1895

1895 (MDCCCXCV) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen dinsdag op de Gregoriaanse kalender.

• 5 jannewarie - Alfred Dreyfus weurt tot leveslang verbanning nao 't Duvelseiland veroerdeild.
• 13 jannewarie - De slaag bij Coatit, d'n ierste veldslaag in d'n Iersten Italiaans-Ethiopischen Oorlog, vint plaots. Italië is euverwinner.
• 17 jannewarie - Félix Faure treujt aon es president vaan Fraankriek.
• 18 jannewarie - De Amsterdamsche Football Club (AFC) weurt opgeriech. 't Is de ajdste voetbalclub vaan de stad en nog ummer ein vaan de beter amateurclubs vaan Nederland.
• 9 fibberwarie - William G. Morgan vint 't volleybal oet.
• 22 miert - La Sortie de l'Usine Lumière à Lyon, d'n ierste film, weurt vertuind.
• 17 aprèl - Mèt de Vrae van Shimonoseki kump 'n ing aan de Ièrsjte Japans-Chinese Oorlog.
• 25 mei - De Ierse toneelsjriever en diechter Oscar Wilde weurt sjöldig bevonge aan sodomie en moet veur twiè jaor de gevangenis in.
• 10 juni - L'arroseur arrosé, d'n ierste späölfilm, geit in premièr.
• 1 juli - 't Protectoraot Oos-Afrika, 'n Britse kolonie op 't groondgebeed vaan 't huieg Kenia, weurt gestiech.
• 29 augustus - De Northern Rugby Football Union, de later Rugby Football League, weurt opgeriech. Heimèt is de splitsing tösse rugby union en rugby league e feit.
• 8 november - Wilhelm Röntgen oontdèk de röntgenstraoling.
• 27 november - Biej zien bezeuk aan de Zjweeds-Noorse club in Paries óngerteikent Alfred Nobel zien testamènt, wobiej zien ganse vermoge wirt aangewènd óm nao ziene doad de Nobelpries in te (kènne) sjtèlle.
• 29 november - Paus Leo XIII creëert ach nuuj kardinale.
• 19 december - Jos Bogaers riejt mèt de eësjte auto in Nederlandj.
• 28 december - De Gebreurs Lumière toane veur 't eësj films aan ein betalend pebliek.

datum oonbekind

• 't Oontginningsdörp Griendsveen krijg zien eige kèrk.
• Borne (OV) krijg es ierste plattelandsgemeinte in Nederland èllentrik.
• Oonder leiing vaan P.J.H. Cuypers begint de Nederlandse regering mèt de restauratie vaan 't Muiderslot.

• 26 jannewarie - Theo Slot, Nederlandse vleegtuugóntwerper (gesjtorve 1949)
• 4 fibberwarie - Nigel Bruce, Mexicaans-Britse acteur (gesjtorve 1953)
• 4 fibberwarie - Annie Romein-Verschoor, Nederlandse historica (gesjtorve 1978)
• 6 fibberwarie - Babe Ruth, Amerikaansen hoonkballer
• 18 fibberwarie - Jan Postma, Nederlandse communis (gesjtorve 1944)
• 19 april - Anton Pieck, Nederlandse teikenaer, sjilder en graficus (gesjtorve 1987)
• 29 april - Vladimir Propp, Sovjet-Russische folkloris en taalkundige (gestorve 1970)
• 11 miert - Jacob Jongbloed, Nederlandse fysioloog (gesjtorve 1974)
• 15 miert - Tobie Goedewaagen, Nederlandse filosoof en politicus (gesjtorve in 1980)
• 23 miert - Dane Rudhyar, Amerikaanse componis (gestorve 1985)
• 10 juli - Carl Orff, Duitse componis (gestorve 1982)
• 12 juli - Richard Buckminster Fuller, Amerikaanse arsjitek en óntwerper (gesjtórve 1983)
• 20 juli - László Moholy-Nagy, Hongaarse kunstenaer (gesjtórve 1946)
• 8 oktober - Juan Perón, Argentiense president (gesjtórve 1974)
• 16 november - Paul Hindemith, Duitse componis (gestorve 1963)
• 26 november - Bruno Hauptmann, Amerikaanse misdadiger (gesjtorve 1936)
• 2 december - Klaas Voskuil, Nederlandse journalist (gesjtorve 1975)
• 3 december - Anna Freud, Oasterieks-Britse psychoanalytica (gesjtorve 1982)
• 4 december - Feng Youlan, Chinese filosoof (gestorve 1990)
• 14 december - George VI vaan 't Vereineg Keuninkriek (gestorve 1952)
• 14 december - Paul Éluard, Fransen diechter (gestorve 1952)
• 28 december - Hendrik Jan Ankersmit, Nederlandse politicus (VVD) (gesjtorve 1982)

datum oonbekind

• May Essers-Prevoo, Nederlands-Limbörgse diechteres (gestorve 1972)

• 10 jannewarie - Benjamin Godard, Franse violis en componis (45)
• 18 fibberwarie - Albrecht van Oasteriek-Teschen, aartshertog (77)
• 2 miert - Berthe Morisot, Franse impressionistische kunssjilder (54)
• 5 miert - Nikolaj Leskov, Russische sjriever (64)
• 5 miert - Henry Rawlinson, Britse archeoloog (84)
• 21 mei - Franz von Suppé, Oasteriekse componis (76)
• 30 mei - Jozef Marello, Italiaanse preester, ordesjtichter en bisjhop (50)
• 5 augustus - Friedrich Engels, Duutsje filosoof (74)
• 16 september - Alphonse Balat, Belzje arsjitek (77)
• 28 september - Louis Pasteur, Franse microbioloog (72)
• 24 oktober - Jacob Meijer de Haan, Nederlandse kunssjilder (43)
• 27 november - Alexandre Dumas jr., Franse sjriever (71)
• 13 december - Ányos Jedlik, Hongaarse benedictijn, natuurkundige en oetvènjer (95)