Februarie-rewolusie

Datum	8 – 12 Maart 1917
Ligging	Sint Petersburg, Rusland
Resultaat	Abdikasie van Nikolaas II; Stigting van die Russiese Republiek; Begin van die dubbel-heerskappy van die Oorgangsregering en die Petrograd-sowjet;

Februarie-rewolusie
	Deel van die Russiese Rewolusie (1917)
	; Betogers in Petrograd in 1917.
Datum	8 – 12 Maart 1917
Ligging	Sint Petersburg, Rusland
Resultaat	Abdikasie van Nikolaas II; Stigting van die Russiese Republiek; Begin van die dubbel-heerskappy van die Oorgangsregering en die Petrograd-sowjet;
Strydende partye
Regeringsmagte; Gendarmes; Ministerie van Binnelandse Sake se Polisiedepartment; Stadleër-garnisoen	Burgerlikes (vroulike werkers); Rooi Garde (Wasiljefski-eiland); Stadleër-garnisoen (later dae)
Aanvoerders
General Sergei Khabalof	Alexander Shlyapnikof, en ander

Die Februarie-rewolusie (Russies: Февральская революция / Fevral'skaja revoljuzija) in 1917 in Rusland was die eerste fase van die Russiese Rewolusie van 1917. Die onmiddellike gevolge was die abdikasie van tsaar Nikolaas II, die val van Keiserlike Rusland en die einde van die Romanof-dinastie. ’n Voorlopige regering onder prins Georgi Lwof het die tsaar vervang. Lwof is later weer deur Aleksander Kerenski vervang. Die Tussentydse Regering was ’n alliansie tussen liberale en sosialiste wat politieke hervormings wou teweegbring en ’n demokraties verkose regering wou daarstel.

Van ontevredenheid tot onrus

Die rewolusie het volgens die Gregoriaanse kalender in Maart 1917 plaasgevind. Volgens die Juliaanse kalendar, wat Rusland in dié tyd gebruik het, het dit egter in Februarie geval, vandaar die naam Februarie-rewolusie.

Dit het uitgebreek sonder enige spesifieke leierskap of vooraf beplanning. Die hoofstad, Petrograd (so genoem vanaf 1914; voorheen en tans weer Sint Petersburg), was die middelpunt van die aksie. Op 23 Februarie (8 Maart volgens die Gregoriaanse kalender) het mense in die rye vir kos begin betoog. Duisende vroulike tekstielwerkers het gou daarna by hulle aangesluit. Hulle het uit hulle fabrieke geloop – deels ter viering van Internasionale Vrouedag, maar ook om teen die geweldige broodtekort te betoog. Al hoe meer mense het uit die fabrieke gestroom om by die betogers aan te sluit. Die skares het deur die strate geloop en geskree "Brood!" en "Gee ons brood!" In die volgende twee dae het die staking, wat aangemoedig is deur sosialistiese aktiviste, versprei na al die fabrieke en winkels in die stad. Teen 25 Februarie was feitlik elke nywerheidsonderneming in Petrograd, asook talle handels- en diensondernemings, gesluit. Studente, witboordjie-werkers en onderwysers het by die stakers aangesluit. In die Staatsdoema het sosialistiese en liberale afgevaardigdes besef dat hulle ’n groot probleem op hande het. Hulle het die bestaande regering veroordeel en ’n kabinet van ministers geëis. Die Doema, wat hoofsaaklik uit lede van die burgerklas bestaan het, het druk op die tsaar uitgeoefen om te abdikeer en so ’n rewolusie te voorkom.

Abdikasie

Teen Saterdag 25 Februarie het die polisie beheer oor die situasie verloor. Nikolaas, wat geweier het om die erns van die situasie in te sien, het op dié aand ’n telegram aan die hoof van die Petrogradse militêre distrik, generaal Sergei Chabalog, gestuur: "Ek beveel jou om môre ’n einde te bring aan die wanorde in die hoofstad, wat onaanvaarbaar is in dié moeilike tyd van oorlog met Duitsland en Oostenryk."^[1] Die meeste van die soldate het die opdrag op die 26ste gehoorsaam, maar muiterye, wat dikwels deur offisiere van die laer range gelei is, het oornag versprei. Op die oggend van die 27ste het soldate wat gestuur is om die onrus te beëindig, aangesluit by die werkers in die strate, van wie baie teen dié tyd gewapen was. Die polisie, wat ver in die minderheid was, het self later by die stakers aangesluit.

Teen die aand van die 27ste het die kabinet bedank en ’n tydelike militêre diktatorskap voorgestel, maar Rusland se militêre leiers het dit verwerp. Nikolaas, wat aan die oorlogsfront was, was geweldig gefrustreerd en bekommerd oor die skaal van die oproer. Hy het vir sy lewe gevrees. Terselfdertyd was hy bekommerd oor die toestand van sy siek seun. Hy het eindelik oorgegee en op 2 Maart geabdikeer in die hoop dat dié laaste diens aan die volk (soos hy in sy manifes sê) die onrus sal beëindig en eenheid in Rusland sal bring.^[2] Kort ná hierdie ineenstorting van die Romanof-dinastie is die kroon aan Nikolaas se jonger broer, Michail, aangebied. Hy het dit geweier tensy dit die besluit van ’n verkose regering is.

Voorlopige Regering

’n Minderheid van Doema-afgevaardigdes het hulself daarna uitgeroep as ’n voorlopige regering onder die voorsitterskap van prins Georgi Lwof, ’n gematigde hervormingsgesinde. Aleksander Kerenski van die Sosiale Rewolusionêre Party het egter geleidelik die leierskap oorgeneem. Hy het vryheid van spraak voorgestaan, duisende politieke gevangenes vrygelaat en wou Rusland in die Eerste Wêreldoorlog hou ten spyte van talle probleme, soos ontevrede soldate, teenstand teen die oorlog en kos- en voorraadtekorte.

Wladimir Lenin, wat in ballingskap in die neutrale Switserland was, het op 3 April in Petrograd aangekom. Hy het die Voorlopige Regering onmiddellik begin ondermyn. Hy het die leiding van die Bolsjewiste-beweging oorgeneem en die proletariaat teen die regering opgesteek met onder meer beloftes van "vrede, brood en grond" vir almal.

Kerenski kon nie al die probleme hanteer nie. Die regering was onder geweldige druk van links én regs, asook van die Geallieerdes om voort te gaan met die oorlog teen Duitsland. Eindelik sou al die magteloosheid en ontevredenheid lei tot ’n nog groter, verreikender opstand, die Oktober-rewolusie.

Sien ook

Notas

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:February Revolution

Verwysings

↑ Aangehaal deur Chabalof in sy getuienis van 22 Maart 1917, in Padenije tsarskogo rezjima: stenografitsjeskije otsjetoe doprosof i pokazanii, dannich w 1917 g. w Tsjrezwitsjainoi Sledstwennoi Komissii Wremennogo Prawitel'stwa [Die val van die tsaristiese regime: stenografiese verslae van die ondervraging en getuienis in 1917 voor die Buitengewone Kommissie van Ondersoek van die Voorlopige Regering], red. P. E. Shchegolev, 7 vol. (Moskou en Leningrad, 1924–1927), 1: 190–91.
↑ Mark Steinberg en Vladimir Khrustalev, Fall of the Romanovs, 50.

Eksterne skakels

Chronology of the Russian Revolution World History Database Geargiveer 8 Junie 2011 op Wayback Machine
Sowjet-geskiedenisargief by www.marxists.org
Russiese Rewolusie-argief by www.libcom.org Geargiveer 19 November 2008 op Wayback Machine
Précis of Russian Revolution ’n Opsomming van die sleutelgebeure.
From Liberty to Brest-Litovsk^{[dooie skakel]} Ooggetuie van die eerste jaar van die rewolusie.
Let History Judge Russia’s Revolutions, kommentaar deur Roy Medvedev, Project Syndicate, 2007.

[1] Aangehaal deur Chabalof in sy getuienis van 22 Maart 1917, in Padenije tsarskogo rezjima: stenografitsjeskije otsjetoe doprosof i pokazanii, dannich w 1917 g. w Tsjrezwitsjainoi Sledstwennoi Komissii Wremennogo Prawitel'stwa [Die val van die tsaristiese regime: stenografiese verslae van die ondervraging en getuienis in 1917 voor die Buitengewone Kommissie van Ondersoek van die Voorlopige Regering], red. P. E. Shchegolev, 7 vol. (Moskou en Leningrad, 1924–1927), 1: 190–91.

[2] Mark Steinberg en Vladimir Khrustalev, Fall of the Romanovs, 50.

[1]