พูดคุย:รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม

โครงการนี้จะมีการเวนคืนที่ดินเฉพาะที่จำเป็นสำหรับการก่อสร้างโครงการ เพื่อจัดทำทางขึ้น-ลงของสถานีต่างๆ อาคารจอดรถ ศูนย์ซ่อมบำรุงรักษา และสิ่งจำเป็นอื่นๆ โดยเป็นไปตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ เพื่อกิจการขนส่งมวลชน พ.ศ. 2540 ที่จะกำหนดราคาเวนคืนที่ดิน และค่าทดแทนภาระในอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นธรรม มีการตั้งคณะกรรมการเพื่อพิจารณาราคาที่ดินจากปัจจัยต่างๆ เช่น ทำเลที่ตั้งของที่ดิน ราคาประเมินของกรมที่ดิน รวมทั้งราคาซื้อขายในบริเวณนั้น เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ถูกเวนคืนถือว่าเป็นผู้เสียสละ จะมีการจัดทำชื่อไปติดประกาศเกียรติคุณ ณ สถานีปลายทางที่สถานีคลองบางไผ่และเตาปูน^[1]

อย่างไรก็ตาม เมื่อปี พ.ศ. 2548 ที่ประชุมสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) นนทบุรี สมัยวิสามัญ สมัยที่ 1 ได้มีมติเพื่อเสนอต่อไปยังรัฐบาลให้ก่อสร้างรถไฟฟ้าในพื้นที่นนทบุรีเป็นระบบใต้ดิน ต่อมาประชาชนส่วนหนึ่งที่อาศัยอยู่บริเวณถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรีได้รวมตัวคัดค้านการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินเพื่อก่อสร้างเส้นทางรถไฟฟ้ายกระดับ และได้ขึ้นป้ายผ้าประท้วงหน้าอาคารพาณิชย์ตลอดแนวถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรี โดยเฉพาะย่านการค้าบริเวณแยกเตาปูน ซึ่งกำหนดให้เป็นสถานีร่วมกับรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน เนื่องจากถนนมีความกว้างจำกัด เกรงจะมีผลกระทบต่อการค้าขาย ทัศนียภาพ และปัญหามลภาวะ จึงมีข้อเสนอให้ตลอดแนวถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรี สร้างเป็นระบบรถไฟฟ้าใต้ดินแทน^[2] ในครั้งนั้น ทาง รฟม. ได้เจรจาและทำความเข้าใจกับผู้คัดค้านจนได้ผลเป็นที่น่าพอใจ และยังคงยืนยันถึงข้อดีของการก่อสร้างในรูปแบบเส้นทางยกระดับ

• ปี พ.ศ. 2548 นายพงษ์ศักดิ์ รักตพงศ์ไพศาล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร มีความพยายามปรับแผนแม่บทโดยเสนอแนวทางเลือกโครงการทดแทนรถไฟฟ้าสายสีม่วงด้วยระบบบีอาร์ที ในเส้นทางบางใหญ่-รัตนาธิเบศร์-งามวงศ์วาน-บางเขน เพื่อไปเชื่อมต่อกับสถานีรถไฟบางเขนของเส้นทางรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้มแทนสถานีรถไฟชุมทางบางซื่อ พร้อมกับการนำเอาบีอาร์ทีมาทดแทนเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีม่วงช่วงอื่นๆ แต่ถูกประชาชนบางส่วนคัดค้าน และหลังจากนั้นก็ไม่ปรากฏเส้นทางบีอาร์ทีดังกล่าวในแผนงานอื่นใดอีก^[3]
• ปี พ.ศ. 2551 นายกรัฐมนตรีนายสมัคร สุนทรเวช พยายามปรับเปลี่ยนแผนแม่บท โดยต่อขยายเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางใหญ่-บางซื่อ เป็นบางบัวทอง-บางใหญ่-บางซื่อ แต่ปัจจุบันยังไม่มีความคืบหน้าใดนอกจากเส้นทางช่วงบางใหญ่-บางซื่อที่ดำเนินการอยู่เดิม

หมายเหตุ : สัญญาที่ 5 ได้เปลี่ยนเป็นส่วนหนึ่งในส่วนต่อขยาย บางซื่อ - เตาปูน - ท่าพระ และเปลี่ยนจากใต้ดินเป็นยกระดับแทน

“การเวนคืนที่ดิน” จะเวนคืนที่ดิน เฉพาะที่จำเป็นที่ใช้ในการก่อสร้างโครงการฯ เพื่อจัดทำทางขึ้น-ลงของสถานีต่างๆ อาคารจอดรถ ศูนย์ซ่อมบำรุงรักษา และสิ่งจำเป็นอื่นๆ เท่านั้น โดยต้องเป็นไปตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ เพื่อกิจการขนส่งมวลชน พ.ศ. 2540 ที่จะกำหนดราคาเวนคืนที่ดิน และค่าทดแทนภาระในอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นธรรม โดยจะมีการตั้ง คณะกรรมการเพื่อพิจารณาราคาที่ดิน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น ทำเลที่ตั้งของที่ดิน ราคาประเมินของกรมที่ดิน รวมทั้งราคาซื้อขายในบริเวณนั้น เป็นต้น

“ผู้ถูกเวนคืน” ถือว่าเป็น “ผู้เสียสละ” จะจัดทำชื่อไปติดประกาศเกียรติคุณ ณ สถานีปลายทาง ที่คลองบางไผ่ และเตาปูนด้วย

• การประชุมคณะกรรมการ รฟม. วันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 ได้พิจารณาวงเงินจ้างบริษัทที่ปรึกษาเพื่อออกแบบโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ ในส่วนที่เป็นทางยกระดับ โดยส่วนที่เป็นใต้ดินจะออกแบบไปพร้อมกับการก่อสร้างในเวลาเดียวกัน^[5]
• พฤษภาคม พ.ศ. 2550 ร.ต.ต.เกรียงศักดิ์ โลหะชาละ ประธานกรรมการ รฟม. เป็นประธานในพิธีลงนามสัญญาว่าจ้างกลุ่มบริษัทที่ปรึกษาเออีซี เป็นที่ปรึกษาดำเนินงานโครงการตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2535 และปรับปรุงเอกสารประกวดราคาโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางใหญ่-บางซื่อ วงเงินค่าจ้าง 52,927,015 บาท มีระยะเวลาดำเนินงาน 4 เดือน^[6]
• กันยายน พ.ศ. 2550 คณะกรรมการ รฟม. สรุปแนวทางการลงทุนด้านการเดินรถไฟฟ้าสายสีม่วง โดยให้รัฐบาลและเอกชนลงทุนร่วมกัน (Public private Partnership; PPP) และเลือกรูปแบบที่รัฐลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐาน และจัดเก็บค่าโดยสาร แล้วให้เอกชนลงทุนระบบรถไฟฟ้า ทำหน้าที่เดินรถ โดยจ่ายเป็นเงินค่าจ้างแบบกำหนดราคาคงที่ (Gross Cost Concession; GC) แนวทางนี้เป็นการว่าจ้างเอกชน ไม่ได้แบ่งส่วนแบ่งรายได้ จึงสามารถทำได้โดยไม่ต้องเข้าสู่ขบวนการตาม พรบ. ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2535 ^[7]
• กันยายน พ.ศ. 2550 คณะกรรมการมีมติให้ รฟม. หารือกับบริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือบีอีเอ็ม เพื่อให้เป็นผู้ลงทุนและรับสิทธิ์ว่าจ้างเดินรถในช่วงบางซื่อ-เตาปูน ระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตรนั้น แต่ รฟม. จะเปิดให้มีการแข่งขันในการลงทุนระบบและการเดินรถช่วงจากเตาปูน-บางใหญ่^[7]
• 28 ตุลาคม พ.ศ. 2551 ที่ประชุม รฟม. มีมติให้เลื่อนการเปิดซองเอกสารด้านเทคนิคก่อสร้างงานโยธาออกไปเพื่อพิจารณารายละเอียดข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม เนื่องจากมีผู้ร้องเรียนไปยังสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ว่าอาจเข้าข่ายความผิดต่อ พ.ร.บ. ว่าด้วยการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ ในประเด็นการปรับราคาค่าก่อสร้างจาก 31,000 ล้านบาทเป็น 36,000 ล้านบาท หลังจากปิดการขายเอกสารประกวดราคาไปแล้ว และการเปลี่ยนเงื่อนไขในทีโออาร์ให้บริษัทที่เข้าร่วมมีรายรับทั้งปี 3 ปีติดต่อกันเฉลี่ยจากปีละไม่น้อยกว่า 5,000 ล้านบาทเป็น 10,000 ล้านบาท ซึ่งทาง รฟม. ชี้แจงการปรับเพิ่มวงเงินว่าเกรงจะเป็นปัญหาหากผู้��ับเหมารายเล็กเกินไป^[8]
• 13 มกราคม พ.ศ. 2552 รฟม. ได้เปิดซองประกวดราคาโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง บางซื่อ-บางใหญ่ สัญญาที่ 1 (โครงสร้างยกระดับส่วนตะวันออก ระยะทาง 12 กิโลเมตร จากเตาปูน-สะพานพระนั่งเกล้า และงานก่อสร้างทางวิ่งช่วงบางซื่อ-เตาปูน) วงเงิน 13,441 ล้านบาท ซึ่งกลุ่มซีเคทีซี จอยท์เวนเจอร์ เป็นผู้เสนอราคาต่ำสุด 16,724.50 ล้านบาท และบริษัท ซิโน-ไทย เอ็นจิเนียริ่ง แอนด์ คอนสตรัคชั่น จำกัด (มหาชน) เสนอราคา 17,100.00 ล้านบาท เป็นอันดับที่ 2^[9]
• 16 เมษายน พ.ศ. 2552 คณะกรรมการผลการประกวดราคาเจรจาลดราคาค่าก่อสร้างสัญญาที่ 1 กับกลุ่มซีเคทีซี จอยท์เวนเจอร์เป็นผลสำเร็จ เหลือ 14,985 ล้านบาท^[10] จากราคาที่เข้าร่วมประกวดราคาเมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2551 ซึ่งเป็นช่วงที่ราคาเหล็กและน้ำมันเชื้อเพลิงยังสูง^[11] คาดว่าจะสามารถลงนามในสัญญาได้ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2552^[12]
• กรกฎาคม พ.ศ. 2552 รฟม. ต่อรองราคาสัญญาที่ 2 และ 3 ของโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วงแล้วเสร็จ คาดว่าค่าก่อสร้างรวมทั้งหมดในสัญญาที่ 1, 2 และ 3 จะไม่เกินกรอบวงเงินที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติไว้ที่ 36,055 ล้านบาท และยังเหลือเงินอีกส่วนหนึ่งสำหรับดำเนินงานวางระบบรางในสัญญาที่ 6^[13]
• 26 สิงหาคม พ.ศ. 2552 รฟม. ลงนามในสัญญาก่อสร้างสัญญาที่ 1 จากเตาปูน-สะพานพระนั่งเกล้า ระยะทาง 12 กิโลเมตร กับกลุ่มกิจการ ร่วมค้า CKTC (ช.การช่าง-โตคิว) วงเงิน 14,292 ล้านบาท โดยตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม จนสิ้นเดือนมีนาคม 2553 ผู้รับเหมาจะเจาะหน้าดินลงเสาเข็มต้นแรก
• 28 ธันวาคม พ.ศ. 2552 รฟม. ลงนามสัญญาว่าจ้างที่ปรึกษาโครงการ (Project Consultant) โครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางใหญ่ – บางซื่อ กับกลุ่มบริษัท Asian Engineering Consultants Corp,Ltd (AEC) ^[14]
• 20 มกราคม พ.ศ. 2553 รฟม. ลงนามในสัญญาก่อสร้างสัญญาที่ 2 งานโครงสร้างยกระดับ (ฝั่งตะวันตก) ระยะทางประมาณ 11 กิโลเมตร รวมสถานี 8 แห่ง ช่วงสะพานพระนั่งเกล้า-คลองบางไผ่ และงานก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา กับ บมจ.ซิโน-ไทย เอ็นจีเนียริ่ง แอนด์ คอนสตรัคชั่น วงเงิน 13,100 ล้านบาท^[15]
• 26 มกราคม พ.ศ. 2553 รฟม. ลงนามในสัญญาก่อสร้างสัญญาที่ 3 งานก่อสร้างศูนย์ซ่อมบำรุงและอาคารจอดรถ กับกลุ่มกิจการร่วมค้า PAR (เพาเวอร์ไลน์-แอสคอน-รวมนครก่อสร้าง) วงเงิน 5,025 ล้านบาท^[16]
• มีนาคม พ.ศ. 2554 รฟม. เปิดซองประกวดราคาสัญญาที่ 4 งานระบบรถไฟฟ้า และคัดเลือกผู้ดำเนินการรถไฟฟ้า โดยยื่นข้อเสนอให้เอกชนทั้งหมด 7 ราย แต่มีผู้ยื่นข้อเสนอและผ่านเงื่อนไขเพียงแค่ 2 รายคือ บมจ. ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ ผู้ให้บริการและผู้รับสัมปทานรถไฟฟ้าบีทีเอส และรถโดยสารด่วนพิเศษบีอาร์ที จากกรุงเทพมหานคร และบริษัท กรุงเทพธนาคม จำกัด และ บมจ. ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ ผู้ให้บริการและผู้รับสัมปทานรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคลจากการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
• 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 รฟม. เปิดซองประมูลสัญญาที่ 4 งานระบบรถไฟฟ้า ซึ่ง บมจ. ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ ชนะการประมูลด้วยการเสนอราคาต่ำสุดที่ 93,475 ล้านบาท ทิ้งห่าง บมจ. ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ ที่เสนอราคา 109,949 ล้านบาท ถึง 16,474 ล้านบาท ^[17]
• 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 รฟม. เปิดเผยต่อสื่อมวลชนว่า ข้อเสนอที่ บมจ. ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ ผู้เสนอราคาต่ำสุดในการประมูลสัญญาที่ 4 งานระบบรถไฟฟ้า เสนอมานั้น มีความคลุมเครือในเรื่องของความปลอดภัยต่อผู้โดยสาร ซึ่งมีสิทธิ์ที่จะถูกเพิกถอนสิทธิ์ในการเดินรถได้ หากข้อเสนอของบมจ. ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ มีความชัดเจนกว่า^[18]

• 19 ตุลาคม พ.ศ. 2554 บริษัทผู้รับเหมาก่อสร้างทั้งหมดได้ส่งหนังสือขอหยุดการก่อสร้างชั่วคราวทั้งสาย 100% ต่อการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย เนื่องจากเหตุน้ำท่วม อย่างไม่มีกำหนด และได้ลงนามอนุมัติรวมถึงประกาศเลื่อนวันเปิดให้บริการจากปลายปี 2558 เป็นช่วงปี 2559
• เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2556 การก่อสร้างในสัญญาที่ 1-3 โดยรวม คืบหน้าไปได้ 81.62% ล่าช้าจากแผนงานที่กำหนดไว้ 82.29% (ล่าช้า 0.67%) ^[19]
• เดือนตุลาคม พ.ศ. 2557 การก่อสร้างคืบหน้าไปได้ 99% โดยได้ปรับกรอบเวลาการเปิดทดลองเร็วกว่ากำหนด 6 เดือนจากเดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 เป็นกลางปี พ.ศ. 2558 จากนั้นจะทดลองเดินรถเสมือนจริงในเดือนกันยายน พ.ศ. 2558 คาดว่าจะเปิดใช้บริการในวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2559
• 21 กันยายน พ.ศ. 2558 รมว.คมนาคม เป็นประธานในพิธีรับมอบขบวนรถไฟฟ้าสายสีม่วงบางใหญ่-เตาปูน ลอตแรก 2 ขบวน 6 ตู้จากญี่ปุ่นถึงไทยแล้ว เตรียมให้บริการปลายปี 2559. เมื่อเวลา 15.00 น. วันที่ 21 ก.ย ที่ท่าเรือแหลมฉบัง อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เป็นประธานในพิธีรับรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางใหญ่ – เตาปูน 2 ขบวนแรกจากประเทศญี่ปุ่น โดยมีนายพีระยุทธ สิงห์พัฒนากุล ผู้ว่าการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชลแห่งประเทศไทย ร่วมงานในครั้งนี้ด้วย ขบวนรถไฟฟ้า 2 ขบวนแรก ที่จะนำมาให้บริการในระบบรถไฟฟ้าสายสีม่วงช่วงบางใหญ่-เตาปูน ถูกขนส่งโดยเรือ TMN Progress โดยบริษัท บทด จำกัด จากท่าเรือเมืองโยโกฮาม่า ถึงท่าเรือแหลมฉบัง และหลังจากนี้ ขบวนรถที่เหลือจะทยอยเดินทางถึงประเทศไทยจนครบ 21 ขบวนภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2559 ซึ่งขบวนรถไฟฟ้าแต่ละขบวนจะมีตู้โดยสาร 3 ตู้รองรับผู้โดยสารได้ขบวนละ 921 คน ต่อขบวน ตัวรถไฟฟ้าทำจากสเตนเลสปิดทับด้วยไวนิล มีความแข็งแรง ปลอดภัยได้มาตรฐานสากล ผลิตโดยบริษัท J-TREC ซึ่งเป็นผู้ผลิตรถไฟฟ้าความเร็วสูงอันดับหนึ่งของญี่ปุ่น ที่มีประสบการณ์ในการผลิตขบวนรถไฟฟ้า รถไฟฟ้า และรถไฟความเร็วสูงมานาน 67 ปี นายพีระยุทธ สิงห์พัฒนากุล กล่าวว่า ขบวนรถไฟฟ้าลอตแรกที่เดินทางมาถึงประเทศไทยนี้ ถือเป็นสิ่งที่ยืนยันถึงความก้าวหน้าในการเร่งรัดและดำเนินการระบบรถไฟฟ้า สายสีม่วง ที่จะเปิดให้บริการเร็วกว่ากำหนด โครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง นับเป็นระบบรถไฟฟ้ายกระดับสายแรกของ รฟม.และมีเส้���ทางเดินรถที่ครอบคลุมถึง เขตปริมณฑล ระหว่างกรุงเทพมหานครและนนทบุรี โดยขอยืนยันรถไฟฟ้าสายสีม่วงจะพร้อมให้บริการเชิงพาณิชย์ภายในเดือนสิงหาคม 2559.
• 14 ธันวาคม พ.ศ 2558 เปิดทดสอบเดินรถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วง
• 10 พฤษภาคม พ.ศ 2559 ทดลองเปิดใช้บริการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วงเสมือนจริง
• 30 มิถุนายน พ.ศ 2559 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานนาม "ฉลองรัชธรรม" อันแปลความหมายได้ว่า "การเฉลิมฉลองพระราชาที่ปกครองโดยธรรม"
• 6 สิงหาคม พ.ศ 2559 กำหนดเปิดให้บริการ รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม ^[20]

ในอดีต โครงการก่อสร้างรถไฟฟ้ามหานคร ส่วนต่อขยายช่วงบางซื่อ-เตาปูนเป็นส่วนหนึ่งของโครงการรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน เช่นเดียวกันกับช่วงเตาปูน-บางใหญ่ แต่ในภายหลังได้มีการปรับปรุงแผนแม่บทฯ ทำให้เส้นทางช่วงเตาปูน-บางใหญ่เป็นส่วนหนึ่งของรถไฟฟ้าสายสีม่วงแทน ขณะที่เส้นทางช่วงบางซื่อ-เตาปูนกลายเป็นส่วนหนึ่งของรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน ส่วนต่อขยายช่วงเตาปูน-ท่าพระ ดังนั้น สถานีบางซื่อในเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินปัจจุบัน ซึ่งเดิมได้เตรียมชานชาลาที่ 2 ไว้สำหรับเดินรถมุ่งหน้าสู่สถานีปลายทางคลองบางไผ่ (บางใหญ่) จึงเปลี่ยนไปเป็นสถานีปลายทางท่าพระแทน ขณะที่การเดินรถไฟฟ้าสายสีม่วงระยะแรกนี้จะดำเนินการจากบางใหญ่มาสิ้นสุดเพียงแค่สถานีเตาปูนเท่านั้น ไม่ได้เข้าไปยังสถานีบางซื่อโดยตรง

แต่ในการก่อสร้างรถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วงที่ดำเนินการอยู่ในขณะนี้ ถือเป็นการก่อสร้างเส้นทางช่วงบางซื่อ-บางใหญ่ เนื่องจากในสัญญาที่ 1 ของการก่อสร้างได้รวมเอาเส้นทางช่วงบางซื่อ-เตาปูน-บางใหญ่ไว้ด้วยกันทั้งหมด เพื่อให้เส้นทางที่สร้างขึ้นใหม่นี้สามารถให้บริการเชื่อมต่อกับการเดินรถในปัจจุบันได้ --ข้อความนี้ไม่ได้ลงชื่อ ซึ่งออกความเห็นโดยผู้ใช้ Mr.BuriramCN (พูดคุย • หน้าที่เขียน) 21:39, 6 กันยายน 2559 (ICT)