Zelda Fitzgerald

Zelda Fitzgerald

(1917)
Biografía
Nacemento	(en) Zelda Sayre 24 de xullo de 1900 Montgomery, Estados Unidos de América
Morte	10 de marzo de 1948 (47 anos) Asheville, Estados Unidos de América
Causa da morte	morte accidental, incendio
Lugar de sepultura	St. Mary's Catholic Cemetery (en)
Residencia	Montgomery Antibes París Baía de Chesapeake (pt)
Educación	Sidney Lanier High School (en)
Actividade
Campo de traballo	Poesía, belas letras, danza e pintura
Ocupación	novelista, xornalista, artista, pintora, socialité, autobiógrafa, escritora, poetisa, bailarina
Período de actividade	1920 -
Pseudónimo literario	Sayre, Zelda Fitzgerald, Mrs. F. Scott Fitzgerald, Zelda Sayre Fitzgerald, Mrs. Francis Scott Key
Familia
Cónxuxe	F. Scott Fitzgerald (1920–1940), morte do cónxuxe
Fillos	Frances Scott Fitzgerald
Pais	Anthony D. Sayre   e Minnie Buckner Machen
Parentes	John Tyler Morgan, tio-avô
Premios
(1992)  Alabama Women's Hall of Fame (en)
Sinatura
Descrito pola fonte	Obálky knih, American Women Writers (en) Directory of Southern Women Artists (en)

Zelda Fitzgerald (de solteira Sayre), nada en Montgomery (Alabama) o 24 de xullo de 1900 e finada en Asheville (Carolina do Norte) o 10 de marzo de 1948, foi unha novelista, bailarina e celebridade estadounidense, esposa do escritor F. Scott Fitzgerald. Converteuse nunha icona dos anos vinte, sendo alcumada polo seu esposo como “a primeira flapper do Estados Unidos”. Despois do éxito da primeira novela do seu esposo, This Side of Paradise (1920), os Fitzgerald volvéronse celebridades.

Tras ser o símbolo da era do jazz, os anos vinte e a xeración perdida, Zelda Fitzgerald tivo trala súa morte un rexurdir, grazas á publicación en 1970 do libro supervendas Zelda: A Biography, de Nancy Milford.^[1] A biografía de Milford retratouna como unha icona feminista e unha vítima dun esposo controlador.^[2]

En 1992 foi incluída no Salón da Fama das mulleres de Alabama.^[2] O seu nome inspirou o título da famosa saga de videoxogos The Legend of Zelda.

Nada nos inicios do século XX en Montgomery (Alabama), Zelda Sayre era a máis pequena de seis fillos. A súa nai, Minerva Buckner "Minnie" Machen (23 de novembro de 1860 – 13 de xaneiro de 1958), chamouna así en referencia ás personaxes dunhas historias pouco coñecidas: "Zelda: A Tale of the Massachusetts Colony" (1866) de Jane Howard, e "Zelda's Fortune" (1874) de Robert Edward Francillon. Zelda era unha niña consentida e malcriada pola súa nai. Porén, o seu pai Anthony Dickinson Sayre (1858–1931)^[3]—un xuíz na Corte Suprema de Alabama e un dos xuristas máis importantes de Alabama— era un home estrito e distante.

A familia descendía dos primeiros colonizadores de Long Island, que se mudaran a Alabama antes da Guerra Civil. Para a época do nacemento de Zelda, os Sayre eran unha familia destacada do sur. O seu tío avó, John Tyler Morgan, formou parte do Senado dos Estados Unidos durante seis lexislaturas; o seu avó paterno editaba un xornal en Montgomery; e a súa avoa materna era Willis Benson Machen, que actuou durante un breve período como senadora de Kentucky.^[4][5] Os seus irmáns eran Anthony Dickinson Sayre, Jr. (1894–1933), Marjorie Sayre (1886–1960), Rosalind Sayre (1889–1979) e Clothilde Sayre (Mrs. John Palmer) (1891–1986).

De nena, Zelda era extremadamente activa. Bailaba, tomaba clases de ballet e gozaba das actividades no exterior.^[1] En 1914, comezou a asistir á escola preparatoria Sidney Lanier. Era brillante mais non lle interesaban moito as súas leccións. O seu gusto polo ballet continuou ata a preparatoria, en que tiña unha vida social moi activa. Bebía, fumaba e pasaba gran parte do seu tempo con rapaces, converténdose en líder da vida social xuvenil.^[1] Un xornal citaba unhas declaracións que fixo con ocasión dunha presentación nun baile: “a min só me importan os rapaces e a natación".^[6] Desenvolveu unha necesidade de chamar a atención e desobedecer de xeito ostensible as regras, xa fose bailando o charlestón ou usando traxes de baño axustados e de cor carne, para expandir o rumor de que nadaba espida.^[7] A reputación do seu pai servíalle como unha especie de rede de seguridade, previndo a súa ruína social.^[8] Con todo, naquela época agardábase que as mulleres do sur dos Estados Unidos fosen delicadas, dóciles e complacientes. Consecuentemente, as falcatruadas de Sayre resultaban escandalosas para os que a rodeaban e converteuse — xunto coa súa amiga da infancia e futura estrela de Hollywood, Tallulah Bankhead— na fonte de díxomes de Montgomery.^[9] baixo a súa foto de graduación da preparatoria, quedou escrita esta frase, que ilustra moi ben cal era a súa personalidade:

Por que toda a vida debe ser traballo, cando todos podemos pedir prestado. Pensemos unicamente no hoxe e non nos preocupemos polo mañá.^[10]

Zelda e Scott coñecéronse en xullo de 1918. Scott comezou a chamala a diario e ía a Montgomery nos seus días libres.^[1] El falaba sobre os seus plans de ser famoso e envioulle un capítulo do libro que estaba a escribir. Estaba tan namorado de Zelda, que reescribiu a personaxe de Rosalind Connage en This Side of Paradise para que se parecese a ela.^[1] Escribiu que “todas as críticas de Rosalind rematan na súa beleza”,^[11] e díxolle a Zelda que “a heroína se parece a ti en máis de catro formas".^[12] Zelda era máis que unha simple musa: despois de mostrarlle a Scott o seu diario persoal, este empregou fragmentos textuais dese diario na súa novela. Ao concluír This Side of Paradise, o monólogo no cemiterio da protagonista Amory Blaine, por exemplo, foi tomado directamente do diario de Zelda.^[13]

O primeiro encontro de Scott e Zelda foi nunha estación de tren, a cal quedou inmortalizada por Scott máis tarde na súa novela O Gran Gatsby. Scott non era o único home que facía as beiras a Zelda e a competencia fixo que a desexase aínda máis. No caderno que mantivo meticulosamente ao longo da súa vida, anotou o 7 de setembro de 1918 que se namorara. Parece que ela tamén o fixo. a biógrafa de Zelda, Nancy Milford, escribiu: “Scott detectou algo en Zelda, que ninguén antes que el percibira: un sentido romántico de pomposidade similar ao seu”.^[14]

O seu noivado foi brevemente interrompido en outubro cando el foi chamado ao norte. Esperaba ser enviado a Francia, mais foi asignado a Camps Mills, en Long Island. Mentres estaba aló, asinouse o armisticio con Alemaña. Scott regresou á base preto de Montgomery e para decembro eran apaixonadamente inseparables. Máis tarde, Scott describiu este comportamento como “imprudencia sexual”.^[15] O 14 de febreiro de 1919, Scott foi liberado das forzas militares e foi ao norte para establecerse na cidade de Nova York.^[16]

Escribíanse frecuentemente e, contra marzo de 1920, Scott envioulle a Zelda o anel da súa nai e os dous comprometéronse.^[17] Moitos dos amigos de Zelda e membros da súa familia recelaban da relación,^[18] xa que non aprobaban que Scott bebese excesivamente e á familia de Zelda, de relixión episcopaliano, non lle agradaba o feito de que el fose católico.^[18]

En setembro, Scott completara a súa primeira novela, This Side of Paradise, e o manuscrito foi rapidamente aceptado para a súa publicación. Cando descubriu que a novela fora aceptada, escribiu ao seu editor, Maxwell Perkins, rogándolle que apresurasea o seu lanzamento: “teño tantas cousas que dependen do éxito [da novela], incluíndo por suposto unha moza".^[19] En novembro, Scott regresou a Montgomery triunfante coas novas sobre a súa novela. Zelda aceptou casar con el unha vez que o libro fose publicado;^[20] el prometeu levala a Nova York con “toda a iridiscencia do comezo dun novo mundo.”^[21] This Side of Paradise foi publicado o 26 de marzo e Zelda chegou a Nova York o 30 dese mesmo mes. Finalmente o 3 de abril de 1920 casaron nunha pequena cerimonia na Catedral de San Patricio.^[22] Segundo Canterbery e Birch (e o mesmo Fitzgeraldand), esta primeira novela foi o “buraco nun glope” de Fitzgerald. Scott viu a publicación da súa novela como un camiño cara ao corazón de Zelda.^[23]

Rapidamente Scott e Zelda convertéronse en celebridades de Nova York, tanto polo seu comportamento salvaxe e festeiro como polo éxito que tivo This Side of Paradise. Foron expulsados do Hotel Biltmore e do Hotel Commodore debido ás súas borracheiras.^[24] Nunha ocasión Zelda brincou dentro dunha fonte de Union Square. Outro exemplo deste comportamento tivo lugar cando Dorothy Parker os coñeceu. Zelda e Scott estaban sentados no teito dun taxi e Parker dixo: “ambos lucían como se acabasen de saír do sol; a súa xuventude era impresionante. Todos querían coñecelos”.^[25] A súa vida social era impulsada polo alcol. A bebida levounos a brillar nas festas en público, mais en privado facía que mantiveses pelesas constantes.^[26] Para o seu deleite, nas páxinas dos xornais de Nova York, Scott e Zelda convertéranse en iconas da mocidade e o éxito, enfants terribles da época do jazz.^[27]

No Día de San Valentín do ano 1921, mentres Scott se encontraba traballando na súa segunda novela, The Beautiful and Damned, Zelda descubriu que estaba embarazada. A parella decidiu ir á casa de Scott en St. Paul, Minnesota, para ter o bebé.^[28] O 26 de outubro de 1921, Zelda deu a luz a Frances “Scottie” Fitzgerald. Mentres se recuperaba da anestesia, Scott gravouna dicindo, “Oh Deus, estou bébeda. Mark Twain. Non é intelixente? Ten hipo. Espero que sexa fermosa e parva, unha parviña fermosa". Moitas das súas palabras poden ser atopadas na novela de Scott O Gran Gatsby, onde a personaxe Daisy Buchanan ten esperanzas semellantes para a súa filla.^[29]

Zelda nunca foi particularmente caseira, nin mostrou interese no coidado do fogar.^[30] En 1922, os Fitzgerald contrataran unha neneira para a súa filla, unha parella que limpase a casa e mulleres que se encargasen da lavandaría.^[31] Cando a casa publicista Harper & Brothers pediou a Zelda que contribuíse ao artigo Receitas favoritas das mulleres famosas, ela escribiu “Revisa se hai touciño, e se o hai, pregúntalle ao cociñeiro en qué tixola fritilo. Despois pregunta se hai ovos e, se os hai, intenta convencer o cociñeiro de ferver dous deles. É mellor non tentar torrar o pan, xa que se queima moi facilmente. Tamén, no caso do touciño, non encendas moito o lume ou vas ter que saír da casa durante unha semana. Sirve os alimentos en pratos de porcelana preferentemente, aínda que de ouro ou madeira tamén serven."^[32]

A principios de 1922, Zelda volveu quedar embarazada. A pesar de que algúns escritores dixeron que nos diarios de Scott hai unha entrada mencionando a “Zelda e o seu abortista”, non existe tal entrada. Descoñécense os pensamentos de Zelda durante o seu segundo embarazo, mais no primeiro borrador de The Beautiful and Damned, a novela que Scott estaba a completar, escribiu unha escena na cal a personaxe femenina principal, Gloria, cre que está embarazada e Anthony suxírelle “falar con algunha muller e decidir que é o mellor que facer. A maioría resólveo dalgún xeito”. A suxestión de Anthony foi eliminada da versión final, un cambio que moveu a atención da decisión de aborto de Gloria, á súa preocupación de que un bebé arruinaría a súa figura.^[33]

Mentres se achegaba a publicación de The Beautiful and Damned, o novo editor de The New York Tribune, Burton Rascoe, aproximouse a Zelda para ter unha oportunidade de tentar os lectores cunha fresca recensión sobre o traballo máis reciente de Scott. Na súa recensión, bromeando fixo referencia ao uso dos seus diarios no traballo de Scott, mais o material convirteuse en causa de resentimento:^[34]

Para empezar, todos deberían comprar este libro pola seguinte razón estética: primeiro, porque sei onde atopar a tea dourada máis bonita por tan só 300 dólares nunha tenda da rúa 42, e tamén, se suficientes persoas a compran, sei onde hai un anel de platino cun círculo enteiro, e tamén se moitas persoas a compran, o meu esposo necesita un novo abrigo de inverno, a pesar de que o que ten aguantou moi ben durante os pasados tres anos... Paréceme que nunha páxina recoñecin un fragmento dun diario vello meu, o cal misteriosamente desapareceu pouco despois da miña voda e, tamén fragmentos dunha carta, a cal, considerablemente editada, me resultou familiar. De feito o señor Fitzgerald — paréceme que así é como escribe o seu nome— parece crer que o plaxio comeza no fogar.^[35]

Este artigo levou a que Zelda recibise novas ofertas doutras revistas. En xuño, un artigo de Zelda, "Eulogy on the Flapper", foi publicado na revista Metropolitan Magazine. A pesar de que aparentemente era un artigo sobre a decadencia do estilo de vida flapper, a biógrafa de Zelda, Nancy Milford escribiu que o ensaio era "unha defensa do seu propio código de existencia".^[36] Zelda describiu as flappers do seguinte xeito:

A flapper espertaba do seu letargo de sub-deb-ismo (sub-deb-ism), amañaba a súa media melena, puña os seus pendentes favoritos e unha gran cantidade de audacia e rubor e ía á batalla. Coqueteaba porque era divertido e empregaba un traxe de baño dunha soa peza porque tiña boa figura .... era consciente de que as cosas que facía eran as cousas que sempre quixera facer. As nais desaprobaban que os seus fillos levasen as flappers aos bailes, festas de té, a nadar e máis que nada odiaban que lles abrisen o seu corazón.^[37]

Zelda continuou a escribir, vendeu varias historias curtas e artigos.^[38] Axudou a Scott a escribir a obra de teatro The Vegetable pero, cando fracasou, os Fitzgerald atopáronse endebedados. Scott dedicouse a escribir historias curtas freneticamente para pagar as débedas. Non obstante saturouse e caeu en depresión.^[39] En abril de 1924, mudáronse a París.^[40][41]

Despois de chegar a París, os Fitzgerald instaláronse en Antibes^[42] na Costa Azul de Francia. Mentres Scott se atopaba absorto escribindo O Gran Gatsby , Zelda namorouse tolamente dun galante e novo piloto francés, Edouard Jozan.^[43] Pasaba as súas tardes nadando na praia e as noites bailando nos casinos con Jozan. Despois de seis semanas, Zelda pediu o divorcio a Scott. Este, nun primeiro momento, quixo encararse con Jozan mais, en vez diso, decidiou lidar coa demanda de Zelda encerrándoa na súa casa, ata que abandonase a súa petición do divorcio. Jozan non sabía que Zelda pedira o divorcio. Abandonou a Costa Azul máis tarde ese mesmo ano e os Fitzgerald nunca o volveron ver. Tempo despois, Jozan contoulle á biógrafa de Zelda, Milford, que calquera infidelidade era imaxinaria: "os dous tiñan unha necesidade de drama, inventárono e talvez eles mesmos eran as vítimas da súa propia imaxinación enferma".^[44] Na obra de Fitzgerald, A Life in Letters, Fitzgerald fala a Ludlow Fowler sobre o amorío con Jozan nunha carta de agosto. Comparou a perda de ilusións en O Gran Gatsby coa súa perda de confianza na fidelidade de Zelda. O libro reflectía os aspectos pivotais dramatizados do seu amor con Zelda, o seu cortexo, ruptura e restauración do seu éxito financeiro, e deixou claro o engano de Zelda con Jozan: "tamén me sinto vello este verán ... toda a carga desta novela — a perda desas ilusións que dan tanto color ao mundo, que non che interesan se son verdadeiras ou falsas sempre e cando formen parte da gloriosa maxia". O Gran Gatsby quedou en borrador durante a crise con Jozan en xullo de 1924, e o manuscrito foi enviado a Scribners a finais de outubro.^[45] Fitzgerald escribiu nos seus cadernos: "nese setembro de 1924, sabía que pasara algo que nunca podería ser reparado".^[46]

Despois desta gran pelexa, os Fitzgerald aparentaban que todo ía ben fronte aos seus amigos, actuando como se fosen felices. En setembro, Zelda tomou unha sobredose de pílulas para durmir. A parella nunca falou do incidente e negábase a discutir se este foi un intento de suicidio ou non. Scott continuou a escribir e rematou O Gran Gatsby en outubro. Intentaron celebralo cunha viaxe a Roma e Capri. Porén, ambos sentíanse infelices. Cando Scott recibiu as correccións da súa novela, tiña dúbidas sobre o título: non sabía se render homenaxe á personaxe de Trimalción, da novela Satiricón de Petronio, con títulos como Trimalción en West Egg ou simplemente Trimalción, ou ben titulala con outros títulos alternativos como Gatsby, Sombreiro de ouro Gatsby, ou O amante que o intenta todo. Ao parecer, foi Zelda quen decidiu que o título debería ser O Gran Gatsby.^[47] Foi tamén na súa viaxe, mentres se encontraba enferma de colite, cando Zelda comezou a pintar.^[48]

En abril de 1925, de volta a París, Scott coñeceu a Ernest Hemingway, e fixo moito por promover a súa carreira. Hemingway e Scott Fitzgerald volvéronse bos amigos, mais Zelda e Hemingway desagradáronse dende a primeira vez que se coñeceron, e ela abertamente describiuno como "falso":^[49] "esa fada con pelo no seu peito" ("that fairy with hair on his chest") e "falso como un cheque sen fondos".^[50] Consideraba que a personalidade dominante e machista de Hemingway era simplemente unha pose; Hemingway, pola súa banda, díxolle a Scott que Zelda estaba tola.^[49][51] Scott non axudaba a que Zelda tivese unha mellor impresión de Hemingway, xa que sempre que se xuntaban, Scott insistía en que lles contase a historia do seu amorío con Jozan a Hemingway e a súa esposa Hadley. Nunha ocasión, os Fitzgerald contaron aos Hemingway que o amorío rematou cando Jozan se suicidou.^[52] Non obstante, foi a través de Hemingway como os Fitzgerald se introduciron na comunidade de expatriados A Xeración Perdida, á que tamén pertenceron Gertrude Stein, Alice B. Toklas, Robert McAlmon e outros.^[43]

Unha das maiores pelexas entre eles ocurreu cando Zelda lle dixo a Scott que a súa vida sexual decaera porque el era unha "fada" e probablemente estaba tendo un amorío homosexual con Hemingway. Non hai evidencia de que ningún fose homosexual, mais aínda así Scott decidiu ter sexo cunha prostituta para probar a súa sexualidade. Zelda descubriu os preservativos que Scott comprara antes de que ocorrese o encontro. A isto seguiu unha gran pelexa, que deu como resultado uns persistentes celos.^[53] Máis tarde, nunha ocasión, Zelda deixouse caer por unhas escaleiras de mármore nunha festa, porque Scott, absorto na súa conversa con Isadora Duncan, a estaba a ignorar.^[54]

Zelda Fitzgerald, descrita polo crítico literario Edmund Wilson, lembrando unha festa no fogar dos Fitzgerald en Edgemoor, Delaware- febreiro de 1928:

Sentei ao lado de Zelda, que lucía radiante. Algúns dos amigos de Scott estaban molestos; outros atopábanse encantados por ela. Eu era un dos que estaban encantados. Tiña a rebeldía dunha beleza do sur e a falta de inhibición dun neno. Falaba con tanta espontaneidade e enxeño —case exactamente como escribía— que moi pronto me deixou de molestar o feito de que a conversación tiña unha natureza de "libre asociación" de ideas e non podía comprendela.

Rara vez coñecín unha muller que se exprese tan marabillosa e frescamente: non tiña "frases preparadas" na man e non facía esforzo ningún para facer fluír a conversación. Evaporábase facilmente; con todo, lembro unicamente unha cousa que dixo esa noite: que o estilo de Galsworthy era dun ton azul, polo cal ela non tiña interese.^[55]

A pesar de que Scott constantemente se inspiraba na intensa personalidade da súa esposa para os seus escritos, gran parte do problema entre eles se orixinou debido ao aburrimento e illamento que Zelda experimentaba cando Scott estaba a escribir. Frecuentemente o interrompía mentres el traballaba e ambos se empobreceron ao longo dos anos vinte. Scott volvérase alcohólico e o comportamento de Zelda volvíase cada vez máis errático. Ningún fixo progreso ningún nos seus esforzos creativos.^[56]

Zelda tiña un fondo desexo de desenvolver un talento que fose completamente seu, probablemente como reacción á fama e ao éxito de Scott como escritor. Á idade de 27 anos, obsesionouse co ballet, que xa estudara de nena. Durante esa época recibira moitos cumpridos sobre o seu talento para o baile e, a pesar de que as opinións dos seus amigos variaban sobre as súas aptitudes, parece que en efecto tiña un bo nivel de ballet e bastante talento. Non obstante, Scott estaba completamente en contra do desexo da súa esposa de converterse nunha bailarina profesional, xa que o consideraba unha perda de tempo.^[57]

Zelda retomou os seus estudos de ballet en 1925, en París, coa profesora rusa Lubov Egorova,^[58] demasiado tarde na vida como para converterse nunha bailarina realmente excepcional, mais insistía de xeito obsesivo en practicar rigorosamente todos os días (ata oito horas diarias^[59]), o que contribuíu ao seu subsecuente esgotamento físico e mental.^[60] En setembro de 1929 foi invitada a unirse á escola de ballet da Compañía de Ballet da Ópera de San Carlo en Nápoles, mais, a pesar de que isto significaría o éxito que buscaba, declinou a oferta.^[61] Mentres o público aínda cría que os Fitzgerald vivían unha vida chea de glamour, os seus amigos notaron que os seus festexos pasaran de ser elegantes a autodestrutivos: ambos convertéranse en compañía pouco agradable.^[62]

En abril de 1930, Zelda foi admitida nun sanatorio en Francia, onde, despois de meses de observación, tratamento e consultas cun dos mellores psiquiatras de Europa, o doutor Eugen Bleuler,^[63] Zelda foi finalmente diagnosticada con esquizofrenia.^[64] Inicialmente foi admitida nun hospital nos arredores de París, mais foi trasladada posteriormente a unha clínica en Montreux, Suíza. A clínica tratou principalmente as súas enfermidades gastrointestinais, pero, debido aos seus problemas psicolóxicos, foi trasladada a un centro psiquiátrico en Prangins, nas beiras do Lago Léman. Foi dada de alta en setembro de 1931 e os Fitzgerald regresaron a Montgomery, Alabama, onde o pai de Zelda, o xuíz Sayre, estaba morrendo. En medio da dor da familia, Scott anunciou que marchaba a Hollywood.^[65] O xuíz Sayre morreu mentres Scott se atopaba fóra e a saúde de Zelda comezou a deteriorarse novamente. Contra febreiro de 1932, fora readmitida nunha clínica psiquiátrica.^[66]

En 1932, mentres se atopaba na clínica Phipps do Hospital Johns Hopkins de Baltimore, Zelda tivo unha chispa de creatividade. Durante o curso das súas primeiras seis semanas na clínica, escribiu unha novela enteira e enviouna ao publicista de Scott, Maxwell Perkins.^[67][68]

Cando Scott finalmente leu o libro de Zelda, unha semana despois de que ela o enviase a Perkins, estaba furioso. O libro era un relato semibiográfico do matrimonio dos Fitzgerald. A través de cartas, Scott rifouna e reclamoulle que a novela estaba inspirada en material autobiográfico que el planeaba usar na súa novela, Tender Is a Night, na cal estivera traballando durante anos e que foi publicada finalmente en 1934.^[69]

Scott forzou a Zelda a revisar a novela, eliminando as partes que contiñan material que el desexaba usar. A pesar de que a Gran Depresión azoutara os Estados Unidos, Scribner aceptou publicar o seu libro, e o 7 de outubro de 1932 saíron á venda 3010 exemplares.^[70]

As semellanzas entre a novela e a vida dos Fitzgerald eran obvias. A protagonista da novela era Alabama Beggs, quen, como Zelda, era filla dun xuíz do sur dos Estados Unidos que casaba con David Knight, un aspirante a pintor que de súpeto se volvía famoso polo seu traballo. Vivían a vida loca en Connecticut antes de mudarse a vivir a Francia. Descontenta co seu matrimonio, Alabama dedicábase ao ballet. A pesar de que todos lle decían que non tiña esperanzas, ela perseveraba e despois de tres anos convertíase na bailarina principal dunha compañía. Alabama enferma debido ao cansazo e a novela termina cando a parella regresa ao sur dos Estados Unidos coa familia dela, xa que o seu pai está morrendo.^[71]

Tematicamente, a novela retrata a loita de Alabama (e polo tanto de Zelda) de crecer alén de ser "unha espectadora da vida" e de gañar respecto polos seus propios logros e méritos, de poder establecerse independentemente do seu esposo.^[72] O estilo de Zelda era bastante diferente ao de Scott. A linguaxe empregada en Save Me the Waltz estaba cheo de adornos verbais e metáforas complexas. A novela tamén era profundamente sensual; como a crítica literaria Jacqueline Tavernier-Courbin escribiu en 1979, "a sensualidade xorde cando Alabama se decata da explosión de vida dentro dela, a consciencia do corpo, as imaxes naturais a través das cales non só se expresan as emocións ou feitos simples, senón a abafadora presenza dos sentidos, en particular o tacto e olfacto en cada descrición".^[73]

Porén nos seus tempos, o libro non foi ben recibido polos críticos. Para consternación de Zelda, a súa novela vendeu unicamente 1392 copias, polo que ela gañou 120,73 dólares.^[74] O fracaso de Save Me the Waltz, e a mordaz crítica de Scott —acusouna de plaxio^[75] e chamouna "escritora de terceira"^[75]— esmagaron o seu ánimo. Foi a única novela que publicou.

A partir de mediados da década de 1930, Zelda pasou o resto da súa vida en diferentes etapas de angustia mental. Algunhas das pinturas que realizara en anos anteriores, dentro e fóra do sanatorio, foron exhibidas en 1934. Igual que como cos seus libros, Zelda sentíase decepcionada coa resposta pública á súa arte. The New Yorker describiu as pinturas como "pinturas feitas pola case mística Zelda Fitzgerald; con algúns matices emocionais ou asociacións da tan chamada Era do Jazz". Non se deu unha descrición máis sobre as pinturas.^[76] Volveuse violenta e xardesca. En 1936, Scott ingresouna no Hospital Highland de Asheville, Carolina do Norte, e escribiou con remordimento aos seus amigos:^[77]

Zelda asegura estar en contacto directo con Cristo, Guillerme o Conquistador, María Estuardo, Apolo e toda a parafernalia e as bromas do asilo de tolos... Por todo o que ela sufriu realmente, non hai ningunha noite na que eu non pague unha grande homenaxe na escuridade. Nun modo curioso, talvez incrible para vostedes, ela sempre foi a miña nena (isto non era recíproco como o é frecuentemente no matrimonio) ... Eu era a súa única realidade, frecuentemente a única ligazón que podía facer o mundo tanxible para ela.^[77]

En xuño de 1937, Zelda permaneceu no hospital mentres Scott regresaba novamente a Hollywood para un traballo coa MGM, no que lle pagarían 1000 dólares semanais.^[78] Sen o coñecemento de Zelda, Scott comezou un amorío serio coa columnista cinematográfica Sheilah Graham.^[79] A pesar da emoción do amorío, Scott volveuse amargo e estaba moi queimado. Cando a súa filla Scottie foi expulsada do seu internado en 1938, el culpou a Zelda. A pesar de que máis tarde Scottie foi aceptada en Vassar College, o seu resentimento cara a Zelda era maior que nunca. Milford escribiu sobre a mentalidade de Scott: "a vehemencia do seu rancor con Zelda era clara. Era ela quen o arruinara; ela quen o fixera esgotar os seus talentos... Fora enganado do seu soño por Zelda."^[80]

Despois dunha violenta pelexa con Graham en 1938, en que Scott se encontraba bébedo, Scott regresou a Asheville. Un grupo do hospital de Zelda planeara unha viaxe a Cuba, mais Zelda perdeu a viaxe. Os Fitzgerald decidiron ir pola súa conta. A viaxe foi un desastre mesmo para os seus estándares: Scott foi golpeado cando tentou parar unha pelexa de galos e regresou aos Estados Unidos intoxicado e tan canso que tivo que ser hospitalizado.^[81] Os Fitzgerald nunca volveron verse.^[82]

Scott regresou a Hollywood con Graham; Zelda volveu ao hospital. Non obstante, fixo progresos en Asheville, e en marzo de 1940, catro anos despois da súa admisión, foi dada de alta.^[83] Estaba chegando aos 40 anos de idade, os seus amigos esfumáranse e os Fitzgerald xa non tiñan moito diñeiro. Scott volvíase cada vez máis amargo debido aos seus propios fracasos e ao continuo éxito do seu vello amigo Hemingway. Escribíronse frecuentemente ata a súa morte en decembro de 1940. A Zelda foille imposible asistir ao seu funeral en Rockville, Maryland.^[84]

Zelda leu o manuscrito non rematado da novela que Scott se encontraba a escribir cando faleceu, The Love of the Last Tycoon. Escribiu ao crítico literario, Edmund Wilson, quen aceptara editar o libro, meditando sobre o seu legado. Zelda cría, segundo afirma a súa biógrafa Milford, que a obra de Scott contiña "un temperamento estadounidense baseado na crenza nun mesmo e no 'desexo de sobrevivir', ao que os contemporáneos a Scott renunciaran. Scott, insistía Zelda, non o dixera. Os seus traballos posuían unha vitalidade e fortaleza debido á súa incansable fe en si mesmo."^[85]

Despois de ler The Last Tycoon, Zelda comezou a traballar nunha nova novela súa, Caesar's Things. Perdeu a voda de Scottie, ao igual que o funeral de Scott. En agosto de 1943, regresara ao Hospital Highland. Traballou na súa novela mentres era admitida e dada de alta do hospital. Non logrou mellorar nin rematar a súa novela. Na noite do 10 de marzo de 1948, houbo un incendio na cociña do hospital. Zelda estaba encerrada nun cuarto, esperando a terapia de electroshock. O lume desprazouse a través do oco do montacargas, propagándose por todos os pisos do hospital. As saídas de emerxencia, ao estaren feitas de madeira, incendiáronse tamén. Nove mulleres, incluída Zelda, morreron esa noite.^[86]

A súa filla Scottie escribiu trala morte dos seus pais:

Creo (e hai pouca evidencia documental en contra) que se a xente non está tola, conseguen librarse de situacións tolas, polo que nunca puiden comprender a idea de que foi o alcoholismo do meu pai o que a levou ao sanatorio. Tampouco creo que ela o levase a volverse alcohólico.^[87]

Scott e Zelda foron sepultados en Rockville, Maryland. Nun principio, xacían no Rockville Union Cemetery, lonxe da parcela da familia de Scott. Non obstante, Scottie logrou que os enterrasen cos demais Fitzgerald no cemiterio católico da igrexa de Santa María en Marylande (Saint Mary's Catholic Cemetery). Inscrita na súa lápida atópase a escena final de O Gran Gatsby: "deste xeito seguimos a avanzar con laboriosidade, barcos contra a corrente, en regresión sen pausa cara ao pasado."

Scott considerabase un fracasado cando morreu repentinamente en 1940, e a nova da morte de Zelda, en 1948, tampouco xerou grande interese. Porén, postumamente o interese nos Fitzgerald volveu xurdir. En 1950 o guionista Budde Schulberg, quen coñecía a Scott dos seus anos en Hollywood, escribiu The Disenchanted, onde presentaba unha personaxe que era alcohólico e fracasado, inspirado en F. Scott Fitzgerald. Posteriormente, na Universidade Cornell o profesor Arthur Mizener escribiu unha biografía de F. Scott Fitzgerald titulada The Far Side of Paradise. Esta biografía reavivou o interese pola parella entre os académicos. A biografía de Mizener publicouse por capítulos na revista literaria The Atlantic Monthly, mentres que na revista Life, unha das publicacións periódicas máis lida e discutida nos Estados Unidos, publicouse unha historia sobre as súas obras. Scott era considerado un fascinante fracaso; culpouse á saúde mental de Zelda pola perda de potencial de Scott.^[88]

Unha obra de teatro, The Disenchanted, estreouse en Broadway en 1958. Tamén ese ano, a amante en Hollywood de Scott, Sheilah Graham, publicou unhas memorias, Beloved Infidel, sobre os últimos anos de Scott. Beloved Infidel converteuse nun bestseller e máis tarde inspirou un filme, en que actuaron Gregory Peck, como Scott, e Deborah Kerr, no papel de Graham. Tanto o libro como o filme pintárono dun xeito máis compasivo que outros traballos anteriores. En 1970, non obstante, o matrimonio de Scott e Zelda tivo a súa revisión máis fonda, cando Nancy Milford, unha graduada da Universidade de Columbia, publicou o seu libro Zelda: A Biography, o primeiro libro extenso sobre a vida de Zelda. Foi finalista para un Premio Pulitzer e para o Premio Nacional do Libro. O libro figurou durante semanas na lista de bestsellers de The New York Times. Presenta a Zelda como unha artista no seu propio dereito, cuns talentos que foron menospreciados por un esposo controlador. Por conseguinte, Zelda convirteuse nunha icona do movemento feminista na década de 1970 —unha muller cun talento pouco valorado, que fora suprimido por unha sociedade patriarcal.^[89]

Zelda foi a inspiración para a canción "Witchy Woman",^[90][91] que fala sobre a feitezaría sedutora e que foi escrita por Don Henley e Bernie Leadon para a banda The Eagles, despois de que Henley lese a biografía de Zelda, da musa, a xenio parcial detrás do seu esposo F. Scott Fitzgerald, a salvaxe, feiticeira e cautivadora "flapper" da Era do Jazz e os anos vinte personificada en O Gran Gatsby como a desinhibida e insensata personalidade de Daisy Buchanan.^[92]

CandoTennessee Williams dramatizou as súas vidas na obra de teatro de 1980 Clothes for a Summer Hotel, apoiouse fortemente no que contou Milford. Emerxeu unha caricatura de Scott e Zelda, personificando a mocidade da gloria dos anos do jazz, como representantes da xeración perdida e da parábola sobre os obstáculos do éxito excesivo.^[89] A lenda de Zelda e Scott impregnara amplamente a cultura popular: no filme de 1979 de Woody Allen, Manhattan, cando o amigo de Allen confesa que planea abandonar a súa esposa polo seu amante (quen resulta ser a ex moza de Allen), Allen pregunta con incredulidade se está planeando "fuxir co gañador do premio de madureza emocional Zelda Fitzgerald".

Do legado de Zelda na cultura popular, o biógrafo Cline escribiu: "recentemente os mitos uniron a Zelda a outras iconas do século XX como Marilyn Monroe e a Princesa Diana. Con ambas comparte unha resistencia á tradición, intensa vulnerabilidade, beleza impactante, loita sen descanso por unha identidade seria, unha vida curta e tráxica e natureza imposible".^[93] En 1989, inaugurouse o museo F. Scott e Zelda Fitzgerald en Montgomery. O museo localízase nunha casa que os Fitzgerald alquilaron durante un breve período entre 1931 e 1932 e é un dos poucos lugares nos que se expoñen algunhas das pinturas de Zelda.^[94]

En 2004 estreouse un musical británico, The Beautiful and Damned, no West End de Londres. O libreto foi escrito por Kit Hesketh Harvey, e a música e a letra foron obra de Les Reed e Roger Cook. Helen Anker interpretou o papel de Zelda.

En 2005, o compositor Frank Wildhorn e o letrista Jack Murphy estrearon o seu musical Waiting for the Moon en Marlton, Nova Jersey. No musical actuaba Lauren Kennedy como Zelda. O espectáculo enfocábase principalmente no punto de vista de Zelda e incluía moito baile. Presentouse dende o 20 de xullo ata o 31 de xullo de 2005.

A imaxe glamourosa de Zelda inspirou o nome da personaxe da Princesa Zelda, no videoxogo creado por Shigeru Miyamoto, The Legend of Zelda. Miyamoto explicou: "Zelda era o nome da esposa do famoso novelista F. Scott Fitzgerald. Era unha muller famosa e fermosa, e gustoume o son do seu nome. Así que tomei a liberdade de usalo para o primeiro título de Zelda".^[95]

O autor francés Gilles Leroy escribiu unha autobiografía ficticia titulada Alabama Song (2007), que gañou o premio Prix Goncourt, o honor literario máis grande de Francia. A pesar de que Leroy sempre insistiu en que o libro non era unha biografía, senón unha novela, inspirábase nunha grande investigación baseada en feitos reais.

Tom Hiddleston e Alison Pill interpretaronn os papeis de Scott e Zelda no filme de 2011 de Woody Allen Midnight in Paris.

O pavo de Battery Park, no barrio de Manhattan da cidade de Nova York, levaba o nome de Zelda,^[96] en honor a Zelda Fitzgerald, debido a que (segundo a lenda) durante unha das crises nerviosas de Zelda Fitzgerald, perdérase en Battery Park e aparentemente camiñou varias millas.^[97]

A novela debut de R. Clifton Spargo Beautiful Fools: The Last Affair of Zelda and Scott Fitzgerald (Overlook Press, 2013) noveliza o último viaxe de Scott e Zelda xuntos a Cuba en 1939.

Christina Ricci interpretouna en "Z: the beginning of everything", unha serie de Amazon Prime que analiza o seu auxe e caída .

Jennifer Lawrence ofreceu a súa versión no filme "Zelda".

Scarlett Johansson interpretouna no filme "The Beatitufl and the Dammed".

Despois de publicarse a biografía de Milford sobre Zelda, os críticos e académicos comezaron a ver o traballo de Zelda con ollos diferentes. Nunha edición de 1968 de Save Me the Waltz, o académico de F. Scott Fitzgerald Matthew Bruccoli escribiu: "vale a pena ler Save Me the Waltz, en parte porque calquera cousa que ilumine a carreira de F. Scott Fitzgerald o vale, e porque é a única novela publicada por unha muller valente e con talento que é lembrada polas súas derrotas.^[98] Mais, debido a que Save Me the Waltz era lido en conxunto coa biografía escrita por Milfrod, xurdiu unha nova perspectiva.^[99] En 1979, a académica Jacqueline Tavernier-Courbin escribiu, refutando a postura de Bruccoli: "Save Me the Waltz é unha novela fascinante e conmovedora que debería de ser lida nos seus propios termos, tanto como Tender Is a Night. Non precisa doutra xustificación, ademais da súa excelencia comparativa".^[100]

Save Me the Waltz converteuse no enfoque de moitos estudos literarios que exploraban diferentes aspectos do traballo de Zelda: o xeito en que a novela contrastaba coa opinión de Scott sobre o matrimonio en Tender Is a Night;^[101] como a cultura que xurdiu na década de 1920 puña a énfase na muller moderna;^[99] e como estas actitudes conducían a unha distorsión da "enfermidade mental" nas mulleres.^[102]

A colección de escritos de Zelda Fitzgerald (incluído Save Me the Waltz), editados por Matthew J. Bruccoli, publicáronse en 1991. O crítico literario de The New York Times, Michiko Kakutani, escribiu: "o feito de que a novela se escribise en dous meses é incrible. A pesar das súas fallas, logra encantar, divertir e mover os lectores, e iso é aínda máis impresionante. Zelda Fitzgerald logrou, na súa novela, expresar a súa propia desesperación heroica de ter éxito en algo propio, e tamén logrou distinguirse a si mesma como unha escritora con, como Edmund Wilson dixo algunha vez de Scott, un 'talento para converter a linguaxe en algo iridiscente e sorprendente".^[103]

Os académicos continúan a examinar e debater o papel que Scott e Zelda tiveron en sufocar entre eles a súa creatividade.^[104] O biógrafo de Zelda, Cline, escribiu que os dous campos son "tan diametralmente opostos coma os campos literarios entre Plath e Hughes", unha referencia á forte controversia sobre a relación esposo–esposa dos poetas Ted Hughes e Sylvia Plath.^[105]

As pinturas de Zelda tamén volveron ser apreciadas e reconsideradas como interesantes por si mesmas. Despois de pasar gran parte de 1950 e 1960 nos áticos familiares —a nai de Zelda mesmo queimou gran parte das pinturas debido a que non lle gustaban^[106]—, os académicos comezaron a examinalas. Nos Estados Unidos e en Europa presentáronse exposicións da súa obra artística. Unha recensión dunha das exposicións, escrita polo curador Everl Adair, fala sobre a influencia de Vincent van Gogh e Georgia O'Keeffe nas pinturas de Zelda, e concluíu que as súas pezas de arte sobreviventes "representan as obras dunha muller talentosa e visionaria que se ergueu sobre enormes posibilidades para crear un corpo de arte fascinante — un que inspira a celebrar a vida que puido ser."^[106]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Zelda Fitzgerald

• Adair, Everl (primavera de 2005). The Art of Zelda Fitzgerald. Alabama Heritage (University of Alabama). 
• Bruccoli, Matthew Joseph (2002) [1981]. Some Sort of Epic Grandeur: The Life of F. Scott Fitzgerald (2nd rev. ed.). Columbia, SC: University of South Carolina Press. ISBN 1-57003-455-9. Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2019. Consultado o 24 de setembro de 2019. 
• Bryer, Jackson R.; Barks, Cathy W., eds. (2002). Dear Scott, Dearest Zelda: The Love Letters of F. Scott and Zelda Fitzgerald. Nova York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-26875-0. 
• Canterbery, E. Ray; Birch, Thomas D. (2006). F. Scott Fitzgerald: Under the Influence. St. Paul, Minnesota: Paragon House. ISBN 1-55778-848-0. 
• Cline, Sally (2003). Zelda Fitzgerald: Her Voice in Paradise. Nova York: Arcade Publishing. ISBN 1-55970-688-0. 
• Curnutt, Kirk, ed. (2004). A Historical Guide to F. Scott Fitzgerald. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-515302-2. 
• Davis, Simone Weil (1995). The Burden of Reflecting: Effort and Desire in Zelda Fitzgerald's Save Me the Waltz. Modern Language Quarterly 56 (Duke University Press). pp. 327–362. doi:10.1215/00267929-56-3-327. 
• Fitzgerald, F. Scott (abril de 2003) [1945]. Wilson, Edmund, ed. The Crack-Up. New Directions. 
• Kakutani, Michiko (20 de agosto de 1991). "Books of The Times; That Other Fitzgerald Could Turn a Word, Too". The New York Times. Consultado o 26 de maio de 2008. 
• Ludwig, Arnold M. (1995). The Price of Greatness: Resolving the Creativity and Madness Controversy. Guilford Press. ISBN 978-0-89862-839-5. 
• Mangum, Bryant (2016). An Affair of Youth: In Search of Flappers, Belles, and the First Grave of the Fitzgeralds. Broad Street Magazine. pp. 27–39. Republished online summer 2017. 
• Milford, Nancy (1970). Zelda: A Biography. Nova York: Harper & Row. 
• Mizener, Arthur (15 de xaneiro de 1951). F. Scott Fitzgerald's Tormented Paradise. Life. p. 93. 
• Newton, Wesley Phillips (Spring 2005). F. Scott and Zelda Fitzgerald Museum. Alabama Heritage (University of Alabama). 
• Pike, Deborah (2017). The Subversive Art of Zelda Fitzgerald. Columbia: University of Missouri Press. ISBN 978-0-8262-2104-9. OCLC 951158302. 
• Prigozy, Ruth, ed. (2002). The Cambridge Companion to F. Scott Fitzgerald. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-62447-9. 
• Tate, Mary Jo (2007). Critical Companion to F. Scott Fitzgerald: A Literary Reference to His Life and Work. Infobase Publishing. p. 6. ISBN 978-1-4381-0845-2. 
• Tavernier-Courbin, Jacqueline (1979). "Art as Woman's Response and Search: Zelda Fitzgerald's Save Me the Waltz". Southern Literary Journal (University of North Carolina Press) 11 (2): 22–42. JSTOR 20077612. 
• Wood, Mary E. (1992). A Wizard Cultivator: Zelda Fitzgerald's Save Me the Waltz as Asylum Autobiography. Tulsa Studies in Women's Literature 11 (University of Tulsa). pp. 247–264. JSTOR 464300. doi:10.2307/464300. 
• Wilson, Edmund (2007) [1952]. Dabney, Lewis M., ed. Literary Essays and Reviews of the 1920s & 30s: The Shores of Light / Axel's Castle / Uncollected Reviews. Nova York: Library of America. ISBN 978-1-59853-013-1. 
• Young, Perry Deane (14 de xaneiro de 1979). This Side of Rockville. The Washington Post. Consultado o 3 de setembro de 2019. 

• "Zelda Fitzgerald", Encyclopedia of Alabama