Сунтаар
Сунтаар — Сунтаар улууhун уонна Сунтаар нэhилиэгин административнай киинэ.
ОКАТО кода | Почта индексэ | ФНС инспекциятын кода | UTC |
98 248 855 001 | 678290 | 1445 | +10 |
Географията
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Бүлүү өрүс хаҥас кытылыгар турар. 1764 сыллаахха олохтоммута. Олохтооҕун ахсаана — 10 034 (2010 с.)
Историята
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сэлиэнньэ туһунан сурукка бастакы ахтыллыбыт дөкүмүөнүнэн Семен Ремезов «Чертежная книга Сибири» диэн каартата буолар.
Бу кинигэ 1701 с. Тобольскай куоракка тахсыбыт. Картаҕа Сунтаар диэн сир уонна Сунтаар күөлэ бааллар.
1764 с. «Введения во Храм Пресвятой Богородицы» диэн ааттаах мас таҥара дьиэтэ тутуллубут. 1854 с.
Сунтаарга Р. К. Маак экспедицията сылдьыбыт, «Вилюйский округ» диэн үлэтигэр сэлиэнньэ олоҕун-дьаһаҕын туһунан суруллубут.
ХIХ үйэ 60-с сылларыгар Саха Сиригэр, ол иһигэр Бүлүү уокуругар, араас чинчийиилэр ыытыллыбыттара. Ол түмүктэрэ Нуучча Географическэй ��бществотын архыыбыгар, Санкт-Петербург судаарыстыбаннай архыыптарыгар харалла сыталлар.
1925 с. сэлиэнньэҕэ уонна улууска Саха Сирин үөрэтэр комплексанй хамыыһыйа экспедицията үлэлээбит.
Бу кэмҥэ элбэхтик хаартыскаҕа түһэрбиттэрэ билигин Сунтаар олохтоохторун тус бэйэлэрин архыыптарыгар хаалбыттар.
А. Уваровскай, Ф. Сафронов, этнограф П. Кларк, Г. Ксенофонтов үлэлэригэр Сунтаар туһунан киһи сэргиир матырыйааллара бааллар.
Билиҥҥитэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тыа хаһаайыстыбатын салаалара сайдыбыттар: ынах үүтүн, этин оҥорон таһаарыы, сылгы этин оҥорон таһаарыы, оҕуруот аһын үүннэрии.
Оһуохай дьиэтэ үлэлиир, норуот театра баар. Профтехучилище, орто оскуолалар, бастакы сүһүөх оскуолата, киин улуустааҕы балыыһа, эргиэн уонна өҥө оҥоруу тэрилтэлэрэ бааллар.
Сунтаарга өрөспүүбүлүкэҕэ бастакы алмааһы кырыылыыр завод 1992 сыллаахха сэтинньи 23 күнүгэр аһыллыбыта.
Сунтаар бөһүөлэгиттэн төрүттээх биллэр дьон
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1944 сыл сэтинньи 12 күнүгэр төрөөбүтэ Нестерова Люция Дмитриевна — поэт, литературовед.
- 1949 сыл алтынньы 9 күнүгэр төрөөбүтэ Михайлова Евгения Исаевна — Саха Өрөспүүбүлүкэтин вице-президенэ.
- 1957 сыл от ыйын 6 күнүгэр төрөөбүтэ Саввинов Анатолий Иванович — история билимин кандидата.
- 1960 сыл муус устар 28 күнүгэр төрөөбүтэ Избекова Евдокия Игнатьевна — филология билимин кандидата.
- 1975 сыл бэс ыйын 18 күнүгэр төрөөбүтэ Аммосов Айаал Александрович — Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа.
Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- [1] Архыыптаммыт 2007, Алтынньы 9 күнүгэр.
- Они бережно собирали историю села
- Якутская епархия
- Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Сунтарский улус Архыыптаммыт 2013, Атырдьах ыйын 20 күнүгэр.
- Саха Сирин нэһилиэктэрэ:Сунтаар улууһа Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
- gosspravka.ru:Сунтарский улус
[[Билэ:|50px|Сунтаар улууһа]] | Бу Сунтаар улууһун географиятыгар сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп. |
Бу ыстатыйаны тупсарарга?:
|