Estuarium
'n Estuarium is 'n verbrede, meestal tregtervormige riviermonding, waar soet rivierwater en sout seewater vermeng en brakwater sodoende ontstaan, en waar getyverskille waarneembaar is. Wanneer 'n rivier as 'n stelsel van aftakkings uitmond staan dit bekend as 'n delta.
Estuaria is dikwels van groot waarde vir die natuur. Dit bestaan gewoonlik uit baaimodder en bedekte of onbedekte kleibanke wat ryk is aan ongewerwelde diere en onder meer voëls lok.
Die volgende is voorbeelde daarvan:
Behalwe die deltas waaraan mense gebou het is daar in Nederland nog twee natuurlike estuaria. Dit is die Westerschelde (monding van die Schelde) en die Eems-Dollard (monding van die Eems).
Waar daar nou 'n hawegebied is langs die Nieuwe Waterweg van Rotterdam was daar vroeër die natuurlike estuarium van die Maas, waar die Rynrivier sedert die Romeinse tyd uitmond (Waal-Merwede, Nederrijn-Lek).
Die Hollandsch Diep en Haringvliet het later estuaria van die Maas en die hooftak van die Ryn geword, maar is inmiddels deur sluise afgesluit van die Noordsee. Die Oosterschelde is die voormalige estuarium van die Schelde. Die Grevelingen is egter nie 'n estuarium nie, maar bloot 'n inham aan die Noordsee wat ontstaan het as gevolg van herhaaldelike stormvloede.
In België is daar 'n enkele natuurlike estuarium wat aan die riviermonding van die Ijzer Rivier geleë is.
Ander estuaria in Europa kom onder meer voor by die riviermondings van die Seine, Garonne en Dordogne (Gironde), Somme, Taag, Wezer en die Elbe.
In Brittanje mond die meeste riviere soos die Teems, Severn (Bristol Kanaal), Humber en Mersey uit in estuaria.
Wêreldwyd word digbevolkte stede dikwels by estuaria gevind, soos byvoorbeeld New York in die Verenigde State en Dhaka in Bangladesj.
 |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Estuaries. |