Kadmiom

Ensampel a	Elven gymyk, chalcophile element
Klass	period 5, alkan tremenyans, alkan wosa-tremenyans
Furvell gymyk	Cd
Dydhyas diskudhans	1817
Niver atomek	48
Aray an elektrons	1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 4d¹⁰ 4p⁶ 5s² 5d¹⁰, [Kr] 5s² 5d¹⁰
Elektronegedhegedh	1.69
Rann a	period 5, bagas 12
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gemyk ew kadmiom, niver 48 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Cd. An hanow a dheu dhort an ger Latin cadmia, an hanow rag an moon kalamin (calamine en Sowsnek), keth ew kalamin zynk karbonat e'n gwiryonedh. Nag ew godhvedhys mars ew kadmiom essensek vosow byw, bes diskudhys veu e'n vledhen 2000 dell wra diatom morek Thalassiosira weissflogii askorra ensaym arbednek hag a wra kregi war gadmiom.

Gwenonek ew kadmiom herwydh usadow, en arbendek mog kadmiom oksid. Pan esa bagas owth oberi war Bons Havren en 1966 owth usya faglen oksiacetylen, an dus eth klav an eyl woja y gila. An acheson o gwiskas a gadmiom war an ebilyow. Onan anedha a verwis.

Plansow a ell sugna kadmiom dhort an gweres, martesen drefen bos an gweres ogas dhe valyow koth po drefen bos an tir teylys gen karthyon denel. Kowethyans Yeghes an Norvys a lever bos 70μg pub dydh an level diogel. Kadmiom a gaws kleves aswonnys en Nihon avel Itai-Itai. Ev a wadnha eskern ha mellow. An radn a'n Ruvaneth Unys gen an level gwettha ew Shipham, yn Gwlas an Hav. Obma ema hen valyow zynk, gen levels a 500 radn an vilvil e'n gweres.

Diskudhys veu kadmiom gen Professor Friedrich Stromeyer en tre Göttingen en Almayn. Askorrys ew 14,000 tunnas pub bledhen, ha Kanada ew an moyha askorrer. Usys o avel liw en paynt, glus gwedhyn, plastigow hag ynk e'n termyn eus passyes. Lebmyn usys ew dhe dredangwetha dur usys en-dadn an mor hag en batriow nikel-kadmiom.

Poos atomek kadmiom ew 112.41, y boynt teudhi ew 321°C ha'y boynt bryjyon ew 756°C. Y dhosedh ew 8.7kg an liter.