LED
LED (inglizcha: light-emitting diode, „yorituvchi diod“) – bu yarimoʻtkazgichli yorugʻlik manbai boʻlib, tokni bevosita yorugʻlikka aylantiradi. Yarikoʻtkazgichdagi elektronlar elektron teshiklar bilan rekombinatsiya qilinganda, energiya fotonlar shaklida chiqariladi.[1][2]
Oldinga kuchlanishning pasayishi (Vf – oldinga kuchlanish)
[tahrir | manbasini tahrirlash]LEDning nominal oqimiga olib keladigan p-n oʻtish joyida oldinga kuchlanish pasayishi. Anod katodga nisbatan ijobiy potentsialda boʻlishi uchun LEDga kuchlanish qoʻllanadi. Yarimoʻtkazgichning kimyoviy tarkibiga, optik nurlanishning toʻlqin uzunligiga qarab, ulanish joyidagi toʻgʻridan-toʻgʻri kuchlanish tushishi ham farqlanadi.
Aytgancha, yarimoʻtkazgichning kimyoviy tarkibi toʻgʻridan-toʻgʻri kuchlanish pasayishidan aniqlanishi mumkin. Va bu yerda turli toʻlqin uzunliklari uchun toʻgʻridan toʻgʻri kuchlanish pasayishining taxminiy diapazonlari (LED yorugʻlik ranglari):
Galliy arsenid asosidagi toʻlqin uzunligi 760 nm dan ortiq boʻlgan IR LEDlar xarakterli kuchlanishning 1,9 V dan kam pasayishiga ega.
Qizil (masalan, galyum fosfidi – 610 nm dan 760 nm gacha) – 1,63 dan 2,03 V gacha.
Apelsin (galliy fosfidi – 590 dan 610 nm gacha) – 2,03 dan 2,1 V gacha.
Sariq (galliy fosfidi, 570 dan 590 nm gacha) – 2,1 dan 2,18 V gacha.
Yashil (galliy fosfidi, 500 dan 570 nm gacha) – 1,9 dan 4 V gacha.
Moviy (sink selenid, 450 dan 500 nm gacha) – 2,48 dan 3,7 V gacha.
Binafsha (indiy galliy nitridi, 400 dan 450 nm gacha) – 2,76 dan 4 V gacha.
Ultraviyole (bor nitridi, 215 nm) – 3,1 dan 4,4 V gacha.
Oq (koʻk yoki fosforli binafsha) – taxminan 3,5 V.[3]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Edwards, Kimberly D. „Yorituvchi diodlar“. Irvin shahridagi Kaliforniya universiteti. 2019-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019.
- ↑ Lighting Research Center. „Oq yorugʻlik yorituvchi diodlar bilan qay tarzda hosil qilinadi?“. Rensselaer politexnika instituti. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2019.
- ↑ http://electricalschool.info/spravochnik/poleznoe/1944-tekhnicheskie-kharakteristiki-i.html
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Vikiomborda LED haqida turkum mavjud |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (avgust 2024) |