Bahagian Mukah
Bahagian Mukah بهاڬين موكه | |
---|---|
Lokasi Pejabat Bahagian | Mukah |
Kerajaan kawasan tempatan | Majlis Daerah Dalat & Mukah (MDDM) Majlis Daerah Matu-Daro (MDMD) |
Keluasan | |
• Jumlah | 6,997.61 km2 (2,701.79 batu persegi) |
Penduduk (2020[1]) | |
• Jumlah | 107,161 |
• Kepadatan | 15/km2 (40/batu persegi) |
Residen | Kueh Lei Poh |
Daerah | Mukah, Dalat, Daro, Matu & Tanjung Manis |
Sub-Daerah | Balingian, Oya & Igan |
Bahagian Mukah adalah satu diantara daripada dua belas bahagian pentadbiran di Sarawak, Malaysia. Ia ditubuhkan pada 1 Mac 2002 dan mempunyai keluasan 6,997.61 kilometer persegi.[2]
Bahagian Mukah mengandungi lima daerah pentadbiran: Mukah, Dalat, Daro, Matu dan Daerah Tanjung Manis. Jumlah penduduknya ialah 110,543 orang.[1] Penduduknya bercampur budaya, dengan kebanyakannya Melanau, Melayu, Iban, dan Cina mendominasi.
Am/Perihal
[sunting | sunting sumber]Bahagian Mukah ialah salah satu bahagian pentadbiran di Sarawak, Malaysia. Pusat pentadbirannya terletak di bandar Mukah. Ia mengandungi lima daerah pentadbiran: Mukah, Dalat, Matu, Daro dan Tanjung Manis, di ikuti oleh 3 daerah kecil: Balingian, Oya dan Igan.
Daftar Kehormatan Penduduk
[sunting | sunting sumber]Nombor | Residen | Dari | Hingga |
---|---|---|---|
1. | Datu Haji Sarudu bin Haji Hoklai | 1 Mac 2002 | 5 Mac 2006 |
2. | Tuan Haji Abdullah bin Jamil | 6 Mac 2006 | 24 Mei 2009 |
3. | Tuan Haji Dr. Junaidi @ Saudi bin Narani | 25 Mei 2009 | 23 Mei 2013 |
4. | Tuan Haji Mohd Supaih bin Haji Hamdan | 2 Julai 2013 | 3 Julai 2016 |
5. | Awang Johari bin Awang Mustapha | 4 Oktober 2016 | 31 Julai 2018 |
6. | Hajah Hamdiah binti Haji Bakir | Ogos 2018 | Oktober 2020 |
7. | Datu Kueh Lei Poh | Julai 2022 | Kini |
Pembangunan
[sunting | sunting sumber]Sebagai bahagian yang agak baru di Wilayah Sarawak, Mukah mengenal pasti tujuh sektor pembangunan teras. Sungai-sungai utama di Mukah ialah Batang Mukah, Batang Oya, Batang Igan dan Batang Rajang. Sektor-sektor tersebut adalah seperti berikut;
- Perikanan
- Pertanian
- Industri
- Pelancongan
- Sumber Manusia
- Infrastruktur dan Struktur Maklumat
- Kehidupan Harmoni Komuniti (Kesejahteraan Hidup Masyarakat)
Infrastruktur
[sunting | sunting sumber]Selepas beberapa tahun, bahagian ini telah menyelesaikan jalan pantai yang menghubungkan Kuala Balingian/Balingian/Mukah/Dalat/Oya/Igan/Matu/Daro.dengan biaya RM 48 juta, Jambatan gantung dua gerbang sepanjang 170 meter di Batang Mukah telah dibuka kepada orang ramai pada 16 September 2005.[3]
Semasa pilihan raya kecil Balingian 2014, Timbalan Perdana Menteri Tan Sri [Muhyiddin Yassin]] telah mengumumkan bahawa sebuah lapangan terbang baru akan dibina untuk Mukah. Kos keseluruhan projek dianggarkan berjumlah RM 600 juta. Kerja-kerja tanah bermula pada 16 April 2014 di tapak kira-kira 7 kilometer dari pusat bandar.[4] Sehingga Februari 2015, 16% daripada pembinaan telah siap.[5]
Pendidikan
[sunting | sunting sumber]Terdapat empat institut pengajian tinggi di bahagian Mukah; UiTM Kampus Mukah, Lala Taib kolej universiti, Centex Mukah dan Politeknik Mukah. Selain itu, terdapat loji janakuasa arang batu yang dibina di Matadeng, kira-kira 30 km dari bandar Mukah. Pada bulan Mac 2015, [[Abdul Taib Mahmud|Tun Pehin Sri Abdul Taib Mahmud telah melancarkan Kolej Laila Taib (KLT) Kampus Mukah.[6] Kampus seluas 35 ekar ini terletak di Hab Pendidikan Mukah dan menelan belanja sebanyak RM 336 juta. Kampus ini masih dalam pembinaan.
Perikanan
[sunting | sunting sumber]Sementara itu, di Belawai, sektor perikanan diberi tumpuan. Terdapat Kompleks Perikanan Laut Dalam Tanjung Manis bagi menyokong sektor ini. Tanjung Manis juga dihubungkan ke Sibu melalui Serdeng/Tanjung Manis/Bruit/Jalan Sg.Nai dan Jalan Sibu/Bawang Assan/Serdeng.
Industri perikanan juga sinonim dengan bandar Mukah. Melanau adalah pencinta ikan dan ikan dimasukkan ke dalam hidangan tradisional, contohnya 'umai. Bandar Mukah juga mempunyai patung Ikan Merah dan Udang Yang mencadangkan kepentingan industri kepada bandar dan bahagian sepenuhnya.
Pusat membeli-belah
[sunting | sunting sumber]- Medan Mall
- Pasaraya Everwin
- Pasaraya Glory
- Mukah Central(Sedang Pembinaan)
Pelancongan
[sunting | sunting sumber]Mukah menawarkan tarikan pelancongan yang berbeza di Sarawak. Sebagai satu-satunya bandar majoriti Melanau, budaya [Melanau]] adalah yang terbaik yang ditawarkan oleh Mukah.
Pesta Kaul
[sunting | sunting sumber]Terdapat pesta besar 'Kaul (Pesta Kaul dalam bahasa Melayu) yang diadakan setiap tahun di Pantai Kala Dana (Pantai Kala Dana dalam bahasa Melayu) di Mukah. Pada tahun 2012, kira-kira 70,000 pengunjung menghadiri festival ini.[7] Sebuah taman yang dikenali sebagai Taman Rekreasi Kala Dana atau Tapak Pesta Kaul telah dibina di sana dan baru-baru ini telah diubahsuai dan kini lebih moden. Ia juga mempunyai menara pemerhatian. Festival ini menarik ramai pengunjung dari seluruh Sarawak dan kadang-kadang pelancong asing. Ketua Menteri juga menghadiri perayaan ini setiap tahun. Untuk tahun 2014, festival ini diadakan pada 23-27 April.[8]
Tempat menarik
[sunting | sunting sumber]Antara tempat menarik di Bahagian Mukah adalah:
- Taman Negara Bruit, Daro
- Taman Hidupan Liar Sungai Pasin, Matu
- Rumah Panjang Kampung Sok Melanau, Matu
- Ladang Sagu, Dalat
- Tasik Kenyana, Mukah
- Taman Tanjung Pedada, Kpg. Tanjung, Mukah
- Taman Rekreasi Kala Dana, Mukah
- Taman Rekreasi Setia Raja Boulevard, Mukah
- Pantai Blue Horizon, Mukah
- Kampung Kuala Hilir Oya, Dalat
- Telaga Penawar Kampung Jemoreng, Matu
- Pantai Belawai, Daro
- Lamin Dana (Rumah Panjang Tradisional Melanau), Mukah
- Pantai Kampung Judan Hilir, Mukah
Pertanian
[sunting | sunting sumber]Produk pertanian utama adalah Kelapa Sawit, sagu, padi, nanas dan akuakultur.
Industri
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1996, Kawasan Perindustrian Ringan Mukah telah ditubuhkan oleh sungai Mukah, kira-kira 3 km dari bandar Mukah. Kawasan yang dirancang meliputi 61 hektar. Kawasan perindustrian lain di Bahagian Mukah ialah Zon Pemprosesan Kayu Tanjung Manis yang dibangunkan oleh Perbadanan Pembangunan Industri Kayu Sarawak (STIDC).[3]
Demografi
[sunting | sunting sumber]Kumpulan etnik
[sunting | sunting sumber]Sehingga tahun 2010, Melanau adalah kumpulan etnik terbesar di Bahagian Mukah dengan lebih separuh daripada penduduk mengenal pasti diri mereka sebagai Melanau. [9] Iban adalah yang kedua terbesar dengan 18.6% daripada penduduk.
Pentadbiran
[sunting | sunting sumber]Ahli Parlimen
[sunting | sunting sumber]Parlimen | Ahli Parlimen | Parti |
---|---|---|
P206 Tanjong Manis | YB Tuan Haji Yusuf Abd Wahab | GPS (PBB) |
P207 Igan | YB Tuan Haji Ahmad Johnie Zawawi | GPS (PBB) |
P213 Mukah | YB Dato Hajjah Hanifah Hajar Taib | GPS (PBB) |
Galeri
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b "KEY FINDINGS POPULATION AND HOUSING CENSUS OF MALAYSIA 2020" (PDF). selangor.gov.my. Dicapai pada 5 April 2023.
- ^ "Rakan Sarawak July 2007" (PDF). State Secretary's Office, Chief Minister's Department, Sarawak. m/s. 7. Dicapai pada 6 February 2011.
- ^ a b "Sarawak Property Buletin" (PDF). m/s. 3. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 5 December 2008. Dicapai pada 5 March 2011.
- ^ "First phase earthworks for new Mukah Airport starts today". 16 April 2014.
- ^ "Fulfilling the wish list of Balingian's constituents".
- ^ "TYT pledges full support for Adenan". Dicapai pada 31 March 2015.
- ^ "Mukah Kaul expects to draw over 70,000 visitors this year". The Star Online. Dicapai pada 7 March 2013.
- ^ "MUKAH KAUL FESTIVAL". Sarawak Tourism. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2013. Dicapai pada 7 March 2013.
- ^ a b "Demografi". Mukah Resident Office. Dicapai pada 8 August 2018.
- ^ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Logo-Bahagian_Mukah.png