Mackiewicz, A. Mackiewicz. Nowe terapie celowane stosowane u chorych na czerniaka uogólnionego. „Współczesna Onkologia”. 14 (1), s. 1(15-22), styczeń 2010.
- J. Mackiewicz, Ł. Kwinta. Immunoterapia nowotworów i perspektywy jej rozwoju. „Współczesna Onkologia”. 14 (2), s. (59-71), Luty 2010.
- AL. Harzstark, CJ. Ryan. Therapies in development for castrate-resistant prostate cancer.. „Expert Rev Anticancer Ther”. 8 (2), s. 259-68, Feb 2008. DOI: 10.1586/14737140.8.2.259. PMID: 18279066.
- C. Printz. Phase 3 study of immunotherapy to treat advanced prostate cancer.. „Cancer”. 116 (11), s. 2507, Jun 2010. DOI: 10.1002/cncr.25382. PMID: 20499398.
