Եվգենի Սանդով

Եվգենի Սանդով
անգլ.՝ Eugen Sandow
Եվգենի Սանդով; անգլ.՝ Eugen Sandow
Անձնական տվյալներ
Սեռ	արական
Ծննդյան ամսաթիվ	ապրիլի 2, 1867; Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն, Հյուսիսգերմանական միություն
Մահվան ամսաթիվ	հոկտեմբերի 14, 1925 (58 տարեկան); Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտական կարիերա

Եվգենի Սանդով (անգլ.՝ Eugen Sandow, հայտնի է նաև որպես Յուջին Սենդոու; իսկական անուն՝ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Մյուլեր (գերմ.՝ Friedrich Wilhelm Müller); ապրիլի 2, 1867(1867-04-02)^[1]^[2], Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն, Հյուսիսգերմանական միություն - հոկտեմբերի 14, 1925(1925-10-14)^[1]^[2], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), 19-րդ դարի աթլետ։ Համարվում է բոդիբիլդինգի հիմնադիրներից մեկը։

Վաղ տարիներ

Ծնվել է 1867 թվականի ապրիլի 2-ին պրուսական Քյոնիգսբերգում (Կալինիգրադ)։ Հայրը գերմանացի է եղել, մայրը՝ ռուս։ Նրանք զբաղվել են մրգերի և բանջարեղենների վաճառքով^[3]։ Մյուլերի կյանքի մասին շատ քիչ բան է հայնտի։ Ուսանողական տարիներին հետաքրքրվել է անատոմիայով և Ֆիզիկական կուլտուրայով։ Հետո դարձել է կրկեսի մարտիկ^[4]։

Ճանապարհ դեպի փառք

Ավելի ուշ դարձել է կրկեսի աթլետ և իր համար նոր անուն ընտրել՝ դառնալով Եվգենի Սանդով (անգլերեն տարբերակը՝ Յուջին Սենդոու)։ Սանդովը եղել է նրա մոր աղջկական ազգանունը։ Ուժային հնարքներ և իր մկանների գեղեցկությունը ցուցադրելուց բացի զբաղվել է ըմբշամարտով։ Որոշ ժամանակ անց ձեռք է բերել անպարտելիի տիտղոս։

Հետաքրքրությունը ըմբշամարտի հանդեպ կորցնելուց հետո թողել է այն։ Սկսել է կենտրանանալ ուժային ելույթների և ֆիզիկական վարժությունների համակարգի պրոպագանդայի վրա։

Կարիերան Ամերիկայում

Եվրոպական երկրներում հաջող ելույթներ անցկացնելուց հետո մեկնել է Ամերիկա։ Այնտեղ նրան համարում էին «աշխարհի ուժեղագույն մարդկանցից մեկը»^[5]։

Եվգենի Սանդովը 1894 թվականին

Սանդովը բիզնեսմենի ուշագրավ տաղանդ է ցուցաբերել։ Նա գովազդել է ուժերի զարգացման իր մեթոդիկան, դրա համար անհրաժեշտ սպորտային սարքավորումները, առողջ ապրելակերպը և կանոնավոր սնունդը։ Նրա շնորհիվ շատացել էր մարզաքարերի, մարզագնդերի, ծանրաձողերի և բոդիբիլդինգի մասին պատմող գրքերի վաճառքը։

Վերադարձ Անգլիա

1897 վերադարձել է Անգլիա, որտեղ շարունակել է ելույթները և իր տեխնիկաների մեթոդիկայի պրոպագանդան։ Նա ստեղծել է ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտներ, մարզասրահներ և մարզադահլիճներ։ 1901 թվականին թագավորական ընտանիքի աջակցությամբ Անգլիայում կայացել է մարզական գեղեցկության առաջին մրցույթը, որին մասնակցել է նաև Սանդովը^[5]։ Այդ ժամանակ նա արդեն ավարտել էր մարտիկի իր կարիերան և զբաղվում էր իր տեխնիկայի պրոպագանդայով և ուժային համարների ցուցադրումներով։

1902 թվականին Նյու Յորքում կայացած ծանրամարտի առաջնությունում պատրվել է 18-ամյա Կատյա Բրումբախին, ով կարողացել էր գլխավերևում պահել 300 ֆունտ (136 կգ), իսկ Սանդովը այն բարձրացրել է մինչև կրծքավանդակը։ Դրանից հետ Կատյան սկսել է կրկեսում հանդես գալ Սանդվինա մականունով։

1911 թվականին Գեորգ V թագավորը Եվգենի Սանդովին տվել է ֆիզիկական զարգացման պրոֆեսորի կոչում^[5]։

Անձնական կյանք

Ամուսնացել է Բլանշ Բրուքսի հետ(անգլ.՝ Blanche Brooks): Նրանց հարաբերությունները աստիճանաբար վատացել են։ Այս ամուսնությունից Եվգենին ունեցել է երկու դուստր^[6]^[7]^[8]:

Մահ

Եվգենի Սանդովը մահացել է 1925 թվականի հոկտեմբերի 14-ին ներուղեղային արյունազեղումից։ Շատերի կարծիքով դա եղել է այն պատճառով, որ նա մի ձեռքով իր մեքենան հանել է խրամառվից^[5]։ Սանդովը թաղվել է Լոնդոնի Putney Vale Cemetery գերեզմանատանը։ Կինը նրան թաղել է աննկատելի գերեզմանում՝ առանց գերեզմանաքարի^[8]։

Ճանաչում

Սանդովը շատ երկրպագուներ է ունեցել Ռուսաստանում։ Այստեղ նրա գրքերը և հոդվածները տպագրվել են մեծ խմբաքանակներով։ Նրա մեթոդիկան օգտագործվել է Սանկտ Պետերբուգի աթլետիկայի միությունում։ Նրանք պատրաստել են Իվան Պոդուբնիի նման մարտիկներ^[5]։ Առնոլդ Շվարցենեգերը Սանդովին համարել է իր կուռքը^[9]։

Հետաքրքիր փաստեր

Եվգենին արտասովոր ուժ է ունեցել և փայլել է իր հնարքներով^[4]։

Չորս րոպեի ընթացքում կատարել է 200 հրում վարժություն։
Ձգված ձեռքերով մի քանի վայրկյան կարողացել է պահել 27-ական կիլոգրամ մարզաքարեր։
Ոտքի կրունկները մի աթոռին, իսկ գլուխը՝ մյուսին, կարողացել է երկու մարդ պահել կրծքի վրա, միաժամանակ ձեռքերին ունենալով 22 կգ մարզաքարեր։
Իր կրծքավանդակի վրա տեղադրված հատուկ համակարգի վրա պահել է երեք ձի, մեկ ուրիշ համարում՝ ռոյալ և 8 հոգուց բաղկացած նվագախումբ։
1894 թվականին ռեկորդ է սահմանել՝ մի ձեռքով բարձրացնելով 122 կիլոգրամ ծանրաձող։
1894 թվականին Սան Ֆրանցիսկո կատարած շրջագայության ժամանակ գոտեմարտել է առյուծի հետ, բռնել նրան և մի կողմ նետել։
1895 թվականին կատարել է բարդ ուժային վարժություն։ Աջ ձեռքով բարձրացրել է և պահել 115 կգ ծանրաձող, այնուհետև տեղափոխել է ձախ ձեռք, նստել և պառկել։ Հետո առանց ծանրաձողը իջեցնելու կանգնել է։

Մարդաբանական տվյալներ

Հասակ - 170 սմ
Քաշ - 75 կգ
Բազկամկան - 43 սմ
Ազդրեր - 63 սմ
Ձկնամկան - 40 սմ

Գրական գործունեություն

Եվգենի Սանդովը մի քանի գրքեր է գրել իր մեթոդիկայի մասին։ Դրանք են.

«Եվգենի Սանդովի ֆիզիկական համակարգի զարգացման մասին» («անգլ.՝ Sandow's System of Physical Training») (1894)
«Ուժ և ինչպես ձեռք բերել այն» («անգլ.՝ Strength and How To Obtain It») (1897)
«Բոդիբիլդինգ։ Մարդը գործողության մեջ» («անգլ.՝ Body-Building») (1904)
«Ուժ և առողջություն։ Ինչպես կարող է ֆիզկուլտուրան հաջողությամբ հաղթել հիվանդությանը» («անգլ.՝ Strength and Health») (1912)
«Կյանքը շարժուն է։ Ֆիզիկական վերակառուցում և մարդկանց վերածնունդ» («անգլ.՝ Life is Movement») (1919)

Հիշատակ

1977 թվականին Միստր Օլիմպիա միջոցառման շրջանակներում Եվգենի Սանդովի բրոնզե արձանիկը դարձել է գլխավոր մրցանակ^[8]^[10]։

Գրականություն

Документальный фильм. ООО «Под знаком „Пи“» по заказу ВГТРК. 2015 г (13.06.2019). «Выходят на арену силачи. Евгений Сандов и Юрий Власов». (ռուսերեն). 40 minutes in. ГТРК «Культура». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին. {{cite episode}}: Missing or empty |series= (օգնություն)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Baader, Benjamin Maria; Gillerman, Sharon; Lerner, Paul (2012). Jewish Masculinities. Indiana University Press – via https://www.jstor.org/stable/j.ctt16gz5c0. {{cite book}}: External link in |via= (օգնություն)
↑ ^4,0 ^4,1 «Биография Евгения Сандова на fatalenergy.com.ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Как силач XIX века Евгений Сандов стал «отцом» культуризма и бодибилдинга?
↑ Sandow, Eugen (2005) [1911]. Strength and How to Obtain It (4th ed.). Elibron Books. ISBN 1-4021-5900-5. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.
↑ Цитатник Mug (2011 թ․ հունվարի 31). «Eugen Sandow, the father of bodybuilding». Live Internet Russia. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Бодибилдинг: Евгений Сандов
↑ (НОВИНКА!) Арнольд Шварценеггер показывает свой холодильник и тренажёрный зал - YouTube
↑ «История главного трофея турнира "мр. Олимпия" - статуэтки Евгения Сандова». do4a.com. 2014 թ․ սեպտեմբերի 18. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվգենի Սանդով» հոդվածին։

[_5daaf55cdcdcf713-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_2d9a6e3746003b8f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[3] Baader, Benjamin Maria; Gillerman, Sharon; Lerner, Paul (2012). Jewish Masculinities. Indiana University Press – via https://www.jstor.org/stable/j.ctt16gz5c0. {{cite book}}: External link in |via= (օգնություն)

[fatalenergy.com.ru-4] 4,0 ^4,1 «Биография Евгения Сандова на fatalenergy.com.ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին.

[shkolazhizni.ru-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Как силач XIX века Евгений Сандов стал «отцом» культуризма и бодибилдинга?

[Strength-6] Sandow, Eugen (2005) [1911]. Strength and How to Obtain It (4th ed.). Elibron Books. ISBN 1-4021-5900-5. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.

[LIR-7] Цитатник Mug (2011 թ․ հունվարի 31). «Eugen Sandow, the father of bodybuilding». Live Internet Russia. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.

[http://musculatura.narod.ru-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Бодибилдинг: Евгений Сандов

[9] (НОВИНКА!) Арнольд Шварценеггер показывает свой холодильник и тренажёрный зал - YouTube

[10] «История главного трофея турнира "мр. Олимпия" - статуэтки Евгения Сандова». do4a.com. 2014 թ․ սեպտեմբերի 18. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.(չաշխատող հղում)

[1]