ลิเวอร์มอเรียม

ลิเวอร์มอเรียม (อังกฤษ: Livermorium; เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /ˌlɪvərˈmɔəriəm/)^[1] เป็น ธาตุในกลุ่มโลหะหลังทรานซิชัน ที่มีเลขอะตอมเท่ากับ 116 และมีสัญลักษณ์ Lv ชื่อนี้ตั้งขึ้นโดย IUPAC เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม ค.ศ. 2012 โดยใช้ชื่อของ ห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอเรนซ์ลิเวอร์มอร์ ^[2] พร้อมกับธาตุฟลีโรเวียม (เลขอะตอม 114) ส่วนชื่อเดิมของธาตุนี้เรียกว่า "อูนอูนเฮกเซียม" (ละติน: Ununhexium) มีสัญลักษณ์คือ "Uuh" เป็นชื่อชั่วคราวในระบบ IUPAC และมีชื่อชั่วคราวอีกชื่อตามพยากรณ์ของดมีตรี เมนเดเลเยฟว่า "เอกา-โปโลเนียม" (eka-polonium)

การปรากฏ สมบัติ และปฏิกิริยาเคมี

ลิเวอร์มอเรียมบริสุทธิ์ คาดว่าเป็นของแข็ง ที่ STP สีเงิน วาว เป็นธาตุสังเคราะห์ เป็นธาตุกัมมันตรังสี และเป็นธาตุหนักยิ่งยวด (superheavy element)

ลิเวอร์มอเรียมเป็นธาตุที่เพิ่งค้นพบใหม่ ยังไม่มีข้อมูลนัก แต่ได้มีการทำนายไว้ว่าหากพบธาตุชนิดนี้ในสถานะเสถียร คาดว่ามีสมบัติคล้ายโปโลเนียม ซึ่งเป็นธาตุกึ่งโลหะ หรืออาจแสดงสมบัติเป็นธาตุอโลหะ ตามตำหน่งหมู่แชลโคเจนในตารางธาตุ

จากบทความประกาศการค้นพบเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2549^[3] ระบุว่า ลิเวอร์มอเรียม-292 สังเคราะห์ได้จาก การกระหน่ำยิง แคลิฟอร์เนียม-249 ที่เป็นไปได้จำนวน 3 อะตอม ด้วยอนุภาคอิออนของอะตอม แคลเซียม-48 เพื่อผลิตอะตอม ออกาเนสซอน (ธาตุเลขอะตอม 118) แต่สลายตัวเป็น ลิเวอร์มอเรียม ภายในไม่เกินมิลลิวินาที ดังสมการ

\,_{96}^{248}\mathrm {Cm} +\,_{20}^{48}\mathrm {Ca} \,\to \,_{116}^{292}\mathrm {Lv} +4\;_{0}^{1}\mathrm {n} \;

จากนั้น 47 มิลลิวินาที สลายตัวเป็น ไอโซโทปของ ฟลีโรเวียม (ธาตุเลขอะตอม 114) ดังสมการ

\,_{116}^{292}\mathrm {Lv} \to \,_{114}^{288}\mathrm {Fl} \,+\,_{2}^{4}\mathrm {He} \;

ประโยชน์

นักเคมีเชิงฟิสิกส์ คาดหวังให้ลิเวอร์มอเรียมและธาตุใกล้เคียง เป็นหมู่เกาะแห่งเสถียรภาพ สำหรับสังเคราะห์และศึกษาทำความเข้าใจ ธาตุหนักยิ่งยวดอื่น ต่อไป

ประวัติการค้นพบและการศึกษา

เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2543 (2000) คณะวิจัยจากสถาบันความร่วมมือเพื่อการวิจัยนิวเคลียร์ ดุบนา สหพันธรัฐรัสเซีย ประกาศผลการค้นพบ รูปแบบการสลายตัวของลิเวอร์มอเรียม ซึ่งสังเคราะห์ได้ในปฏิกิริยาระหว่าง ซีเรียม-248 กับ แคลเซียม-48 โดยไอโซโทป ลิเวอร์มอเรียม-292 มีครึ่งชีวิตประมาณ 18 มิลลิวินาที (0.018 วินาที) และสลายตัวเป็น ฟลีโรเวียม-288 ^[4]

การค้นพบดังกล่าวกำลังรอการยืนยัน โดยปีก่อนหน้านั้นมีประกาศผลการค้นพบที่ถูกปลอมข้อมูลขึ้น ^[5]

เมื่อ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2544 (2001) สถาบันฯ รายงานผลการสังเคราะห์ลิเวอร์มอเรียมได้เป็นอะตอมที่สอง โดยสมบัติความเสถียรที่นานกว่าธาตุอันดับต้นในคาบเดียวกัน เช่นเดียวกับฟลีโรเวียม แสดงถึงขอบเขตของหมู่เกาะแห่งเสถียรภาพที่ขยายขึ้น เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ในทฤษฎี

เมื่อ พ.ศ. 2547 สถาบันฯ สามารถยืนยันสังเคราะห์ลิเวอร์มอเรียมได้อีกวิธีหนึ่ง คือด้วยการวิเคราะห์จากผลลัพธ์สุดท้ายของธาตุได้จากการสลายตัว

เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2552 คณะทำงานร่วมรายงานการค้นพบโคเปอร์นิเซียมและได้รับรองการค้นพบไอโซโทป ²⁸³Cn^[6] ซึ่งถือว่าเป็นการค้นพบลิเวอร์มอเรียม ในปี พ.ศ. 2554 IUPAC ประเมินผลการค้นพบของทีมดุบนาและยอมรับว่าเป็นเอกลักษณ์ที่น่าเชื่อถือธาตุ 116^[7]

ดูเพิ่ม

เชิงอรรถ

↑ Flerovium and Livermorium – Periodic Table of Videos
↑ "Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium" (ภาษาอังกฤษ). สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ. 2012-05-31. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-06-02.
↑ [http://link.aps.org/abstract/PRC/v74/e044602 Oganessian Yu. Ts. & team. Physical Review Letters journal vol.74, 2006. หน้า 044602, Synthesis of the isotopes of elements 118 and 116 in the ²⁴⁹Cf and ²⁴⁵Cm + ⁴⁸Ca fusion reactions
↑ [http://link.aps.org/abstract/PRC/v63/e011301 Oganessian Yu. Ts. & team. Physical Review C Letters journal vol.63, 2000. หน้า 011301, Observation of the decay of ²⁹²116
↑ เมื่อ พ.ศ. 2542 (1999) คณะวิจัยจากศูนย์ปฏิบัติการนานาชาติลอว์เรนซ์เบิร์กลีย์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ประกาศการค้นพบธาตุ ลิเวอร์มอเรียม และ ออกาเนสซอน ([http://link.aps.org/abstract/PRL/v83/p1104 Victor Ninov & team. Physical Review C Letters journal vol.83, 1999. หน้า 1104, Observation of Superheavy Nuclei Produced in the Reaction of ⁸⁶Kr with ²⁰⁸Pb) แต่ต้องถอนการประกาศในปีต่อมา เพราะนักวิจัยอื่นไม่สามารถจำลองตามได้ (Editorial note on the preceding) และเมื่อ มิถุนายน พ.ศ. 2545 (2002) ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการแถลงว่าผลการค้นพบธาตุทั้งสองเป็นผลจากการแต่งข้อมูลของ Ninov
↑ R.C.Barber; H.W.Gaeggeler;P.J.Karol;H. Nakahara; E.Verdaci; E. Vogt (2009). "Discovery of the element with atomic number 112" (PDF). Pure Appl. Chem. 81: 1331. doi:10.1351/PAC-REP-08-03-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (IUPAC Technical Report)เมื่อ 2009-06-17. สืบค้นเมื่อ 2011-06-10.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
↑ Barber, Robert C.; Karol, Paul J.; Nakahara, Hiromichi; Vardaci, Emanuele; Vogt, Erich W. (2011). "Discovery of the elements with atomic numbers greater than or equal to 113 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry: 1. doi:10.1351/PAC-REP-10-05-01.

อ้างอิง และแหล่งข้อมูลอื่น

WebElements.com
Apsidium.com เก็บถาวร 2008-09-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
Second postcard from the island of stability เก็บถาวร 2008-12-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] Flerovium and Livermorium – Periodic Table of Videos

[Lv-2] "Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium" (ภาษาอังกฤษ). สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ. 2012-05-31. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-06-02.

[3] [http://link.aps.org/abstract/PRC/v74/e044602 Oganessian Yu. Ts. & team. Physical Review Letters journal vol.74, 2006. หน้า 044602, Synthesis of the isotopes of elements 118 and 116 in the ²⁴⁹Cf and ²⁴⁵Cm + ⁴⁸Ca fusion reactions

[4] [http://link.aps.org/abstract/PRC/v63/e011301 Oganessian Yu. Ts. & team. Physical Review C Letters journal vol.63, 2000. หน้า 011301, Observation of the decay of ²⁹²116

[5] เมื่อ พ.ศ. 2542 (1999) คณะวิจัยจากศูนย์ปฏิบัติการนานาชาติลอว์เรนซ์เบิร์กลีย์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ประกาศการค้นพบธาตุ ลิเวอร์มอเรียม และ ออกาเนสซอน ([http://link.aps.org/abstract/PRL/v83/p1104 Victor Ninov & team. Physical Review C Letters journal vol.83, 1999. หน้า 1104, Observation of Superheavy Nuclei Produced in the Reaction of ⁸⁶Kr with ²⁰⁸Pb) แต่ต้องถอนการประกาศในปีต่อมา เพราะนักวิจัยอื่นไม่สามารถจำลองตามได้ (Editorial note on the preceding) และเมื่อ มิถุนายน พ.ศ. 2545 (2002) ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการแถลงว่าผลการค้นพบธาตุทั้งสองเป็นผลจากการแต่งข้อมูลของ Ninov

[6] R.C.Barber; H.W.Gaeggeler;P.J.Karol;H. Nakahara; E.Verdaci; E. Vogt (2009). "Discovery of the element with atomic number 112" (PDF). Pure Appl. Chem. 81: 1331. doi:10.1351/PAC-REP-08-03-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (IUPAC Technical Report)เมื่อ 2009-06-17. สืบค้นเมื่อ 2011-06-10.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)

[jwr-7] Barber, Robert C.; Karol, Paul J.; Nakahara, Hiromichi; Vardaci, Emanuele; Vogt, Erich W. (2011). "Discovery of the elements with atomic numbers greater than or equal to 113 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry: 1. doi:10.1351/PAC-REP-10-05-01.

[1]