1855
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1855
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 20 kwietnia – założono Muzeum Starożytności w Wilnie.
- Krakowianie po raz pierwszy zaznajomili się ze światłem elektrycznym. Miało to miejsce na premierze opery Prorok, gdzie pojawiło się jako „słońce elektryczne”.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]Trwała wojna krymska
- 11 stycznia – Kamehameha IV został królem Hawajów.
- 23 stycznia – w Minneapolis otwarto pierwszy most nad rzeką Missisipi.
- 7 lutego – Japonia i Rosja zawarły w Shimodzie traktat o handlu, nawigacji i delimitacji, otwierający 3 japońskie porty dla handlu rosyjskiego i wyznaczający wspólną granicę na Kurylach.
- 12 lutego – założono Michigan State University.
- 15 lutego – prawie 700 osób zginęło, gdy francuska fregata La Sémillante zatonęła w czasie sztormu w cieśninie między Sardynią a Korsyką.
- 17 lutego – wojna krymska: zwycięstwo wojsk tureckich w bitwie pod Eupatorią.
- 21 lutego – shōgun, Iesada Tokugawa ostatecznie zatwierdził (bez zgody cesarza) Traktat z Kanagawy.
- 2 marca – Aleksander II Romanow został carem Rosji.
- 30 marca – Pierre de Decker został premierem Belgii.
- 6 kwietnia – francuski astronom Jean Chacornac odkrył planetoidę (34) Circe.
- 4 maja – grupa najemników z Williamem Walkerem na czele wypłynęła z San Francisco w celu wsparcia rebeliantów w wojnie domowej w Nikaragui.
- 4 czerwca – major Henry C. Wayne na pokładzie okrętu USS Supply został wysłany do północnej Afryki w celu zakupu wielbłądów dla armii Stanów Zjednoczonych.
- 13 czerwca – w Paryżu odbyła się premiera opery Nieszpory sycylijskie Giuseppe Verdiego.
- Wrzesień – gen. Pélissier na czele wojsk anglo-francusko-sardyńsko-tureckich zdobył po 3-miesięcznym oblężeniu Sewastopol, nieudolnie broniony przez Gorczakowa, choć po bohatersku przez niższych oficerów i żołnierzy.
- 3 września – zwycięstwo armii amerykańskiej nad Siuksami w bitwie pod Ash Hollow.
- 11 września – wojna krymska: wojska brytyjsko-francusko-tureckie zdobyły Sewastopol.
- 25 września – w Dreźnie otwarto Galerię Obrazów Starych Mistrzów, zaprojektowaną przez Gottfrieda Sempera.
- 31 października – rodzina Rothschildów założyła w Wiedniu bank Creditanstalt.
- Listopad – gen. Mikołaj Murawjow zdobył twierdzę Kars w tureckiej Armenii.
- 16 listopada – David Livingstone odkrył Wodospady Wiktorii na rzece Zambezi.
- 30 grudnia – z Konstantynopola do Marsylii wypłynął francuski statek z trumną ze zwłokami zmarłego 26 listopada Adama Mickiewicza.
- Angielscy żołnierze stacjonujący w Ontario w Kanadzie wymyślili hokej na lodzie.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 5 stycznia – King Camp Gillette, Amerykanin, wynalazca maszynki do golenia (zm. 1932)
- 8 stycznia - Anna Kuliscioff, rosyjska anarchistka i feministka (zm. 1925)
- 16 stycznia - Eleonora Marks, niemiecka socjalistka, tłumaczka (zm. 1898)
- 20 stycznia – Ludwik Solski, polski artysta aktor (zm. 1954)
- 21 stycznia – John Moses Browning, amerykański konstruktor broni (zm. 1926)
- 24 stycznia - Frank Hadow, brytyjski tenisista, zwycięzca Wimbledonu
- 26 stycznia - Anna Pawłyk, huculska pisarka, działaczka ukraińskiego ruchu kobiet w Galicji (zm. 1928)
- 17 lutego – Władysław Ekielski, polski architekt, przedstawiciel eklektyzmu i modernizmu (zm. 1927)
- 23 lutego – Maurice Bloomfield, amerykański językoznawca, indolog i znawca sanskrytu (zm. 1928)
- 2 marca - Adolf Peretz, polski ekonomista, finansista, kupiec, publicysta (zm. 1933)
- 13 marca – Percival Lowell, amerykański astronom (zm. 1916)
- 13 kwietnia – Ludwig Edinger, niemiecki anatom i neurolog, współzałożyciel Uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem (zm. 1918)
- 28 kwietnia – Gustaw Josephy, austriacki fabrykant i przedsiębiorca (zm. 1918)
- 1 maja - Marie Corelli, brytyjska pisarka (zm. 1924)
- 10 maja – Śri Jukteśwar Giri, indyjski guru, jogin (zm. 1936)
- 1 czerwca – Edward Hartley Angle, amerykański ortodonta (zm. 1930)
- 10 czerwca - Charles Allen Culberson, amerykański polityk, senator ze stanu Teksas (zm. 1925)
- 14 czerwca - Robert La Follette, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Wisconsin (zm. 1925)
- 19 czerwca – Maria Teresa od św. Józefa, niemiecka zakonnica, założycielka Karmelitanek od Boskiego Serca Jezusowego, błogosławiona katolicka (zm. 1938)
- 5 sierpnia – Alfredo Capelli, włoski matematyk (zm. 1910)
- 3 września – Heinrich Conried, amerykański działacz teatralny (zm. 1909)
- 10 września - Albert F. Mummery, brytyjski pisarz i alpinista (zm. 1895)
- 25 września – Teresa Grillo Michel, włoska zakonnica, założycielka Małych Sióstr Bożej Opatrzności, błogosławiona katolicka (zm. 1944)
- 1 listopada – Kazimierz Dłuski, polski lekarz, społecznik, działacz polityczny (zm. 1930)
- 14 listopada:
- Leopold Janikowski, polski meteorolog, podróżnik, etnograf (zm. 1942)
- Leopold Zarzecki, polski działacz narodowy (zm. 1929)
- 23 listopada – Frank Friday Fletcher, amerykański admirał (zm. 1928)
- 31 grudnia – Giovanni Pascoli, włoski poeta (zm. 1912)
- data dzienna nieznana:
- Szymon Chen Ximan, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- Teréz Egenhoffer, węgierska taterniczka (zm. 1940)
- Róża Fan Hui, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- Mateusz Feng De, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 23 lutego – Carl Friedrich Gauss, niemiecki matematyk, fizyk i astronom (ur. 1777)
- 25 lutego:
- Franciszka Anna od Matki Bożej Bolesnej, hiszpańska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1781)
- Maria Adeodata Pisani, włoska benedyktynka, błogosławiona katolicka (ur. 1806)
- 2 marca – Mikołaj I Romanow, cesarz Rosji, król Polski (ur. 1796)
- 31 marca – Charlotte Brontë, angielska pisarka (ur. 1816)
- 3 czerwca – Krzysztof Celestyn Mrongovius, duchowny ewangelicki, jeden z pierwszych badaczy folkloru Kaszubów (ur. 1764)
- 7 czerwca – Alessandro La Marmora, włoski generał, twórca bersalierów (ur. 1799)
- 9 czerwca – Piotr Michałowski, polski malarz (ur. 1800)
- 13 czerwca – Wincenty Wiszniewski, polski astronom (ur. 1781)
- 1 lipca – Antonio Rosmini-Serbati, włoski filozof, błogosławiony katolicki (ur. 1797)
- 3 lipca – Józef Bohdan Dziekoński, polski powieściopisarz i grafik (ur. 1816)
- 8 lipca (lub 9 lipca) – William Edward Parry, brytyjski żeglarz, eksplorator Arktyki (ur. 1790)
- 15 lipca – Andrzej Nguyễn Kim Thông, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1790)
- 19 lipca – Tomasz Zan, polski poeta (ur. 1796)
- 7 września – Jan Chrzciciel Mazzucconi, włoski misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1826)
- 12 września – Johann von Charpentier, niemiecki inżynier górnictwa, geolog i glacjolog, działający głównie w Szwajcarii (ur. 1786)
- 11 listopada:
- Wincencja Maria Poloni, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1802)
- Søren Kierkegaard, duński filozof (ur. 1813)
- 19 listopada – Mihály Vörösmarty, węgierski poeta, pisarz i tłumacz (ur. 1800)
- 26 listopada – Adam Mickiewicz, poeta, publicysta i działacz polityczny (ur. 1798)
- 15 grudnia:
- Maria od Krzyża di Rosa, włoska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Służebnic Miłosierdzia, święta katolicka (ur. 1813)
- Jacques Charles François Sturm, francuski matematyk, fizyk (ur. 1803)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 15 lutego
- Ostatki: 20 lutego
- Popielec: 21 lutego
- Niedziela Palmowa: 1 kwietnia
- Wielki Czwartek: 5 kwietnia
- Wielki Piątek: 6 kwietnia
- Wielka Sobota: 7 kwietnia
- Wielkanoc: 8 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 9 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 17 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 27 maja
- Boże Ciało: 7 czerwca
