Մառի Պեյլերյան

Մառի Պեյլերյան; արմտ. հայ.՝ Մառի Պեյլերեան
Ծնվել է	մարտի 31, 1877
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	1915
Մահվան վայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն
Կրթություն	Էսայան վարժարան
Մասնագիտություն	խմբագիր, ուսուցչուհի, հասարակական գործիչ և ֆեմինիստ
Աշխատավայր	Արտեմիս, Կեդրոնական վարժարան, Էսայան վարժարան և Հնչակ
Զբաղեցրած պաշտոններ	գլխավոր խմբագիր
Կուսակցություն	Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցություն

Մառի Պեյլերյան (մարտի 31, 1877(1877-03-31)^[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - 1915^[2], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն^[1]^[3]), հայ խմբագիր, մանկավարժ և հասարակական գործիչ։

Կենսագրություն

Մառի Պեյլերյանը ծնվել է 1877 թվականին, Պոլսում։ Կրթվել, և ապա դասավանդել է Կոստանդնուպոլսի Եսայան վարժարանում։ Ուսանողական տարիներից, որպես սկսնակ գրող, աշխատել է «Արևելք» թերթում^[4]։ Ներգրավված է եղել Հնչակյան կուսակցության հայ ազատագրական շարժման մեջ։ Եղել է Կոստանդնուպոլսի 1895 թվականի սեպտեմբերի 18-ի «Բաբը Ալիի» խաղաղ ցույցի կազմակերպիչներից, որի պատճառով հետապնդվել է և անցել ընդհատակ։ 1896 թվականին, ձերբ��կալությունից խուսափելով, ապաստանել է Եգիպտոսում։

Պաշտոնավարելով Ալեքսանդրիայի հայկական վարժարանում՝ 1902-1903 թվականներին հիմնել ու խմբագրել է «Արտեմիս» ընտանեկան, գրական հանդեսը։ Պարբերականի հրապարակումից առաջ Պեյլերյանի ամուսինը՝ Ավո Նակաշյանը^[4], Խրիմյան Հայրիկի աջակցությունը ստանալու նպատակով այցելել է Էջմիածին և ստացել նրա լիակատար աջակցությունը, ով է համաձայնել է նաև օգնել Պեյլերյանին իր նոր նախագծի հարցում^[4]։

1908 թվականին Օսմանյան սահմանադրության վերահաստատումից հետո, Պեյլերյանը վերադարձել է Թուրքիա, դասավանդել Իզմիրի Կեդրոնական, ապա Եվդոկիայի հայկական վարժարաններում։ Աշխատել է նաև «Դէպի վեր» խորագրով իր ստեղծագործությունների հավաքածուի վրա^[4]։ Զոհվել է Մեծ եղեռնի ժամանակ։

Մառի Պեյլերյանի հրապարակախոսական, մանկավարժական երկերում, գրական ստեղծագործություններում արծածված են հայրենիքի ազատության, հայ կնոջ իրավահավասարության, մտավոր և ֆիզիկական դաստիարակության հարցեր։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 AV Production (հայ.) — 2010.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Հայկական հարց (հայ.) / Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1996. — էջ 79.
↑ «Մառի Պեյլերյանի կենսագրությունը zarkfoundation.com կայքում».
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Հայ ֆեմինիստ գրողները։ Թարգմանիչ՝ Դիանա Նիկոլյան, խմբագիր՝ Մարիամ Անտիկյան

Արտաքին հղումներ

Beyond Motherhood: Armenian Feminist Writers

Աղբյուրներ

Martyrs on Bloody Path, by Dr Yeghia Jerejian, Beirut, 1989, p. 79-80 (անգլ.)
Victoria Rowe, A History of Armenian Women's Writing, 1880-1922, Cambridge Scholars Press: London, 2004, pp. 131–168.
Khudaverdyan, Konstantin, ed. (1996). "Armenian Question". Armenian Concise Encyclopedia. Yerevan. p. 80.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մառի Պեյլերյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[_b91fc20d0ca3f483-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 AV Production (հայ.) — 2010.

[_5895f78bc9ec9dbd-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Հայկական հարց (հայ.) / Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1996. — էջ 79.

[3] «Մառի Պեյլերյանի կենսագրությունը zarkfoundation.com կայքում».

[։Ա-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Հայ ֆեմինիստ գրողները։ Թարգմանիչ՝ Դիանա Նիկոլյան, խմբագիր՝ Մարիամ Անտիկյան

[1]