Túrin Turambar

Túrin Turambar (ur. 463 roku PE w Dor-lóminie, zm. 499 roku PE w Cabed-en-Aras) – człowiek, syn Húrina Thaliona i Morweny, brat Urweny Lalaith oraz Niënor, którą nieświadomy pokrewieństwa poślubił. Ciążyła nad nim klątwa Morgotha, przez co jego życie było pasmem cierpień. Podczas swojego życia, chcąc uciec przed przekleństwem, przybierał liczne imiona. Znany był jako wielki wojownik, którego największym dokonaniem było zabicie ojca smoków, Glaurunga.

Biografia[]

Dzieciństwo[]

Urodził się w Dor-lóminie. Z powodu klęski w Bitwie Nieprzeliczonych Łez^[1][2] i zagrożenia rodzimej krainy, musiał ujść do Doriathu, pod opiekę Elu Thingola.^[3][4] Tam też poznał swojego przyjaciela – Belega.^[5][6] Był chłopcem surowym, pozbawionym wesołości, ale miał wysokie poczucie sprawiedliwości oraz zdolność do współczucia.^[7][8] Po pewnym czasie otrzymał od Thingola spuściznę swojego rodu, Smoczy Hełm.^[5][6]

Pobyt w Doriacie[]

Został znienawidzony przez elfa Saerosa, dlatego że cieszył się łaską króla Doriathu. Nieszczęśliwym przypadkiem usiadł przy stole tam, gdzie zwykł siadać Saeros, ten jednak źle to odebrał i myślał, że przyczyniła się do tego duma Túrina. Usiadł naprzeciw niego, kipiąc ze złości i zaszydził z jego wyglądu, ten nic jednak mu nie odpowiadał. Jednak gdy elf zaczął szydzić z mężczyzn i kobiet Dor-lóminu, Túrin wziął puchar, rzucił nim w twarz Saerosa i chwycił za miecz. Przed zabiciem Saerosa powstrzymał go Mablung, Túrin wyrwał mu się i uciekł z pałacu. Wyruszył na północne pogranicze, w drodze jednak został zaatakowany od tyłu przez Saerosa, jednak elf nie mógł mu się równać w walce. Túrin wytrącił mu miecz z ręki, odarł z odzienia i zaczął gonić po lesie. Elf uciekając zginął, wpadając w koryto Esgalduiny. Túrin uciekł z Doriathu, aby nie zostać posądzonym o zabicie Sareosa. Thingol wybaczył mu jednak po relacji Nellas, która była świadkiem całego zdarzenia.^[5][6]

Wśród banitów[]

Po długiej wędrówce Túrin napotkał banitów, którym przedstawił się jako Neithan i przyłączył do nich. Przypadek zrządził, że zajął miejsce ich dowódcy – Forwega. Poszukujący go Beleg natrafił w końcu na ich obóz, bandyci pojmali go, pobili i już mieli zabić, gdyby nie powracający do obozowiska Túrin, który go uzdrowił i nakarmił. Beleg przyniósł wieść, że Thingol wybaczył mu zabójstwo Saerosa. Syn Húrina jednak nie chciał opuścić swojej bandy i mimo błagań przyjaciela odmówił powrotu do Doriathu.^[9][10] Długo tułająca się grupa schwytała krasnoluda Mîma, który wyjawił im drogę do swojego domu jako okup za własne życie.^[11][12]

Dziedzina hełmu i łuku[]

Po pewnym czasie do bandy przyłączył się Beleg. Pod ich przewodnictwem zaczęto teren nazywać "Dziedzina hełmu i łuku". Wraz z nim i bandą banitów Túrin mieszkał tam jakiś czas, dopóki nie zostali napadnięci przez orków, których sprowadził Mîm, zdradzając ich. W walce zginęło wielu ludzi, orkowie porwali Túrina, a jego przyjaciel został ranny.^[13] Beleg jednak wyleczył się i natychmiast ruszył w pogoń za orkami. Spotkał na swej drodze Gwindora, który uciekł z Angbandu i razem uwolnili Túrina. Gdy Beleg rozcinał więzy, syn Húrina, myśląc że to ork, wyrwał miecz z jego dłoni i zabił go, nieświadomy, iż to jego najlepszy przyjaciel. Gdy zrozumiał co zrobił, załamany nie mógł otrząsnąć się z tragedii i skomponował lament Laer Cú Beleg.^[14]

Pobyt w Nargothrondzie[]

Gwindor zaprowadził Túrina do Nargothrondu, jednego z królestw elfów, które wciąż opierały się Morgothowi. Aby go nie rozpoznano, przybrał imię Agarwaen, syn Úmartha (sind. Splamiony Krwią, syn Złego Losu). Zakochała się w nim córka króla Nargothrondu, Orodretha – Finduilas. Jego prawdziwe imię wyjawił zakochany w księżniczce Gwindor. W Nargothrondzie był znany także pod mianem Adanedhel (sind. człowiek-elf), gdyż przypominał elfa zarówno z wyglądu, jak i pod względem umiejętności. Finduilas nazywała go imieniem Thurin (sind. Tajemnica).^[15] Z czasem, dzięki swoim umiejętnościom, Túrin osiągnął popularność oraz władzę większą niż Orodreth. Został dowódcą wojsk Nargothrondu. Zmienił sposób walki elfów z królestwa oraz zaniechał dotychczasowej strategii atakowania z zaskoczenia małymi siłami. Przygotował królestwo do otwartej walki i wyprowadził w pole całą armię królestwa. W bitwie z siłami Morgotha, wśród których był smok Glaurung, przegrał. Doprowadził tym samym do ujawnienia miejsca, w którym znajdował się Nargothrond, a następnie jego upadku.^[16]

Powrót do Dor-lóminu[]

Sam Túrin stanął naprzeciw smoka i jego umysł został zmanipulowany. Pod wpływem uroku syn Húrin zapomniał o wziętej do niewoli Finduilas i wyruszył na poszukiwanie swojej matki i siostry. Dor-lómin znajdował się pod kontrolą służących Morgothowi Easterlingów, którzy zniewoli jego mieszkańców. Szukając informacji na temat swoich bliskich, Túrin zaszedł do domu Broddy, Easterlinga, który siłą wziął za żonę kobietę Aerinę. Kiedy dowiedział się, że jego matka i siostra uciekły z Dor-lóminu, a on sam został oszukany przez Glaurunga, Túrin wpadł we wściekłość i sprowokowany przez Broddę zamordował go, łamiąc mu kark, wszczynając tym samym krwawy bunt wśród mieszkańców Dor-lóminu. Następnie ruszył w dalszą drogę.^[17][18]

Pobyt w Brethilu[]

Podczas podróży dotarł do Brethilu, gdzie odnalazł grób Finduilas, która została zabita przez orków. W krainie tej zamieszkał wśród ludu Halethy, gdzie w 496 PE spotkał swoją siostrę Niënor, dotkniętą amnezją, przez co nie znając jej tożsamości, nadał jej imię Níniel i zakochał się w niej z wzajemnością. Tutaj też osiągnął szybko dużą popularność, a wraz z nią władzę. W 498 PE ożenił się z Niënor (Niniel).^[19][20][21]

Śmierć[]

Kiedy Glaurung wyruszył do Brethilu w 499 PE, Túrin wyszedł mu naprzeciw.^[22][23] Zabił smoka, co zdjęło klątwę z Niënor, która uświadomiła sobie, że Túrin jest jej bratem. Popełniła samobójstwo rzucając się ze skał Jeleniego Skoku w wody Taeglinu. Túrin również odebrał sobie życie, przebijając się swoim mieczem, Gurthangiem. Został pochowany przez Mablunga i jego towarzyszy nieopodal, na wzgórzu zwanym odtąd "Kamień Nieszczęsnych". Niedługo potem z żalu zmarła też ich matka, a wzgórze przetrwało zagładę Beleriandu będąc znane jako Wyspa Morweny.^{[24][25][26][27]}

Drugie Proroctwo Mandosa[]

Ostatecznie Túrin pomści siebie, swoją rodzinę i wszystkich ludzi podczas Dagor Dagorath, kiedy to walcząc z Morgothem zabije go i zakończy jego istnienie na Ei. Mówi o tym Drugie Proroctwo Mandosa.^[28]

Etymologia[]

Możliwe że za życia Túrina jego imię wymawiano jako Túrind a dopiero z kolejnym stuleciami je uproszczono. Quenyjska wersja imienia Túrin brzmi Turindo.^[29]

Inspiracja[]

Túrin Turambar był inspirowany postaciami takimi jak Sigurd Wolsunga, Edyp i Kullervo. ^[30]

Przypisy

Galeria[]

Laer Cú Beleg (graf. Sarka Skorpikova)