Przejdź do zawartości

Karol Kossok

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Kossok
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Karol Albert Jakub Kossok

Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1907
Katowice

Data i miejsce śmierci

11 marca 1946
Radziecka strefa okupacyjna Niemiec

Wzrost

183 cm[1]

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1921–1923 1. FC Katowice
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1923–1928 1. FC Katowice 43 (29[a])
1929–1930 Cracovia 37 (41)
1931 Pogoń Lwów 22 (22)
1933–1937 Cracovia 20 (16)
W sumie: 122 (108)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1928–1932  Polska 5 (3)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1936 Cracovia
1936 Polska (asystent)
1937 Polska (tymczasowo)
1938–1939 Polonia Warszawa
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Karol Albert Jakub Kossok (ur. 28 stycznia 1907 w Katowicach, zm. 11 marca 1946 w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec) – polski piłkarz występujący na pozycji napastnika, reprezentant Polski w latach 1928–1932, trener piłkarski, żołnierz Wehrmachtu w okresie II wojny światowej.

Karierę piłkarską rozpoczynał w 1921 roku w juniorach 1. FC Katowice (wówczas FC Preußen 05 Kattowitz). Po dwóch latach został przeniesiony do zespołu seniorów, w którym występował do 1928 roku. W tym czasie Kossok zdobył z drużyną wicemistrzostwo Polski w sezonie 1927. W 1929 roku został zawodnikiem Cracovii, którą reprezentował przez okres dwóch lat. W sezonie 1930 zdobył z „Pasami” tytuł mistrza Polski, zaś z dwudziestoma czterema bramkami został najlepszym strzelcem zespołu. Miał się wówczas spodziewać ze strony klubu „stosownej gratyfikacji”, jednak oczekiwania zakończyły się fiaskiem i odejściem do Pogoni Lwów. Kossok opuścił drużynę po roku, gdyż żądał wyższego honorarium niż był w stanie zaoferować mu klub. Chciał wrócić do Cracovii, jednak Pogoń nie wyraziła zgody na jego zwolnienie. Wobec braku aprobaty, musiał odbyć roczną karencję obejmującą zakaz gry w meczach o punkty i wrócił do „Pasów” w 1933 roku. W sezonie 1934 święcił drugie w karierze wicemistrzostwo kraju. W 1936 roku objął funkcję grającego trenera. Będąc czynnym zawodnikiem rozpoczął w 1935 roku pracę w Polskim Związku Piłki Nożnej w charakterze trenera objazdowego, którą kontynuował przez dwa lata. W 1937 roku prowadził reprezentację Polski w zastępstwie Józefa Kałuży. W latach 1938–1939 był trenerem Polonii Warszawa.

Kariera piłkarska

[edytuj | edytuj kod]

1. FC Katowice

[edytuj | edytuj kod]

Kossok urodził się 28 stycznia 1907 roku w Katowicach[1]. Treningi w 1. FC Katowice (wówczas FC Preußen 05 Kattowitz) rozpoczął w wieku czternastu lat w zespole juniorów. Po dwóch latach zagrał w drużynie seniorów w kwalifikacyjnym spotkaniu o wejście do klasy A przeciwko Przyjaciołom Sportu i zdobył w nim jedyną bramkę dającą zwycięstwo. Kossok został od tego momentu na stałe włączony do kadry seniorów[2].

W sezonie 1927 1. FC Katowice grało w I lidze. Polską ligę utworzono wówczas na zasadzie „typowania uczestników godnych elitarnych rozgrywek i gotowych ponieść koszta związane z całorocznymi konfrontacjami na terenie kraju”. Kossok zadebiutował w I lidze 3 kwietnia 1927 roku w wygranym 0:7 meczu z Ruchem Chorzów, zaś pierwszego gola strzelił w tymże spotkaniu. Zdobył w tej rywalizacji jeszcze dwie bramki, dzięki czemu skompletował hat tricka[3]. Inne źródła podają informację, jakoby Kossok strzelił w tym meczu cztery bramki, przez co miał być pierwszym piłkarzem w historii I ligi z tą ilością trafień w jednym spotkaniu[4][5]. 1. FC Katowice zakończyło debiutanckie rozgrywki ligowe z tytułem wicemistrza Polski[6]. Kossok wystąpił w siedemnastu meczach i był autorem trzynastu trafień, dzięki czemu był trzecim najlepszym strzelcem zespołu[1][3][b].

W lutym 1928 roku Kossok strzelił pięć bramek w wygranym 9:3 meczu towarzyskim z Naprzodem Lipiny[7]. W sierpniu zastąpił w 65. minucie Emila Görlitza na pozycji bramkarza w ligowej rywalizacji z Czarnymi Lwów[8]. W listopadzie został zawieszony przez klub na spotkanie przeciwko Pogoni Lwów (1:0, 4 listopada 1928)[9]. W sezonie 1928 1. FC Katowice zajęło na zakończenie rozgrywek piąte miejsce w tabeli ligowej[10]. Kossok zagrał w dwudziestu sześciu meczach i strzelił szesnaście bramek, dzięki czemu był najlepszym strzelcem zespołu[1][8][11][c]. Po zakończeniu sezonu przeszedł do Cracovii[1]. Zdaniem Jerzego Herischa, Kossok odszedł z 1. FC Katowice, ponieważ chciał być kimś w polskim futbolu, a tego gra w „niemieckim” klubie nie gwarantowała[12].

Cracovia

[edytuj | edytuj kod]
Kossok w barwach Cracovii

Kossok trafił do Cracovii w sezonie 1929. Powodem, dla którego zmienił przynależność klubową miała być „możliwość współgrania z dwójką słynnych techników Kałużą i Sperlingiem”, dzięki czemu mógł osiągnąć „maksimum zadowolenia sportowego”. Swój wybór argumentował również realizacją pragnienia ojca, który chciał, aby synowie grali w barwach polskich drużyn[2]. Ponadto otrzymał dobrze płatną pracę w dyrekcji krakowskiej kolei, jednak musiał stanąć przed komisją, której miał udowodnić fakt, że poprzez przyjęcie pracy na stanowisku urzędnika kolejowego sprzeniewierza się zasadom amatorstwa[13]. Kossok zadebiutował oficjalnie w „Pasach” 19 maja 1929 roku w wygranym 5:0 meczu szóstej kolejki ligowej przeciwko Warcie Poznań. Pierwszą bramkę dla Cracovii zdobył w tymże spotkaniu. W czerwcu doznał kontuzji uda w konfrontacji z Wisłą Kraków (3:1, 9 czerwca 1929), przez co nie zagrał w trzech kolejkach ligowych[14]. W listopadzie był autorem hat tricka w wygranym pojedynku z Czarnymi Lwów (8:0, 1 listopada 1929)[15]. Cracovia zajęła na zakończenie rozgrywek szóste miejsce w tabeli ligowej[15]. Kossok zagrał w piętnastu spotkaniach i strzelił siedemnaście bramek, dzięki czemu był najlepszym strzelcem w drużynie[1][16]. W grudniu zdobył trzy gole w wygranym meczu towarzyskim z Legią Kraków (9:2, 15 grudnia 1929)[17].

W sezonie 1930 Kossok przejął funkcję kapitana drużyny po Józefie Kubińskim[18][19]. W marcu 1930 roku strzelił trzy bramki w towarzyskim spotkaniu z Bielitz-Bialaer Sport Verein Bielsko (6:0, 16 marca 1930)[20]. W kwietniu trzykrotnie pokonał Hermana Kremera w ligowym meczu rozegranym przeciwko Ruchowi Chorzów (3:0, 6 kwietnia 1930). W maju strzelił bramkę bezpośrednio z rzutu rożnego w konfrontacji z Pogonią Lwów (0:2, 25 maja 1930)[21]. W sierpniu zdobył hat tricka w meczu z ŁTSG–em Łódź (0:5, 3 sierpnia 1930) i Warszawianką (3:0, 17 sierpnia 1930), natomiast w sparingu z Giewontem Zakopane był autorem jedenastu trafień (0:21, 9 sierpnia 1930)[21][22]. W listopadzie strzelił dwie bramki w spotkaniu z Czarnymi Lwów (2:1, 23 listopada 1930), dzięki którym Cracovia wygrała pojedynek i na kolejkę przed zakończeniem sezonu 1930 została mistrzem Polski[21][13]. Kossok wystąpił we wszystkich dwudziestu dwóch meczach ligowych w pełnym wymiarze czasowym i zdobył dwadzieścia cztery bramki[1]. Był tym samym najlepszym strzelcem zespołu oraz rozgrywek ligowych[16][23][24]. Po udanym sezonie miał spodziewać się ze strony klubu „stosownej gratyfikacji”, jednak oczekiwania zakończyły się fiaskiem i odejściem z klubu[25].

Pogoń Lwów

[edytuj | edytuj kod]

Kossok trafił do Pogoni Lwów w sezonie 1931, której podobno sam miał zaoferować swoje usługi[26][13]. W marcu Pogoń zwyciężyła 9:1 z Ukrainą Lwów i 7:0 Drugim Sokół w przedsezonowych meczach towarzyskich, w których Kossok zdobył po cztery gole[27][28]. W barwach nowego zespołu zadebiutował oficjalnie 19 kwietnia 1931 roku w wygranym 5:1 meczu ligowym przeciwko Warszawiance, zaś pierwszą bramkę strzelił w tymże spotkaniu. We wrześniu był autorem trafienia w konfrontacji z Czarnymi Lwów (1:1, 6 września 1931) i zapoczątkował w ten sposób serię ośmiu kolejnych meczów ligowych ze strzelonym golem. W wygranym pojedynku Warszawianką zdobył w pierwszej połowie hat tricka (1:3, 19 września 1931)[29]. Wyczyn ten powtórzył w październiku podczas wygranego 5:1 sparingu z Hasmoneą Lwów[30]. Pogoń zakończyła rozgrywki ligowe na czwartym miejscu w tabeli[29]. Kossok zagrał we wszystkich dwudziestu dwóch meczach i strzelił tyle samo bramek, dzięki czemu był najlepszym strzelcem zespołu[1]. W klasyfikacji na najlepszego strzelca ligi zajął drugie miejsce[31]. Z drużyny odszedł po sezonie, ponieważ żądał wyższego honorarium niż był w stanie zaoferować mu klub[26]. Kossok chciał wrócić do Cracovii, jednak Pogoń nie zgodziła się na jego zwolnienie[32]. Zgodnie z ówczesnymi przepisami, wobec braku aprobaty, musiał odbyć roczną karencję obejmującą zakaz gry w meczach o punkty[25].

Powrót do Cracovii

[edytuj | edytuj kod]

Kossok trafił ponownie do Cracovii po rocznej karencji[23]. Pierwszy oficjalny mecz po powrocie zagrał 2 kwietnia 1933 roku przeciwko Podgórzu Kraków, który został wygrany przez „Pasy” 3:0, zaś Kossok był w nim autorem jednej z bramek[33]. W maju podczas spotkania ligowego z Wartą Poznań (4:1, 14 maja 1933) doznał po faulu Konrada Ofierzyńskiego wysięku w stawie kolanowym[34][35]. W wyniku odniesionej kontuzji Kossok nie wybiegł na boisko do końca rozgrywek ligowych[33]. Zagrał w trzech meczach i zdobył jedną bramkę, zaś Cracovia zakończyła sezon 1933 na czwartym miejscu w tabeli[1][33].

W marcu 1934 roku Kossok strzelił trzy bramki w meczu towarzyskim z Pogonią Katowice (3:1, 11 marca 1934)[36]. Na przełomie kwietnia i maja wystąpił w trzech kolejkach ligowych, po czym doświadczył trzymiesięcznej przerwy w rozgrywkach[37]. Poprzez odnawiający się uraz z ubiegłego sezonu, Kossok został w czerwcu trenerem krakowskiego i kieleckiego okręgu piłkarskiego. Wbrew doniesieniom prasowym nie zakończył kariery piłkarskiej, gdyż w wyniku porozumienia z Polskim Związkiem Piłki Nożnej otrzymał zapewnienie, że w każdej chwili może wrócić na boisko jako czynny zawodnik[38][39]. W sierpniu wystąpił po odbytej przerwie w ligowym spotkaniu z Podgórzem Kraków (3:1, 2 sierpnia 1934)[40]. We wrześniu prowadził treningi piłkarskie klubów w Częstochowie, zaś w październiku przystąpił do pracy w Zagłębiu Dąbrowskim[41][42]. W listopadzie strzelił cztery gole i nie wykorzystał rzutu karnego w konfrontacji z Polonią Warszawa (5:0, 18 listopada 1934)[43]. W sezonie 1934 Cracovia zdobyła wicemistrzostwo Polski[44]. Kossok zagrał w sześciu spotkaniach ligowych i strzelił pięć bramek, dzięki czemu był trzecim najlepszym strzelcem drużyny[1][16].

W listopadzie 1935 roku Kossok został zdyskwalifikowany na dwa tygodnie przez wydział gier i dyscypliny Polskiego Związku Piłki Nożnej za brutalną grę w czasie spotkania z Wartą Poznań (3:1, 10 listopada 1935)[45]. Zagrał jednak w ostatniej kolejce ligowej, w której „Pasy” podejmowały Ruch Chorzów (1:1, 17 listopada 1935)[46]. Zwycięstwo w tym spotkaniu dałoby Cracovii utrzymanie w lidze, jednak remis dał jej dziesiąte miejsce w tabeli i oznaczał spadek do A klasy[47]. Kossok wystąpił w sześciu meczach i strzelił dwie bramki[1].

W 1936 roku Kossok objął funkcję grającego trenera[47]. Rozgrywki A klasy toczyły się w sezonie 1935/1936 systemem jesień–wiosna, przeciwnie aniżeli rozgrywki I ligi. Cracovia dołączyła do rozgrywek w połowie sezonu w miejsce usuniętej automatycznie drużyny rezerw, która zdobyła wówczas dziewięć punktów[48]. W czerwcu Kossok strzelił cztery gole w meczu z Wawelem Kraków (8:0, 21 czerwca 1936)[49]. „Pasy” zostały mistrzem rundy wiosennej i zakwalifikowały się do rundy finałowej, której wskutek wątpliwości regulaminowych nie rozegrano. Cracovia otrzymała wtenczas prawo do gry w barażach poprzez decyzję Polskiego Związku Piłki Nożnej, który uznał zespół mistrzem okręgu krakowskiego na podstawie wyników sportowych[48]. Kossok zagrał w pięciu meczach A klasy i zdobył w nich osiem bramek[49][50][51][52][53]. W eliminacjach o prawo do gry w barażach Cracovia zajęła pierwsze miejsce w grupie. W sierpniu Kossok strzelił hat tricka w spotkaniu z RKS–em Hajduki (13:0, 9 sierpnia 1936). W eliminacjach wystąpił w czterech meczach i był autorem sześciu bramek. „Pasy” wróciły do I ligi po wygraniu w kolejnej fazie baraży grupy finałowej, zaś Kossok wystąpił w jednym pojedynku[54]. W sezonie 1937 Kossok znajdował się w kadrze Cracovii jednak nie zagrał w żadnym spotkaniu[1]

Kariera reprezentacyjna

[edytuj | edytuj kod]
Kossok w stroju reprezentacji Polski

Reprezentacja Polski

[edytuj | edytuj kod]

Kossok był reprezentantem Polski w latach 1928–1932. Wystąpił w tym czasie w pięciu meczach i zdobył trzy bramki[55]. Zadebiutował 1 lipca 1928 roku w kadrze prowadzonej przez selekcjonera Tadeusza Kuchara w wygranym 2:1 spotkaniu towarzyskim przeciwko Szwecji[56], zaś pierwszą bramkę zdobył 5 lipca 1931 roku w zwycięskim 0:6 meczu z Łotwą[57]. Karierę reprezentacyjną zakończył po wygranym pojedynku z Łotwą (2:1, 2 października 1932), w którym na początku drugiej połowy strzelił gola dla reprezentacji Polski[58].

Kariera trenerska

[edytuj | edytuj kod]

Cracovia

[edytuj | edytuj kod]

W sezonie 1936 Kossok został grającym trenerem w Cracovii, która w poprzednich rozgrywkach spadła pod wodzą Aloisa Pulpittela do A klasy[15]. Kossok zadebiutował na ławce trenerskiej „Pasów” 29 marca 1936 roku w wygranym 4:0 spotkaniu z Fablokiem Chrzanów[50]. Cracovia zakończyła rozgrywki okręgu krakowskiego na pierwszym miejscu z dorobkiem dwudziestu siedmiu punktów (trzynaście zwycięstw, jeden remis; stosunek bramek 56:10). Wskutek decyzji Polskiego Związku Piłki Nożnej „Pasy” awansowały do eliminacji o prawo do gry w barażach na podstawie wyników sportowych[48]. W grupie eliminacyjnej drużyna Kossoka zajęła pierwsze miejsce z dorobkiem jedenastu punktów (pięć zwycięstw, jeden remis; stosunek bramek 36:1), wyprzedzając Pogoń Stryj, RKS Hajduki i Polonię Przemyśl. Cracovia awansowała do I ligi po wygraniu baraży w grupie finałowej. Z dorobkiem dziesięciu punktów (cztery zwycięstwa, dwa remisy; stosunek bramek: 15:4) wyprzedziła w tabeli AKS Chorzów, Śmigły Wilno i Brygadę Częstochowa[54]. Po zakończeniu sezonu drużynę przejął Franciszek Zastawniak[59].

Reprezentacja Polski

[edytuj | edytuj kod]

W połowie 1935 roku Kossok rozpoczął pracę dla Polskiego Związku Piłki Nożnej w charakterze trenera objazdowego[60]. W 1936 roku współpracował z selekcjonerem Józefem Kałużą podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich w Berlinie[1], zaś 10 października 1937 roku prowadził reprezentację w jego zastępstwie w wygranym 2:1 spotkaniu z reprezentacją Łotwy, które rozegrano w Katowicach[d][61]. Pracę w Polskim Związku Piłki Nożnej kontynuował do końca 1937 roku[60].

Kossok (z prawej) jako trener Polonii Warszawa

Polonia Warszawa

[edytuj | edytuj kod]

Kossok został trenerem Polonii Warszawa w sezonie 1938. Zmienił na tym stanowisku Jerzego Bułanowa, który wywalczył w poprzednim sezonie z „Czarnymi Koszulami” awans do I ligi[62]. Kossok zadebiutował na ławce trenerskiej Polonii 10 kwietnia 1938 roku w przegranym 7:1 spotkaniu z Wartą Poznań. Zespół zajął pod wodzą nowego trenera czwarte miejsce w tabeli na zakończenie rozgrywek ligowych[63]. Lokalna prasa pisała wtenczas o Kossoku, że dokonuje gigantycznej pracy, przekształcając ospałą drużynę w armię bojowników. (...) Wie co robić i dobrze porusza się w każdym miejscu, na murawie i w gabinetach[64].

W sezonie 1939 rozgrywki ligowe nie zostały dokończone z powodu wybuchu II wojny światowej[65]. Kossok prowadził Polonię w dwunastu kolejkach ligowych. W momencie przerwania rozgrywek drużyna zajmowała siódme miejsce w tabeli[66].

Statystyki

[edytuj | edytuj kod]

Klubowe (1927–1937)

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Klub Liga Liga krajowa[1] Baraże Łącznie
Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki
1927 1. FC Katowice I Liga 17 13 17 13
1928 26 16 26 16
1929 Cracovia 15 17 15 17
1930 22 24 22 24
1931 Pogoń Lwów 22 22 22 22
1932 niestowarzyszony
1933 Cracovia I Liga 3 1 3 1
1934 6 5 6 5
1935 6 2 6 2
1936 A klasa 5[49][50][51][52][53] 8[49][50][52][53] 5[54] 6[54] 10 14
1937 I liga
Podsumowanie
Razem 1. FC Katowice 43 29 43 29
Cracovia 57 57 5 6 62 63
Pogoń Lwów 22 22 22 22
Razem w karierze 122 108 5 6 127 114

Reprezentacja Polski

[edytuj | edytuj kod]
Reprezentacja Rok Mecze Bramki
Polska 1928 1 0
1929 0 0
1930 0 0
1931 3 2
1932 1 1
Ogólnie 5 3

Trenerskie

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Zespół Liga
Mecze Wygrane Remisy Przegrane % wygranych
1936[54] Cracovia A klasa 14 13 1 0 92.9
baraże 12 9 3 0 75
1937[61] Polska tow. 1 1 0 0 100
1938[1] Polonia Warszawa I Liga 19 9 1 9 47.4
1939[1] 12 5 2 5 41.7
Podsumowanie
Razem
Cracovia 26 22 4 0 84.6
Polska 1 1 0 0 100
Polonia Warszawa 31 14 3 14 45.2
Razem w karierze 58 37 7 14 63.8

Sukcesy

[edytuj | edytuj kod]

1. FC Katowice

[edytuj | edytuj kod]
  • Wicemistrzostwo Polski w sezonie 1927[1]

Cracovia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mistrzostwo Polski w sezonie 1930[71]
  • Wicemistrzostwo Polski w sezonie 1934[44]

Indywidualne

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na duży wzrost i masę ciała Kossok nosił boiskowy pseudonim „Śląski Olbrzym”. Eksperci i dziennikarze piłkarscy posługiwali się jego nazwiskiem w formie „Kozok”[74]. Był młodszym bratem Romana (1902–1929), który zmarł na skutek postrzelenia w brzuch[75]. Kossok był właścicielem restauracji na Muchowcu[12]. W czasie II wojny światowej przyjął obywatelstwo niemieckie[76]. Był żołnierzem Wehrmachtu w okresie II wojny światowej[77]. Zmarł 11 marca 1946 roku w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec[1]. Inne źródła podają, jakoby miał umrzeć w 1945 roku w obozie jenieckim[76].

  1. Statystyki nie obejmują sezonów 1924–1926
  2. Według Miatkowskiego i Owsińskiego, Kossok miał w sezonie 1927 zagrać czternaście spotkań i zdobyć dziesięć goli[4].
  3. Według Miatkowskiego i Owsińskiego, Kossok miał w sezonie 1928 zagrać dwadzieścia pięć spotkań i zdobyć siedemnaście goli[11].
  4. Kałuża prowadził tego samego dnia reprezentację w meczu z Jugosławią w Warszawie[61].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Gowarzewski (1918-1939) 2017 ↓, s. 95.
  2. a b Rozmowa z królem strzelców ligowych. Co mówi Karol Kossok o swei karierze piłkarskiej. „Przegląd Sportowy”. Nr 96, s. 4, 29 listopada 1929. 
  3. a b Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 78–79.
  4. a b Miatkowski, Owsiński 2017 ↓, s. 243.
  5. Miatkowski, Owsiński 2017 ↓, s. 46.
  6. Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 75.
  7. 1FC. Katowice–Naprzód Lipiny 9:3 (6:1). „Gazeta Robotnicza”. Nr 42, s. 2, 21 lutego 1928. 
  8. a b Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 110–111.
  9. 1FC. Katowice – Pogoń Lwów 1:0 (0:0). „Gazeta Robotnicza”. Nr 307, 5 listopada 1928. 
  10. Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 106.
  11. a b Miatkowski, Owsiński 2018 ↓, s. 376.
  12. a b Czado, Waloszek, Łastowiecki 2006 ↓, s. 13.
  13. a b c Bajak 2019 ↓, s. 29.
  14. Echa meczu Cracovia – Wisła. „Robotnik: centralny organ P.P.S.”. Nr 174, s. 6, 21 czerwca 1929. 
  15. a b c Gowarzewski 2006 ↓, s. 28–29.
  16. a b c Gowarzewski 2006 ↓, s. 175.
  17. Cracovia bije Legję 9:2. „Robotnik: centralny organ P.P.S.”. Nr 367, s. 3, 16 grudnia 1929. 
  18. Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 167.
  19. Gowarzewski 2006 ↓, s. 49.
  20. Kraków i Katowice: ożywiony ruch na boiskach. „Przegląd Sportowy”. Nr 23, s. 2, 19 marca 1930. 
  21. a b c Gowarzewski 2006 ↓, s. 30–31.
  22. Ostatnie wyniki. „Przegląd Sportowy”. Nr 65, s. 2, 13 sierpnia 1930. 
  23. a b c Bajak 2019 ↓, s. 31.
  24. a b Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 165.
  25. a b Gowarzewski 2006 ↓, s. 29.
  26. a b Gowarzewski 1997 ↓, s. 41.
  27. Rozgrywki we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 68, s. 6, 24 marca 1931. 
  28. Wiadomości sportowe. „Gazeta Lwowska”. Nr 74, s. 6, 31 marca 1931. 
  29. a b Gowarzewski 1997 ↓, s. 40–41.
  30. Wiadomości sportowe. „Gazeta Lwowska”. Nr 248, s. 8, 27 października 1931. 
  31. Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 192.
  32. Bajak 2019 ↓, s. 30.
  33. a b c Gowarzewski 2006 ↓, s. 36–37.
  34. Cracovia bije Wartę 4:1 (2:0). „Gazeta Lwowska”. Nr 133, s. 3, 16 maja 1933. 
  35. Wiadomości sportowe: piłka nożna. „Robotnik: centralny organ P.P.S.”. Nr 168, s. 6, 18 maja 1933. 
  36. Piłkarze trenują. „Kurjer Powszechy”. Nr 70, s. 4, 13 marca 1934. 
  37. Gowarzewski 2006 ↓, s. 38–39.
  38. Sport w Małopolsce: nowy trener. „Siedem Groszy”. Nr 169, s. 7, 23 czerwca 1934. 
  39. Kossok trenerem piłkarzy krakowskich. „Nowy Dziennik”. Nr 158, s. 10, 9 czerwca 1934. 
  40. Sport w Małopolsce. „Siedem Groszy”. Nr 210, s. 7, 2 sierpnia 1934. 
  41. Przyjazd p. Kossoka. „Słowo Częstochowskie”. Nr 201, s. 4, 5 września 1934. 
  42. Trener P.Z.P.N, przystępuje do pracy w Zagłębiu. „Expres Zagłębia: jedyny organ demokratyczny niezależny woj. kieleckiego”. Nr 275, s. 8, 7 października 1934. 
  43. Cracovia – Polonia 5:0. „Przegląd Sportowy”. Nr 93, s. 3, 21 listopada 1934. 
  44. a b Gowarzewski 2006 ↓, s. 39.
  45. Kary na graczy Cracovii. „Siedem Groszy”. Nr 316, s. 10, 17 listopada 1935. 
  46. Gowarzewski 2006 ↓, s. 40–41.
  47. a b Gowarzewski 2006 ↓, s. 44.
  48. a b c Władysław Zasadni, Jak "Cracovia" została mistrzem Okręgu Krakowskiego, Władysław Zasadni (red.), „Klub Sportowy "Cracovia" - miesięczny biuletyn sportowy” (1), Kraków, s. 4 [dostęp 1936-09-15] (pol.).
  49. a b c d Mistrzostwa kl. A Okręgu Krakowskiego: Cracovia – Wawel 8:0. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 173, s. 12, 23 czerwca 1936. 
  50. a b c d Cracovia – Fablok 4:0 (3:0). „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 91, s. 12, 31 marca 1936. 
  51. a b Cracovia trafi punkty w kl. A. Makkabi pokazuje lwi pazur. „Przegląd Sportowy”. Nr 32, s. 4, 14 kwietnia 1936. 
  52. a b c Na froncie mistrzostw okręowych. „Przegląd Sportowy”. Nr 34, s. 2, 20 kwietnia 1936. 
  53. a b c Derby ekstraklasowców. „Przegląd Sportowy”. Nr 45, s. 2, 8 czerwca 1936. 
  54. a b c d e Gowarzewski 2006 ↓, s. 42–43.
  55. Gowarzewski 1991 ↓, s. 168.
  56. Gowarzewski 1991 ↓, s. 71.
  57. Gowarzewski 1991 ↓, s. 84.
  58. Gowarzewski 1991 ↓, s. 96.
  59. Gowarzewski 2006 ↓, s. 47.
  60. a b Gowarzewski 1991 ↓, s. 140.
  61. a b c Gowarzewski 1991 ↓, s. 178.
  62. Gowarzewski 2003 ↓, s. 37.
  63. Gowarzewski 2003 ↓, s. 39–40.
  64. Gowarzewski 2003 ↓, s. 40.
  65. Gowarzewski 2003 ↓, s. 43.
  66. Gowarzewski 2003 ↓, s. 40–41.
  67. Gowarzewski 1991 ↓.
  68. Historia polskiej piłki nożnej: Karol Kossok - profil Reprezentanta Polski. [dostęp 209-12-22]. (pol.).
  69. a b Gowarzewski 1991 ↓, s. 77.
  70. a b Gowarzewski 1991 ↓, s. 79.
  71. Gowarzewski 2006 ↓, s. 31.
  72. Gowarzewski (1918-1939) II 2017 ↓, s. 191.
  73. Hałys 1986 ↓, s. 978.
  74. Czado, Waloszek, Łastowiecki 2006 ↓, s. 12.
  75. Gowarzewski (1918-1939) 2017 ↓, s. 94.
  76. a b Bajak 2019 ↓, s. 33.
  77. PZPN: 80 lat od wybuchu II wojny światowej. Przelana krew reprezentantów Polski. [dostęp 2019-09-01]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Józef Hałys: Polska piłka nożna. Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, 1986. ISBN 83-03-00804-8.
  • Andrzej Gowarzewski: Biało-czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski (1). GiA Katowice, 1991. ISBN 83-905424-1-2.
  • Andrzej Gowarzewski: Lwów i Wilno w ekstraklasie: dzieje polskiego futbolu kresowego. GiA Katowice, 1997. ISBN 83-900227-1-5.
  • Andrzej Gowarzewski: Polonia, Warszawianka, Gwardia: prawdziwa historia trzech klubów. GiA Katowice, 2003. ISBN 83-88232-06-1.
  • Andrzej Gowarzewski: Cracovia. 100 lat prawdziwej historii. GiA Katowice, 2006. ISBN 83-88232-19-3.
  • Paweł Czado, Joachim Waloszek, Witold Łastowiecki: Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, 2006. ISBN 978-83-60470-27-5.
  • Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii. GiA Katowice, 2017. ISBN 978-83-88232-61-9.
  • Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Mecze – Kluby – Sezony (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii. GiA Katowice, 2017. ISBN 978-83-88232-62-6.
  • Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsiański: 1927. Ten pierwszy sezon ligowy. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2017. ISBN 978-83-7986-152-1.
  • Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsiański: 1928. Wisła po raz drugi. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2018. ISBN 978-83-7986-184-2.
  • Wojciech Bajak: Galeria legend Ekstraklasy. Novae Res, 2019. ISBN 978-83-8147-216-6.