19 მარტი

19 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 78-ე დღე (ნაკიან წლებში – 79-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 287 დღე.

• 1812 : ესპანეთის პარლამენტმა კადისში მიიღო ქვეყნის პირველი კონსტიტუცია.
• 1859 : პარიზში გაიმართა შარლ გუნოს ოპერის „ფაუსტის“ პრემიერა.
• 1915 : პლუტონი პირველად გადაღებული იქნა.
• 1944 : ნაცისტურმა არმიამ დაიკავა უნგრეთი.
• 1972 : ბანგლადეში და ინდოეთი ამყარებენ მეგობრულ ურთიერთობას.
• 1982 : არგენტინასა და დიდ ბრიტანეთს შორის დაიწყო ფოლკლენდის ომი.
• 1999 : ვლადიკავკაზის ბაზარში მომხდარმა ძლიერმა აფეთქებამ 53 ადამიანი იმსხვერპლა.
• 2003 : აშშ-ისა და დიდი ბრიტანეთის ჯარები შეიჭრნენ ერაყში. დაიწყო ერაყის ომი.
• 2019 : კარენ ულენბეკი პირველი ქალი გახდა, რომელიც აბელის პრემიით დააჯილდოვეს.
• 2019 : ყაზახეთის პრეზიდენტი ნურსულთან ნაზარბაევი გადადგა. პრეზიდენტის მოვალეობას არჩევნებამდე ყაზახეთის სენატის თავმჯდომარე ყასიმ-ჟომართ თოყაევი ასრულებდა.

• 1206 : გუიუქი — მონღოლთა დიდი ყაენი (1246–1248)
• 1454 : ამერიგო ვესპუჩი — იტალიელი ვაჭარი, მკვლევარი და კარტოგრაფი.
• 1601 : ალონსო კანო — ესპანელი მოქანდაკე და ფერმწერი
• 1604 : ჟუან IV — პორტუგალიის მეფე (1640–1656)
• 1629 : ალექსი I — რუსეთის მეფე (1645–1676)
• 1792 : ხოსე მარია კარენიო — ვენესუელელი პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე.
• 1813 : დეივიდ ლივინგსტონი — შოტლანდიელი მოგზაური
• 1816 : ეკატერინე ჭავჭავაძე — სამეგრელოს სამთავროს უკანასკნელი დედოფალი (1853–1856)
• 1849 : ალფრედ ფონ ტირპიცი — გერმანელი სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე
• 1851 : როკე საენს პენია — არგენტინელი პოლიტიკოსი
• 1872 : სერგეი დიაგილევი — რუსი ხელოვნებათმცოდნე
• 1872 : ალექსანდრა კოლონტაი — საერთაშორისო და რუსეთის რევოლუციური მოძრაობის მოღვაწე
• 1885 : მარგარეტ ჰარვუდი — ამერიკელი ასტრონომი
• 1888 : იოზეფ ალბერსი — გერმანელი მხატვარი, მათემატიკოსი
• 1895 : ვასო პატარაია — ქართველი მწერალი
• 1901 : პავლე აბრამიძე — საბჭოთა გენერალ-მაიორი
• 1901 : შოთა მანაგაძე — ქართველი კინორეჟისორი
• 1902 : ფუად შეჰაბი — ლიბანის პრეზიდენტი (1958–1964)
• 1905 : ალბერტ შპეერი — გერმანელი არქიტექტორი და სახელმწიფო მოღვაწე
• 1906 : ადოლფ აიხმანი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.
• 1909 : კოტე დაუშვილი — ქართველი თეატრისა და კინოს მსახიობი
• 1912 : ადოლფ გალანდი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.
• 1919 : პიტერ აბრაჰამსი — სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის მწერალი.
• 1922 : ჰიროო ონოდა — იაპონიის შეიარაღებული ძალების სამხედრო დაზვერვის უმცროსი ლეიტენანტი.
• 1926 : ბორის ბრეგვაძე — ბალეტის ქართველი მსახიობი
• 1931 : ნოდარ ტაბიძე — ქართველი მწერალი
• 1933 : ფილიპ როთი — ამერიკელი მწერალი.
• 1936 : ურსულა ანდრესი — შვეიცარიელ-ამერიკელი მსახიობი
• 1943 : ნოდარ მანაგაძე — ქართველი კინორეჟისორი
• 1943 : მარიო მონტი — იტალიელი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
• 1947 : გლენ კლოუზი — ამერიკელი მსახიობი.
• 1949 : ვალერი ლეონტიევი — რუსული ესტრადის მომღერალი
• 1952 : ჰარვი ვაინსტინი — ამერიკელი კინოპროდიუსერი
• 1955 : ბრიუს უილისი — ამერიკელი მსახიობი
• 1963 : ნინო ანანიაშვილი — ქართველი პრიმა-ბალერინა
• 1965 : ზაზა ტყეშელაშვილი — ქართველი მოჭიდავე
• 1967 : ბიორგოულფურ თორ ბიორგოულფსონი — ისლანდიელი ბიზნესმენი და მეწარმე.
• 1971 : მარიკა ვერულაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
• 1974 : ვიდა გუერა — ამერიკელი მოდელი, მსახიობი და მომღერალი.
• 1976 : ალესანდრო ნესტა — იტალიელი ფეხბურთელი.
• 1979 : ემილ დიმიტრიევი — მაკედონელი პოლიტიკოსი
• 1981 : კოლო ტურე — კოტ-დ'ივუარელი ფეხბურთელი
• 1985 : მანუჩარ ცხადაია — ქართველი მოჭიდავე
• 1986 : კონსტანტინე სეფიაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
• 1995 : ექტორ ბელერინი — ესპანელი პროფესიონალი ფეხბურთელი
• 1919 : ნინიკო ჩხეიძე — ქართველი თეატრისა და კინოს მსახიობი

• 1721 : კლემენტ XI — რომის პაპი 1700—1721 წლებში
• 1841 : მარიამ დადიანი — იმერეთის სამეფოს უკანასკნელი დედოფალი, სოლომონ II-ის მეუღლე
• 1930 : ბალფორი, ართურ ჯეიმზ — დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი 1902—1905 წლებში
• 1950 : მიხა ცხაკაია — ქართველი საბჭოთა რევოლუციონერი და პოლიტიკური მოღვაწე
• 1955 : გოვოროვი, ლეონიდ — რუსი სამხედრო მოღვაწე
• 1962 : ვასილი სტალინი — საბჭოთა სამხედრო მფრინავი, ავიაციის გენერალ-ლეიტენანტი
• 1979 : მიხეილ აბაკელია — ქართველი გეოლოგი, ინჟინერი, მეცნიერი და პედაგოგი
• 1987 : ლუი დე ბროილი — ფრანგი ფიზიკოსი. ნობელის პრემიის ლაურეატი
• 1993 : ჟორჟ გარვარენცი — სომეხი კომპოზიტორი
• 2004 : ლეილა გორდელაძე — ქართველი რეჟისორი
• 2017 : გია ჭირაქაძე — ქართველი მომღერალი, ანსამ��ლ „ქართული ხმების“ დამფუძნებელი
• 2019 : მარლენ ხუციევი — ქართული წარმოშობის საბჭოთა და რუსი კინორეჟისორი და სცენარისტი

• მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

• • დოსითეოს ქუთათელი
  • წმინდა ელენე დედოფლის მიერ ძელისა ჭეშმარიტისა და სამსჭვალთა პოვნა
  • წმინდა 42 ამორეველი მოწამე - კონსტანტინე, თეოფილე, აეტი, თეოდორე, მილისენი, კალისტე, ვასოჲ და სხვა
  • ღირსმოწამე კონონი და ძე მისი, წმინდა კონონი
  • არკადი კვიპრელი

• აგრეთვე:
  • ბელგია, ესპანეთი, პორტუგალია: მამის დღე

სხვა თვეები