Ofiary argejskie

Ofiary argejskie (łac. Argei lub sacra Argeorum) – nazwa święta obchodzonego w starożytnym Rzymie 14 maja, w dzień po Lemuriach^[1].

Składano wtedy bogom dar z życia ludzkiego, prawdopodobnie jako pamiątkę ofiarowania w III w p.n.e. na mocy wyroków ksiąg syblillińskich 27 Greków pochodzących z Argei^[2]^[3]. Plutarch określał te krwawe ofiary mianem „największego oczyszczenia”. Według innej wersji zwyczaj miał pochodzić z zamierzchłych czasów, kiedy wszystkich ludzi powyżej 60 roku życia uważano za sędziwych starców i wrzucano do Tybru^[1].

Ofiarami rytuału byli najczęściej przestępcy i niewolnicy, jednak z czasem Rzymianie zastąpili ten obyczaj darem dla bogów w postaci słomianych kukieł ciskanych do Tybru^[1] przez westalki z Pons Sublicius w asyście kapłanów i urzędników magistratu^[2]^[a].

Uwagi

↑ Maria Jaczynowska stwierdza, że „ten zagadkowy rytuał miał znaczenie oczyszczające. Trudno jest rozstrzygnąć, czy stanowił pozostałość prawdziwych ofiar ludzkich, czy też od początku były to tylko «substytuty ofiar»” (Religie świata rzymskiego. Warszawa: PWN, 1987, s. 54).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Lidia Winniczuk: Ludzie, zwyczaje i obyczaje…, dz. cyt.
↑ ^a ^b Encyclopædia Britannica, dz. cyt.
↑ William Smith: Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 1875, s. 129-130.

Bibliografia

Lidia Winniczuk: Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 615, ISBN 83-01-06735-7
William Warde Fowler: Argei. Encyclopædia Britannica (edycja XI). T. 2. Cambridge: Cambridge University Press, 1911, s. 457

Linki zewnętrzne

Kristan Foust Ewin: The Argei: Sex, War, and Crucifixion in Rome and the Ancient Near East. University of North Texas, 2012 (ang.) [dostęp 2018-03-24]

[4] Maria Jaczynowska stwierdza, że „ten zagadkowy rytuał miał znaczenie oczyszczające. Trudno jest rozstrzygnąć, czy stanowił pozostałość prawdziwych ofiar ludzkich, czy też od początku były to tylko «substytuty ofiar»” (Religie świata rzymskiego. Warszawa: PWN, 1987, s. 54).

[win-1] Lidia Winniczuk: Ludzie, zwyczaje i obyczaje…, dz. cyt.

[brit-2] Encyclopædia Britannica, dz. cyt.

[3] William Smith: Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 1875, s. 129-130.

[1]

Główni bogowie	Apollo Ceres Diana Fortuna Janus Junona Jupiter Kwiryn Luna Mars Merkury Minerwa Neptun Pluton Roma Sol Wenus Westa Wulkan
Inni bogowie i pomniejsze bóstwa	Acca Larentia Adranus Angerona Anna Perenna Averruncus Aurora Bachus Bellona Bona Dea Caeculus Clitumnus Cloacina Coelus Consus Dis Pater Edulica Eskulap Fatum Faunus Ferentina Feronia Flora Geniusz Glykon Inuus Juturna Karmenta Kastor i Polluks Kupidyn Lactans Lacturnus Lary Lawerna Liber Libertas Libitina Limentinus Lua Lucina Luperkus Maja Majus Mana Genita Many Mater Matuta Momus Mutunus Tutunus Natio Nox Ops Orkus Pales Pax Penaty Picumnus Picus Pilumnus Pomona Portunus Prozerpina Salus Saturn Salacja Sancus Sator Segetia Silvanus Somnus Soranus Sterquillinus Summanus Sol Invictus Tages Talassius Tellus Terminus Tiberinus Veiovis Volturnus Wertumnus Wiktoria
Personifkacje	Abudantia Aequitas Aeternitas Aius Locutius Alacritas Annona Bonus Eventus Canens Caritas Claritas Clementia Concordia Constantia Copia Discordia Disciplina Fama Fames Fecunditas Felicitas Fides Gloria Hilaritas Honos Indulgentia Iucunditas Iustitia Iuventas Iuventus Laetitia Liberalitas Mens Moneta Mors Necessitas Nobilitas Patientia Perpetuitas Pietas Providentia Pudicitia Religio Roma Aeterna Quies Securitas Spes Tranquilitas Ubertas Veritas Virtus
Legendarni założyciele	Ankus Marcjusz Egeria Eneasz Numa Pompiliusz Romulus i Remus Serwiusz Tuliusz
Kapłani	augur Bractwo Arwalskie epulon flamen haruspik lituus pontifex maximus pontyfik przybory kapłańskie quindecemviri sacris faciundis rex Nemorensis rex sacrorum saliowie sodales Augustales Titii sodales westalka
Wierzenia i praktyki	Agonalia Ambarvalia auspicjum Bachanalia Caristia Carmentalia Carnalia Cerealia Compitalia Concordiae Consualia Decennalia Dies sanguinis Divalia Epulum Iovis Faunalia Feralia Floralia Fornacalia Genius loci hieromancja homo sacer Idy marcowe indigetes Iunonalia Księgi sybillińskie Larentalia Lucaria Ludi Apollinares Ludi Plebeii Ludi Romani Ludi saeculares Ludi Taurei Luperkalia lustrum Matronalia Merkuralia kult cezarów mitologia mit założycielski Nemoralia Neptunalia numen obnuntiatio Ofiary argejskie Paganalia Parilia pomerium Portunalia Quinquatria Robigalia Saturnalia świątynie rzymskie święto Herkulesa święta Terminalia Tubilustrium Vinalia Veneralia Vertumnalia Vestalia Vortumnalia Vulcanalia