Torrevieja

Torrevieja

Brasón
Localización
37°58′40″N 0°41′00″O / 37.977777777778, -0.68333333333333
Estado	España
Comunidade autónoma	Comunidade Valenciana
Provincia	Provincia de Alacant
Comarca da Comunidade Valenciana	Baix Segura
Capital	Torrevieja
Poboación
Poboación	89.290 (2023) (1.249,86 hab./km²)
Lingua oficial	lingua castelá (lingua predominante)
Xeografía
Superficie	71,44 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Altitude	7 m
Comparte fronteira con	Guardamar del Segura San Miguel de Salinas Rojales Orihuela Los Montesinos
Santo padrón	Inmaculada Concepción
Organización política
• Alcalde	Eduardo Jorge Dolón Sánchez (2019–)
Identificador descritivo
Código postal	03181–03188
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	03133
Código ARGOS de concellos	03133
Outro
Irmandado con	Oviedo Callosa de Segura Cádiz A Pola de Siero
Páxina web	torrevieja.es

Torrevieja^[1] (en valenciano: Torrevella, en castelán e oficialmente: Torrevieja) é un municipio situado ao sur do País Valenciano, na comarca do Baix Segura, a beiras do Mediterráneo. Con 101.381 habitantes (INE 2008), é a terceira cidade en poboación da provincia de Alacant tras Alacant e Elx.

Ten 20 km de custa, salientando as praias de La Mata, Los Locos, El Cura, El Acequión ou Los Náufragos. As súas temperaturas medias oscilan entre os 12° e os 25 °C.

O termo municipal de Torrevieja limita co de Guardamar del Segura polo norte, co de Orihuela polo sur, e cos de Los Montesinos, Rojales e San Miguel de Salinas polo interior.

A poboación oficial de Torrevieja, segundo datos do INE do 2008, é de 101.381 habitantes, dos cales son españois un 49,2% e estranxeiros un 50,8%. Entre os estranxeiros, os máis numerosos son os británicos, que representan un 12,4% da poboación total da cidade (INE 2007), seguidos de alemáns, suecos, rusos, colombianos, ucraínos, marroquís e noruegueses.^[2]

Evolución demográfica de Torrevieja[3]
1857	1887	1900	1910	1920	1930	1950	1960	1970	1981	1991	1996	2001	2006	2008
6.947	7.708	7.706	8.961	8.885	8.754	8.935	9.234	9.726	12.314	25.891	35.998	58.828	92.037	101.381

As Salinas de Torrevieja son anteriores ao século XIII e foron unha antiga posesión real.

Ata o ano 1802 en Torrevieja unicamente existía unha antiga torre de garda, que lle dá nome ao lugar, e algunhas casas de salineiros. Pero en 1803, o rei Carlos IV decretou o traslado da administración das Reais Salinas desde La Mata ata a súa actual localización en Torrevieja, e autorizouse a construción de casas. En 1829 un tremor destruíu totalmente a localidade que tivo que ser reconstruída posteriormente. A produción e o comercio do sal determinaron e organizaron a vida neste lugar, convertido en 1931 en cidade por privilexio outorgado por Afonso XIII. A produción artesanal limitábase no século XIX á fabricación de liño, cánabo e algodón para o consumo popular. A pesar de que un ancoradoiro dificultaba a carga do sal, o porto non se acabou de construír ata 1954.

A mediados do século XIX, a extracción de sal dirixíase fundamentalmente a través de buques suecos e holandeses. O mercado nacional deste produto era principalmente o galego e, en menor medida, o valenciano. A importancia do mercado exterior deste produto mantívose durante o século XX: unha cuarta parte do sal producida consómese en España e o resto é exportada, e as súas salinas son as máis importantes de Europa. Torrevella era tamén no século XIX a saída marítima das producións agrarias da Veiga Baixa.

A súa actividade económica baséase principalmente no turismo residencial e os servizos. Antigamente foi de grande importancia a pesca e a industria da sal a partir das lagoas de Torrevieja. Media ducia de barcos de cerco, tres arrastreiros e unha vintena de embarcacións de artes menores teñen base na baía de Torrevieja. A lagoa de Torrevieja é unha principais explotacións salineiras de España, cunha media de extracción de 600.000 toneladas anuais. Estas salinas contan cunha boa situación xeográfica con saída ao mar a través do porto de Torrevieja. En contraste con outras explotacións de sal mariña as lagoas permítenlle manter actividade durante case todo o ano. Ata mediados do século XX a salineira era a principal fonte de emprego dos habitantes da cidade. Unha profunda transformación tecnolóxica, e non tanto o declive da industria, reduciu o patrón a unhas 160 persoas.

Na vida económica da cidade ten grande importancia o mercado inmobiliario. En dúas décadas Torrevieja pasou de ser unha tranquila localidade receptora de traballadores doutras partes do país ou de Europa na súa época de vacacións, a unha cidade onde a construción é un dos principais factores de crecemento económico. Esta evolución xerou un crecemento demográfico.Dos 13.000 veciños censados a principios dos 80 aos máis de cen mil actuais.

O turismo residencial é a principal actividade económica de Torrevieja, de forma incipiente desde os setenta, e cun protagonismo case exclusivo na economía local desde mediados dos oitenta. Da compra e venda de casas derívase unha intensa actividade construtora -que durante os noventa e principios desta década chegou a sumar cifras marca no panorama español con autorizacións por parte das administracións locais e autonómicas de ata 10.000 vivendas anuais-. Un desenvolvemento que propiciou o crecemento do sector servizos en múltiples actividades, como a hostalería, e outras concentradas en grandes superficies comerciais que son foco de atracción de clientes de toda a comarca da Veiga Baixa.

É moi popular entre turistas comunitarios británicos e alemáns, chegando nos últimos anos a aceptar gran cantidade de turistas finlandeses atraídos polas temperaturas suaves das que goza esta cidade mediterránea, praias e a súa oferta inmobiliaria.

A cidade é receptora ademais dun importante fluxo de turismo nacional procedente sobre todo da Comunidade de Madrid, País Vasco, Castela-León, Galicia, Cantabria e Asturias. Estes visitantes ocupan seu segunda vivenda en Torrevieja en períodos concentrados durante os meses de verán e festivos. O parque inmobiliario erguido desde 1987, trala aprobación do Plan Xeral de Ordenación Urbana, supera as 120.000 vivendas, moitas delas transformaron seu inicial uso residencial secundario a primeira vivenda. A oferta hoteleira non acada no termo municipal as dous mil camas dispoñibles segundo a Axencia Valenciana de Turismo (2006). Ten tres portos deportivos na súa baía coa maior oferta de puntos de amarre da Comunidade Valenciana.

• Paseo do Dique de Levante. Inaugurado o 7 de decembro de 2000, a todo o longo do Dique, construíuse unha pasarela elevada con chan de madeira que permite un longo paseo entre dúas augas.
• Parque das Nacións. Conta cun lago cuxo perfil corresponde ao mapa europeo e dispón de diversas atraccións para os máis pequenos.
• Paseo Juan Aparicio. Ao longo do paseo dispóñense varias piscinas e praias artificiais. O paseo discorre desde o Dique de Levante ata a Praia da Cura, sempre ao bordo da costa. Antigamente coñecido como o Paseo das Rochas, foi remodelado en 1999.
• Parque del Molino del Agua. Declarado pola Generalitat Valenciana como Paraxe Natural municipal, 500.000 metros cadrados conforman o último sistema dunar do sur da Comunidade Valenciana.
• Museos Flotantes: O Delfín S-61, submarino da Armada Española inactivo que se atopa atracado no porto e pode ser visitado e o Albatros III, buque de vixilancia alfandegueira.
• Museo do Mar e do Sal. Este museo recolle un abano de obxectos e imaxes temáticas que representan unha moi considerable atracción cultural.
• Museo Ricardo Lafuente. Dedicado ao mestre Ricardo Lafuente Aguado, director do coro e orquestra Salinas de Torrevieja e creador de numerosas habaneras.
• Teatro-Auditorio Municipal. Inaugurado o 28 de xuño de 2006, conta cunha sala principal con capacidade para 650 espectadores. O escenario ocupa unha superficie próxima aos 400 m² e este dotado co máis moderno equipamento escénico.
• Museo da Semana Santa "Tomás de Valcárcel". No seu interior pode verse ao longo do ano, agás na propia Semana Santa, todo o patrimonio das procesións, imaxes, tronos, estandartes, mostras de escultura, pinturas e outros obxectos.
• Sala de Exposicións Vistalegre.
• Eras de la Sal. Trátase dun belo exemplo de arquitectura industrial do século XVIII que funcionou como depósito e embarcadoiro de sal desde o ano 1777 ata o ano 1958. Nun dos seus patios celébrase todos os anos o Certame Internacional de Habaneras.
• Miradoiro da Torre del Moro. Cunha peculiar estrutura, foi antigamente unha das torres vixía que gornecían a costa.
• Lagoas de La Mata e Torrevieja. O Parque natural das Lagoas de mátaa e Torrevieja forman o coñecido paisaxe das Salinas, unha das zonas húmidas máis importantes da Comunidade Valenciana e unha das explotacións salinas máis importantes de Europa.
• Palacio da Música. Alberga o Conservatorio Municipal e un auditorio que, ademais dos frecuentes recitais, serve de sede para outros actos.
• Palmeral e cala de Lo Ferris. Paraxe e cala aínda libre de urbanización situado ao sur do termo municipal-
• Igrexa Arciprestal da Inmaculada Concepción. Erixida en 1789 e reconstruída en 1844 aproveitando as pedras do vello poste que daba nome ao pobo. De estilo neoclásico, alberga diversas obras de arte.
• Igrexa da Nosa Señora do Rosario, en La Mata. Construída no 1896.
• Casino. Edificio modernista de 1896.

Pese a ser antigamente de fala catalá, a causa da repoboación histórica do Baix Segura a fala pasou a ser castelá. Hai un dito de Guardamar sobre os habitantes de Torrevieja:

• "Les xiques de Torrevella al cresol diuen candil, a la finestra, ventana, i al julivert, perejil".

"As mozas de Torrevieja ao "cresol" din candil, á "finestra" (fiestra), "ventana" e ao julivert (perexil), perejil"

Son tradicionais, no ámbito da música, os grupos de habaneras, sendo Ricardo Lafuente Aguado un dos seus autores máis renombrados. De entre as súas obras, salienta particularmente "TORREVIEJA", máis coñecida pola súa primeira estrofa: "É Torrevieja un espello..."

Desde 1955 celébrase anualmente o Certame Internacional de Habaneras e Polifonía de Torrevieja, declarado de interese turístico internacional.

En Torrevella atópase o "Hospital de Torrevieja Dr. Manuel García Gea", Hospital público, con xestión por concesión privada, do Departamento de Saúde 22 da Axencia Valenciana de Saúde. Os centros de saúde de encabezamento do Departamento, atópanse situados en da propia Torrevieja, en Guardamar do Segura, Pilar de la Horadada e Rojales, abarcando a zona tamén a outros pobos como son San Fulgencio, Formentera do Segura, Benijófar, Campoamor (Orihuela), San Miguel de Salinas e Los Montesinos.

Tamén se atopa o hospital privado "USP Hospital San Jaime".

Dende 1988 é alcalde da cidade Pedro Hernández Mateo, do Partido Popular.

• Índice de estatística municipal de Torrevieja. Unidade de Documentación da Deputación de Alacant
• Web de Turismo de Torrevieja realizado pola Axencia Valenciana de Turismo
• Portal do certame de Habaneras Arquivado 23 de abril de 2008 en Wayback Machine.