Պասքալիս I

Պասքալիս I լատին․՝ Paschalis PP. I
Մասնագիտություն	կաթոլիկ քահանա, գրող և կաթոլիկ եպիսկոպոս
Ծնունդ	մոտ 775 Հռոմ, Պապական մարզ
Մահ	փետրվարի 11, 824[1] կամ 824[2] Հռոմ, Պապական մարզ

Պասքալիս I (լատին․՝ Paschalis PP. I, իտալ.՝ Pasquale Massimi, կամ լատին․՝ Paschalis Maximus, մոտ 775, Հռոմ, Պապական մարզ - փետրվարի 11, 824^[1] կամ 824^[2], Հռոմ, Պապական մարզ), Հռոմի պապ, ով ղեկավարել է 817 թվականի հունվարի 25-ից մինչև 824 թվականի փետրվարի 11-ը։

Պասքալիսը ծնվել է Հռոմում, արիստոկրատների ընտանիքում։ Երկար ժամանակ նա ծառայել է Սան Ստեֆանո Ռոտոնդո վանքում, մինչև որ ընտրվել է պապական գահին՝ պապ Ստեֆեն IV- ի մահվանից մեկ օր անց։ Պասքալիսը փորձեց միավորել աշխարհիկ և եկեղեցական իշխանությունը սեփական ձեռքերում և կտրուկ բացասական դիրքորոշում ցուցաբերեց Լուի Բ-ի նկատմամբ։

Հռոմի Պապի ընտրության որոշումը կայացվել էր առանց Լիբերիոսի կայսր Լուիի թույլտվության։ Պասքալիս I-ը գրեց կայսրին, որ պապի ընտրելու որոշումը կայացվել է առանց կայսրի համաձայնության, որպեսզի խուսափի պայքարից։ Պապը նույնիսկ մեղադրվում էր Լուի I- ի կողմնակիցների նկատմամբ խոշտանգումների կիրառման մեջ, սակայն նա հերքեց իր մեղքը։ Նամակը հանձնեց պապական լեգիոներ Ֆեոդորը ով վերադարձավ Pactum cum Pashali pontiff անունով փաստաթղթով, որում կայսրը շնորհավորում էր Պասքալիսին և, ճանաչելով նրա պապական ինքնիշխանությունը, երաշխավորում էր ապագա պապերի ազատ ընտրությունը^[3]։ Այդ փաստաթուղթը հետագայում պատմաբանները քննադատության են ենթարկել և այն կեղծիք համարել, քանի որ Պասքալիսի հարաբերությունները կայսեր հետ երբեք ջերմ չեն եղել^[4]։

Պասքալիսը ընդունել է Հռոմի հունական վանականներին, որոնք փախչում էին բյուզանդական կայսրությունում տիրող պատկերապաշտությունից և հրավիրեց արվեստագետներին զարդարելու Հռոմի տաճարները խճանկարով^[3]։ Այս խճանկարների շնորհիվ նա վաղ միջնադարյան պապերից ամենահայտնիներից մեկն է։ Խճանկարում Պապը պատկերված է Սանտա Պրեսսեդե բազիլիկ եկեղեցիներում, Սանտա Մարիայի Դոմմիկայում և Սանտա Չեչիլիա ին Տրաստևերե, խճանկարներում։

823 թվականին Պասքալիս I-ը Հռոմում օծեց Լոթար I- ին որպես Իտալիայի թագավոր։ Լոթարը անմիջապես օգտվեց իր կարգավիճակից և դատավարության ընթացքում ստիպեց պապական կյուրին վերադարձնել Ֆարիֆայի ավետարանչի աշխարհիկ իշխանությունը։ Այնուհետև եղավ ապստամբություն։ Պապի ներգրավվածությունը կասկածվում էր ապստամբության մեջ, կայսրը՝ հետաքննելու համար, երկու հանձնարարականներ ուղարկեց։ Պասքալիսը հրաժարվեց ենթարկվել կայսերական դատարանի հեղինակությանը, սակայն նա երդում տվեց, որ ինքը չի մասնակցում ապստամբությանը։ Հանձնաժողովի անդամները վերադարձան Աախեն։ Շուտով Պասքալիս I մահացավ, բայց հռոմեական կուրիան հրաժարվեց նրան Սուրբ Պետրոսի տաճարում թաղելու պատվին արժանացնել և նրան թաղեցին Սանտա Պրասադայի տաճարում ուր պահպանվել էր իր մոր և Ֆյոդոր եպիսկոպոսի դիմանկարի խճանկարը^[5]։

Հետագայում Պասքալիս I կանոնակարգվել է և նրա տոնը հռոմեական օրացույցով նշվել է սկսած 1963 թվականի մայիսի 14-ից, այժմ նշվում է փետրվարի 13-ին։

• «Пасхалий». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Opera Omnia by Migne Patrologia Latina with analytical indexes

դ ք խ Հռոմի պապեր I դար Պետրոս • Լինոս • Անակղետոս • Կղեմես I • Եվարիստոս II դար Ալեքսանդր I • Սիքստոս I • Տելեսփորոս • Հյուգենոս • Պիոս I • Անիկետոս • Սովտեր • Ելևթերոս • Վիկտոր I • Զեփյուռինոս III դար Կալիստոս I • Ուրբանոս I • Պոնտիանոս • Անտերոս • Փաբիանոս • Կոռնելիոս • Ղուկիոս I • Ստեփանոս I • Սիքստոս II • Դիոնիսիոս • Փելիքս I • Եվտիքիանոս • Գայիոս • Մարկեղիանոս IV դար Մարկեղոս I • Եվսեբիոս • Մելքիադես • Սեղբեստրոս I • Մարկոս • Հուլիոս I • Լիբերիոս • Դամասոս I • Սիրիկիոս • Անաստաս I V դար Իննոկենտիոս I • Զոսիմոս • Բոնիփակիոս I • Կելեստինոս I • Սիքստոս III • Լևոն I • Հիլարիոս • Սիմպլիկիոս • Փելիքս III (II) • Գելասիոս I • Անաստաս II • Սիմմաքոս VI դար Որմիզդես • Հովհաննես I • Փելիքս IV (III) • Բոնիփակիոս II • Հովհաննես II • Ագապետոս I • Սիլվերիոս • Վիգիլիոս • Պեղագիոս I • Հովհաննես III • Բենեդիկտոս I • Պեղագիոս II • Գրիգոր I VII դար Սաբինիանոս • Բոնիփակիոս III • Բոնիփակիոս IV • Դեուսդեդիտ I • Բոնիփակիոս V • Հոնորիոս I • Սևերիանոս • Հովհաննես IV • Թեոդորոս I • Մարտինոս I • Եվգինեոս I • Վիտալիանոս • Ադեոդատ II • Դոնոս • Ագաթոն • Լևոն II • Բենեդիկտոս II • Հովհաննես V • Կոնոն • Սարգիս I VIII դար Հովհաննես VI • Հովհաննես VII • Սիսիննիոս • Կոնստանդինոս • Գրիգոր II • Գրիգոր III • Զաքարիա • Ստեփանոս II • Ստեփանոս II (III) • Պողոս I • Ստեփանոս III (IV) • Ադրիանոս I • Լևոն III IX դար Ստեփանոս IV (V) • Պասքալիս I • Եվգինեոս II • Վաղենտինոս • Գրիգոր IV • Սարգիս II • Լևոն IV • Բենեդիկտոս III • Նիկողայոս I • Ադրիանոս II • Հովհաննես VIII • Մարինոս I • Ադրիանոս III • Ստեփանոս V (VI) • Փորմոսոս • Բոնիփակիոս VI • Ստեփանոս VI (VII) • Ռոմանոս • Թեոդորոս II • Հովհաննես IX • Բենեդիկտոս IV X դար Լևոն V • Սարգիս III • Անաստաս III • Լանդոս • Հովհաննես X • Լևոն VI • Ստեփանոս VII (VIII) • Հովհաննես XI • Լևոն VII • Ստեփանոս VIII (IX) • Մարինոս II • Ագապետոս II • Հովհաննես XII • Լևոն VIII • Բենեդիկտոս V • Հովհաննես XIII • Բենեդիկտոս VI • Բենեդիկտոս VII • Հովհաննես XIV • Հովհաննես XV • Գրիգոր V • Սեղբեստրոս II XI դար Հովհաննես XVII • Հովհաննես XVIII • Սարգիս IV • Բենեդիկտոս VIII • Հովհաննես XIX • Բենեդիկտոս IX • Սեղբեստրոս III • Բենեդիկտոս IX • Գրիգոր VI • Կղեմես II • Բենեդիկտոս IX • Դամասուս II • Լևոն IX • Վիկտոր II • Ստեփանոս IX (X) • Նիկողայոս II • Ալեքսանդր II • Գրիգոր VII • Վիկտոր III • Ուրբանոս II • Պասքալիս II XII դար Գելասիոս II • Կալիստոս II • Ոնորիոս II • Իննոկենտիոս II • Կելեստինոս II • Ղուկիոս II • Եվգինեոս III • Անաստաս IV • Ադրիանոս IV • Ալեքսանդր III • Ղուկիոս III • Ուրբանոս III • Գրիգոր VIII • Կղեմես III • Կելեստինոս III • Իննոկենտիոս III XIII դար Ոնորիոս III • Գրիգոր IX • Կելեստինոս IV • Իննոկենտիոս IV • Ալեքսանդր IV • Ուրբանոս IV • Կղեմես IV • Գրիգոր X • Իննոկենտիոս V • Ադրիանոս V • Հովհաննես XXI • Նիկողայոս III • Մարտինոս IV • Ոնորիոս IV • Նիկողայոս IV • Կելեստինոս V • Բոնիփակիոս VIII XIV դար Բենեդիկտոս XI • Կղեմես V • Հովհաննես XXII • Բենեդիկտոս XII • Կղեմես VI • Իննոկենտիոս VI • Ուրբանոս V • Գրիգոր XI • Ուրբանոս VI • Բոնիփակիոս IX XV դար Իննոկենտիոս VII • Գրիգոր XII • Մարտինոս V • Եվգինեոս IV • Նիկողայոս V • Կալիստոս III • Պիոս II • Պողոս II • Սիքստոս IV • Իննոկենտիոս VIII • Ալեքսանդր VI XVI դար Պիոս III • Հուլիոս II • Լևոն X • Ադրիանոս VI • Կղեմես VII • Պողոս III • Հուլիոս III • Մարկեղոս II • Պողոս IV • Պիոս IV • Պիոս V • Գրիգոր XIII • Սիքստոս V • Ուրբանոս VII • Գրիգոր XIV • Իննոկենտիոս IX • Կղեմես VIII XVII դար Լևոն XI • Պողոս V • Գրիգոր XV • Ուրբանոս VIII • Իննոկենտիոս X • Ալեքսանդր VII • Կղեմես IX • Կղեմես X • Իննոկենտիոս XI • Ալեքսանդր VIII • Իննոկենտիոս XII • Կղեմես XI XVIII դար Իննոկենտիոս XIII • Բենեդիկտոս XIII • Կղեմես XII • Բենեդիկտոս XIV • Կղեմես XIII • Կղեմես XIV • Պիոս VI • Պիոս VII XIX դար Լևոն XII • Պիոս VIII • Գրիգոր XVI • Պիոս IX • Լևոն XIII XX դար Պիոս X • Բենեդիկտոս XV • Պիոս XI • Պիոս XII • Հովհաննես XXIII • Պողոս VI • Հովհաննես Պողոս I • Հովհաննես Պողոս II XXI դար Բենեդիկտոս XVI • Ֆրանցիսկոս Ցանկը բաժանված է ըստ դարերի ելնելով պոնտիֆիկատի սկզբից

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պասքալիս I» հոդվածին։

Թեմատիկ կայքեր Rodovid Բառարաններ և հանրագիտարաններ Բրիտանիկա (11-րդ) · Բրիտանիկա · Բրոքհաուս · Բրոքհաուսի և Եփրոնի · Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր · Իտալացիների կենսագրական բառարան · Լարուսի · Մեծ կատալոնական · Մեծ նորվեգական · Ուղղափառ · Catholic (1997—…) · Notable Names Database · Treccani   Չափորոշչային վերահսկողություն BNE: XX5605725 · GND: 100957021 · ISNI: 0000000038394763 · LCCN: n2004007898 · NKC: skuk0004472, mub20221150875, mub20221150877 · VIAF: 41226927 · WorldCat VIAF: 41226927