Ivan Klajn
Ivan Klajn | |
Rođenje | Beograd | 31. 1. 1937.
---|---|
Smrt | 31. 3. 2021. (dob: 84) Beograd |
Prebivalište | Zemun |
Državljanstvo | Republike Srbije |
Polje | lingvist, filolog, historičar jezika |
Institucija | Univerzitet u Beogradu |
Ivan Klajn (Beograd, 31. januar 1937 – Beograd, 31. mart 2021) bio je lingvist, historičar jezika, redovni profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti i dopisni član Akademije della Crusca u Firenci. Za dopisnog člana SANU izabran je 2000. godine, za redovnog 2003. godine. Za dopisnog člana najstarije evropske akademije, Akademije della Crusca u Firenci, izabran je 11. septembra 2013. godine. Završio je studij talijanskog jezika i književnosti 1961. na Filološkom fakultetu u Beogradu, gde je predavao morfologiju i sintaksu savremenog talijanskog jezika, historiju talijanskog jezika, historijsku gramatiku španskog jezika, primenjenu lingvistiku i uporednu gramatiku romanskih jezika. Kao lektor za srpskohrvatski, boravio je od 1968. do 1970. u Univerzitetu u Firenci, a akademske 1983/1984. na Univerzitetu Jejl u Sjedinjenim Američkim Državama.
Talijansko odličje za zasluge Commendatore dell'Ordine della Stella d'Italia primio je 26. jula 2004. Sretenjski orden trećeg stepena primio je 15. februara 2015.
Od 1974. piše dvosedmične rubrike o problemima savremenog srpsko(hrvatsko)g jezika najprije u "Borbi", a zatim u "Politici" i u "Ilustrovanoj Politici", posljednjih petnaestak godina u "Ninu".
Bio je glavni urednik lingvističkog časopisa Jezik danas, koji izdaje Matica srpska. Objavio je brojne radove u lingvističkim časopisima.
- Uticaji engleskog jezika u italijanskom (1971)
- Istorijska gramatika španskog jezika (1977)
- Razgovori o jeziku (1978)
- Jezik oko nas (1980)
- O funkciji i prirodi zamenica (1985)
- Rečnik novih reči (1992 )
- Rečnik jezičkih nedoumica (1992)
- Pisci i pismenjaci (1994)
- Italijansko-srpski rečnik (1996, pet izdanja)
- Ispeci pa reci (1998)
- Lingvističke studije (2000)
- Stranputice smisla (2000)
- Tvorba reči u savremenom srpskom jeziku — prvi deo (2002)
- Tvorba reči u savremenom srpskom jeziku — drugi deo (2003)
- Zanimljiva imena (2005)
- Veliki rečnik stranih reči i izraza (s Milanom Šipkom) (2006)
- Gramatika srpskog jezika za strance (2006)
- I filozofi su ludi: antologija smešnih štamparskih grešaka (2007)
- Grammatica della lingua serba (2007)
- Ime moje i tvoje (s Milanom Šipkom) (2011)
- Strani izrazi i izreke (s Milanom Šipkom) (2011)
- Bušenje jezika (2012)
- B(r)ušenje jezika (2013)
- Normativna gramatika srpskog jezika (s Predragom Piperom) (2013)
U suautorstvu s Pavlom Ivićem, Mitrom Pešikanom i Branislavom Brborićem napisao je Jezički priručnik u izdanju Radio-televizije Beograd (1991). U zborniku Srpski jezik na kraju veka (1996) napisao je dio o leksici. Njegov Rečnik jezičkih nedoumica doživio je šest izdanja. Za Italijansko-srpski rečnik (1996) dobio je nagradu talijanske vlade.
Preveo je više knjiga s talijanskog i engleskog jezika. Njegov prijevod komedije Giordana Bruna Svećar izvodio se u Ateljeu 212 u Beogradu. Jedan je od priređivača srpskog izdanja Kembričke enciklopedije jezika (Nolit, Beograd, 1987) Davida Crystala i jedan od prevodilaca (uz Borisa Hlebeca) srpskog izdanja Enciklopedijskog rečnika moderne lingvistike (Nolit, Beograd, 1988) istog autora.
Bio je član je saveta Vukove zadužbine, je Odbora za standardizaciju srpskog jezika i predsjednik Komisije za odnose s javnošću i rešavanje neodložnih pitanja. Bio je suradnik Matice srpske.
Zanimao se i za enigmatiku. U zagrebačkom Vjesnikovom kvizu (i njegovim posebnim izdanjima) objavio je nekoliko članaka s enigmatskom tematikom, kao i nekoliko zagonetaka (npr. palindromnih rečenica) ili zadataka povezanih s jezikom. Dio njegovih enigmatskih doprinosa spomenut je u knjizi "Kombinatorika u igrama riječi" Alojza Buljana (Matica hrvatska - ogranak Novska, Novska, 2003).
- Ivan Klajn: "Pisci i pismenjaci", Matica srpska, Novi Sad, 1994. (o autoru na presavitku korica)
- Matica srpska - Biografije Arhivirano 2009-08-15 na Wayback Machine-u
- Enciklopedija Britanika
- Ivan Klajn: "Britanika" bez Bačke[mrtav link]
- Ivan Klajn: Reizdaja[mrtav link]
- Ivan Klajn o elektronskom izdanju "Rečnika jezičkih nedoumica" Arhivirano 2006-02-16 na Wayback Machine-u i ovdje
- Elektronsko izdanje "Rečnika jezičkih nedoumica" Arhivirano 2005-12-16 na Wayback Machine-u
- Ivan Klajn: Krleža me je učio tajnama fine književnosti