Miguel Ángel Asturias

Miguel Ángel Asturias

Nome orixinal	(es) Miguel Ángel Asturias Rosales
Biografía
Nacemento	(es) Miguel Ángel Tejada Peñuela 19 de outubro de 1899 Cidade de Guatemala
Morte	9 de xuño de 1974 (74 anos) París, Francia
Lugar de sepultura	Cemiterio do Père-Lachaise, 10 48°51′35″N 2°23′34″L / 48.859786, 2.392804 Grave of Miguel Ángel Asturias (en)
Member of the Congress of Guatemala (en)
Ambassador of Guatemala to El Salvador (en)
Ambassador of Guatemala to Mexico (en)
Presidente do xurado do Festival de Cannes
← Luchino Visconti – Michèle Morgan →
Ambassador of Guatemala to France (en)
Datos persoais
Relixión	Catolicismo
Educación	Universidade de París Universidade de São Carlos da Guatemala (pt)
Actividade
Ocupación	poeta, xornalista, político, diplomático, escritor, poeta avogado
Membro de	Generación del 20 (en) Geographical and Historical Academy of Guatemala (en)
Xénero artístico	Novela
Movemento	Surrealismo e realismo máxico
Obra
Obras destacables (1930) Leyendas de Guatemala (en) (1963) Mulata de tal (en)
Arquivos en	Bibliothèque nationale de France Biblioteca da Universidade de Princeton (pt)
Familia
Cónxuxe	Clemencia Amado Blanca Mora y Araujo
Fillos	Rodrigo Asturias  () Clemencia Amado
Premios
(1967)  Premio Nobel de Literatura  Medalla Yucatán (en)  Orde de Augusto César Sandino  Premio Lenin da Paz
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Астуриас Мигель Анхель) Obálky knih, Enciclopedia soviética armenia, volume 1, (p.595)

Miguel Ángel Asturias Rosales, nado en Cidade de Guatemala o 19 de outubro de 1899 e finado en Madrid o 9 de xuño de 1974, foi un escritor e diplomático guatemalteco. Recibiu o Premio Nobel de Literatura en 1967 e un ano antes, obtivo o Premio Lenin da Paz.

En desacordo co ditador Manuel Estrada Cabrera mudouse coa súa familia ao interior do país a unha vila chamada Salamá. Durante parte da década dos anos 20, estudou a sociedade e a relixión Maia, traduciu o Popol Vuh, o sacro libro Quiché dos Mayas, traballo que rematou en 1926. Estudou Medicina e Dereito no seu país, sendo dirixente do movemento de Reforma Universitaria, e Antropoloxía na universidade da Sorbona (París). En 1942 saíu elixido deputado en Guatemala. Posteriormente foi nomeado embaixador en distintos países suramericanos. En 1954, exiliouse. Tras ser rehabilitado, nos anos 60 foi embaixador en Francia.

Novelista e escritor de contos do realismo máxico, influído nas súas orixes polo surrealismo, moi pronto, sen renunciar a ese sinal, penétra no seu campo predilecto: a mitoloxía indíxena, a propia terra (o telúrico, en termo moi actual), no sentido de compromiso cos desgustos dos campesiños sometidos ao xugo colonialista, o que se comeza a ver xa nos títulos das súas obras. Xunto a iso, e faceta non menos importante, a calidade e sonoridades da súa prosa apenas admiten comparación na literatura castelá do século XX.

Publica Leyendas de Guatemala (1930) ao redor de mitos e lendas nativas e mestizas. Na súa soada novela El señor Presidente (1946) retrata (como farán García Márquez en El otoño del patriarca, Roia Bastos en Yo el supremo, ou Vargas Llosa en La fiesta del Chibo) a un típico ditador latinoamericano por procedementos grotescos e burlescos, pero nun marco de forte contido ético e social en que a morte e a inxustiza se atopan moi presentes.

Hombres de maíz (1949) é recoñecida por moitos como a súa obra mestra. Novela típica do realismo máxico, aprécianse na mesma igualmente as voces e os rostros do oprobio e a inxustiza, pero en termos de crúa explotación colonialista. Para iso, o máis resaltable é que o autor logra, de forma case sobrenatural (Juan Rulfo é outro mestre nesta arte), axustar a linguaxe e o ritmo da súa prosa aos da raza que retrata, as súas fantásticas crenzas, os seus antigos xeitos e costumes.

Insistiu en parecidos temas nas súas seguintes obras, como nas polémicas novelas denominadas como "La trilogía de la república de la banana" que é conformada por: Viento fuerte (1950), El Papa verde (1954) e Los ojos de los enterrados (1960).

O teatro de Miguel Ángel Asturias é menos coñecido, aínda que abunda no inconformismo e a crítica social: Chantaje e Dique seco, ambas as dúas de 1964.

• Leyendas de Guatemala (narrativa, ed. Alianza, Madrid), 1930;
• El señor Presidente (novela, ed. Alianza, Madrid), 1946;
• Hombres de maíz (novela, ed. Alianza, Madrid), 1949;
• Viento fuerte (novela, ed. Alianza, Madrid), 1950;
• El Papa verde (novela, ed. Alianza, Madrid), 1954;
• Week-end en Guatemala (relato, ed. Alianza, Madrid), 1956;
• Los ojos de los enterrados (novela, ed. Alianza, Madrid), 1960;
• El alhajadito, 1961;
• Mulata de tal (ed. Galaxia Gutenberg), 1963;
• Cuentos y leyendas (ed. Galaxia Gutenberg), 1965;
• Clarivigilia primaveral, 1965;
• El espejo de Lida Sal (conto, ed. Siglo XXI), 1967;
• Maladrón (Epopeya de los Andes verdes), (ed. Alianza, Madrid), 1969;
• Viernes de Dolores (ed. Alianza, Madrid), 1972;
• América, fábula de fábulas (ensaio), 1972.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Miguel Ángel Asturias

• Fernández del Riego, Francisco (1974). Letras do noso tempo. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 978-84-7154-219-9. 

• : Artigo en www.literaturaguatemalteca.org (en castelán).
• Biografía en www.literaturaguatemalteca.org (en castelán).
• Biografía en www.cinenacional.com Arquivado 11 de xaneiro de 2012 en Wayback Machine. (en castelán).
• Páxina de Miguel Angel Asturias no Nobel e-Museum (en inglés).