ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ഓങ്കോളജി
തൊഴിൽ / ജോലി | |
---|---|
ഔദ്യോഗിക നാമം | * വൈദ്യൻ
|
തരം / രീതി | Specialty |
പ്രവൃത്തന മേഖല | മരുന്ന്, ശസ്ത്രക്രിയ |
വിവരണം | |
വിദ്യാഭ്യാസ യോഗ്യത | * ഡോക്ടർ ഓഫ് മെഡിസിൻ (M.D.) |
തൊഴിൽ മേഘലകൾ | ആശുപത്രി, ക്ലിനിക്ക് |
അണ്ഡാശയ അർബുദം, ഗർഭാശയ അർബുദം, യോനിയിലെ കാൻസർ, സെർവിക്കൽ അർബുദം, വൾവാർ കാൻസർ എന്നിവയുൾപ്പെടെ സ്ത്രീകളുടെ പ്രത്യുത്പാദന വ്യവസ്ഥയെ ബാധിക്കുന്ന അർബുദങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ഒരു പ്രത്യേക വൈദ്യശാസ്ത്ര മേഖലയാണ് ഗൈനക്കോളജിക് ഓങ്കോളജി. സ്പെഷ്യലിസ്റ്റുകൾ എന്ന നിലയിൽ, ഈ ക്യാൻസറുകളുടെ രോഗനിർണയത്തിലും ചികിത്സയിലും അവർക്ക് വിപുലമായ പരിശീലനമുണ്ട്.
അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ പ്രതിവർഷം 82,000 സ്ത്രീകളിൽ ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസർ കണ്ടെത്തുന്നു.[1] 2013ൽ 91,730 പേർക്ക് രോഗം സ്ഥിരീകരിച്ചു.[2]
സൊസൈറ്റി ഓഫ് ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ഓങ്കോളജിയും യൂറോപ്യൻ സൊസൈറ്റി ഓഫ് ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ഓങ്കോളജിയും ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ഓങ്കോളജിസ്റ്റുകളുടെ പ്രൊഫഷണൽ ഓർഗനൈസേഷനുകളാണ്, കൂടാതെ ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ഓങ്കോളജിസ്റ്റുകൾക്കും ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യ��ൻസറുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന മറ്റ് മെഡിക്കൽ പ്രൊഫഷണലുകൾക്കുമുള്ള ഒരു പ്രൊഫഷണൽ സംഘടനയാണ് ഗൈനക്കോളജിക് ഓങ്കോളജി ഗ്രൂപ്പ്. ഫൗണ്ടേഷൻ ഫോർ വിമൻസ് ക്യാൻസർ, ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറിനെക്കുറിച്ച് ബോധവൽക്കരണവും ഗവേഷണ ഫണ്ടിംഗും സംഘടിപ്പിക്കുകയും വിദ്യാഭ്യാസ പരിപാടികളും മെറ്റീരിയലുകളും നൽകുകയും ചെയ്യുന്ന പ്രധാന യുഎസ് സ്ഥാപനമാണ്.
ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസർ ബാധിച്ച സ്ത്രീകൾക്ക് പ്രത്യേക കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് ചികിത്സ ലഭിക്കുന്നത് ദീർഘകാല നിലനിൽപ്പിന് ഗുണം ചെയ്യുന്നുവെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന ചില തെളിവുകളുണ്ട്. [3] 9000-ത്തിലധികം സ്ത്രീകളെ സംയോജിപ്പിച്ച് മൂന്ന് പഠനങ്ങളുടെ ഒരു മെറ്റാ വിശകലനം, പൊതു അല്ലെങ്കിൽ കമ്മ്യൂണിറ്റി ആശുപത്രികളെ അപേക്ഷിച്ച് സ്പെഷ്യലിസ്റ്റ് ഗൈനക്കോളജിക്കൽ കാൻസർ ചികിത്സാ കേന്ദ്രങ്ങൾ അണ്ഡാശയ അർബുദമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ആയുസ്സ് വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. കൂടാതെ, 50,000-ത്തിലധികം സ്ത്രീകളെ വിലയിരുത്തിയ മറ്റ് മൂന്ന് പഠനങ്ങളുടെ മെറ്റാ അനാലിസിസ്, കമ്മ്യൂണിറ്റിയിലോ ജനറൽ ആശുപത്രികളിലോ ചികിത്സിക്കുന്നവരെ അപേക്ഷിച്ച് അധ്യാപന കേന്ദ്രങ്ങളോ പ്രത്യേക ക്യാൻസർ സെന്ററുകളോ സ്ത്രീകളുടെ ആയുസ്സ് വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് കണ്ടെത്തി.
ഗൈനക്കോളജിക്കൽ അർബുദങ്ങളിൽ 10-15% സ്ത്രീകളുടെ അർബുദങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു, ഇത് പ്രധാനമായും പ്രത്യുൽപാദന പ്രായം കഴിഞ്ഞ സ്ത്രീകളെയാണ് ബാധിക്കുന്നത്. ഇത് ചെറുപ്പക്കാരായ രോഗികൾക്ക് പ്രത്യുൽപാദനക്ഷമതയ്ക്ക് ഭീഷണിയാണ്. [4] ചികിത്സയ്ക്കുള്ള ഏറ്റവും സാധാരണമായ മാർഗ്ഗം കോമ്പിനേഷൻ തെറാപ്പി ആണ്, അതിൽ ശസ്ത്രക്രിയയും ശസ്ത്രക്രിയേതര ഇടപെടലുകളും (റേഡിയോതെറാപ്പി, കീമോതെറാപ്പി) ഉൾപ്പെടുന്നു. [4]
അപകടസാധ്യത ഘടകങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]അമിതവണ്ണം
[തിരുത്തുക]എൻഡോമെട്രിയൽ, അണ്ഡാശയ അർബുദം തുടങ്ങിയ ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറുകൾ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള സാധ്യതയുമായി അമിതവണ്ണം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[5] എൻഡോമെട്രിയൽ ക്യാൻസറിന്, BMI സ്കെയിലിലെ ഓരോ 5-യൂണിറ്റ് വർദ്ധനവും അപകടസാധ്യതയിൽ 50-60% വർദ്ധനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[6] ടൈപ്പ് 1 എൻഡോമെട്രിയൽ ക്യാൻസറാണ് ഏറ്റവും സാധാരണമായ എൻഡോമെട്രിയൽ ക്യാൻസർ. [7] ടൈപ്പ് 1 എൻഡോമെട്രിയൽ കാൻസർ കണ്ടെത്തിയ 90% രോഗികളും അമിതവണ്ണമുള്ളവരാണ്. [8] പൊണ്ണത്തടിയും അണ്ഡാശയ അർബുദവും തമ്മിൽ പരസ്പരബന്ധം സാധ്യമാണെങ്കിലും, അർബുദത്തിന്റെ താഴ്ന്ന ഗ്രേഡ് ഉപവിഭാഗങ്ങളിലാണ് ഈ ബന്ധം പ്രധാനമായും കാണപ്പെടുന്നത്. [9]
ജനിതകമാറ്റങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]BRCA1, BRCA2 തുടങ്ങിയ ജനിതകമാറ്റങ്ങൾ അണ്ഡാശയ അർബുദത്തിന്റെ വികാസവുമായി ശക്തമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [10] BRCA1 മ്യൂട്ടേഷൻ അണ്ഡാശയ ക്യാൻസർ വരാനുള്ള സാധ്യത 36% - 60% വരെ വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [11] BRCA2 മ്യൂട്ടേഷൻ അണ്ഡാശയ ക്യാൻസർ വരാനുള്ള സാധ്യത 16% - 27% വരെ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. [11]
ഹ്യൂമൻ പാപ്പിലോമ വൈറസ് (HPV)
[തിരുത്തുക]ഹ്യൂമൻ പാപ്പിലോമ വൈറസ് (HPV) ലൈംഗികമായി പകരുന്ന ഒരു സാധാരണ രോഗമാണ്, ഇത് സെർവിക്സ്, യോനി, വൾവ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ചില ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [12] ഹ്യൂമൻ പാപ്പിലോമ വൈറസും സെർവിക്കൽ ക്യാൻസറും തമ്മിലുള്ള വ്യക്തമായ ബന്ധം വളരെക്കാലമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, 70% മുതൽ 90% വരെ കേസുകളുമായി HPV ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [13] സ്ഥിരമായ ഹ്യൂമൻ പാപ്പിലോമ വൈറസ് അണുബാധകൾ 70% മുതൽ 75% വരെ യോനി, വൾവാർ കാൻസറുകൾക്ക് പ്രേരക ഘടകമാണെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [13]
പുകവലി
[തിരുത്തുക]സെർവിക്കൽ, വൾവർ, വജൈനൽ ക്യാൻസർ വികസനത്തിന് പുകവലി ഒരു അപകട ഘടകമാണെന്ന് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. [14] [15] [16] പുകവലിക്കാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച് ഗർഭാശയമുഖ ക്യാൻസർ വരാനുള്ള സാധ്യത ഇരട്ടിയാണ്. [14] സെർവിക്കൽ ക്യാൻസർ വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ പുകവലി എങ്ങനെ പങ്കുവഹിക്കുന്നുവെന്ന് മനസിലാക്കാൻ നിരവധി സംവിധാനങ്ങൾ ഗവേഷണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. [17] പുകവലി മൂലം സെർവിക്കൽ എപിത്തീലിയത്തിന്റെ ഡിഎൻഎ തകരാറിലായതായി തെളിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. [17] പുകവലിക്കാത്തവരുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ പുകവലിക്കാരിൽ സെർവിക്സിലെ കോശങ്ങളിലെ ഡിഎൻഎ തകരാറിന്റെ അളവ് കൂടുതലാണ്. [17] പുകവലി HPV-യോടുള്ള പ്രതിരോധ പ്രതികരണം കുറയ്ക്കുകയും ഗർഭാശയമുഖത്തെ HPV-അണുബാധ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. [18] സമാനമായ സംവിധാനങ്ങളിലൂടെ, പുകവലിക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക് വൾവാർ ക്യാൻസർ വരാനുള്ള സാധ്യത 3 മടങ്ങ് കൂടുതലാണെന്ന് കണ്ടെത്തി. [19] വജൈനൽ ക്യാൻസറിനുള്ള ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുമായി പുകവലിയും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [20] [16] പുകവലിക്കാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച് പുകവലിക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക് യോനിയിൽ ക്യാൻസർ വരാനുള്ള സാധ്യത ഇരട്ടിയാണ്. [20] [16]
വന്ധ്യത
[തിരുത്തുക]വന്ധ്യത ചെറുപ്പക്കാരെ ബാധിക്കുന്ന ഒരു സാധാരണ രോഗമാണ്. [21] വന്ധ്യതാ പ്രശ്നങ്ങൾ കാരണം 7 ദമ്പതികളിൽ ഒരാൾക്ക് ഗർഭധാരണം പരാജയപ്പെടുമെന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. [21] ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറിനുള്ള അറിയപ്പെടുന്ന അപകട ഘടകമാണ് വന്ധ്യത. [22] ഫെർട്ടേൽ സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച് വന്ധ്യരായ സ്ത്രീകൾക്ക് അണ്ഡാശയ ക്യാൻസറും എൻഡോമെട്രിയൽ ക്യാൻസറും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്. [22]
അടയാളങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും
[തിരുത്തുക]ക്യാൻസറിന്റെ തരം അനുസരിച്ച് അടയാളങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും സാധാരണയായി വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. എല്ലാ ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറുകളിലുമുള്ള ഏറ്റവും സാധാരണമായ ലക്ഷണങ്ങൾ യോനിയിൽ അസാധാരണമായ രക്തസ്രാവം, യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ്, പെൽവിക് വേദന, മൂത്രമൊഴിക്കൽ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ എന്നിവയാണ്. [23]
- വയർ തടിക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ വയറുവേദന
- ഇടയ്ക്കിടെ മൂത്രമൊഴിക്കൽ
- പെൽവിക് അല്ലെങ്കിൽ പുറം വേദന
- വർദ്ധിച്ച സംതൃപ്തി / വിശപ്പില്ലായ്മ
- മലവിസർജ്ജന പ്രശ്നങ്ങൾ
- ക്ഷീണം
- ഭാരനഷ്ടം
- ആർത്തവവിരാമത്തിനു ശേഷമുള്ള രക്തസ്രാവം
- അസാധാരണമായ യോനി രക്തസ്രാവം (കനത്തതോ ക്രമരഹിതമായതോ ആയ ആർത്തവചക്രം)
- വജൈനൽ ഡിസ്ചാർജ്
- മൂത്രമൊഴിക്കാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട്
- പെൽവിക് വേദന
- യോനിയിലെ അസാധാരണമായ രക്തസ്രാവം
- വജൈനൽ ഡിസ്ചാർജ്
- പെൽവിക് വേദന
- വേദനാജനകവും പതിവായി മൂത്രമൊഴിക്കുന്നതും
- വയറുവേദന
- ദുർഗന്ധമുള്ള വജൈനൽ ഡിസ്ചാർജ്
- പെൽവിക് വേദന കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ നടുവേദന
- ബ്ലഡ് സ്പോട്ടിംഗ്
- ആർത്തവവിരാമത്തിനു ശേഷമുള്ള രക്തസ്രാവം
- ചൊറിച്ചിൽ: വൾവയിൽ സ്ഥിരമായ ചൊറിച്ചിൽ
- വൾവാർ രക്തസ്രാവം
- വൾവാർ വേദന അല്ലെങ്കിൽ ആർദ്രത
- മൂത്രമൊഴിക്കുമ്പോൾ കത്തുന്ന സംവേദനം
- ദൃശ്യമായ അരിമ്പാറ പോലെയുള്ള പിണ്ഡം അല്ലെങ്കിൽ യോനിയിൽ വ്രണം
ചികിത്സകൾ
[തിരുത്തുക]അണ്ഡാശയ അർബുദം
[തിരുത്തുക]ബഹുഭൂരിപക്ഷം കേസുകളിലും അണ്ഡാശയത്തിനപ്പുറമുള്ള മെറ്റാസ്റ്റാസിസിന്റെ മുൻകാല പോയിന്റ് കണ്ടെത്തി, ഇത് രോഗാവസ്ഥയുടെ ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയും ആക്രമണാത്മക കോമ്പിനേഷൻ തെറാപ്പിയുടെ ആവശ്യകതയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയയും സൈറ്റോടോക്സിക് ഏജന്റുമാരും സാധാരണയായി ആവശ്യമാണ്. [4] [28] ഹിസ്റ്റോളജി തരം ഏതാണ്ട് പ്രാഥമികമായി എപ്പിത്തീലിയൽ ആണ്. അതിനാൽ ചികിത്സകൾ ഈ ഉപവിഭാഗമായ പാത്തോളജിയെ പരാമർശിക്കും. [4] [28]
അണ്ഡാശയ അർബുദം, നന്നായി വേർതിരിച്ച സ്റ്റേജ്-1 ട്യൂമർ ഉള്ള മിക്കവാറും എല്ലാ കേസുകൾക്കും ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ ചികിത്സിക്കാൻ കഴിയും. [4] [29] ഉയർന്ന ട്യൂമർ ഗ്രേഡുകൾക്ക് പ്ലാറ്റിനം അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കീമോതെറാപ്പി പോലുള്ള അനുബന്ധ ചികിത്സയിൽ നിന്ന് പ്രയോജനം ലഭിച്ചേക്കാം. [4] [29]
ക്യാൻസർ മാക്രോസ്കോപ്പികലി വികസിതമായി പടരുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിൽ ചികിത്സിക്കാൻ ഒപ്റ്റിമൽ ഡീബൾക്കിംഗ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [4] [30] ഈ പ്രക്രിയയുടെ ലക്ഷ്യം 1സെ.മീ.-ൽ കൂടുതൽ വലിപ്പമുള്ള ട്യൂമർ ബാധിച്ച പ്രത്യ��ത്പാദന അവയവങ്ങളുടെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നതാണു.[4] [30] ഒപ്റ്റിമൽ ഡീബൾക്കിംഗ് നേടുന്നതിന് ഒന്നിലധികം ഇടപെടലുകൾ ഉപയോഗിച്ചേക്കാം. ഇതിൽ ഉദര ഗർഭാശയ ശസ്ത്രക്രിയ, ബൈലാറ്ററൽ സാൽപിംഗോ-ഓഫോറെക്ടമി, ഒമെന്റെക്ടമി, ലിംഫ് നോഡ് സാമ്പിൾ, പെരിറ്റോണിയൽ ബയോപ്സി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. [4] [30] കീമോതെറാപ്പിയും ഒപ്റ്റിമൽ ഡീബൾക്കിംഗും തമ്മിലുള്ള ഫലങ്ങളെ താരതമ്യപ്പെടുത്തുന്ന ക്രമരഹിതമായ നിയന്ത്രിത പരീക്ഷണങ്ങളുടെ അഭാവമുണ്ട്. [4]
ട്യൂമർ ഒരു സെന്റി മീറ്ററിന് മുകളിൽ തുടരുകയാണെങ്കിൽ, പ്രാഥമിക ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ശേഷം കീമോതെറാപ്പിയുടെ പകുതിയിൽ ഇടവേള ഡീബൾക്കിംഗ് സർജറി ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. [4] [31] ഇത് കീമോസെൻസിറ്റീവ് രോഗികളുടെ ശരാശരി അതിജീവനം 6 മാസം വരെ വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [4] [31]
ക്ലിനിക്കൽ ട്രയലുകളിൽ ട്യൂമർ നില വിലയിരുത്താൻ ഒരു സെക്കൻഡ് ലുക്ക് ലാപ്രോട്ടമി ഉപയോഗിച്ചേക്കാം. എന്നാൽ മെച്ചപ്പെട്ട ഫലങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ അഭാവം കാരണം ഇത് സാധാരണ പരിചരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഘടകമല്ല. [4] [32]
ഫെർട്ടിലിറ്റി പ്രിസർവിംഗ് സർജറിയിൽ ജെം സെൽ ക്യാൻസർ അല്ലെങ്കിൽ വയറിലെ ലിംഫോമ എന്നിവ ഒഴിവാക്കാനുള്ള സമഗ്രമായ ഡിഫറൻഷ്യൽ ഡയഗ്നോസിസ് ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇവ രണ്ടും അവതരണത്തിൽ അണ്ഡാശയ കാൻസറിനോട് സാമ്യമുള്ളതാണ്. പക്ഷേ മൃദുവായ രീതികൾ ഉപയോഗിച്ച് ചികിത്സിക്കാം. [4] [33] ഫെർട്ടിലിറ്റി പ്രിസർവിംഗ് ഓപ്പറേഷൻ, ജാഗ്രതയോടെ ലാപ്രോട്ടോമി രണ്ടാം ലുക്ക് ശുപാർശ ചെയ്യുന്ന ചുരുക്കം ചില കേസുകളിൽ ഒന്നാണ്. [4] [33]
പ്ലാറ്റിനം അധിഷ്ഠിത കീമോതെറാപ്പി എപ്പിത്തീലിയൽ അണ്ഡാശയ ക്യാൻസർ ചികിത്സയ്ക്ക് പരമപ്രധാനമാണ്. പാർശ്വഫലങ്ങളിൽ കാർബോപ്ലാറ്റിൻ സിസ്പ്ലാറ്റിനേക്കാൾ ഇത് മികച്ചതാണ്. കൂടാതെ ക്രമരഹിതമായ ക്ലിനിക്കൽ പരീക്ഷണങ്ങളിൽ ഔട്ട്പേഷ്യന്റ് ക്രമീകരണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [4] അവസാന ഘട്ടത്തിലെ അണ്ഡാശയ അർബുദത്തിന് പാക്ലിറ്റാക്സൽ പ്രത്യേകിച്ച് ഫലപ്രദമായ ആഡ്-ഓൺ ആണ്. [4] ചില പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ഇൻട്രാപെറിറ്റോണിയൽ കീമോതെറാപ്പി ഒരു ഇൻട്രാവണസ് റൂട്ടിൽ പ്രയോജനകരമാകുമെന്നാണ്. [4]
സെർവിക്കൽ ക്യാൻസർ
[തിരുത്തുക]സെർവിക്കൽ ക്യാൻസർ 2 എ ഘട്ടം വരെയുള്ളവ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെയാണ് ചികിത്സിക്കുന്നത്. [4] [34] ആദ്യഘട്ടത്തിൽ തന്നെ കണ്ടെത്തിയാൽ ലൂപ്പ് കോൺ ബയോപ്സി വഴി ലോക്കൽ എക്സിഷൻ മതിയാകും. [4] [34] ഈ ഘട്ടത്തിനപ്പുറം പെൽവിക് ലിംഫ് നോഡുകളിലേക്കുള്ള മെറ്റാസ്റ്റാസിസ് വിലയിരുത്തുന്നതിന് ബൈലാറ്ററൽ ലിംഫഡെനെക്ടമി നടത്തുന്നു. [4] ലിംഫ് നോഡുകൾ നെഗറ്റീവ് ആണെങ്കിൽ, ഗർഭാശയത്തിൻറെ എക്സിഷൻ നടത്തുന്നു. [4] അല്ലെങ്കിൽ, ഹിസ്റ്റെരെക്ടമിയുടെയും റേഡിയോ തെറാപ്പിയുടെയും സംയോജനമാണ് പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കുന്നത്. [4] ഈ കോമ്പിനേഷൻ സമീപനം ചിലരിൽ കീമോറാഡിയോതെറാപ്പി ഉപയോഗിച്ച് മാത്രം മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാം. [4]
എൻഡോമെട്രിയൽ കാൻസർ
[തിരുത്തുക]പ്രാരംഭഘട്ട രോഗത്തിന് ഹിസ്റ്റെരെക്ടമിയും ബൈലാറ്ററൽ ഓഫോറെക്ടമിയും നടത്തുന്നു. [4] [35] ലിംഫറ്റിക് സ്പ്രെഡ് ഉള്ള കൂടുതൽ ആക്രമണാത്മക കേസുകൾ പലപ്പോഴും റേഡിയോ തെറാപ്പി ഉപയോഗിച്ചാണ് ചികിത്സിക്കുന്നത്. [36] മറ്റേതൊരു ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറിനേക്കാളും എൻഡോമെട്രിയൽ ക്യാൻസറിന് മിനിമൽ ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് സർജറി ഉപയോഗിക്കുന്നു, കൂടാതെ ക്ലാസിക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയാ ഇടപെടലുകളെ അപേക്ഷിച്ച് ഇത് നേട്ടങ്ങൾ നൽകിയേക്കാം. [4]
വൾവാർ കാൻസർ
[തിരുത്തുക]കുറഞ്ഞ സംഭവങ്ങൾ അർത്ഥമാക്കുന്നത് തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തെറാപ്പി താരതമ്യേന ദുർബലമാണ് എന്നാണ്, എന്നാൽ കാൻസർ ടിഷ്യുവിന്റെ കൃത്യമായ വിലയിരുത്തലിനും ലിംഫറ്റിക് വ്യാപനം കുറയ്ക്കുന്നതിനും ഊന്നൽ നൽകുന്നു. [37]
നോൺ-സ്ക്വാമസ് ഹിസ്റ്റോളജിക്കൽ സബ്ടൈപ്പുകളുടെ ന്യൂനപക്ഷത്തിന് സാധാരണയായി ഇൻഗ്വിനൽ നോഡുകൾ നീക്കം ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. [4] [37] എന്നിരുന്നാലും, സ്ക്വമസ് സെൽ കാർസിനോമകൾ സ്ട്രോമൽ ഇൻഫിൽട്രേഷനിൽ 1മി.മീ. -ൽ കൂടുതൽ വ്യാപിക്കുന്നത് തടയാൻ ഇത് ആവശ്യമാണ്. [4] [37] നോഡൽ രോഗം സ്ഥിരീകരിച്ചാൽ, അനുബന്ധ റേഡിയോ തെറാപ്പി നടത്തുന്നു. [4] [37]
വജയിനൽ കാൻസർ
[തിരുത്തുക]യോനിയിലെ ക്യാൻസറിന്റെ ഘട്ടത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും ചികിത്സ. [38] പ്രാരംഭ ഘട്ടത്തിലുള്ള യോനിയിലെ ക്യാൻസറിനുള്ള ചികിത്സയുടെ ആദ്യ നിരയാണ് സർജിക്കൽ റിസക്ഷനും ഡെഫിനിറ്റീവ് റേഡിയോ തെറാപ്പിയും. [38] അണ്ഡാശയത്തെയും ലൈംഗിക പ്രവർത്തനത്തെയും സംരക്ഷിക്കുകയും റേഡിയേഷൻ സാധ്യത ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ റേഡിയേഷൻ തെറാപ്പിയേക്കാൾ ശസ്ത്രക്രിയയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. [38] യോനിയിലെ ക്യാൻസറിന്റെ കൂടുതൽ വിപുലമായ ഘട്ടങ്ങളിൽ, ബാഹ്യ-ബീം റേഡിയേഷൻ തെറാപ്പി (ഇബിആർടി) ആണ് ചികിത്സയ്ക്കുള്ള അടിസ്ഥാന രീതി. [39] [38] എക്സ്റ്റേണൽ-ബീം റേഡിയേഷൻ തെറാപ്പിയിൽ 45 Gy ഡോസിൽ രോഗിയുടെ പെൽവിക് വശത്തേക്ക് ഒരു ബൂസ്റ്റ് ഡെലിവറി ഉൾപ്പെടുന്നു. [38]
എപ്പിഡെമിയോളജി
[തിരുത്തുക]- 70 സ്ത്രീകളിൽ ഒരാൾക്ക് അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ഏതെങ്കിലും ഘട്ടത്തിൽ അണ്ഡാശയ അർബുദം ഉണ്ടാകുന്നു. സ്കാൻഡിനേവിയൻ രാജ്യങ്ങളിൽ രോഗം ജപ്പാനിലേതിനേക്കാൾ 6.5 മടങ്ങ് കൂടുതലാണ്. ജനിതകപരവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ സ്വഭാവമുള്ള ബഹുവിധ കാരണങ്ങൾ കൊണ്ടാണ് ഇത് സംഭവിക്കുന്നത്. [4]
- ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസറുകളുടെ ഏറ്റവും വലിയ ശതമാനം സെർവിക്കൽ ക്യാൻസറാണ്. [4] വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ സ്ത്രീകൾ കൂടുതൽ വിപുലമായ കേസുകൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. [4]
ജീവിത നിലവാരം
[തിരുത്തുക]ലൈംഗികത
[തിരുത്തുക]കാൻസറിന്റെ അനുഭവം ലൈംഗികതയുടെ മനഃശാസ്ത്രപരമായ വശത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. ഇത് ശരീര പ്രതിച്ഛായ പ്രശ്നങ്ങൾ, ആത്മാഭിമാനക്കുറവ്, താഴ്ന്ന മാനസികാവസ്ഥ അല്ലെങ്കിൽ ഉത്കണ്ഠ എന്നിവ പോലുള്ളവ വികസിക്കുന്നതിനുള്ള അപകടസാധ്യത ഉയർത്തുന്നു. [40] മറ്റ് തടസ്സങ്ങളിൽ പ്രത്യുൽപാദന അവയവങ്ങളിലോ ലൈംഗികാസക്തിയിലോ ഉള്ള മാറ്റങ്ങളും ജനനേന്ദ്രിയ വേദനയും ഉൾപ്പെടുന്നു. [40] ഈ മാറ്റങ്ങൾ പങ്കാളികളെയും ബാധിച്ചേക്കാം, പ്രത്യേകിച്ചും ഇത് വൈകാരിക അകലം അല്ലെങ്കിൽ താൽപ്പര്യക്കുറവ് പോലുള്ള പ്രതികൂല ബന്ധ ഫലങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചേക്കാം. [41] [40]
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]- അമേരിക്കൻ ഓസ്റ്റിയോപതിക് ബോർഡ് ഓഫ് ഒബ്സ്റ്റട്രിക്സ് ആൻഡ് ഗൈനക്കോളജി
- ബ്രിട്ടീഷ് ഗൈനക്കോളജിക്കൽ കാൻസർ സൊസൈറ്റി
- യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലെ ഗൈനക്കോളജിക്കൽ ക്യാൻസർ അസമത്വങ്ങൾ
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ "Gynecologic Cancer". Mount Sinai Hospital.
- ↑ "About Gynecologic Cancers". Foundation for Women's Cancer. Archived from the original on 2016-08-13. Retrieved 2014-07-21.
- ↑ "Centralisation of services for gynaecological cancer". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012 (3): CD007945. March 2012. doi:10.1002/14651858.cd007945.pub2. PMC 4020155. PMID 22419327.
- ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24 4.25 4.26 4.27 4.28 4.29 4.30 4.31 Kehoe, Sean (2006-12-01). "Treatments for gynaecological cancers". Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology. Evidence-Based Gynaecology: Part II (in ഇംഗ്ലീഷ്). 20 (6): 985–1000. doi:10.1016/j.bpobgyn.2006.06.006. ISSN 1521-6934. PMID 16895764.
- ↑ McTiernan, Anne; Irwin, Melinda; VonGruenigen, Vivian (2010-09-10). "Weight, Physical Activity, Diet, and Prognosis in Breast and Gynecologic Cancers". Journal of Clinical Oncology. 28 (26): 4074–4080. doi:10.1200/JCO.2010.27.9752. ISSN 0732-183X. PMC 2940425. PMID 20644095.
- ↑ Webb, Penelope M. (2013-05-16). "Obesity and Gynecologic Cancer Etiology and Survival". American Society of Clinical Oncology Educational Book (33): e222–e228. doi:10.14694/EdBook_AM.2013.33.e222. ISSN 1548-8748. PMID 23714508.
- ↑ Setiawan, Veronica Wendy; Yang, Hannah P.; Pike, Malcolm C.; McCann, Susan E.; Yu, Herbert; Xiang, Yong-Bing; Wolk, Alicja; Wentzensen, Nicolas; Weiss, Noel S. (2013-07-10). "Type I and II Endometrial Cancers: Have They Different Risk Factors?". Journal of Clinical Oncology. 31 (20): 2607–2618. doi:10.1200/JCO.2012.48.2596. ISSN 0732-183X. PMC 3699726. PMID 23733771.
- ↑ Olsen, Catherine M.; Green, Adèle C.; Whiteman, David C.; Sadeghi, Shahram; Kolahdooz, Fariba; Webb, Penelope M. (2007-03-01). "Obesity and the risk of epithelial ovarian cancer: A systematic review and meta-analysis". European Journal of Cancer (in ഇംഗ്ലീഷ്). 43 (4): 690–709. doi:10.1016/j.ejca.2006.11.010. ISSN 0959-8049. PMID 17223544.
- ↑ Olsen, Catherine M.; Nagle, Christina M.; Whiteman, David C.; Ness, Roberta; Pearce, Celeste Leigh; Pike, Malcolm C.; Rossing, Mary Anne; Terry, Kathryn L.; Wu, Anna H. (2013-04-01). "Obesity and risk of ovarian cancer subtypes: evidence from the Ovarian Cancer Association Consortium". Endocrine-Related Cancer (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 20 (2): 251–262. doi:10.1530/ERC-12-0395. ISSN 1351-0088. PMC 3857135. PMID 23404857.
- ↑ Neff, Robert T.; Senter, Leigha; Salani, Ritu (August 2017). "BRCA mutation in ovarian cancer: testing, implications and treatment considerations". Therapeutic Advances in Medical Oncology. 9 (8): 519–531. doi:10.1177/1758834017714993. ISSN 1758-8340. PMC 5524247. PMID 28794804.
- ↑ 11.0 11.1 Huang, Yong-Wen (2018-01-12). "Association of BRCA1/2 mutations with ovarian cancer prognosis". Medicine. 97 (2): e9380. doi:10.1097/MD.0000000000009380. ISSN 0025-7974. PMC 5943891. PMID 29480828.
- ↑ Bansal, Anshuma; Singh, Mini P; Rai, Bhavana (2016). "Human papillomavirus-associated cancers: A growing global problem". International Journal of Applied and Basic Medical Research. 6 (2): 84–89. doi:10.4103/2229-516X.179027. ISSN 2229-516X. PMC 4830161. PMID 27127735.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ 13.0 13.1 Van Dyne, Elizabeth A.; Henley, S. Jane; Saraiya, Mona; Thomas, Cheryll C.; Markowitz, Lauri E.; Benard, Vicki B. (2018-08-24). "Trends in Human Papillomavirus–Associated Cancers — United States, 1999–2015". Morbidity and Mortality Weekly Report. 67 (33): 918–924. doi:10.15585/mmwr.mm6733a2. ISSN 0149-2195. PMC 6107321. PMID 30138307.
- ↑ 14.0 14.1 Collins, Stuart; Rollason, Terry P.; Young, Lawrence S.; Woodman, Ciaran B. J. (January 2010). "Cigarette smoking is an independent risk factor for cervical intraepithelial neoplasia in young women: A longitudinal study". European Journal of Cancer (in ഇംഗ്ലീഷ്). 46 (2): 405–11. doi:10.1016/j.ejca.2009.09.015. PMC 2808403. PMID 19819687.
- ↑ Hussain, Shehnaz K.; Madeleine, Margaret M.; Johnson, Lisa G.; Du, Qin; Malkki, Mari; Wilkerson, Hui-Wen; Farin, Federico M.; Carter, Joseph J.; Galloway, Denise A. (July 2008). "Cervical and Vulvar Cancer Risk in Relation to Joint Effects of Cigarette Smoking and Genetic Variation in Interleukin 2". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention (in ഇംഗ്ലീഷ്). 17 (7): 1790–9. doi:10.1158/1055-9965.EPI-07-2753. ISSN 1055-9965. PMC 2497438. PMID 18628433.
- ↑ 16.0 16.1 16.2 Daling, Janet R.; Madeleine, Margaret M.; Schwartz, Stephen M.; Shera, Katherine A.; Carter, Joseph J.; McKnight, Barbara; Porter, Peggy L.; Galloway, Denise A.; McDougall, James K. (2002-02-01). "A Population-Based Study of Squamous Cell Vaginal Cancer: HPV and Cofactors". Gynecologic Oncology (in English). 84 (2): 263–270. doi:10.1006/gyno.2001.6502. ISSN 0090-8258. PMID 11812085.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 17.0 17.1 17.2 Fonseca-Moutinho, José Alberto (2011). "Smoking and Cervical Cancer". ISRN Obstetrics and Gynecology (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2011: 847684. doi:10.5402/2011/847684. PMC 3140050. PMID 21785734.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Xi, Long Fu; Koutsky, Laura A.; Castle, Philip E.; Edelstein, Zoe R.; Meyers, Craig; Ho, Jesse; Schiffman, Mark (December 2009). "Relationship between cigarette smoking and human papillomavirus type 16 and 18 DNA load". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention (in ഇംഗ്ലീഷ്). 18 (12): 3490–6. doi:10.1158/1055-9965.EPI-09-0763. ISSN 1055-9965. PMC 2920639. PMID 19959700.
- ↑ Madeleine, Margaret M.; Daling, Janet R.; Schwartz, Stephen M.; Carter, Joseph J.; Wipf, Gregory C.; Beckmann, Anna Marie; McKnight, Barbara; Kurman, Robert J.; Hagensee, Michael E. (1997-10-15). "Cofactors With Human Papillomavirus in a Population-Based Study of Vulvar Cancer". JNCI: Journal of the National Cancer Institute (in ഇംഗ്ലീഷ്). 89 (20): 1516–1523. doi:10.1093/jnci/89.20.1516. ISSN 0027-8874. PMID 9337348.
- ↑ 20.0 20.1 "Risk Factors for Vaginal Cancer". www.cancer.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2020-12-02.
- ↑ 21.0 21.1 S, Gurunath; Z, Pandian; Ra, Anderson; S, Bhattacharya (September 2011). "Defining infertility--a systematic review of prevalence studies". Human Reproduction Update (in ഇംഗ്ലീഷ്). 17 (5): 575–88. doi:10.1093/humupd/dmr015. PMID 21493634.
- ↑ 22.0 22.1 Lundberg, Frida E.; Iliadou, Anastasia N.; Rodriguez-Wallberg, Kenny; Gemzell-Danielsson, Kristina; Johansson, Anna L. V. (2019). "The risk of breast and gynecological cancer in women with a diagnosis of infertility: a nationwide population-based study". European Journal of Epidemiology (in ഇംഗ്ലീഷ്). 34 (5): 499–507. doi:10.1007/s10654-018-0474-9. PMC 6456460. PMID 30623293.
- ↑ Funston, Garth; O'Flynn, Helena; Ryan, Neil A. J.; Hamilton, Willie; Crosbie, Emma J. (2018-04-01). "Recognizing Gynecological Cancer in Primary Care: Risk Factors, Red Flags, and Referrals". Advances in Therapy (in ഇംഗ്ലീഷ്). 35 (4): 577–589. doi:10.1007/s12325-018-0683-3. ISSN 1865-8652. PMC 5910472. PMID 29516408.
- ↑ Kaltenecker, Brian; Tikaria, Richa (2020), "Vaginal Cancer", StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, PMID 32644552, retrieved 2020-11-20
- ↑ PDQ Adult Treatment Editorial Board (2002), "Vaginal Cancer Treatment (PDQ®): Patient Version", PDQ Cancer Information Summaries, Bethesda (MD): National Cancer Institute (US), PMID 26389348, retrieved 2020-11-20
- ↑ Ghurani, Giselle B.; Penalver, Manuel A. (2001-08-01). "An update on vulvar cancer". American Journal of Obstetrics and Gynecology (in ഇംഗ്ലീഷ്). 185 (2): 294–299. doi:10.1067/mob.2001.117401. ISSN 0002-9378. PMID 11518882.
- ↑ Alkatout, Ibrahim; Schubert, Melanie; Garbrecht, Nele; Weigel, Marion Tina; Jonat, Walter; Mundhenke, Christoph; Günther, Veronika (2015-03-20). "Vulvar cancer: epidemiology, clinical presentation, and management options". International Journal of Women's Health. 7: 305–313. doi:10.2147/IJWH.S68979. ISSN 1179-1411. PMC 4374790. PMID 25848321.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ 28.0 28.1 Chandra, Ashwin; Pius, Cima; Nabeel, Madiha; Nair, Maya; Vishwanatha, Jamboor K.; Ahmad, Sarfraz; Basha, Riyaz (2019-09-27). "Ovarian cancer: Current status and strategies for improving therapeutic outcomes". Cancer Medicine. 8 (16): 7018–7031. doi:10.1002/cam4.2560. ISSN 2045-7634. PMC 6853829. PMID 31560828.
- ↑ 29.0 29.1 Cortez, Alexander J.; Tudrej, Patrycja; Kujawa, Katarzyna A.; Lisowska, Katarzyna M. (2018). "Advances in ovarian cancer therapy". Cancer Chemotherapy and Pharmacology. 81 (1): 17–38. doi:10.1007/s00280-017-3501-8. ISSN 0344-5704. PMC 5754410. PMID 29249039.
- ↑ 30.0 30.1 30.2 Schorge, John O; McCann, Christopher; Del Carmen, Marcela G (2010). "Surgical Debulking of Ovarian Cancer: What Difference Does It Make?". Reviews in Obstetrics and Gynecology. 3 (3): 111–117. ISSN 1941-2797. PMC 3046749. PMID 21364862.
- ↑ 31.0 31.1 Tangjitgamol, Siriwan; Manusirivithaya, Sumonmal; Laopaiboon, Malinee; Lumbiganon, Pisake; Bryant, Andrew (2013-04-30). "Interval debulking surgery for advanced epithelial ovarian cancer". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4 (4): CD006014. doi:10.1002/14651858.CD006014.pub6. ISSN 1469-493X. PMC 4161115. PMID 23633332.
- ↑ Creasman, W. T. (December 1994). "Second-look laparotomy in ovarian cancer". Gynecologic Oncology. 55 (3 Pt 2): S122–127. doi:10.1006/gyno.1994.1350. ISSN 0090-8258. PMID 7835795.
- ↑ 33.0 33.1 Tomao, Federica; Di Pinto, Anna; Sassu, Carolina Maria; Bardhi, Erlisa; Di Donato, Violante; Muzii, Ludovico; Petrella, Maria Cristina; Peccatori, Fedro Alessandro; Panici, Pierluigi Benedetti (2018-12-06). "Fertility preservation in ovarian tumours". ecancermedicalscience. 12: 885. doi:10.3332/ecancer.2018.885. ISSN 1754-6605. PMC 6345054. PMID 30679952.
- ↑ 34.0 34.1 Šarenac, Tanja; Mikov, Momir (2019-06-04). "Cervical Cancer, Different Treatments and Importance of Bile Acids as Therapeutic Agents in This Disease". Frontiers in Pharmacology. 10: 484. doi:10.3389/fphar.2019.00484. ISSN 1663-9812. PMC 6558109. PMID 31214018.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Emons, G.; Mallmann, P. (March 2014). "Recommendations for the Diagnosis and Treatment of Endometrial Cancer, Update 2013". Geburtshilfe und Frauenheilkunde. 74 (3): 244–247. doi:10.1055/s-0034-1368268. ISSN 0016-5751. PMC 4812876. PMID 27065482.
- ↑ Denschlag, Dominik; Ulrich, Uwe; Emons, Günter (August 2011). "The Diagnosis and Treatment of Endometrial Cancer". Deutsches Ärzteblatt International. 108 (34–35): 571–577. doi:10.3238/arztebl.2011.0571. ISSN 1866-0452. PMC 3167060. PMID 21904591.
- ↑ 37.0 37.1 37.2 37.3 Sznurkowski, Jacek Jan (July 2016). "Vulvar cancer: initial management and systematic review of literature on currently applied treatment approaches". European Journal of Cancer Care. 25 (4): 638–646. doi:10.1111/ecc.12455. ISSN 1365-2354. PMID 26880231.
- ↑ 38.0 38.1 38.2 38.3 38.4 PDQ Adult Treatment Editorial Board (2002), "Vaginal Cancer Treatment (PDQ®): Health Professional Version", PDQ Cancer Information Summaries, Bethesda (MD): National Cancer Institute (US), PMID 26389242, retrieved 2020-12-04
- ↑ Kim, Na Rae; Lee, Seok Ho (2022-10-01). "The possibility of bowel metastasis in patient repeatedly irradiated due to recurrent cervical cancer". Advances in Cancer Biology - Metastasis (in ഇംഗ്ലീഷ്). 5: 100060. doi:10.1016/j.adcanc.2022.100060. ISSN 2667-3940.
- ↑ 40.0 40.1 40.2 Abbott-Anderson, Kristen; Kwekkeboom, Kristine L. (March 2012). "A systematic review of sexual concerns reported by gynecological cancer survivors". Gynecologic Oncology. 124 (3): 477–489. doi:10.1016/j.ygyno.2011.11.030. ISSN 1095-6859. PMID 22134375.
- ↑ Iżycki, Dariusz; Woźniak, Katarzyna; Iżycka, Natalia (June 2016). "Consequences of gynecological cancer in patients and their partners from the sexual and psychological perspective". Przegla̜d Menopauzalny = Menopause Review. 15 (2): 112–116. doi:10.5114/pm.2016.61194. ISSN 1643-8876. PMC 4993986. PMID 27582686.