Rutwica (roślina)
 Morfologia (rutwica lekarska) | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
rutwica |
| Nazwa systematyczna | |
| Galega L. Sp. Pl. 714. 1753 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Rutwica (Galega L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje co najmniej 5 gatunków[4] rosnących głównie w południowej Europie i południowo-zachodniej Azji. Jeden gatunek rośnie w górach wschodniej Afryki. Rośliny zasiedlają zbiorowiska trawiaste i zaroślowe, przydroża i brzegi rzek[5]. W Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek – rutwica lekarska, poza tym uprawiana bywa rutwica wschodnia[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Tęgie byliny z wyprostowanymi łodygami, tworzące kępy lub wyrastające z pełzającego kłącza. Osiągają do 2 m wysokości[5].
- Liście
- Skrętoległe, pierzasto złożone, z 4–8 parami listków o nerwacji pierzastej[5].
- Kwiaty
- Motylkowe, zebrane we wzniesione grona, zwykle pachnące. Działek kielicha o nieco nierównej długości jest 5 i są one zrośnięte w rurkę. Płatki korony niebieskie, białe lub różowo-liliowe, nierównej wielkości i różnego kształtu. Żagielek ma brzegi odgięte do tyłu. Dwa boczne płatki tworzą zaokrąglone skrzydełka otaczające łódeczkę zawierającą 10 równych pręcików zrosłych w rurkę, oraz słupek. Zalążnia jest górna, powstaje z jednego owocolistka i ma jedną szyjkę słupka[5].
- Owoce
- Strąki cylindryczne, prążkowane, wielonasienne[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Galegeae, podplemienia Galeginae[7].
- Pozycja według systemu Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), podrodzina Galegoideae Schimper in Strasb., plemię Galegeae (Bronn) Dumort., podplemię Galeginae Bronn, rodzaj rutwica (Galega L.)[8].
- Wykaz gatunków[4]
- Galega battiscombei (Baker f.) J.B.Gillett
- Galega lindblomii (Harms) J.B.Gillett
- Galega officinalis L. – rutwica lekarska
- Galega orientalis Lam. – rutwica wschodnia
- Galega somalensis (Harms) J.B.Gillett
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-03].
- ↑ a b Galega. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-04-08].
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 127. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 85, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Galega. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Galega. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-03]. (ang.).