Tsung-Dao Lee – Wikipedia

Tsung-Dao (T.D.) Lee


Fødd	24. november 1926 Shanghai
Død	4. august 2024 San Francisco
Statsborgarskap	Republikken Kina USA
Nasjonalitet	USA, Republikken Kina, Republikken Kina
Område	partikkelfysikk, fysikk, teoretisk fysikk
Yrke	fysikar, universitetslærar, teoretisk fysikar
Institusjonar	Columbia University University of California, Berkeley Zhejianguniversitetet
Alma mater	Zhejianguniversitetet National Southwestern Associated University University of Chicago
Doktorgradsrettleiar	Enrico Fermi
Kjend for	Partikkelfysikk
Ektefelle	Jeannette Hui-Chun Chin
Barn	Stephen Lee, James Lee
Medlem	Accademia Nazionale dei Lincei Det pavelege vitskapsakademiet National Academy of Sciences Det kinesiske vitenskapsakademi American Academy of Arts and Sciences Academia Sinica American Physical Society Committee of 100 Vitenskapsakademiet for utviklingsland

Tsung-Dao Lee (李政道 Pinyin: Lǐ Zhèngdào) (24. november 1926–4. august 2024) var ein kinesisk-amerikansk fysikar. Han vart tildelt Nobelprisen i fysikk som 30-åring i 1957 saman med Chen Ning Yang «for den gjennombrytande undersøkinga deira av dei såkalla paritetlovene som hadde førte til viktig oppdagingar om elementærpartiklar».^[1]

Lee var den yngste nobelprisvinnararen etter andre verdskrigen og den tredje yngste i historia etter William Lawrence Bragg (som vann prisen i ein alder av 25, saman med far sin William Henry Bragg og Werner Heisenberg (som vann prisen i 1932, òg i ein alder av 30). Lee og Yang vart dei første kinesiske nobelprisvinnarane. Som amerikansk statsborgar frå 1962 vart Lee òg den yngste amerikanaren som nokon gong har vunne Nobelprisen.

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]

Denne artikkelen bygger på «Tsung-Dao Lee» frå Wikipedia på bokmål, den 22. februar 2012.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:

↑ «Nobelprisen i fysikk 1957» (på engelsk). Nobelstiftelsen. Henta 6. september 2011.

v d e Vinnarar av Nobelprisen i fysikk
1901–1925	Röntgen (1901) • Lorentz / Zeeman (1902) • Becquerel / P. Curie / M. Curie (1903) • Rayleigh (1904) • Lenard (1905) • Thomson (1906) • Michelson (1907) • Lippmann (1908) • Marconi / Braun (1909) • van der Waals (1910) • Wien (1911) • Dalén (1912) • Kamerlingh Onnes (1913) • Laue (1914) • W. L. Bragg / W. H. Bragg (1915) • Barkla (1917) • Planck (1918) • Stark (1919) • Guillaume (1920) • Einstein (1921) • N. Bohr (1922) • Millikan (1923) • M. Siegbahn (1924) • Franck / Hertz (1925)
1926–1950	Perrin (1926) • Compton / C. Wilson (1927) • O. Richardson (1928) • De Broglie (1929) • Raman (1930) • Heisenberg (1932) • Schrödinger / Dirac (1933) • Chadwick (1935) • Hess / C. D. Anderson (1936) • Davisson / Thomson (1937) • Fermi (1938) • Lawrence (1939) • Stern (1943) • Rabi (1944) • Pauli (1945) • Bridgman (1946) • Appleton (1947) • Blackett (1948) • Yukawa (1949) • Powell (1950)
1951–1975	Cockcroft / Walton (1951) • Bloch / Purcell (1952) • Zernike (1953) • Born / Bothe (1954) • Lamb / Kusch (1955) • Shockley / Bardeen / Brattain (1956) • Yang / T. D. Lee (1957) • Tsjerenkov / Frank / Tamm (1958) • Segrè / Chamberlain (1959) • Glaser (1960) • Hofstadter / Mössbauer (1961) • Landau (1962) • Wigner / Goeppert-Mayer / Jensen (1963) • Townes / Basov / Prokhorov (1964) • Tomonaga / Schwinger / Feynman (1965) • Kastler (1966) • Bethe (1967) • Alvarez (1968) • Gell-Mann (1969) • Alfvén / Néel (1970) • Gabor (1971) • Bardeen / Cooper / Schrieffer (1972) • Esaki / Giaever / Josephson (1973) • Ryle / Hewish (1974) • A. Bohr / Mottelson / Rainwater (1975)
1976–2000	Richter / Ting (1976) • P. W. Anderson / Mott / Van Vleck (1977) • Kapitsa / Penzias / R. Wilson (1978) • Glashow / Salam / Weinberg (1979) • Cronin / Fitch (1980) • Bloembergen / Schawlow / K. Siegbahn (1981) • K. Wilson (1982) • Chandrasekhar / Fowler (1983) • Rubbia / van der Meer (1984) • von Klitzing (1985) • Ruska / Binnig / Rohrer (1986) • Bednorz / Müller (1987) • Lederman / Schwartz / Steinberger (1988) • Ramsey / Dehmelt / Paul (1989) • Friedman / Kendall / R. Taylor (1990) • de Gennes (1991) • Charpak (1992) • Hulse / J. Taylor (1993) • Brockhouse / Shull (1994) • Perl / Reines (1995) • D. Lee / Osheroff / R. Richardson (1996) • Chu / Cohen-Tannoudji / Phillips (1997) • Laughlin / Störmer / Tsui (1998) • 't Hooft / Veltman (1999) • Alferov / Kroemer / Kilby (2000)
2001–	Cornell / Ketterle / Wieman (2001) • Davis / Koshiba / Giacconi (2002) • Abrikosov / Ginzburg / Leggett (2003) • Gross / Politzer / Wilczek (2004) • Glauber / Hall / Hänsch (2005) • Mather / Smoot (2006) • Fert / Grünberg (2007) • Nambu / Kobayashi / Maskawa (2008) • Kao / Boyle / Smith (2009) • Geim / Konstantin Novoselov (2010) • Perlmutter / Riess / Schmidt (2011) • Haroche / Wineland (2012) • Englert / Higgs (2013) • Akasaki / Amano / Nakamura (2014) • Kajita / McDonald (2015) • Thouless / Haldane / Kosterlitz (2016) • Weiss / Barish / Thorne (2017) • Ashkin / Mourou / Strickland (2018) • Peebles / Mayor / Queloz (2019) • Penrose / Genzel / Ghez (2020) •