ประโยค 1–2
กถา" หนึ่งในหลักสูตรวิชาแปลมคธเป็นไทยในชั้นประโยค 1–2 จัดพิมพ์โดยคณะกรรมการแผนกตำรา มหามกุฏราชวิทยาลัยประโยค 1–2 (ชื่อย่อ ป. 1-2) เป็นระดับชั้นเริ่มต้นของการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทย ที่ภิกษุสามเณรผู้เรียนต้องทำความเข้าใจและศึกษาไวยากรณ์บาลีและฝึกการแปลภาษามคธในระดับให้เข้าใจพอแปลภาษาบาลีเริ่มต้นได้
ในอดีตชั้นเริ่มต้นในการสอบไล่เปรียญนั้นจะเริ่มแต่ชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยคขึ้นไป โดยการสอบไล่ประโยค 1–2 นี้ยังไม่ถือว่าผู้สอบได้เป็นเปรียญ และไม่สามารถเก็บประโยคชั้นที่สอบได้ เอาไว้สอบในปีต่อไปได้ แต่เมื่อเปลี่ยนการสอบไล่บาลีมาเป็นแบบข้อเขียน ก็เริ่มมีการจัดสอบเก็บประโยคนี้ขึ้น เพื่อเป็นการแบ่งเนื้อหาในการเรียนการสอนให้ไม่ยากและหนักเกินไป
ในชั้นนี้ ผู้สอบได้จะยังไม่ได้เข้ารับพระราชทานสมณศักดิ์พัดยศทรงตั้งเป็นเปรียญ แต่ในอดีตนั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยขณะดำรงพระยศเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ทรงเคยรับพระราชภาระอุปถัมภ์ผู้สอบผ่านในชั้นนี้ โดยมีการถวายพัดไตรจีวรให้แก่ผู้สอบได้เป็นกำลังใจ เรียกกันในสมัยนั้นว่า "เปรียญวังหน้า" ซึ่งปัจจุบันไม่มีแล้ว[1]
ปัจจุบันผู้สอบได้ประโยค 1–2 จะได้รับใบ "วุฒิบัตร" รับรองจากสำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง ซึ่งต่างจากผู้สอบได้ในชั้น ป.ธ. 3 ขึ้นไปที่จะได้รับ "ประกาศนียบัตร" เพราะได้รับการตั้งเป็นเปรียญแล้ว
หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมบาลีในชั้นประโยค 1–2
[แก้]ในชั้นนี้ แม่กองบาลีสนามหลวงกำหนดวิชาในการศึกษาไว้ 2 วิชา คือ
วิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]วิชาแปลมคธเป็นไทย คือ วิชาแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทย ในชั้นนี้กำหนดเป็น แปลโดยพยัญชนะและอรรถ โดยให้ฝึกการแปลภาษาบาลีจากหนังสือ ธมฺมปทฏกถา [1]
การศึกษาวิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]ใช้หนังสืออรรถกถาธรรมบท 4 เล่ม[2] คือ
- ธมฺมปทฏฺกถา (ปฐโม ภาโค - ภาคหนึ่ง)
- ธมฺมปทฏฺกถา (ทุติโย ภาโค - ภาคสอง)
- ธมฺมปทฏฺกถา (ตติโย ภาโค - ภาคสาม)
- ธมฺมปทฏฺกถา (จตุตฺโถ ภาโค - ภาคสี่)
การสอบไล่วิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]แบ่งข้อสอบในวิชานี้ออกเป็น 2 ชั้นคือ
- แปลโดยพยัญชนะ
- แปลโดยอรรถะ
การตรวจข้อสอบ กำหนดจากเกณฑ์การทำข้อสอบผิด หากผิดมากกว่า 18 คะแนนขึ้นไป ถือว่าตกในวิชานี้
- ผิดศัพท์ แปลผิดคำศัพท์ ปรับผิด 2 คะแนน
- ผิดสัมพันธ์ ปรับผิด 3 คะแนน
- ผิดประโยค แปลเรียงรูปประโยคผิด ประธานและกรรมไม่สอดคล้องกัน ปรับผิด 6 คะแนน (หากผิด 2 ประโยค ถือว่าตก) [3]
วิชาบาลีไวยากรณ์
[แก้]ใช้หลักสูตรหนังสือบาลีไวยากรณ์ ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส จำนวน 4 เล่ม คือ
นาม - อัพยยศัพท์
- อาขยาต - กิตก์
- สมาส - ตัทธิต
- สมั
าภิธาน - สนธิ
การสอบในวิชานี้จะเน้นการจำเป็นหลัก
กล่าวคือ ผู้เรียนประโยค 1–2 ต้องท่องหนังสือทั้ง 4 เล่มให้ได้จึงสามารถสอบวิชานี้ผ่านได้
หลักเกณฑ์ของผู้มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นประโยค 1–2
[แก้]พระภิกษุสามเณรที่มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นประโยค 1–2 นี้ ต้องสอบไล่ได้นักธรรมชั้นตรีก่อนจึงจะมีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นนี้ได้
ผู้สอบไล่ได้ประโยค 1–2
[แก้]ภิกษุสามเณรผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้จะได้รับวุฒิบัตร รับรองจากแม่กองบาลีสนามหลวง โดยมีการจัดพิธีมอบวุฒิบัตรอย่างสมเกียรติ เพื่อเป็นการถวายกำลังใจ
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 "การศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สมัยปัจจุบัน จากหอมรดกไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-04-15. สืบค้นเมื่อ 2007-05-07.
{{cite web}}: ระบุ|accessdate=และ|access-date=มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ|archivedate=และ|archive-date=มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ|archiveurl=และ|archive-url=มากกว่าหนึ่งรายการ (help) - ↑ หนังสือหมวดเปรียญธรรม ประโยค 1 ถึง 9
- ↑ ตัวอย่างปัญหา-เฉลยบาลีสนามหลวง ประโยค 1–2 - ป.ธ.5 ปี 2550
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรม | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| แผนกธรรม |
|  | |||||
| แผนกบาลี |
| ||||||