Ελλάδα

Στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα η χώρα αποκαλείται Ελλάδα. Η αντίστοιχη μορφή του ονόματος στα αρχαία ελληνικά και την καθαρεύουσα είναι η «Ελλάς». Από εκεί πηγάζει το όνομα Hellas, το οποίο στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποιείται σε αρχαϊκά και ποιητικά πλαίσια σήμερα. Η επιθετική μορφή της λέξης είναι η «��λληνικός» (Hellenic, hellénique) και σήμερα χρησιμοποιείται για πιο επίσημους σκοπούς στην Ελλάδα, κυρίως για ονομασίες κρατικών θεσμών και της Ελληνικής Δημοκρατίας.^[10]

Το όνομα της Ελλάδας στα αγγλικά και τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες προέρχεται από τους λατινικούς όρους Graecia και Graecus, από το όνομα των Γραικών, οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων ελληνικών φυλών που αποίκισαν τη Μεγάλη Ελλάδα στη νότια Ιταλία. Ο όρος προέρχεται από τον πρωτοϊνδοευρωπαϊκό όρο ǵerh₂- (= μεγαλώνω).

Η παλαιότερη μαρτυρία ανθρώπινης παρουσίας στην Ελλάδα, ένα κρανίο από το σπήλαιο Πετραλώνων, χρονολογείται πριν από 300-400 χιλιάδες χρόνια.^[11] Με το πέρας της παλαιολιθικής περιόδου, η κατοίκηση σπηλαίων εγκαταλείφθηκε και από το 7.000 π.Χ. δημιουργήθηκαν οικισμοί, που εντοπίζονται κυρίως στην Κρήτη και τη βόρεια Ελλάδα, όπως στο Σέσκλο και στο Διμήνι, όπου καλλιεργούνταν σιτηρά και εκτρέφονταν εξημερωμένα ζώα. Η διάδοση του νεολιθικού τρόπου ζωής συνδέεται με την έλευση, πιθανώς από τη Μικρά Ασία, των ομιλητών της πρωτοελληνικής γλώσσας.^[12]

Από περίπου το 3.000 π.Χ. στην περιοχή του Αιγαίου Πελάγους παρατηρείται, αρχικά στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων, αύξηση της συνθετότητας της κοινωνικής οργάνωσης, γνωρίσματα της οποίας ήταν χρήση χάλκινων εργαλείων, η πολυκαλλιέργεια και η ανάπτυξη του εμπορίου προϊόντων κατεργασίας πρώτων υλών, όπως μαρμάρινων γλυπτών. Τα πλοία των Κυκλαδιτών διέπλεαν το Αιγαίο, φέρνοντας τα νησιά σε επικοινωνία μεταξύ τους, και την ανατολική Μεσόγειο, προσφέροντάς τους υλική ευημερία.^[13]

Το παράδειγμα των Κυκλάδων ακολούθησαν οι κάτοικοι της Κρήτης οι οποίοι ανέπτυξαν έναν πολιτισμό ακόμα μεγαλύτερης συνθετότητας. Μετά τη δημιουργία πόλεων, την εφαρμογή κατανομής της εργασίας και την ένταση της διά θαλάσσης επικοινωνίας, στις αρχές της 2ης χιλιετίας ιδρύθηκαν στο νησί μεγάλα ανάκτορα, όπως στην Κνωσό, και αλλού, τη Φαιστό, τα Μάλια και τη Ζάκρο,^[14] που αποτέλεσαν πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα, ενώ ξεκίνησε η χρήση μίας γραμμικής γραφής, της γραμμικής Α.^[15] Ο πολιτισμός αυτός ήρθε στο φως στις αρχές του 20ού αιώνα με τις ανασκαφές του Βρετανού αρχαιολόγου Άρθουρ Έβανς στην Κνωσό και έγινε γνωστός με το όνομα «μινωικός πολιτισμός» από τον μυθικό βασιλιά της Κνωσού Μίνωα. Οι Μινωίτες κυριάρχησαν στη θάλασσα και άσκησαν έντονη επίδραση στον υλικό πολιτισμό των νησιών του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης περί το 1600 π.Χ. έπληξε την Κρήτη και κατέστρεψε τα ανακτορικά κέντρα.^[16]

Οι νέες εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν στην Κρήτη μαρτυρούν μια πολιτισμική αλλαγή, που πιστώνεται σε ανθρώπους από την ηπειρωτική Ελλάδα που εκμεταλλεύτηκαν την αδυναμία της μινωικής Κρήτης και έγιναν κυρίαρχοι του αιγαιακού χώρου.^[17] Κατά την Εποχή του Χαλκού στην ηπειρωτική Ελλάδα αναπτύχθηκε ένας πολιτισμός με χαρακτήρα πολεμικό που, λόγω του έντονου αναγλύφου οργανώθηκε σε χωριστά βασίλεια με έδρα τειχισμένες ακροπόλεις. Τα μέγαρα των ακροπόλεων ήταν πολιτικά και οικονομικά κέντρα, οι λειτουργίες των οποίων αρχειοθετούνταν καταγραφόμενες σε πινακίδες μία γραφής γνωστής ως γραμμικής Β´, που έχει αποκρυπτογραφηθεί ως μία μορφή της ελληνικής. Ο πολιτισμός αυτός ονομάστηκε μυκηναϊκός, γιατί ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του ήταν η «πολύχρυσος Μυκήνη», όπως αναφέρεται στα ομηρικά έπη^[18], που ανασκάφηκε από τον Ερρίκο Σλήμαν. Οι Μυκηναίοι συμμετείχαν σε ένα δίκτυο εμπορικών επαφών με τα παράλια του Αιγαίου και της Μεσογείου, όπου ίδρυσαν εμπορικές εγκαταστάσεις, και ανέπτυξαν πολεμική δράση στη δυτική Μικρά Ασία, περιοχή που ελεγχόταν από τους Χετταίους.^[19] Για λόγους που δεν έχουν προσδιοριστεί με βεβαιότητα τα μυκηναϊκά κέντρα κατέρρευσαν περί το 1200 π.Χ., εποχή που είχε συνδεθεί με τους λεγόμενους «λαούς της θάλασσας».^[20]

Μετά την κατάρρευση των μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων τον 12ο αιώνα π.Χ. και την κάθοδο των Δωριέων, τα ελληνικά φύλα εισήλθαν στη φάση των «σκοτεινών αιώνων» για την οποία λίγες γνώσεις διαθέτουμε. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή ως γεωμετρική, από τα γεωμετρικά σχήματα που χρησιμοποιούνταν για τη γραπτή διακόσμηση των αγγείων. Η πληθυσμιακή πίεση οδήγησε τα ελληνικά φύλα της ηπειρωτικής Ελλάδας (Αιολείς, Ίωνες, Δωριείς) σε μετανάστευση στα νησιά και τα μικρασιατικά παράλια. Την επόμενη περίοδο, οι εντεινόμενες επαφές των ελληνικών φύλων με την Ανατολή συνέβαλαν στη δημιουργία αλφαβήτου και την ανάπτυξη της ναοδομίας και της γλυπτικής. Με μονάδα οργάνωσης την πόλιν, οργανώθηκε η ίδρυση αποικιών στις ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου από περίπου το 750 π.Χ. έως το 550 π.Χ., ως απάντηση σε μία οικονομική και κοινωνική κρίση. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίστηκε από έντονες κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό των πόλεων, που στην Αθήνα κατέληξαν στην εγκαθίδρυση δημοκρατίας. Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., ένας συνασπισμός ελληνικών πόλεων απέκρουσε την επίθεση της Περσικής αυτοκρατορίας. Μετά τη λήξη των πολέμων, την ηγεμονία της συμμαχίας ανέλαβε η Αθήνα, που αναδείχθηκε σε πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο του ελληνικού κόσμου, η πολιτισμική δημιουργία του οποίου την περίοδο που ονομάστηκε «κλασική», έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Η Αθήνα οδηγήθηκε σε σύγκρουση με την άλλη μεγάλη ελληνική δύναμη, τη Σπάρτη. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος που δίχασε τον ελληνικό κόσμο, διήρκεσε τριάντα χρόνια και έληξε το 404 π.Χ. με ήττα της Αθήνας και των συμμάχων της.^[22] Εξασθενημένες από τους συνεχείς μεταξύ τους πολέμους κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., οι ελληνικές πόλεις υποτάχθηκαν στην ανερχόμενη ισχύ του Μακεδονικού βασιλείου υπό τον Φίλιππο.^[23]

Μετά τη δολοφονία του Φιλίππου Β' το 336, ο γιος του και βασιλιάς της Μακεδονίας Μέγας Αλέξανδρος τέθηκε επικεφαλής πανελλήνιας εκστρατείας εναντίον της Περσικής Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, την οποία κυρίευσε, προελαύνοντας, ως τον αιφνίδιο θάνατό του το 323 π.Χ., μέχρι τον Ινδό ποταμό.^[24] Στα εδάφη που είχε κατακτήσει ο Αλέξανδρος οι στρατηγοί του που τον διαδέχτηκαν και οι απόγονοί τους ίδρυσαν, μετά από συγκρούσεις μεταξύ τους, μεγάλης έκτασης προσωποπαγή βασίλεια, όπως οι Πτολεμαίοι στην Αίγυπτο και οι Σελευκίδες στη Συρία, τη Μεσοποταμία και το Ιράν.^[25] Τους αιώνες που ακολούθησαν, ως αποτέλεσμα της εγκατάστασης σε νέες πόλεις στα εδάφη αυτά Ελλήνων ως μελών μιας κυρίαρχης μειονότητας, διαδόθηκε μία δημώδης μορφή της ελληνικής, γνωστής ως κοινή, και ο ελληνικός πολιτισμός, ενώ οι Έλληνες υιοθέτησαν ανατολικές θεότητες και μορφές λατρείας.^[26] Επιθυμώντας να διατηρήσουν την ελευθερία και την αυτονομία τους από τους Αντιγονίδες βασιλείς των Μακεδόνων, που προσπαθούσαν να τις θέσουν υπό τον έλεγχό τους, πολλές από τις πόλεις της Ελλάδας συνενώθηκαν σε κοινά, ενώ, μετά την ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων με την Ανατολή, στο εσωτερικό των πόλεων κυριάρχησε ένα στρώμα πλούσιων ευεργετών.^[27] Στους νεότερους χρόνους, ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων άσκησε σημαντική επίδραση στη γλώσσα, την πολιτική, τη φιλοσοφία, την επιστήμη και τις τέχνες, ιδίως κατά την περίοδο της Αναγέννησης στη Δυτική Ευρώπη και κατά τις κλασικιστικές περιόδους τον 18ο και 19ο αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, και η ρωμαϊκή εκδοχή του αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του νεότερου δυτικού κόσμου.^[28]

Η Ελλάδα κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ.. Παρόλο που η Ελλάδα υπήρξε μια από τις φτωχότερες ρωμαϊκές περιοχές, με τη βιοτεχνία και το εμπόριο σε στασιμότητα και με μοναδικά εξαγώγιμα προϊόντα το λάδι και το κρασί, οι Ρωμαίοι κατακτητές αναγνώρισαν και θαύμασαν τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού, τον οποίο μελέτησαν σε έκταση και έγιναν συνειδητά συνεχιστές του. Επίσης, διέσωσαν ένα μεγάλο μέρος της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Σύμφωνα με τον Οράτιο, ο ελληνικός πολιτισμός κατέκτησε τον Ρωμαϊκό τρόπο ζωής.^[29] Μετά την κατάκτησή των ελληνιστικών βασιλείων από τη Ρώμη (που ολοκληρώθηκε το 30 π.Χ. μετά τη ναυμαχία του Ακτίου και την κατάληψη της Αιγύπτου), ο ελληνικός πολιτισμός διαδόθηκε και σε πολλές περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Την πρώτη δεκαετία του 4ου μ.Χ. αιώνα το κέντρο βάρους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη, όταν ο Γαλέριος αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί, όπου και χρησιμοποίησε την πόλη ως πρωτεύουσα. Αν και η Ελλάδα ήταν μόνο ένα μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο ελληνικός πολιτισμός θα συνέχιζε να δεσπόζει στην Ανατολική Μεσόγειο και, όταν τελικά η Αυτοκρατορία χωρίστηκε στα δύο, η ανατολική που αργότερα ονομάστηκε Βυζαντινή Αυτοκρατορία, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, θα είχε, κυρίως λόγω γλώσσας, έντονο τον ελληνικό χαρακτήρα.

Το Ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ή αλλιώς Βυζαντινή Αυτοκρατορία, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, συνέχισε την πορεία του για έντεκα αιώνες μετά την κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους. Οικοδομημένο πάνω στα θεμέλια του πανίσχυρου και οργανωμένου Ρωμαϊκού Κράτους, κατέληξε σε μια δομή καθαρά ελληνική, διαγράφοντας μια περίπλοκη πορεία. Το Βυζάντιο ιδρύθηκε το 659 π.Χ. από Μεγαρίτες με αρχηγό τον Βύζα. Η πρωτεύουσά τους ήταν η Κωνσταντινούπολη ή Νέα Ρώμη, και οι ίδιοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους.

Το 324 όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος γίνεται μονοκράτορας αποφάσισε τη δημιουργία μιας νέας πρωτεύουσας. Η περιοχή που επέλεξε ήταν το Βυζάντιο, λόγω της θέσης της, και στα στρατηγικά, γεωπολιτικά και γεωγραφικά πλεονεκτήματά της. Αυτό κατέστησε τη Θράκη προνομιούχο περιοχή, καθώς γειτνίαζε με την έδρα της Αυτοκρατορίας. Τον 14ο αιώνα μάλιστα το Διδυμότειχο κατέστη 3 φορές πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.^[30] Η ακτινοβολία της Κωνσταντινούπολης ευνόησε την ανάπτυξη σε όλο τον σημερινό Βορειοελλαδικό χώρο και η Θεσσαλονίκη απέκτησε τον τίτλο της συμβασιλεύουσας.

Η περιοχή της Ελλάδας στα πρώτα χρόνια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν προπύργιο του δωδεκαθεϊσμού, όμως υφίστατο πολλές θρησκευτικές επιθέσεις. Ο Ιουλιανός προσπάθησε ν΄ αναζωογονήσει την παλιά θρησκεία, ανεπιτυχώς. Ο Θεοδόσιος ο Μέγας κλείνει το Μαντείο, διατάζει να καταστραφούν και να σφραγισθούν ειδωλολατρικοί ναοί και καταργεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Ιουστινιανός Α´ κλείνει την Ακαδημία Πλάτωνος και καταστρέφει ή ακρωτηριάζει πολλά αρχαία μνημεία για να πάρει υλικό έτοιμο για να χτίσει την Αγιά Σοφιά και να διακοσμήσει τη Νέα Ρώμη. Σύμφωνα με τον Άγγελο Βλάχο, η στιγμή είναι ιστορική. Το «πας μη Έλλην βάρβαρος» αντιστρέφεται. «Πας Έλλην απεχθής ειδωλολάτρης».^[31] Το κύριο όνομα Έλλην γίνεται επίθετο κακόηχο και η νέα αυτή έννοια της λέξης θα εξαφανισθεί εντελώς μόνο μετά τον 8ο αι. μ.Χ., όταν εκχριστιανιστούν και οι τελευταίοι ειδωλολάτρες της περιοχής της Μάνης.^[31]

Από την αρχή της αυτοκρατορίας τέθηκε ο στόχος η Βυζαντινή Αυτοκρατορία να ανακαταλάβει όλα τα χαμένα εδάφη της: την έρημο της Αφρικής, τον Ατλαντικό Ωκεανό, τη Βόρεια Θάλασσα, τη Μεσοποταμία, την Αραβία, την Αίγυπτο και την έρημο της Κυρηναϊκής. Στην πραγματικότητα όμως, με την πάροδο των ετών η Αυτοκρατορία συρρικνωνόταν συνεχώς. Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, όταν μεγάλο μέρος της σημερινής ελληνικής επικράτειας δόθηκε στους Βενετούς, τους Γενουάτες και άλλους δυτικούς Λατίνους ηγεμόνες. Τις τελευταίες δεκαετίες του 14ου και το πρώτο μισό του 15ου αιώνα μεγάλα τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας κατακτήθηκαν από τους Οθωμανούς. Το Διδυμότειχο αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επί Ευρωπαϊκού εδάφους, στα τέλη του 14ου αιώνα.^[32][33][34] Τελικά η βυζαντινή επικράτεια περιορίστηκε σε μία περιοχή γύρω από την Κωνσταντινούπολη, που έπεσε στα χέρια των Οθωμανών το 1453.

Το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση αρχικά μεταξύ Ελλήνων με φιλοδυτικό προσανατολισμό της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την αρχαία Ελλάδα και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η Φιλική Εταιρεία, μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης.^[35] Οι Φιλικοί είχαν αρχικά περιορισμένη επιτυχία, οικειοποιούμενοι, όμως, μια παράδοση ορθόδοξων προφητειών για την ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχαν τη στήριξη της τσαρικής Ρωσίας, κατάφεραν εν μέσω μιας κρίσης της εμπορικής ναυτιλίας, από το 1815 και εξής, να προσεταιρισθούν τα παραδοσιακά ελληνορθόδοξα στρώματα.^[36]

Τον Φεβρουάριο του 1821 ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, Αλέξανδρος Υψηλάντης, εισέβαλε στη Μολδοβλαχία, ενώ τον επόμενο μήνα οι Φιλικοί δημιούργησαν επαναστατικές εστίες από τη Μακεδονία ως την Κρήτη. Οι επαναστάτες αφορίστηκαν από τη σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, αλλά οι οθωμανικές αρχές προχώρησαν σε σφαγές αμάχων και εκτελέσεις προυχόντων, συμπεριλαμβανομένου του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Η εκστρατεία του Υψηλάντη απέτυχε και σε σύντομο χρονικό διάστημα τα οθωμανικά στρατεύματα έσβησαν τις περισσότερες από τις επαναστατικές εστίες της ηπειρωτικής Ελλάδας, όμως οι επαναστάτες κατάφεραν να υπερισχύσουν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και σε πολλά νησιά του Αιγαίου.

Τα επόμενα δύο χρόνια οι Έλληνες νίκησαν τις στρατιές που έστειλε εναντίον τους ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄, οργανώθηκαν πολιτικά και συνέστησαν προσωρινή κεντρική διοίκηση, η οποία επέβαλε την εξουσία της στους επαναστατημένους μετά από δύο εμφυλίους πολέμους. Οι οθωμανικές δυνάμεις με τη συνδρομή του Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την επανάσταση, αλλά η πτώση του Μεσολογγίου, το 1826, σε συνδυασμό με το κίνημα του Φιλελληνισμού, συνέβαλαν στη μεταβολή της διπλωματικής στάσης των ευρωπαϊκών Μεγάλων Δυνάμεων, που είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της επανάστασης. Η διπλωματική ανάμιξη της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας και η ένοπλη παρέμβασή τους με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, τη γαλλική εκστρατεία του Μοριά και τον ρωσοτουρκικό πόλεμο συνέβαλαν στην επιτυχή έκβαση του αγώνα των Ελλήνων, αναγκάζοντας την Πύλη να αποσύρει τις δυνάμεις της αρχικά από την Πελοπόννησο και έπειτα από τη Στερεά Ελλάδα.

Το 1827 επιλέχτηκε ως πρώτος Κυβερνήτης της Ελληνικής Πολιτείας ο Ιωάννης Καποδίστριας, που ως τη δολοφονία του το 1831 ασχολήθηκε με την αναδιοργάνωση στο εσωτερικό και την προώθηση των ελληνικών θέσεων στο εξωτερικό. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 έληξε το 1828, απελευθερώθηκαν μόνο η Πελοπόννησος (Μοριάς), η Στερεά Ελλάδα και οι Κυκλάδες.

Το 1830 αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία του νέου ελληνικού κράτους, το 1832 ορίστηκε η ελληνο-οθωμανική μεθόριος στη γραμμή Παγασητικού-Αμβρακικού, το 1833 εγκαθιδρύθηκε ως πολίτευμα η μοναρχία με βασιλιά τον Βαυαρό Όθωνα και το 1834 η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Ο Όθωνας επέβαλε ως πολίτευμα την απόλυτη μοναρχία, αλλά μία εξέγερση το 1843 πέτυχε να επιβάλει στον Όθωνα την τήρηση της υπόσχεσής του να παραχωρήσει σύνταγμα και από το 1844 η Ελλάδα έγινε Συνταγματική Μοναρχία, όπου τελούνταν εκλογές για την ανάδειξη κοινοβουλίου με καθολική ψηφοφορία των ενηλίκων ανδρών. Μέσα στον 19ο και τον πρώιμο 20ό αιώνα η Ελλάδα προσπάθησε να προσαρτήσει όλες τις ελληνικές χώρες που βρίσκονταν υπό ξένη κυριαρχία, ιδίως όσες ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, επιδίωξη που έγινε γνωστή με την ονομασία «Μεγάλη Ιδέα». Το 1864 μετά την έξωση του Όθωνα και την ανάρρηση στο θρόνο του Γεωργίου του Α΄ του οίκου του Γλύξμπουργκ πολίτευμα της χώρας έγινε η βασιλευόμενη δημοκρατία. Το ίδιο έτος το Ηνωμένο Βασίλειο παραχώρησε στην Ελλάδα τα Επτάνησα, ενώ το 1881 παραχωρήθηκε στην Ελλάδα η Θεσσαλία και η περιοχή της Άρτας. Εθνικός στόχος ήταν η προσάρτηση και της Κρήτης, όπου λάμβαναν χώρα αντιοθωμανικές εξεγέρσεις, και της Μακεδονίας, την οποία διεκδικούσε επίσης η Βουλγαρία.

Το 1875 χάρη στη δράση του νεωτεριστική πολιτικού Χαρίλαου Τρικούπη καθιερώθηκε η τήρηση της αρχής της δεδηλωμένης, που επέτασσε τον διορισμό από τον βασιλιά κυβέρνησης που είχε την εμπιστοσύνη της Βουλής. Ο Τρικούπης διορίστηκε πολλές φορές πρωθυπουργός και ασχολήθηκε με την ανάπτυξη των υποδομών της Ελλάδας, ιδίως του σιδηροδρομικού δικτύου, και έργα όπως η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου. Εξαιτίας του πλήθους των δανείων που είχε λάβει η ελληνική κυβέρνηση, το 1893 η Ελλάδα αναγκάστηκε να κηρύξει χρεωκοπία.

Το 1897 με αφορμή το Κρητικό Ζήτημα Έλληνες άτακτοι εισέβαλαν στη Μακεδονία, αλλά ο ελληνοτουρκικός πόλεμος που ακολούθησε σύντομα κατέληξε σε συντριπτική ήττα της Ελλάδας και στην επιβολή στη χώρα διεθνούς οικονομικού ελέγχου.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Στον απόηχο της αποτυχημένης εξέγερσης του Ίλιντεν της αυτονομιστικής ΕΜΕΟ το 1903, η ελληνική κυβέρνηση, επιδιώκοντας να συντρίψει τις ομάδες των κομιτατζήδων και να αποσπάσει τους σλαβόφωνους της Μακεδονίας από τη βουλγαρική επιρροή, οργάνωσε στην τουρκοκρατούμενη περιοχή αντάρτικες επιχειρήσεις υπό την ηγεσία Ελλήνων αξιωματικών, που έγιναν γνωστές με την ονομασία Μακεδονικός Αγώνας και διήρκεσαν ως την Επανάσταση των Νεοτούρκων το 1908.^[37]

Εν μέσω γενικής δυσαρέσκειας για το δυσεπίτευκτο των εθνικών επιδιώξεων και τη νομιζόμενη αδράνεια υπό την πρωθυπουργία του μεταρρυθμιστή Θεοτόκη, μια ομάδα αξιωματικών οργάνωσε τον Αύγουστο του 1909 ένα κίνημα και λίγο αργότερα κάλεσε στην Αθήνα τον Κρήτα πολιτικό Ελευθέριο Βενιζέλο, που εισήγαγε ένα όραμα εθνικής «ανόρθωσης». Μετά από δύο εκλογικές νίκες και την ανάληψη της πρωθυπουργίας το 1910,^[38] ο Βενιζέλος πραγματοποίησε δημοσιονομικές, κοινωνικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις και έκανε την Ελλάδα μέλος ενός βαλκανικού συνασπισμού. Με τη συμμετοχή της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 προσαρτήθηκαν η Κρήτη, η Ήπειρος και η Μακεδονία. Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήλθε σε σύγκρουση με τον Βενιζέλο, επιμένοντας στην τήρηση πολιτικής ουδετερότητας και διόρισε κυβέρνηση που το 1916 παραχώρησε εδάφη της Ελλάδας στην ανατολική Μακεδονία στη Βουλγαρία, που τα κατείχε ως το 1918. Ο Βενιζέλος οργάνωσε το στρατιωτικό κίνημα Εθνικής Αμύνης, σχημάτισε κυβέρνηση με έδρα τη Θεσσαλονίκη και μετά την επέμβαση αγγλογαλλικών στρατευμάτων εναντίον της φιλοβασιλικής κυβέρνησης της Αθήνας τέθηκε επικεφαλής ενιαίας κυβέρνησης που έλαβε μέρος στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, αφού ο Κωνσταντίνος εξορίστηκε. Με τη συνθήκη των Σεβρών το 1920, μετά τη λήξη του Α΄ ΠΠ, η Μεγάλη Ιδέα φάνηκε να πραγματώνεται, καθώς παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα η Θράκη και η περιοχή της Σμύρνης, όπου είχε σταλεί από το 1919 ελληνικός στρατός. Μετά από την εκλογική ήττα του Βενιζέλου το 1920 και την επιστροφή του Κωνσταντίνου, η εμμονή στον αλυτρωτισμό, τα ελληνικά στρατηγικά σφάλματα, η μεταβολή των δυτικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο και η ενίσχυση του τουρκικού εθνικισμού οδήγησαν στην ήττα του ελληνικού στρατού το 1922^{[εκκρεμεί παραπομπή]} και την έλευση στην Ελλάδα σχεδόν 1.500.000 Ρωμιών προσφύγων από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη, που από το 1913 είχαν υπάρξει θύματα τουρκικών σφαγών και διώξεων.^[39]

Η Μικρασιατική Καταστροφή και η οριστικοποίηση της έλευσης των Μικρασιατών και Θρακών προσφύγων με την ελληνοτουρκική σύμβαση του 1923 για την υποχρεωτική ανταλλαγή Μουσουλμάνων και Ορθόδοξων Χριστιανών επέδρασαν καταλυτικά στην πορεία του ελληνικού κράτους. Το 1924 η βασιλεία καταργήθηκε και η Ελλάδα ανακηρύχθηκε αβασίλευτη δημοκρατία. Το εγχείρημα της αποκατάστασης των προσφύγων δοκίμασε τις δυνατότητας του ελληνικού κράτους και η αφομοίωσή τους με τους ντόπιους υπήρξε μία αργή διαδικασία, μεσοπρόθεσμα, όμως, η εγκατάστασή των προσφύγων ωφέλησε την οικονομία, καθώς πολλαπλασιάστηκαν οι καλλιέργειες και τα εγγειοβελτιωτικά έργα, αναζωογονήθηκε η βιομηχανική δραστηριότητα, αύξησε τον αστικό κυρίως πληθυσμό και την εθνική ομοιογένεια. Η πολιτική ζωή εξακολουθούσε να χαρακτηρίζεται από την αντίθεση ανάμεσα στους βενιζελικούς και τους αντιβενιζελικούς ή βασιλόφρονες και τα επόμενα χρόνια, με την εξαίρεση της τετραετίας διακυβέρνησης της χώρας από τον Βενιζέλο (1928-1932), έλαβαν χώρα αρκετά στρατιωτικά πραξικοπήματα, ιδίως μετά την εκδήλωση στην Ελλάδα των συνεπειών της κρίσης του 1929.

Το 1935 ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ επανήλθε στην Ελλάδα μετά από ένα νόθο δημοψήφισμα και τον Αύγουστο του 1936, σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, επέβαλε δικτατορία.^[40] Η Ελλάδα εισήλθε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1940, απαντώντας σε επίθεση της Ιταλίας, η οποία αντιμετωπιζόταν επιτυχώς. Ωστόσο, με την επέμβαση της Γερμανίας η χώρα ηττήθηκε και ακολούθησε περίοδος στρατιωτικής κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα (1941-1944). Στην κατεχόμενη Ελλάδα έδρασαν αντιστασιακές οργανώσεις, μαζικότερη από τις οποίες ήταν το αριστερό ΕΑΜ, που οργάνωσε στρατό, τον ΕΛΑΣ, και τη «λαοκρατική» άσκηση της εξουσίας στις περιοχές της Ελλάδας που απελευθέρωσε. Η αδυναμία ειρηνικής επίλυσης του ζητήματος του αφοπλισμού των αντιστασιακών στρατών μετά την αποχώρηση των Γερμανών είχε ως αποτέλεσμα μία αντικυβερνητική εξέγερση του ΕΛΑΣ στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1944, που κατεστάλη με την επέμβαση του βρετανικού στρατού, και τη διάλυση του ΕΛΑΣ το 1945. Κατόπιν παρακρατικών διώξεων αριστερών, το 1946 ξέσπασε ανάμεσα στο ΚΚΕ και την κυβέρνηση εμφύλιος πόλεμος, που κράτησε μέχρι το 1949 και τελείωσε με την ήττα του κομμουνιστικού στρατού και τη νίκη της κυβέρνησης, που από το 1947 λάμβανε αμερικανική βοήθεια μέσω του σχεδίου Μάρσαλ.

Το 1952 η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ. Το ίδιο έτος συντάχθηκε ένα νέο σύνταγμα. Τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη, ενώ η πολιτική ζωή χαρακτηριζόταν από την ύπαρξη περιορισμών της απρόσκοπτης λειτουργίας των κοινοβουλευτικών θεσμών και των ατομικών ελευθεριών. Το ΚΚΕ είχε τεθεί εκτός νόμου από το 1947 και όσοι πολίτες κρίνονταν μειωμένης «εθνικοφροσύνης» δεν απολάμβαναν πλήρη ισοτιμία. Από το 1955 και έως το 1963 πρωθυπουργός διετέλεσε ο δεξιός πολιτικός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο Καραμανλής εφάρμοσε πολιτική νομισματικής σταθερότητας και οικονομικού εκσυγχρονισμού, επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος όχι με την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, όπως ζητούσε η αντιβρετανική ΕΟΚΑ, αλλά με την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 και καταστολής της αριστερής πολιτικής δράσης μετά τις εκλογές του 1958.

Μετά τα συστηματικά περιστατικά νοθείας στις εκλογές του 1961 η κεντρώα παράταξη υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου κήρυξε έναν «ανένδοτο αγώνα» για τον εκδημοκρατισμό, ��ου στέφθηκε με επιτυχία στις εκλογές του 1963 και του 1964 και οδήγησε στον σχηματισμό κυβερνήσεων που έλαβαν μια σειρά από φιλολαϊκά μέτρα. Ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1965 λόγω διαφωνίας με τον νεαρό βασιλιά Κωνσταντίνο ξεκίνησε μια πολιτικά ταραγμένη περίοδο, η οποία κορυφώθηκε στις 21 Απριλίου του 1967 όταν, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, μια ομάδα αξιωματικών πήρε την εξουσία με πραξικόπημα και επέβαλε στρατιωτική δικτατορία. Ο βασιλιάς εκδιώχθηκε από τη χώρα μετά από ένα αποτυχημένο αντικίνημά του και οι δικτάτορες κατήργησαν τη μοναρχία το 1973. Επί δικτατορίας η πολιτική καταπίεση εντάθηκε και τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα καταπατήθηκαν. Ωστόσο, η δικτατορία απολάμβανε τη στήριξη των ΗΠΑ και η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε μέχρι το 1973, όταν και διακόπηκε απότομα και βίαια από την πετρελαϊκή κρίση που ξέσπασε ξαφνικά τον Οκτώβριο του 1973 με συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία. Μία αντιδικτατορική εξέγερση τον Νοέμβριο του 1973 με κέντρο το κτήριο του Πολυτεχνείου στην Αθήνα κατεστάλη με τη βία. Τον Ιούλιο του 1974 η δικτατορική κυβέρνηση ενορχήστρωσε ένα πραξικόπημα στην Κύπρο, που οδήγησε στην εισβολή του τουρκικού στρατού στο νησί μόλις 5 μέρες αργότερα, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της δικτατορίας ελάχιστες μέρες αργότερα.

Τον Ιούλιο του 1974 ο Καραμανλής προσκλήθηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα από το Παρίσι, όπου ζούσε αυτοεξόριστος από το 1963, και σχημάτισε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πολιτικά πρόσωπα, η οποία δρομολόγησε τη μετάβαση στη δημοκρατία και νομιμοποίησε τη δράση της αριστεράς. Τον Νοέμβριο έλαβαν χώρα οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές μετά το 1964, τις οποίες κέρδισε ο Καραμανλής, ενώ με δημοψήφισμα τον Δεκέμβριο το πολίτευμα της Ελλάδας μετετράπη ξανά σε αβασίλευτη Δημοκρατία. Εν μέσω ενός κύματος κοινωνικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού, το 1975 τέθηκε σε ισχύ νέο Σύνταγμα που συντάχθηκε από την Ε' Αναθεωρητική Βουλή και το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα και οι πραξικοπηματίες του 1967 καταδικάστηκαν για εσχάτη προδοσία και φυλακίστηκαν. Το 1980 η Ελλάδα επανεντάχθηκε στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, απ' όπου είχε αποχωρήσει διαμαρτυρόμενη για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, και το 1979 υπέγραψε το πρωτόκολλο ένταξής της στην ΕΟΚ (μεταγενέστερα Ευρωπαϊκή Ένωση). Στις εκλογές του 1981 αναδείχθηκε πρωθυπουργός ο γιος του Γεωργίου Παπανδρέου, Ανδρέας, που το 1974 είχε ιδρύσει το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ), αντίπαλο δέος της συντηρητικής Νέα Δημοκρατία του Καραμανλή. Τα δύο αυτά κόμματα κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της χώρας για τα επόμενα τριάντα χρόνια.^[41] Η πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εισήγαγε μέτρα κοινωνικής φιλελευθεροποίησης και πολιτικού εκδημοκρατισμού, που επιστεγάστηκαν από μία συνταγματική αναθεώρηση το 1985-1986.

Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981 ήταν αρχή μιας περιόδου βιώσιμης ανάπτυξης. Μεγάλες επενδύσεις σε βιομηχανικές επιχειρήσεις και βαρέα υποδομή, η χρηματοδότηση από την ΕΕ και τα αυξανόμενα έσοδα από τον τουρισμό, τη ναυτιλία και τον γρήγορα αυξανόμενο τομέα ��πηρεσιών αύξησαν το βιοτικό επίπεδο της χώρας σε πρωτοφανή επίπεδα. Ταυτόχρονα, αυξήθηκε ο ρόλος του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Ελλάδα ήγειρε το ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αντιτιθέμενη στη χρήση του όρου «Μακεδονία». Οι παραδοσιακά τεταμένες σχέσεις με την Τουρκία, με αποκορύφωμα την κρίση του 1987 και εκείνη των Ιμίων το 1996, βελτιώθηκαν όταν διαδοχικοί σεισμοί χτύπησαν τις δύο χώρες το 1999, οδηγώντας στην άρση του ελληνικού βέτο κατά της τουρκικής υποψηφιότητας για την ένταξη στην ΕΕ και στην ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Επίσης, το 1999 συνέβη το λεγόμενο κραχ του ΧΑΑ. Μετά την εφαρμογή μέτρων οικονομικής προσαρμογής στις απαιτήσεις της ΟΝΕ, το 2002 υιοθετήθηκε αντί της δραχμής το κοινό νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ευρώ.^[42][43]

Η ένταξη στην ΟΝΕ την 1η Ιανουαρίου 2001 μείωσε το κόστος του κρατικού δανεισμού, με αποτέλεσμα την αύξηση του ΑΕΠ, αλλά ταυτόχρονα και του δημόσιου χρέους. Η χώρα διοργάνωσε τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα.

Το Δεκέμβριο του 2008 μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου από έναν αστυνομικό έλαβαν χώρα μαζικές κινητοποιήσεις και ταραχές. Από τον επόμενο χρόνο, η Ελλάδα υπέφερε από μία όχι μόνον οικονομική αλλά και κοινωνική κρίση. Λόγω της υιοθέτησης και κυκλοφορίας του ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2002, όταν η Ελλάδα γνώρισε οικονομική κρίση από το 2009 και μετά δεν μπορούσε πλέον να υποτιμήσει το νόμισμά της για να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της. Η ανεργία των νέων ήταν ιδιαίτερα υψηλή κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000.^[44] Αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος δανειζόμενη από τις διεθνείς χρηματαγορές, η ελληνική κυβέρνηση προσέφυγε την άνοιξη του 2010 για δανεισμό σε μία «τρόικα» θεσμών (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) που έθεσαν ως όρο την επιτήρηση από πλευράς τους της εφαρμογής δημοσιονομικής λιτότητας, προκαλώντας μαζικές διαμαρτυρίες. Εν μέσω πολιτικών ανακατατάξεων και κοινωνικής αναταραχής, ακολούθησαν άλλα δύο προγράμματα προσαρμογής, γνωστά με την ονομασία «μνημόνια», το τελευταίο από τα οποία συμφωνήθηκε το 2015 μετά το δημοψήφισμα του 2015.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, κυβέρνησε την Ελλάδα από το 2015 μέχρι το 2019. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε υποστήριξη με την εναντίωση του στην πολιτική λιτότητας που είχε επηρεάσει τους Έλληνες από την αρχή της ελληνικής κρίσης χρέους. Ωστόσο, τον Τσίπρα διαδέχθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του 2019.^[45] Το 2018 υπογράφηκε και το 2019 επικυρώθηκε η συμφωνία των Πρεσπών με την οποία επιλύθηκε η διένεξη για την ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας, όπως ονομάστηκε έκτοτε το γειτονικό της Ελλάδας κράτος. Το ίδιο έτος η Ελλάδα βγήκε μετά από οκτώ χρόνια από τα προγράμματα στήριξης. Από τον Φεβρουάριο του 2020 η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της νεότερης παγκόσμιας ιστορίας, αυτής της πανδημίας του κορωνοϊού. Τον Μάρτιο του 2020, το ελληνικό κοινοβούλιο εξέλεξε μια ανεξάρτητη υποψήφια, την Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ως την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας.^[46]

Η Ελλάδα αποτελείται από ένα μεγάλο ηπειρωτικό τμήμα, το νότιο άκρο της Χερσονήσου του Αίμου (Χερσόνησος των Βαλκανίων), το οποίο συνεχίζεται έως την Πελοπόννησο με τον Ισθμό της Κορίνθου, ο οποίος από το έτος 1893 και έκτοτε διαθέτει πλέον την ομώνυμη Διώρυγα. Η χώρα περικλείεται από το Ιόνιο, το Αιγαίο και το Λιβυκό. Το Αιγαίο βρέχει πολυάριθμα νησιά, ανάμεσά τους την Εύβοια, τη Λέσβο και τα νησιωτικά συμπλέγματα των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων καθώς και τα δυτικά παράλια της Ρόδου ενώ νότια βρίσκεται η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο μεγαλύτερο της Μεσογείου. Νότια της Κρήτης είναι η Γαύδος, το νοτιότερο σημείο της Ελλάδας και της Ευρώπης. Τα κυριότερα νησιά του Ιονίου είναι η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά, η Λευκάδα και η Ζάκυνθος. Το Καστελλόριζο μαζί με τις παρακείμενες νησίδες, βρίσκεται ανατολικά της Ρόδου, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, και είναι το ανατολικότερο ελληνικό έδαφος. Η Ελλάδα έχει μήκος ακτών 13.676 χιλιόμετρα,^[47] που θεωρείται εξαιρετικά μεγάλο, και οφείλεται στον πλούσιο οριζόντιο εδαφικό διαμελισμό και το έντονο ανάγλυφο της περιοχής, καθώς και στο πλήθος των αναρίθμητων νησιών, τα οποία είναι περισσότερα από 2.500 και είναι κυρίως αποτέλεσμα της σύγκρουσης της Αφρικανικής τεκτονικής πλάκας με την Ευρωπαϊκή. Έχει μήκος συνόρων που πλησιάζει τα 1.228 χιλιόμετρα.^[47] Η μεγαλύτερη πεδιάδα είναι ο κάμπος Θεσσαλονίκης - Γιαννιτσών στη Μακεδονία (2.250 τ.χ.) και ακολουθεί της Λάρισας στη Θεσσαλία (1.850 τ.χ.). Γεωγραφικά η Ελλάδα διαιρείται σε 9 διαμερίσματα, τα οποία χωρίζονται σε 51 νομούς.

Το έδαφος της Ελλάδας είναι κατά κύριο λόγο ορεινό ή λοφώδες. Μεγάλο μέρος του είναι ξηρό και βραχώδες, ενώ μόνο το 20,45% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο.^[47] Τα υψηλότερα βουνά είναι:

Η Ελλάδα έχει αρκετές λίμνες, οι περισσότερες των οποίων βρίσκονται στο ηπειρωτικό της τμήμα. Οι μεγαλύτερες λίμνες στην ελληνική επικράτεια είναι:

Οι λίμνες των Κρεμαστών (68.531 τ.μ.) και του Πολυφύτου (56.793 τ.μ.) είναι τεχνητές κυρίως για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ οι λίμνες του Μόρνου, του Μαραθώνα και η λίμνη Υλίκη υδροδοτούν την Αθήνα.

Πολλοί ποταμοί διαρρέουν την Ελλάδα, από τους οποίους κανένας δεν είναι πλεύσιμος. Σε μερικούς από τους μεγαλύτερους, τα δέλτα που σχηματίζουν στην εκροή τους προς τη θάλασσα αποτελούν σημαντικούς υγροβιότοπους, όπως αυτοί του Αλιάκμονα και του Έβρου. Ποταμοί όπως ο Πηνειός στη Θεσσαλία, υδροδοτούν μεγάλες γεωργικές εκτάσεις με τη βοήθεια καναλιών, ενώ σε άλλα έχουν δημιουργηθεί τεχνητές λίμνες για τη λειτουργία υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Ένα αμφιλεγόμενο για οικολογικούς λόγους σχέδιο των τελευταίων δεκαετιών, είναι η εκτροπή του Αχελώου από τη νότια Πίνδο για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας.

Η Ελλάδα έχει πάνω από 2.500 νησιά, από τα οποία περίπου τα 165 κατοικούνται.^[47][42][43] Τα 13 πολυπληθέστερα απ' αυτά είναι:

Σε ετήσια βάση η σχετική υγρασία του αέρα παρουσιάζει το υψηλότερο επίπεδο με μέση τιμή 82,5% στη Βορειοδυτική Ελλάδα – την Ήπειρο, την Κέρκυρα και σε κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου – αλλά και στα νησιά που βρίσκονται κοντά στις ακτές της Μικράς Ασίας. Το χαμηλότερο / φυσιολογικό επίπεδο υγρασίας με κάτω από 70% σημειώνεται στην Αττική (Αθήνα), τις Κυκλάδες και τα Κύθηρα και ως ένα βαθμό στις βορειοανατολικές και νότιες ακτές της Κρήτης.

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από το μεσογειακό τύπο της εύκρατης ζώνης και έχει ήπιους υγρούς αλλά και ψυχρούς χειμώνες και σχετικά ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Το κλίμα της χώρας μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:

• υγρό μεσογειακό (δυτική Ελλάδα, δυτική Πελοπόννησος, πεδινά και ημιορεινά της Ηπείρου).
• ξηρό μεσογειακό (Κυκλάδες, παραλιακή Κρήτη, Δωδεκάνησα, ανατολική Πελοπόννησος, Αττική, πεδινές περιοχές Ανατολικής Στερεάς).
• ηπειρωτικό (δυτική Μακεδονία, εσωτερικά υψίπεδα ηπειρωτικής Ελλάδας, βόρειος Έβρος).
• ορεινό (ορεινές περιοχές με υψόμετρο περίπου >1.500 μ. στη Βόρεια Ελλάδα >1.800 μ. στην Κεντρική Ελλάδα >2.000 μ. στην Κρήτη).^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Οι θερμοκρασίες είναι σπάνια υπερβολικές στις παραθαλάσσιες περιοχές. Στις κλειστές εσωτερικές πεδιάδες και στα υψίπεδα της χώρας παρατηρούνται τα μεγαλύτερα θερμοκρασιακά εύρη -τόσο ετήσια όσο και ημερήσια. Οι χιονοπτώσεις είναι κοινές στα ορεινά από τα τέλη Σεπτεμβρίου (στη βόρεια Ελλάδα, τέλη Οκτωβρίου κατά μέσο όρο στην υπόλοιπη χώρα), ενώ στις πεδινές περιοχές χιονίζει κυρίως από τον Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Έχει χιονίσει, πάντως, ακόμα και μήνα Μάιο στη Φλώρινα. Στις παραθαλάσσιες περιοχές των νησιωτικών περιοχών οι χιονοπτώσεις συμβαίνουν σπανιότερα και δεν αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του κλίματος. Οι καύσωνες επηρεάζουν κυρίως τις πεδινές περιοχές και είναι συχνότεροι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Σπάνια, πάντως, διαρκούν περισσότερες από 3 ημέρες, αν και από τη δεκαετία του 1980 και μετά έχουν συμβεί κάποιοι καύσωνες εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας.

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ του 34ου και 42oυ παραλλήλου του βορείου ημισφαιρίου^[49] και έχει μεγάλη ηλιοφάνεια όλο σχεδόν τον χρόνο. Λεπτομερέστερα στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του μεσογειακού κλίματος. Αυτό οφείλεται στην τοπογραφική διαμόρφωση της χώρας που έχει μεγάλες διαφορές υψομέτρου (υπάρχουν μεγάλες οροσειρές κατά μήκος της κεντρικής χώρας και άλλοι ορεινοί όγκοι) και εναλλαγή ξηράς και θάλασσας. Έτσι, από το ξηρό κλίμα της Αττικής και γενικά της ανατολικής Ελλάδας μεταπίπτουμε στο υγρό της βόρειας και δυτικής Ελλάδας. Τέτοιες κλιματικές διαφορές συναντώνται ακόμη και σε τόπους που βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, πράγμα που παρουσιάζεται σε λίγες μόνο χώρες σε όλο τον κόσμο.

Από κλιματολογικής πλευράς το έτος μπορεί να χωριστεί κυρίως σε δύο εποχές: Την ψυχρή και βροχερή χειμερινή περίοδο, που διαρκεί από τα μέσα του Οκτωβρίου και μέχρι τα μέσα Απριλίου και τη θερμή και άνομβρη εποχή, που διαρκεί από τον Απρίλιο έως αρχές Οκτώβριου.

Κατά την πρώτη περίοδο οι ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, όπου κατά μέσον όρο η μέση ελάχιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 0-7 °C στις παραθαλάσσιες περιοχές, από -5 έως +5 °C στις ηπειρωτικές περιοχές και σε χαμηλότερες τιμές πολύ κάτω από το μηδέν στις βόρειες περιοχές.^[49]

Οι βροχές ακόμη και τη χειμερινή περίοδο δεν διαρκούν για πάρα πολλές ημέρες και ο ουρανός της Ελλάδας δεν μένει συννεφιασμένος καθ' όλη τη διάρκεια του χειμώνα ωστόσο κάνει αρκετό κρύο, όπως συμβαίνει σε άλλες περιοχές της γης. Οι χειμερινές κακοκαιρίες διακόπτονται καμιά φορά κατά τον Ιανουάριο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου από ηλιόλουστες ημέρες, τις γνωστές από την αρχαιότητα Αλκυονίδες ημέρες. Κατά αυτήν την περίοδο, στα νησιά, κυρίως στο νότιο μέρος της χώρας, όπως για παράδειγμα στην Κρήτη, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τους 14-16 βαθμούς Κελσίου, στην Αττική τους 13-14 °C και στη Θεσσαλονίκη ο υδράργυρος μπορεί να ξεπεράσει τους 7 °C και πολλές φορές ακόμα και τους 8 °C. Σε άλλες πόλεις, όπως για παράδειγμα στην Αλεξανδρούπολη κατά τις Αλκυονίδες μέρες, η θερμοκρασία μόλις ξεπερνάει τους 3-5 °C, με αποτέλεσμα το χιόνι από τις χιονοπτώσεις του χειμώνα να λιώνει πολύ αργά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η χειμερινή εποχή είναι γλυκύτερη στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου από ό, τι στη Βόρεια και Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη θερμή και άνομβρη εποχή ο καιρός είναι σταθερός, ο ουρανός σχεδόν αίθριος, ο ήλιος λαμπερός και δεν βρέχει εκτός από σπάνια διαστήματα με ραγδαίες βροχές ή κατα��γίδες μικρής γενικά διάρκειας.

Η θερμότερη περίοδος είναι το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και το πρώτο του Αυγούστου, οπότε η μέση μέγιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 29 °C μέχρι 33 °C.^[49] Κατά τη θερμή εποχή οι υψηλές θερμοκρασίες μετριάζονται από τη δροσερή θαλάσσια αύρα στις παράκτιες περιοχές της χώρας και από τους βόρειους ανέμους (ετήσιες) που φυσούν κυρίως στο Αιγαίο.

Η άνοιξη έχει σχετικά μικρή διάρκεια, διότι ο χειμώνας είναι λίγο σύντομος και το καλοκαίρι αρχίζει σχετικά πρώιμα. Το φθινόπωρο είναι μακρύ και δροσερό και πολλές φορές παρατείνεται στη νότια Ελλάδα και τα νησιά μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Στην Αθήνα, την πρωτεύουσα, το κρύο γίνεται συνήθως αισθητό από τα τέλη Οκτωβρίου και μετά και από εκεί και πέρα συνεχίζεται έως και τα μέσα Απριλίου. Μετά τα μέσα του Δεκεμβρίου, αναπτύσσεται έντονο ψύχος στις αστικές περιοχές, το οποίο συνεχίζεται έως και τις αρχές Μαρτίου. Από τις αρχές του μήνα Απριλίου η άνοιξη γίνεται αισθητή και η θερμοκρασία ανεβαίνει σταδιακά. Η ψυχρότερη εποχή του έτους στην πόλη της Αθήνας θεωρείται από την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου έως και την τρίτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί μία από τις υψηλότερες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες στην Ευρώπη με 47,0 °C στην Αθήνα (Ελευσίνα και Τατόι) στις 10 Ιουλίου 1977.^[50]

Συχνά έχουν καταγραφεί θερμοκρασίες άνω των 45 °C, ενώ η χαμηλότερη θερμοκρασία στα χρονικά έχει φτάσει στους -27,8 °C.

Το οδικό δίκτυο καλύπτει περισσότερα από 117.000 χιλιόμετρα το 2017.^[47] Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Το σημερινό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων της χώρας ξεπερνάει τα 2.000 χιλιόμετρα. Ο εμπορικός στόλος περιελάμβανε 1.822 πλοία τον Αύγουστο του 2022.^[51][52]

Το σιδηροδρομικό δικτύο καλύπτει σχεδόν 3.000 χιλιόμετρα, εκ των οποίων, τα περισσότερα είναι μονής γραμμή μη ηλεκτροδοτούμενα. Οι διαχειριστές του δικτύου είναι ο ΟΣΕ και η Hellenic Train. Η Ελλάδα διαθέτει δύο συνδέσεις με την Βόρεια Μακεδονία και δύο συνδέσεις με την Βουλγαρία αλλά δεν υπάρχουν ενεργά δρομολόγια.

Σχεδόν τα δύο τρίτα του ελληνικού λαού ζουν σε αστικές περιοχές. Τα μεγαλύτερα και πιο σημαίνοντα αστικά κέντρα της Ελλάδας είναι εκείνα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης,^[53] με πληθυσμούς περίπου 643.452 και 319.045 κατοίκων αντίστοιχα.^[54] Άλλες σημαντικές πόλεις με αστικούς πληθυσμούς άνω των 100.000 κατοίκων είναι η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Λάρισα και ο Βόλος (μαζί με τη Νέα Ιωνία) που συγκροτούν πολεοδομικά συγκροτήματα.^[55]

Ο πίνακας που ακολουθεί απαριθμεί τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, ανάλογα με τον πληθυσμό των αντίστοιχων οικιστικών αστικών περιοχών που αποτελούνται είτε από πολλούς δήμους, εμφανείς στις περιπτώσεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, είτε περιλαμβάνονται σε ένα μεγαλύτερο ενιαίο δήμο, περίπτωση εμφανή στις περισσότερες από τις μικρότερες πόλεις της χώρας.^[56]

Φυτογεωγραφικά, η Ελλάδα ανήκει στο βόρειο βασίλειο. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος η Ελλάδα χωρίζεται σε 6 οικοπεριοχές.

Το Σύνταγμα του 1975 περιέχει εκτενείς εγγυήσεις των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του πολίτη, που ενισχύθηκαν περαιτέρω με την αναθεώρηση του 2001.^[57] Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την αναθεώρηση αυτή κατοχυρώθηκαν, για πρώτη φορά συνταγματικά, πέντε ανεξάρτητες αρχές, οι τρεις των οποίων (Συνήγορος του Πολίτη, Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών, Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα) είναι ταγμένες στην προστασία και διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι επίσης συμβαλλόμενο μέρος στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Στις 27 Μαΐου του 2008 η Ολομέλεια της Η΄ Αναθεωρητικής Βουλής ενέκρινε την αναθεώρηση του Συντάγματος, που οδήγησε στην υιοθέτηση τριών προτάσεων αλλαγών εκ μέρους της μεγάλης πλειοψηφίας των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΛΑΟΣ. Από την ψηφοφορία απουσίαζε το ΠΑΣΟΚ. Οι προτάσεις αυτές είναι η κατάργηση του απόλυτου επαγγελματικού ασυμβιβάστου των βουλευτών, η απολαβή εκ μέρους της Βουλής του δικαιώματος να τροποποιεί επιμέρους κονδύλια του τακτικού Προϋπολογισμού και να παρακολουθεί την εκτέλεσή του και η επιφόρτιση του νομοθέτη να μεριμνά ειδικά για τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές σε κάθε νόμο που υιοθετεί.^[58]

Σε πολιτειακό και οργανωτικό επίπεδο το Σύνταγμα διακρίνει τρεις εξουσίες: τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική. Στη νομοθετική μετέχουν η Βουλή και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην εκτελεστική ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Κυβέρνηση, ενώ η δικαστική εξουσία ασκείται από τα δικαστήρια στο όνομα του ελληνικού λαού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ιεραρχικά βρίσκεται στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, μετέχει στη νομοθετική με την έκδοση και τη δημοσίευση των νόμων και τη δυνατότητα αναπομπής στη Βουλή ψηφισμένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου, ενώ ορίζεται από το Σύνταγμα ως ρυθμιστής του πολιτεύματος.^[59] Εκλέγεται από τη Βουλή με διαδοχικές ψηφοφορίες των μελών της, κατά τις οποίες επιδιώκεται η εξασφάλιση πλειοψηφίας 2/3 του συνόλου των μελών της στις δύο πρώτες φάσεις και 3/5 στην τρίτη. Επί αποτυχίας συγκέντρωσης των ανωτέρω πλειοψηφιών διαλύεται η Βουλή, προκηρύσσονται εκλογές και η νέα Βουλή εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την ίδια πλειοψηφία των 3/5 και, αν ούτε αυτό είναι εφικτό, με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της (151) ή, τέλος, με σχετική μεταξύ των δύο μειοψηφησάντων στην τελευταία ψηφοφορία, αν δε συγκεντρωθεί η απόλυτη πλειοψηφία. Οι εξουσίες του Προέδρου είναι πολύ μικρές και λίγες, καθώς ασκεί μόνο εθιμοτυπικά καθήκοντα. Όλες σχεδόν οι πράξεις του χρήζουν προσυπογραφής από τον Πρωθυπουργό ή άλλο μέλος της Κυβέρνησης (Υπουργό), όπως τα προεδρικά διατάγματα. Από την υποχρέωση προσυπογραφής εξαιρούνται ρητά ελάχιστες πράξεις του Προέδρου προβλεπόμενες από το Σύνταγμα, όπως ο διορισμός των υπαλλήλων της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η θητεία είναι πενταετής με δικαίωμα επανεκλογής για μία ακόμη θητεία.

Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή των Ελλήνων, της οποίας τα μέλη εκλέγονται με καθολική μυστική ψηφοφορία για τετραετή θητεία. Εκλογές μπορούν να κηρυχθούν νωρίτερα για έκτακτους λόγους, όπως αυτοί ορίζονται στο Σύνταγμα. Μετά πάντως το 1975 η προκήρυξη πρόωρων εκλογών αποτελεί τον κανόνα, επικαλούμενου συνήθως από τις απερχόμενες κυβερνήσεις κάποιου εξαιρετικής σημασίας εθνικού θέματος. Η Ελληνική Δημοκρατία χρησιμοποιεί για την ανάδειξη των βουλευτών ένα σύνθετο ενδυναμωμένο εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης (ενισχυμένη αναλογική), το οποίο αποθαρρύνει τη δημιουργία πολυκομματικών κυβερνήσεων συνεργασίας και επιτρέπει ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση πλειοψηφίας, ακόμα και αν το πρώτο κόμμα υστερεί της απόλυτης πλειοψηφίας των ψήφων. Για να μπορεί να καταλάβει 1 από τις 300 βουλευτικές έδρες ένα κόμμα, πρέπει να έχει λάβει τουλάχιστον το 3% του συνόλου των ψήφων, ενώ με τον εκλογικό νόμο του 2004, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις βουλευτικές εκλογές του 2007, το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή με ποσοστό περίπου 42% (40% με τον εκλογικό νόμο του 2008 που αυξάνει το μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα από 50 σε 40, αλλά και με ακόμα μικρότερο ποσοστό ήταν δυνατόν να εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία σε συνάρτηση με το ποσοστό κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής λόγω του ορίου του 3%). Με τον εκλογικό νόμο 4406/2016 το ισχύον εκλογικό σύστημα είναι η απλή αναλογική με όριο εισόδου στη Βουλή το 3%.

Μέχρι το 1877 η νόμιμη ηλικία ψήφου ήταν τα 25 χρόνια. Στη συνέχεια μειώθηκε στα 21 χρόνια και από το 1981 είναι τα 18 χρόνια.^[60] Το 2019 ως ελάχιστη ηλικία ψήφου ορίστηκαν τα 17 χρόνια. Η Ελλάδα είναι ένα από τα ελάχιστα ευρωπαϊκά κράτη όπου η ηλικία ψήφου στις εθνικές εκλογές είναι μικρότερη των 18 ετών.

Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την Κυβέρνηση, της οποίας κεφαλή είναι ο Πρωθυπουργός, το ισχυρότερο πρόσωπο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της Χώρας,^[61] εφαρμόζει την πολιτική που εγκρίνει μέσω των νομοθετικών πράξεων η Βουλή, αλλά ταυτόχρονα μετέχει στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, μέσω της σύνταξης και της προώθησης προς ψήφιση των νομοσχεδίων (νομοθετική πρωτοβουλία). Η Κυβέρνηση με βάση την αρχή της δεδηλωμένης οφείλει να απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής, να έχει λάβει δηλαδή ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία των Βουλευτών. Στα πλαίσια δε της σύγχρονης κομματικής δημοκρατίας η Κυβέρνηση κυριαρχεί και στη νομοθετική λειτουργία, καθώς προέρχεται από το Κόμμα το οποίο ελέγχει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, καθιστώντας έτσι την ψήφιση των νόμων μια τυπική κατά κανόνα διαδικασία. Λόγω δε της συχνής έως καταχρηστικής επίκλησης της κομματικής πειθαρχίας, η δυνατότητα διαφωνίας κυβερνητικού βουλευτή με την Κυβέρνηση που στηρίζει θεωρείται σπάνιο φαινόμενο. Σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί η Κυ��έρνηση να προτείνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, οι οποίες έχουν ισχύ νόμου και οφείλουν να εγκριθούν καταρχήν εντός 40 ημερών από τη Βουλή.

Ο Πρωθυπουργός αποτελεί την κεφαλή της κυβέρνησης και με βάση το Σύνταγμα είναι συνήθως (αν και όχι απαραίτητα) ο αρχηγός του έχοντος την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή κυβερνώντος κόμματος. Βάσει του άρθρου 82 του Συντάγματος, «ο Πρωθυπουργός εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειές της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στο πλαίσιο των νόμων».^[61] Οι βασικότερες εξουσίες του είναι οι εξής:

• Προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο μετέχει μαζί με τους Υπουργούς.
• Με δεσμευτική πρότασή του διορίζονται και παύονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι Υπουργοί και οι Υφυπουργοί της Κυβέρνησης.
• Καθορίζει από κοινού με τον οικείο Υπουργό τις αρμοδιότητες των Υφυπουργών.
• Προΐσταται τριών Γενικών Γραμματειών: Πρωθυπουργού (τέως Πολιτικού Γραφείου), Κυβέρνησης και Ενημέρωσης-Επικοινωνίας.
• Αδειοδοτεί προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οποιοδήποτε κείμενο πρέπει, σύμφωνα με τον νόμο, να καταχωρηθεί σε αυτήν.

Διοικητικά η Ελλάδα διαιρείται σε 13 Περιφέρειες. Επιπλέον αυτών, το Άγιο Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού κράτους.

Στα σώματα ασφαλείας ανήκουν η Ελληνική Αστυνομία, το Πυροσβεστικό Σώμα και το Λιμενικό Σώμα − Ελληνική Ακτοφυλακή.

Η Ελληνική Αστυνομία είναι η εθνική αστυνομία της Ελλάδας. Είναι ένας πολύ μεγάλος οργανισμός με τις αρμοδιότητές που εκτείνονται από τον έλεγχο της οδικής κυκλοφορίας έως την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ιδρύθηκε το 1984 με τον Νόμο 1481, ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων.^[62]

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, ιδρύθηκαν τα δύο κόμματα που κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της Ελλάδας και εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση για περισσότερα από 35 χρόνια, η Νέα Δημοκρατία και το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.^[63]

Η Νέα Δημοκρατία είναι κεντροδεξιό κόμμα, βασικός υποστηρικτής της εισόδου της Ελλάδας στην ΕΟΚ και γενικά του φιλοδυτικού προσανατολισμού της χώρας, με τον ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή να εκφράζει το πασίγνωστο «ανήκομεν εις την δύσιν». Τα ποσοστά της κυμαίνονταν στο 40-45%, συγκεντρώνοντας συντηρητικούς, φιλελεύθερους και εθνικιστές.^[64] Το ΠΑΣΟΚ συνδύασε τη φιλελεύθερη παράδοση των παλιών Βενιζελικών με την αριστερή παράδοση της Εθνικής Αντίστασης.^[65] Συνδεδεμένο με την οικογένεια Παπανδρέου, το ΠΑΣΟΚ έφτασε στην ακμή του υπό την ηγεσία του Ανδρέα Παπανδρέου, και ιδίως το 1981 όταν ψηφίστηκε από σχεδόν τους μισούς Έλληνες ψηφοφόρους. Στο ΠΑΣΟΚ ασκείται σήμερα κριτική για διαφθορά και πελατειακές σχέσεις, όπως και στη ΝΔ, αλλά και για την πολιτική λιτότητας που ασκήθηκε από το 2009 και εξής. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από το 2012 η απήχησή του κατέρρευσε ολοκληρωτικά (από το 2013 κυμαίνεται μεταξύ του 6% και του 8%, αν και τη δεκαετία του 2020 είναι σταθερά πάνω από το 10%) και τη θέση του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική σκηνή πήρε τότε ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ένα αριστερό κόμμα.^[63] Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, από τα πιο παλιά στην Ελλάδα είναι το τέταρτο σήμερα κόμμα εκλογικά. Έγινε νόμιμο το 1974 και από τότε βρίσκεται στη Βουλή της Ελλάδας. Τα πολιτικά κόμματα επηρεάζουν όλες τις όψεις του ελληνικού δημόσιου βίου σε βαθμό ασυνήθιστο για άλλες δυτικές δημοκρατίες και ασκούν ασφυκτικό έλεγχο στη δημόσια διοίκηση, με αποτέλεσμα αναξιοκρατία και διαφθορά,^[66] μια τάση που ξεκίνησε σταδιακά από τη δεκαετία του 1880 (κυρίως από το 1882) και είχε ολοκληρωθεί πλήρως κατά τη δεκαετία του 1890.

Το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία εναλλάσσονταν σε μεγάλο βαθμό στην εξουσία μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης δημόσιου χρέους το 2009. Από τότε, τα δύο μεγάλα κόμματα, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, έχουν υποστεί απότομη πτώση της δημοτικότητάς τους.^{[67][68][69][70][71]} Τον Νοέμβριο του 2011, ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός σε έναν μεγάλο συνασπισμό, δεσμεύοντας την κοινοβουλευτική τους υποστήριξη σε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με επικεφαλής τον πρώην αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Λουκά Παπαδήμο.^[72] Ο Πάνος Καμμένος καταψήφισε αυτήν την κυβέρνηση και αποσχίστηκε από τη ΝΔ σχηματίζοντας τους Ανεξάρτητοι Έλληνες, ο οποίος προχώρησε σε συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015.

Η κυβέρνηση συνασπισμού οδήγησε τη χώρα στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012. Η ισχύς των παραδοσιακών ελληνικών πολιτικών κομμάτων, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, μειώθηκε από 43% σε 8% και από 33% σε 18%, αντίστοιχα. Ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ έγινε το δεύτερο μεγάλο κόμμα, με άνοδο στα ποσοστά του από 4% σε 16%. Κανένα κόμμα δεν μπόρεσε να σχηματίσει μια βιώσιμη κυβέρνηση, κάτι που οδήγησε στις δεύτερες εκλογές του Ιουνίου 2012. Το αποτέλεσμα των δεύτερων εκλογών ήταν ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού αποτελούμενη από τη Νέα Δημοκρατία (29%), το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (12%) και τη Δημοκρατική Αριστερά (6%).

Έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ διαδέχθηκε το ΠΑΣΟΚ ως το βασικό κόμμα της κεντροαριστεράς, μια θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα.^[73] Ο Αλέξης Τσίπρας οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στη νίκη στις γενικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, αποτυγχάνοντας να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο για δύο έδρες.^[74] Το επόμενο πρωί, ο Τσίπρας κατέληξε σε συμφωνία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού και ορκίστηκε πρωθυπουργός της Ελλάδας.^[75] Ο Τσίπρας προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Αύγουστο του 2015, παραιτούμενος από τη θέση του, κάτι που οδήγησε σε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση επί ένα μήνα με επικεφαλής τη δικαστή Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου, την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της Ελλάδας.^[76] Στις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, ο Αλέξης Τσίπρας οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ σε άλλη μια νίκη, κερδίζοντας 145 από τις 300 έδρες^[77] και επανεπιβεβαιώνοντας τη συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες σχημάτισε κυβέρνηση.^[78] Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2019 οι ΑΝΕΛ αποχώρησαν λόγω της συμφωνίας των Πρεσπών και στις γενικές εκλογές του Ιουλίου 2019 ηττήθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη της Νέας Δημοκρατίας.^[79] Στις 8 Ιουλίου 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ορκίστηκε νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας και σχημάτισε αυτοδύναμη κεντροδεξιά κυβέρνηση ΝΔ.^[80]

Από τις βουλευτικές εκλογές του 2019 ως αυτές του Μαΐου 2023 πρωθυπουργός ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αξιωαμτική αντιπολίτευση με 86 έδρες. Τρίτο κόμμα στην Βουλή εκείνη ήταν το Κίνημα Αλλαγής με 22 έδρες, τέταρτο το ΚΚΕ με 15 έδρες, πέμπτο με 10 έδρες η Ελληνική Λύση κι έκτο το ΜέΡΑ25 με 9 έδρες.

Η Βουλή που προέκυψε μετά τις εκλογές του Μαΐου 2023 δεν κατόρθωσε να σχηματίσει βιώσιμη κυβερνητική πλειοψηφία, οπότε σχηματίστηκε υπηρεσιακή Κυβέρνηση υπό τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά, προκειμένου η χώρα να οδηγηθεί εκ νέου σε εκλογές.

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας ασκείται μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών και του επικεφαλής του, τον εκάστοτε υπουργό Εξωτερικών. Επισήμως, οι κύριοι στόχοι του Υπουργείου είναι η εκπροσώπηση της Ελλάδας ενώπιον άλλων κρατών και διεθνών οργανισμών, η διασφάλιση των συμφερόντων του ελληνικού κράτους και των πολιτών του στο εξωτερικό, η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, η ενθάρρυνση στενότερων σχέσεων με την ελληνική διασπορά και η ενθάρρυνση της διεθνής συνεργασίας.

Μετά την επίλυση του Μακεδονικού με τη Συμφωνία των Πρεσπών το 2018, το Υπουργείο εντοπίζει δύο εναπομείναντα ζητήματα ιδιαίτερης σημασίας για το ελληνικό κράτος: τις τουρκικές αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και τον αντίστοιχο εναέριο χώρο και το Κυπριακό που αφορά την τουρκική κατοχή στην Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.

Υπάρχει μια μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για τους φυσικούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει νομικά την υφαλοκρηπίδα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη γύρω από τα ελληνικά νησιά.^[81]

Επιπλέον, λόγω της πολιτικής και γεωγραφικής εγγύτητάς της με την Ευρώπη, την Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η Ελλάδα είναι μια χώρα σημαντικής γεωστρατηγικής σημασίας, πλεονέκτημα το οποίο έχει αξιοποιήσει για να αναπτύξει μια περιφερειακή πολιτική για να συμβάλει στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Αυτό έχει δώσει στη χώρα καθεστώς μεσαίας δύναμης στις παγκόσμιες υποθέσεις.^[82] Μερικοί από τους οργανισμούς στους οποίους είναι μέλος είναι οι εξής:

Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Οικονομική και Νομισματική Ένωση, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος, Ευρωπαϊκή Ένωση, Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας, Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας, Διεθνής Οργανισμός Εργασίας, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας, Ιντερπόλ, Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης, ΝΑΤΟ, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών, Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), Διεθνής Ένωση Ανάπτυξης (IDA), Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης (IFC), Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (IBRD), Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ECE), Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (ECLAC), Παγκόσμια Ομοσπονδία Σπηλαιολογίας (UIS), Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων (WCO) και Συμβούλιο Ευρωατλαντικής Συνεργασίας (EAPC).

Το 2010, η Ελλάδα είχε δαπανήσει για τις αμυντικές της δαπάνες το 3,98% του ΑΕΠ της - ποσοστό που τότε ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο, λόγω φόβου πιθανής εισβολής από την Τουρκία.^[83] Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αποτελούνται από το Στρατό, το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία.

Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα αφορά τους Έλληνες άρρενες πολίτες και έχει διάρκεια 9 μηνών, η οποία όμως συνήθως περιορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Έτσι, μέχρι το 2009, η Ελλάδα είχε υποχρεωτική θητεία 1 έτους για όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών. Παρότι γίνονται δεκτές αιτήσεις γυναικών που θέλουν να υπηρετήσουν, η στράτευσή τους δεν είναι υποχρεωτική. Η κίνηση αυτή δημιουργεί αντιρρήσεις από τους κύκλους που αντιτίθενται στην υποχρεωτική στράτευση, γιατί ενώ το Άρθρο 4 του Ελληνικού Συντάγματος θέτει υπόχρεους όλους τους Έλληνες πολίτες να υπερασπιστούν την Ελλάδα, ο φόρτος έγκειται ολοκληρωτικά στον ανδρικό πληθυσμό. Τον Φεβρουάριο του 2009 ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ανακοίνωσε ότι από το 2010 οι υπόχρεοι στράτευσης θα κατατάσσονται μόνο στο Στρατό και για θητεία 9 μηνών, που σημαίνει ότι το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία θα επανδρώνονται αποκλειστικά από επαγγελματίες οπλίτες.^[84] Τελικά από τις 14 Αυγούστου 2009 η θητεία έγινε 9μηνη, ενώ έγιναν ανάλογες μειώσεις στον χρόνο στράτευσης αυτών που εκτελούν μειωμένη θητεία. Επίσης, υπάρχει σχέδιο πλήρους επάνδρωσης του Ναυτικού και της Αεροπορίας από επαγγελματίες ως το 2012. Τέλος η εναλλακτική θητεία έγινε 18μηνη.

Το ελληνικό στρατιωτικό προσωπικό ανέρχεται συνολικά σε 364.050 άτομα, εκ των οποίων οι 142.700 είναι ενεργοί και οι 221.350 είναι έφεδροι. Η Ελλάδα κατέχει την 28η θέση παγκοσμίως ως προς τον αριθμό των πολιτών που υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις. Η θητεία στην Ελλάδα διαρκεί εννέα μήνες για τον Στρατό και ένα έτος για το Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία.^[47] Επιπλέον, οι Έλληνες άντρες ηλικίας 18 έως 60 ετών που ζουν σε στρατηγικά ευαίσθητες περιοχές ενδέχεται να υποχρεωθούν να υπηρετήσουν με μερική απασχόληση στην Εθνική Φρουρά.

Ως μέλος του ΝΑΤΟ, ο ελληνικός στρατός συμμετέχει σε ασκήσεις και αποστολές υπό την αιγίδα της συμμαχίας, αν και η εμπλοκή του σε αποστολές του ΝΑΤΟ είναι ελάχιστη.^[85] Η Ελλάδα δαπανά πάνω από 7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τον στρατό της, το 2,3% του ελληνικού ΑΕΠ. Είναι η 24η υψηλότερη στρατιωτική δαπάνη στον κόσμο σε απόλυτες τιμές, η έβδομη υψηλότερη δαπάνη κατά κεφαλήν και η δεύτερη υψηλότερη στο ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε μόνο χώρες του ΝΑΤΟ που εκπληρώνει ή ξεπερνά τον στόχο που έχει θέσει το ΝΑΤΟ κάθε χώρα να δαπανά το 2% τουλάχιστον του ΑΕΠ της σε στρατιωτικούς σκοπούς.

Η οικονομία της Ελλάδας είναι η 51η μεγαλύτερη στον κόσμο. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) προβλέπεται ότι θα φτάσει στα 235,147 δις ευρώ το 2024, από 224 δις ευρώ το 2023 και 208,03 δις ευρώ το 2022, ενώ το 2018 ήταν στα 184,714 δις ευρώ. Είναι επίσης η 55η αγοραστική δύναμη, στα 280,11 δισεκατομμύρια ευρώ. Η οικονομία είναι ανεπτυγμένη με ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης και «πολύ υψηλό» δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης. Είναι ανεπτυγμένη και βασίζεται κατά κόρον στις Υπηρεσίες, 79,1% του ΑΕΠ, τη βιομηχανία 16,9% και τη γεωργία 4,1%.

Η Ελλάδα έχει μικτή καπιταλιστική οικονομία, με το δημόσιο τομέα να συνεισφέρει περίπου στο μισό του Α.Ε.Π.. Ο Τουρισμός αποτελεί μία πολύ σημαντική βιομηχανία, που συνεισφέρει κι αυτή σε μεγάλο ποσοστό του Α.Ε.Π., και επίσης αποτελεί πηγή συναλλάγματος. Το 2004 η μεγαλύτερη βιομηχανία στην Ελλάδα με έσοδα γύρω στα 12 δις ευρώ ήταν η, συνήθως σχετικά αφανής σε επίπεδο κοινής γνώμης, ναυτιλία.

Η οικονομία βελτιώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθώς η κυβέρνηση εφάρμοσε αποτελεσματική οικονομική πολιτική, στην προσπάθεια της ένταξης της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, την 1 Ιανουαρίου 2002. Τον Ιούνιο του 2000 η Ελλάδα έγινε δεκτή στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση και υιοθέτησε το ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, ωστόσο η δραχμή παρέμεινε το νόμισμα της χώρας μέχρι τις 1 Ιανουαρίου 2002. Κατά την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη, η ισοτιμία δραχμής-ευρώ ήταν 340.75 δραχμές προς 1 ευρώ^[86]. Παράγοντας που σίγουρα βοήθησε σε αυτήν την πορεία είναι ότι η Ελλάδα είναι αποδέκτης οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ίσης περίπου με το 3,3% του Α.Ε.Π.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Η συνέχιση τόσο γενναιόδωρων ενισχύσεων από την Ε.Ε. όμως είναι υπό αμφισβήτηση. Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την είσοδο χωρών πολύ φτωχότερων από την Ελλάδα σε συνδυασμό με την ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας θα βγάλει πιθανότατα πολλές περιοχές από το λεγόμενο Στόχο 1 του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, στον οποίο κατευθύνονται και οι περισσότερες επιδοτήσεις και στον οποίο ανήκουν περιοχές με Α.Ε.Π. κατά κεφαλήν μικρότερο του 75% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Με τα στοιχεία του 2003 από το Στόχο 1 έχουν βγει οι εξής περιοχές: Αττική, Νότιο Αιγαίο, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία, Βόρειο Αιγαίο και οριακά η Πελοπόννησος.

Μεγάλες προκλήσεις παραμένουν η μείωση της ανεργίας και η περαιτέρω ανοικοδόμηση της οικονομίας μέσω και της ιδιωτικοποίησης διαφόρων μεγάλων κρατικών εταιρειών, η αναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης, διόρθωση του φορολογικού συστήματος, και η ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών αδυναμιών.

Το 2008, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 2,9%.^[87]

Η εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους της Ελλάδας είναι η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η οποία όμως έχει παραχωρήσει τις περισσότερες αρμοδιότητές της στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.), μετά την είσοδό της στη ζώνη του ευρώ το 2001.

Το 2010, η Ελλάδα γνώρισε μαζί με μερικές άλλες χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ευρώ την οικονομική κρίση, λόγω των επιπτώσεων της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ στα τέλη του 2008. Η Ελλάδα υπέγραψε μνημόνιο με την τρόικα, το οποίο συνοδεύτηκε από αυστηρή λιτότητα, για τον περιορισμό των δαπανών που παρήγαγαν έλλειμμα στο κράτος. Η πολιτική αυτή δημιούργησε οικονομική ύφεση και ανεργία, η οποία το 2011 ξεπέρασε το 20%, ενώ δεν έχει εφαρμοστεί σχεδόν καμιά μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και του φορολογικού συστήματος. Γενικότερα όμως, η έλλειψη παραγωγικότητας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Από το 2015 η ανεργία στην Ελλάδα ακολουθεί συνεχή πτωτική πορεία και τον Απρίλιο του 2017 είχε υποχωρήσει στο 21.7%.^[88]

Το ποσοστό της ανεργίας των νέων (42.3% τον Μάρτιο του 2018) είναι εξαιρετικά υψηλό για τα πρότυπα της ΕΕ.^[89] Στο β΄ τρίμηνο του 2019 η ανεργία υποχώρησε περαιτέρω στο 16.9%^[90].

Με μια οικονομία μεγαλύτερη από αυτές των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών, η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια,^[91][92][93] και σημαντικός περιφερειακός ερευνητής.^[91][92] Η Ελλάδα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής κεφαλαίου στην Αλβανία, ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη Βουλγαρία, συγκαταλέγεται στις πρώτες τρεις χώρες με βάση τις επενδύσεις στη Ρουμανία, ενώ είναι και ο μεγαλύτερος επενδυτής της Βόρειας Μακεδονίας. Οι ελληνικές τράπεζες ανοίγουν τουλάχιστον ένα υποκατάστημα κάπου στα Βαλκάνια κάθε μήνα.^[94][95][96] Ο Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ) έχει σημαντική παρουσία στις χώρες της Γιουγκοσλαβίας και τα Βαλκάνια.^[94]

Το 2010, η Ελλάδα ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός βαμβακιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση (183.800 τόνοι) και φιστικιών (8.000 τόνοι), κατετάγη δεύτερη στην παραγωγή ρυζιού (229.500 τόνοι) και ελιάς (147.500 τόνοι), τρίτη στην παραγωγή σύκων (11.000 τόνοι), αμυγδάλων (44.000 τόνοι), τομάτας (1.400.000 τόνοι), και καρπουζιών (578.400 τόνοι) και τέταρτη στην παραγωγή καπνού (22.000 τόνοι). Η γεωργία συνεισφέρει το 3.8% του ΑΕΠ της χώρας και απασχολεί το 12,4% του εργατικού δυναμικού της χώρας.

Η Ελλάδα έχει ωφεληθεί σημαντικά από την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως αποτέλεσμα της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, μεγάλο μέρος της γεωργικής της υποδομής έχει αναβαθμιστεί και η γεωργική παραγωγή αυξήθηκε. Μεταξύ 2000 και 2007, η παραγωγικότητα των βιολογικών καλλιεργειών στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 885%, το υψηλότερο ποσοστό μεταβολής στην Ε.Ε.

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα κυριαρχείται από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Το 2009 η ΔΕΗ προμήθευε το 85.6% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα,^[97] ποσοστό το οποίο μειώθηκε σε 77.3% το 2010^[97] Σχεδόν το ήμισυ (48%) της παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ παράγεται από λιγνίτη, μια πτώση από το 51.6% το 2009.^[97]

Το 12% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας προέρχεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς^[98] και ένα άλλο 20% από φυσικό αέριο.^[98] Το 2009-2010, η παραγωγή ενέργειας από ανεξάρτητες εταιρείες αυξήθηκε κατά 56%,^[97] από 2.709 κιλοβατώρες το 2009 σε 4.232 κιλοβατώρες το 2010.^[97]

Το 2012, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν το 13.8% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας,^[99][100] ποσοστό το οποίο αυξήθηκε από το 10.6% που ίσχυε για το 2011,^[99] ποσοστό σχεδόν ίσο με τον μέσο όρο της ΕΕ του 14.1% για το 2012.^[99] Το 10% της ανανεώσιμης ενέργειας που παράγει η χώρα προέρχεται από ηλιακή ενέργεια,^[101] ενώ το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από βιομάζα και ανακύκλωση απορριμμάτων.^[101] Σύμφωνα με την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Ελλάδα στοχεύει να λαμβάνει το 18% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020.^[102]

Το 2013, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, πάνω από το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα παράχθηκε από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Το ποσοστό αυτό τον Απρίλιο του 2013 έφτασε το 42%. Η Ελλάδα επί του παρόντος δεν έχει θέσει πυρηνικούς σταθμούς σε λειτουργία, καθώς όσες φορές μελετήθηκε κάτι τέτοιο στο παρελθόν υπήρξαν βίαιες αντιδράσεις από την κοινή γνώμη, λόγω φόβων ενδεχόμενου ατυχήματος. Ωστόσο, το 2009 η Ακαδημία Αθηνών πρότεινε να ξεκινήσει η έρευνα για το ενδεχόμενο ελληνικών πυρηνικών σταθμών.^[103]

Τον Ιανουάριο του 2009 ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,8% έναντι 2% τον Δεκέμβριο του 2008.^[104] Ο μέσος πληθωρισμός του 2008 έκλεισε τελικά στο 4,2%.^[105] Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα μειώθηκε τον Μάρτιο σε 1,5% από το 1,8% που ήταν τον Φεβρουάριο.^[106] Τον Απρίλιο του 2009 ο πληθωρισμός συρρικνώθηκε στο 1%.^[107]

Τον Αύγουστο του 2019 ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει στο 0.1%^[108].

Η διαθεσιμότητα του ευρυζωνικού Διαδικτύου στην Ελλάδα είναι διαδεδομένη, καθώς υπάρχουν συνολικά 3.778.263 ευρυζωνικές συνδέσεις. Αυτός ο αριθμός μεταφράζεται σε 33,86 άτομα ανά 100 άτομα που έχουν ευρυζωνική σύνδεση^[109] κυρίως μέσω ADSL2, αλλά και πιο σύγχρονες τεχνολογίες VDSL και αρκετά πρόσφατα FTTH. Τα Ίντερνετ καφέ τα οποία προσφέρουν σύνδεση στο διαδίκτυο, προγράμματα γραφείου και διαδικτυακά παιχνίδια, είναι επίσης ένα κοινό θέαμα στη χώρα, ενώ το ίντερνετ κινητής τηλεφωνίας σε 3G και, μεταγενέστερα, 4G δίκτυα και σε δημόσια WiFi είναι υπαρκτό. Ακόμη, έχουν εγκατασταθεί πιλοτικά δίκτυα 5G στην Καλαμάτα και στα Τρίκαλα, αλλά με αρκετά χαμηλή κάλυψη των πολεοδομικών συγκροτημάτων, με τις μεγάλες εταιρείες να δίνουν το 2021 ως αφετηρία για την εγκατάσταση 5G δικτύων στην Ελλάδα.

Εξαιτίας της στρατηγικής τοποθεσίας, εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς και της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, αρκετές πολυεθνικές εταιρίες όπως (Ericsson, Siemens, SAP, Motorola/Lenovo και Coca-Cola έχουν τοπικά κέντρα έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Ο Γενικός Γραμματέας τεχνολογίας και ανάπτυξης του Ελληνικού υπουργείου ανάπτυξης είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και επιτήρηση της Εθνικής έρευνας και της τεχνολογικής πολιτικής.

Σύμφωνα με το Research DC, βασισμένο στο OECD και στα δεδομένα της Eurostat, μεταξύ 1990 και 1998 η συνολική δαπάνη τεχνολογίας και ανάπτυξης στην Ελλάδα ανέβηκε στην τρίτη υψηλότερη θέση της Ευρώπης, μετά τη Φινλανδία και την Ιρλανδία.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Ελληνικά τεχνολογικά πάρκα με εκκολαπτικές εγκαταστάσεις είναι το πάρκο τεχνολογίας και επιστήμης της Κρήτης (στο Ηράκλειο), το τεχνολογικό πάρκο της Θεσσαλονίκης καθώς και τα τεχνολογικά πάρκα στο Λαύριο και στην Πάτρα.

Η Ελλάδα είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από το 2005. Η συνεργασία μεταξύ της ΕSA και της ελληνικής διαστημικής άρχισε στις αρχές του 1990.^[110] Το 1994 η Ελλάδα και ESA υπόγραψαν το πρώτο συμφωνητικό συνεργασίας. Το 2003 αφού έκανε δήλωση για να γίνει πλήρες μέλος, η Ελλάδα έγινε το 16ο μέλος της ESA στις 16 Μαρτίου 2005. Ως μέλος της ESA η Ελλάδα συμμετέχει σε δραστηριότητες στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας καθώς και στην πρωτοβουλία παγκόσμιας παρακολούθησης για το περιβάλλον και την ασφάλεια. Σύμφωνα με την ESA, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τον πρώτο επίγειο σταθμό για το «ευρυζωνικό δίκτυο του Διαστήματος».^[111]

Η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και της αιολικής ενέργειας. Εκτός από την υδραυλική ενέργεια αυτές οι δυνατότητες της αξιοποίησης της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας μέχρι τώρα είναι υποχρησιμοποιούμενες.

Η ναυτιλία αποτέλεσε ένα σημαντικό στοιχείο της Ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας από τα αρχαία χρόνια.^[112] Σήμερα το ναυτικό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες βιομηχανίες της χώρας.

Κατά τη δεκαετία του 1960, το μέγεθος του ελληνικού ναυτικού εμπορικού στόλου σχεδόν διπλασιάστηκε, κυρίως από τις επενδύσεις που έγιναν από τους επιχειρηματίες μεγιστάνες Αριστοτέλη Ωνάση και Σταύρο Νιάρχο.^[113] Η βάση της σύγχρονης ελληνικής ναυτικής βιομηχανίας δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο όταν αρκετοί Έλληνες επιχειρηματίες μπόρεσαν να συσσωρεύσουν περίσσευμα πλοίων που πουλήθηκαν σε αυτούς από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω της πράξης πώλησης πλοίων του εποχής του 1940.^[113] Σύμφωνα με το BTS ο ελληνικός στόλος είναι σήμερα ο μεγαλύτερος στον κόσμο, με 3.079 πλοία και το 18% της ικανότητας του παγκόσμιου στόλου με σύνολο dwt από 141,931 χιλιάδες (142 εκατομμύρια dwt).^[114] Στις κατηγορίες πλοίων σύμφωνα με τα στατιστικά του 2001, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στα τάνκερ και στα μεταφορικά πλοία φορτίου (bulk carriers), τέταρτη στους αριθμούς κοντέινερ, και επίσης τέταρτη στα υπόλοιπα είδη πλοίων.^[114] Σύμφωνα με τον υπολογισμό της ΕΛΣΤΑΤ, η ποντοπόρος ναυτιλία συνεισφέρει γύρω στο 4-7,5% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με μια ανάλυση του πρακτορείου Reuters η συνεισφορά της αντιστοιχεί σε 1% του ΑΕΠ.^[115]

Διοικητικός φορέας της εμπορικής ναυτιλίας είναι το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (πρώην Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου).

Ένας σημαντικός παράγοντας της Ελληνικής οικονομίας και ανάπτυξης είναι ο τουρισμός της. Η Ελλάδα είναι δημοφιλής προορισμός ανά τον κόσμο κυρίως για θερινές διακοπές, όπου προβάλλονται άλλωστε πολύ περισσότερο από τους χειμερινούς και εναλλακτικούς προορισμούς της.

Το 2004 την Ελλάδα επισκέφτηκαν 16,4 εκατομμύρια τουρίστες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε στην Κίνα το 2005, η Ελλάδα ψηφίστηκε ως ο πρώτος καλύτερος τουριστικός προορισμός, ενώ 6.088.287 τουρίστες επισκέφτηκαν μόνο την Αθήνα.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Τον Νοέμβριο του 2006 η Αυστρία ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα ήταν ο αγαπημένος προορισμός.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Το 2007, η Ελλάδα καλωσόρισε περισσότερους από 16 εκατομμύρια τουρίστες και ανέβηκε στους είκοσι πρώτους καλύτερους τουριστικούς προορισμούς.^[116] Το 2017, προσέλκυσε 30,1 εκατομμύρια επισκέπτες και το 2018 προσέλκυσε 33 εκατομμύρια επισκέπτες,^{[117][118][119]} καθιστώντας την Ελλάδα μία από τις πιο επισκέψιμες χώρες στην Ευρώπη και τον κόσμο και συμβάλλοντας σχεδόν κατά 25% στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του έθνους.^[120]

Διάσημες τουριστικές περιοχές της Ελλάδας στο εξωτερικό θεωρούνται η Αθήνα, η Ολυμπία, οι Δελφοί, οι Μυκήνες και άλλες περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, πόλεις όπως το Ναύπλιο και η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική, η Λέσβος (Μυτιλήνη), τα Ιόνια νησιά, όπως η Κέρκυρα και η Ζάκυνθος, οι Κυκλάδες, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Πάρος καθώς επίσης και άλλα νησιά του Αιγαίου όπως η Ρόδος και η Κρήτη. Προορισμοί που είναι δημοφιλείς κυρίως για χειμερινές διακοπές είναι το Μέτσοβο, το Ζαγόρι, το Καρπενήσι, τα Τρίκαλα Κορινθίας, η Αράχωβα, τα Καλάβρυτα και περιοχές της Αρκαδίας κ.ά. Η Ελλάδα διαθέτει 19 χιονοδρομικά κέντρα, όλα στην ηπειρωτική χώρα. Στην Ελλάδα επίσης υπάρχει και θρησκευτικός τουρισμός και κάποιοι διάσημοι προορισμοί του είναι το Άγιο Όρος, η Τήνος, η Πάτμος, τα Μετέωρα και η Αγ��α Θεοδώρα Βάστα που συνδυάζουν το θρησκευτικό ενδιαφέρον με το φυσικό περιβάλλον.

Την τελευταία πενταετία (2014 - 2018) η πρώτη περιφέρεια σε επισκεψιμότητα ξένων τουριστών είναι η Κεντρική Μακεδονία με πάνω από 7,2 εκατομμύρια ξένους τουρίστες ετησίως^[121].

Οι δύο κύριες πύλες εισόδου των επισκεπτών στην Ελλάδα είναι ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» με ετήσια επιβατική κίνηση 15 εκατομμυρίων και ο (οδικός) Συνοριακός Σταθμός Ευζώνων με ετήσια επιβατική κίνηση 6 εκατομμυρίων.

Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που διαθέτει σημαντικό ορυκτό πλούτο.^[122][123] Η χώρα έχει μεγάλα κοιτάσματα λιγνίτη,^[124] βωξίτη,^[125] νικελίου,^[126] περλίτη, μπεντονίτη,^[127] χουντίτη, μαγνησίτη^[128] καθώς και μαρμάρου,^[129] ενώ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός ελαφρόπετρας παγκοσμίως.^[130] Επίσης υπάρχουν χρυσός, χαλκός και κοιτάσματα σπάνιων γαιών.^[131][132] Αντλείται πετρέλαιο στην περιοχή της Καβάλας-Θάσου και γίνονται έρευνες για εξόρυξη στο Ιόνιο Πέλαγος, τον Πατραϊκό κόλπο και νότια της Κρήτης.^[133] Φήμες για κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν χωρίς έρευνες, που δεν γίνονται μέχρι να οριοθετηθεί υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Αυτές αποτελούν τα κύρια σημεία αντιπαραθέσεων της χώρας με την Τουρκία.^[134][135]

Η Ελλάδα έχει σημαντικές υποδομές, όπως ένα δίκτυο οδικών αξόνων, το οποίο, παραπάνω από 2.000 χιλιόμετρα είναι αυτοκινητόδρομοι, οι οποίοι επεκτάθηκαν ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες, μεγάλο αριθμό αεροδρομίων, διεθνών και εσωτερικού, πολλά λιμάνια και αρκετές γέφυρες και σήραγγες. Μετά το 1981, η κατασκευή, συντήρηση ή επέκταση των υποδομών αυτών έχουν συχνά επιδοτηθεί από έργα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η επέκταση και βελτίωση των υποδομών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, εκτός των άλλων, είχε ως αποτέλεσμα και τη μεγάλη αύξηση του τουρισμού, με αποτέλεσμα σήμερα να θεωρείται από τα πιο δημοφιλή και διάσημα μέρη σε όλο τον κόσμο, καθώς πολλοί ξένοι προτιμούν πολλά από τα νησιά της και άλλους προορισμούς της.

Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2021 ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας είναι 10.482.487 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 765.598 είναι αλλοδαποί. Από αυτούς 5.125.977 είναι άρρενες (ποσοστό 48,9%) και 5.356.510 θήλεις (ποσοστό 51,1%). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 81,1 χρόνια (78,6 χρόνια οι άνδρες και 83,6 οι γυναίκες).^[136] Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία τοποθετεί τον πληθυσμό της Ελλάδας στα 10.7 εκατομμύρια το 2018.^[137] Στις 1 Ιανουαρίου 2021 υπήρχαν 10.678.632 κάτοικοι στην Ελλάδα, ήτοι 5.196.048 άνδρες και 5.482.584 γυναίκες.^[138]

Η ελληνική κοινωνία έχει μεταβληθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες, συμπίπτοντας με την ευρύτερη ευρωπαϊκή τάση μείωσης της γονιμότητας και ταχείας γήρανσης. Ο δείκτης γεννητικότητας το 2003 ήταν 9.5 άτομα ανά 1.000 κατοίκους, σημαντικά μειωμένος από το ποσοστό 14.5 άτομα ανά 1.000 το 1981. Ταυτόχρονα, το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε ελαφρά από 8.9 άτομα ανά 1.000 κατοίκους το 1981 σε 9.6 άτομα ανά 1.000 κατοίκους το 2003. Οι εκτιμήσεις από το 2016 δείχνουν ότι το ποσοστό γεννήσεων μειώθηκε περαιτέρω σε 8.5 άτομα ανά 1.000 και η θνησιμότητα ανεβαίνει σε 11.2 άτομα ανά 1.000.^[47]

Το ποσοστό γονιμότητας των 1,41 παιδιών ανά γυναίκα είναι πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό αναπλήρωσης (2,1 παιδιά ανά γυναίκα) και είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο. Έχει μειωθεί κατά πολύ από τον δείκτη γονιμότητας του 1900 που ήταν 5,47 παιδιά ανά γυναίκα.^[139] Στη συνέχεια, η διάμεση ηλικία της Ελλάδας είναι τα 44,2 έτη, η έβδομη υψηλότερη στον κόσμο.^[47] Το 2001, το 16,71% του πληθυσμού ήταν 65 ετών και άνω, το 68,12% μεταξύ 15 και 64 ετών και το 15,18% ήταν 14 ετών και κάτω.^[140] Μέχρι το 2016, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω είχε αυξηθεί στο 20,68%, ενώ το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 0-14 ετών μειώθηκε σε ελαφρώς κάτω από το 14%.

Τα ποσοστά γάμου άρχισαν να μειώνονται από σχεδόν 71 γάμους ανά 1.000 κατοίκους το 1981 έως το 2002, για να αυξηθούν ελαφρώς το 2003 σε 61 γάμους ανά 1.000 κατοίκους και στη συνέχεια να πέσουν στα 51 γάμους ανά 1.000 κατοίκους το 2004.^[140] Επιπλέον, τα ποσοστά διαζυγίων έχουν αυξηθεί από 191,2 διαζύγια ανά 1.000 γάμους το 1991 σε 239,5 διαζύγια ανά 1.000 γάμους το 2004.^[140]

Ως αποτέλεσμα αυτών των τάσεων, το μέσο ελληνικό νοικοκυριό είναι μικρότερο σε μέγεθος και μεγαλύτερο σε ηλικία σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Η οικονομική κρίση έχει επιδεινώσει αυτή την εξέλιξη, με 600 χιλιάδες Έλληνες, κυρίως νεαρούς ενήλικες, να έχουν φύγει από τη χώρα κατά τη δεκαετία του 2010.^[141]

Το Σύνταγμα της Ελλάδας αναγνωρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία ως την επικρατούσα θρησκεία της χώρας, ενώ εγγυάται τη θρησκευτική ελευθερία για όλους.^[143] Η Ελληνική κυβέρνηση δεν καταγράφει στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες και η θρησκεία δεν αποτελεί ερώτημα στις απογραφές. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα εκτιμώμενο 97% των Ελλήνων πολιτών αυτοαναγνωρίζονται ως Ανατολικοί Ορθόδοξοι, μέλη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας,^[144] η οποία χρησιμοποιεί τη Βυζαντινή ιεροτελεστία και την Ελληνική γλώσσα, την αρχική γλώσσα της Καινής Διαθήκης. Η θρησκευτική διοίκηση της Ελληνικής επικράτειας είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου και της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας το 2010, το 79% των Ελλήνων πολιτών απάντησαν ότι "πιστεύουν ότι υπάρχει Θεός".^[145] Σύμφωνα με άλλες πηγές, το 15,8% των Ελλήνων αυτοαναγνωρίζονται ως "πολύ θρησκευόμενοι", το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα διαπίστωσε ότι μόνο το 3,5% του πληθυσμού δεν πηγαίνει ποτέ στην εκκλησία, ενώ στην Πολωνία το ποσοστό ήταν 4,9% και στην Τσεχία ήταν 59,1%.^[146]

Η Έκθεση για τις Διεθνείς Θρησκευτικές Ελευθερίες, που συντάσσει κάθε έτος το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αναφέρει για την Ελλάδα (2014): «Η κυβέρνηση δεν τηρεί στατιστικά στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες. Ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες ερευνών εκτιμούν ότι 95% του πληθυσμού αυτοπροσδιορίζονται ως Ελληνορθόδοξοι. Οι Μουσουλμάνοι συγκροτούν έναν αριθμό ξεχωριστών κοινοτήτων: περίπου 120.000 κατοικούν στη Θράκη και προέρχονται από την επίσημα αναγνωρισμένη μουσουλμανική μειονότητα που αναγνωρίστηκε από τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, ενώ υπάρχουν και γύρω στους 300.000 μετανάστες και ξένοι εργάτες που κατοικούν κυρίως στην περιφέρεια της Αττικής και συγκροτούν ομάδες με βάση τη χώρα καταγωγής τους στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Νότια Ασία, τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Λιγότερο από το υπόλοιπο 5% του πληθυσμού αποτελείται από Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες, Αλεβίτες,^[147] Ρωμαιοκαθολικούς (50.000 Έλληνες, 200.000 μετανάστες,^[148] 5.000 Ελληνοκαθολικοί), Προτεστάντες (30.000^[149][144] Ευαγγελικοί^[150] και Πεντηκοστιανοί), Μάρτυρες του Ιεχωβά (28.874),^[151] οπαδούς της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (784),^[152] Αντβεντιστές της Εβδόμης Ημέρας (410),^[153] Σαϊεντολόγους, Εβραίους, Μπαχάι, μέλη του Χάρε Κρίσνα, και οπαδούς αρχαίων ελληνικών πολυθεϊστικών θρησκειών. Δεν υπάρχει επίσημη ή ανεπίσημη εκτίμηση ως προς τον αριθμό των άθεων. Η πλειονότητα των κατοίκων μη ελληνικής υπηκοότητας και των μεταναστών δεν είναι Ορθόδοξοι. Οι μεγαλύτερες ομάδες περιλαμβάνουν μη θρησκευόμενους, Μουσουλμάνους και Ρωμαιοκαθολικούς, και διαμένουν κυρίως στην Αθήνα. Στη χώρα δραστηριοποιούνται ξένες ιεραποστολικές ομάδες».^[154][155]

Από το 2017, ο Ελληνισμός θεωρείται νομικά ως ενεργή θρησκεία στην Ελλάδα,^[156] με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 2.500 πιστούς και 100.000 "υποστηρικτές".^{[157][158][159]} Ως ελληνισμός είναι γνωστά διάφορα θρησκευτικά κινήματα που συνεχίζουν, αναβιώνουν ή ανακατασκευάζουν αρχαίες ελληνικές θρησκευτικές πρακτικές.

Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες της ελληνικής γλώσσας χρονολογούνται στον 15ο αιώνα π.Χ. και στη Γραμμική Β που συνδέεται με τον Μυκηναϊκό πολιτισμό. Τα ελληνικά ήταν μια ευρέως ομιλούμενη κοινή διάλεκτος στον μεσογειακό κόσμο και όχι μόνο κατά την Κλασική Αρχαιότητα, ενώ έγινε και η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα υπήρξε μια μεγάλη διαμάχη, το γλωσσικό ζήτημα, για το αν η επίσημη γλώσσα της Ελλάδας θα έπρεπε να είναι η αρχαϊκή καθαρεύουσα, που δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε ως κρατική και επιστημονική γλώσσα, ή η δημοτική μορφή της ελληνικής γλώσσας που εξελίχθηκε φυσικά από τη μεσαιωνική ελληνική γλώσσα και ήταν η γλώσσα του λαού. Η διαφωνία επιλύθηκε οριστικά το 1976, όταν η δημοτική έγινε η μόνη επίσημη μορφή της ελληνικής γλώσσας και η καθαρεύουσα έπεσε σε αχρηστία.

Η Ελλάδα είναι σήμερα σχετικά ομοιογενής σε γλωσσικούς όρους, με τη μεγάλη πλειοψηφία του γηγενούς πληθυσμού να χρησιμοποιεί τα ελληνικά ως πρώτη ή μοναδική γλώσσα. Οι γηγενείς ελληνικές διάλεκτοι περιλαμβάνουν τα αρχαϊκά ελληνικά που μιλούσαν οι Σαρακατσάνοι, βοσκοί της Μακεδονίας και άλλων περιοχών της Βόρειας Ελλάδας. Η τσακωνική διάλεκτος, προέρχεται από τα δωρικά αντί της ελληνιστικής κοινής, ομιλείται ακόμα σε ορισμένα χωριά της νοτιοανατολικής Πελοποννήσου. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στη χώρα Έλληνες ομιλητές της καππαδοκικής διαλέκτου και της ποντιακής διαλέκτου. Ήρθαν στην Ελλάδα από τη Μικρά Ασία μετά τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης και αποτελούν μια μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα.

Η μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης, που αντιστοιχεί περίπου στο 0,95% του πληθυσμού, αποτελείται από ομιλητές της Τουρκικής, της Βουλγαρικής (Πομάκους)^[165] και της ρομανί, η οποία ομιλείται και από τους χριστιανούς Ρομά σε άλλα μέρη της χώρας. Άλλες μειονοτικές γλώσσες ομιλούνται παραδοσιακά από περιφερειακές πληθυσμιακές ομάδες σε διάφορα μέρη της χώρας. Η χρήση τους μειώθηκε ριζικά στην πορεία του 20ού αιώνα μέσω της αφομοίωσης τους από την ελληνόφωνη πλειοψηφία.

Σήμερα αυτές οι διάλεκτοι μόνο από τις παλαιότερες γενιές και βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Αυτό ισχύει για τους Αρβανίτες, μια αλβανόφωνη ομάδα που βρίσκεται ως επί το πλείστον στις αγροτικές περιοχές γύρω από την Αθήνα. Οι Αρωμάνοι και οι Βλαχομογλενίτες, γνωστοί και ως Βλάχοι, των οποίων η γλώσσα είναι στενά συνδεδεμένη με τα Ρουμάνικα. Ζούσαν στο παρελθόν διάσπαρτοι σε αρκετές περιοχές της ορεινής κεντρικής Ελλάδας. Τα μέλη αυτών των ομάδων συνήθως αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες^[166] και σήμερα είναι όλοι τουλάχιστον δίγλωσσοι στα ελληνικά.

Κοντά στα βόρεια ελληνικά σύνορα υπάρχουν επίσης ορισμένες σλαβόφωνες ομάδες. Τα περισσότερα μέλη τους δηλώνουν Έλληνες στην εθνικότητα. Υπολογίζεται ότι μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών του 1923, η Μακεδονία είχε 200.000 με 400.000 σλαβόφωνους.^[167] Η εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα μιλούσε παραδοσιακά την ισπανοεβραϊκή γλώσσα που σήμερα ομιλείται μόνο από μερικές χιλιάδες ομιλητές. Άλλες αξιόλογες μειονοτικές γλώσσες είναι τα αρμενικά, τα γεωργιανά και η ελληνοτουρκική διάλεκτος που ομιλείται από τους Ουρούμ, μια κοινότητα Ελλήνων του Καυκάσου από την Τσάλκα της κεντρικής Γεωργίας και Ελλήνων από τη νοτιοανατολική Ουκρανία που έφτασαν κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα ως οικονομικοί μετανάστες τη δεκαετία του 1990.

Σήμερα, οι δημοφιλέστερες ξένες γλώσσες είναι τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά, που διδάσκονται και στα σχολεία. Σημαντική αύξηση υπάρχει και στα ιταλικά και τα ισπανικά, αλλά και άλλες γλώσσες, όπως τα ρωσικά, τα κινεζικά, τα κορεάτικα και τα ιαπωνικά.

Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους η θέση των γυναικών, ιδίως των έγγαμων, ήταν εξαρτημένη από την ανδρική εξουσία και νομικά ρυθμιζόταν από το συνδυασμό τοπικών εθίμων και του βυζαντινο-ρωμαϊκού δικαίου με τη νεώτερη νομική θεωρία.^[168] Προς το τέλος του 18ου αιώνα ξεκίνησε κινητοποίηση κυρίως εγγράμματων γυναικών της μεσαίας τάξης για την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασιακή τους προστασία, ενώ την περίοδο του μεσοπολέμου εμφανίστηκαν φεμινιστικές οργανώσεις με ευρύτερα αιτήματα βασισμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές.^[169] Το 1952 χορηγήθηκε στις Ελληνίδες δικαίωμα ψήφου και το 1955 απέκτησαν ευρύτερα πολιτικά δικαιώματα, ο θηλυκός πληθυσμός είχε ψηφίσει για πρώτη και τελευταία φορά μέχρι το 1952 στις εκλογές του 1844. Ωστόσο, εξακολούθησαν να βρίσκονται σε ισχύ νομικές διακρίσεις εις βάρος τους στην οικογένεια και στην εργασία, που είχαν ενσωματωθεί στον Αστικό κώδικα του 1946.^[170] Τα αστικά και κοινωνικά δικαιώματα των γυναικών παρέμειναν περιορισμένα μέχρι την καθιέρωση της ισότητας των φύλων στο Σύνταγμα του 1975 και την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου τη δεκαετία του 1980.^[171] Έκτοτε, η αντιμετώπιση του ζητήματος των δικαιωμάτων των γυναικών γίνεται όχι με νομικούς, αλλά με όρους που αναφέρονται στις σχέσεις των φύλων στην καθημερινή ζωή.^[170]

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, εκατομμύρια Έλληνες μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Γερμανία, δημιουργώντας μια μεγάλη ελληνική διασπορά. Η καθαρή μετανάστευση άρχισε να παρουσιάζει θετικούς αριθμούς από τη δεκαετία του 1970, αλλά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η κύρια εισροή ήταν αυτή των παλλινοστούντων Ελλήνων μεταναστών ή Πόντιων και άλλων από τη Ρωσία, τη Γεωργία, την Τουρκία, την Τσεχία και αλλού στο πρώην Σοβιετικό μπλοκ.^[172]

Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα έχει δεχτεί ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης. Ο συνολικός αριθμός των μεταναστών σύμφωνα με υπολογισμούς της Φρόντεξ φέρεται πως ήταν το 2012 από 1.300.000 έως 1.500.000 άνθρωποι νόμιμοι, παράτυποι και παράνομοι.^[173] Με βάση την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός των αλλοδαπών που διέμεναν μόνιμα στην Ελλάδα και δηλώθηκαν στην απογραφή ήταν 765.598 άτομα, από τα οποία το μεγαλύτερο ποσοστό (49%), είχαν Αλβανική υπηκοότητα και ακολουθούσαν άτομα με Βουλγαρική (4,6%), Ρουμανική (3,7%), Πακιστανική (4,6%) και Γεωργιανή (3,4%) υπηκοότητα. Συνολικά, με βάση την απογραφή του 2021, 116.669 άτομα δήλωσαν υπηκοότητα άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 439.254 άτομα υπηκοότητα λοιπών χωρών, ενώ 3.743 άτομα ήταν χωρίς ή είχαν αδιευκρίνιστη υπηκοότητα. Το 2008 επίσης, 189.000 άτομα από το συνολικό πληθυσμό Αλβανών υπηκόων αναφέρθηκαν ως Έλληνες από τη Νότια Αλβανία στην ιστορική περιοχή της Βορείου Ηπείρου.^[172]

Πέρα από τους αλλοδαπούς μετανάστες που έχουν έρθει μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, υπάρχουν και αρκετοί ομογενείς από περιοχές της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. και από τα Βαλκάνια. Οι μεγαλύτερες ομάδες παλιννοστούντων είναι από τη Ρωσία, τη Γεωργία και το Καζακστάν.

Σημαντική είναι από τα τέλη του 2014 η ροή των μεταναστών-προσφύγων από τη Συρία εξαιτίας των συνεχιζόμενων βομβαρδισμών και του πολέμου που μαίνεται στη χώρα, από το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Φέρεται ότι από τους 432.762 πρόσφυγες και μετανάστες που εισήλθαν στην Ευρώπη από την αρχή του έτους, οι 309.356 χρησιμοποίησαν ως πύλη εισόδου την Ελλάδα^[174][175].

Οι μεγαλύτερες ομάδες ατόμων με υπηκοότητα λοιπών χωρών βρίσκονται στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα. Στον δήμο Αθηναίων (το κέντρο της Αθήνας), υπάρχουν 132.000 μετανάστες που αποτελούν το 17% του τοπικού πληθυσμού. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν 27.000 μετανάστες που αποτελούν το 7% του τοπικού πληθυσμού. Υπάρχει επίσης ένας σημαντικός αριθμός ομοεθνών που προέρχονταν από τις ελληνικές κοινότητες της Αλβανίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.^[172]

Από το 1960 έως το 1989 όλα τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης ήταν κρατικά και μόνο η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ) εξέπεμπε στην τηλεόραση.^[176] Μεταγενέστερα, ιδρύθηκαν ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί (από το 1987) και τηλεοπτικοί (από το 1989) σταθμοί, ανάμεσα στους οποίους το Mega, ο ΑΝΤ1, ο ΣΚΑΪ, το Star και ο Alpha.^[177] Άδειες εκπομπής εκδόθηκαν τελευταία φορά τη δεκαετία του 1990 για τηλεοπτικούς και το 2002 για ραδιοφωνικούς σταθμούς, και σήμερα έχουν λήξει, αλλά ανανεώνονται κάθε χρόνο από την κυβέρνηση. Πολλοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν με άδεια που μπορεί να ανακληθεί οποιαδήποτε στιγμή, ενώ άλλοι χωρίς άδεια.^[178] Διαδοχικές κυβερνήσεις δεν έχουν ρυθμίσει το χαοτικό αυτό τοπίο, που συμπληρώνουν εκατοντάδες μικρούς σταθμούς τοπικής εμβέλειας και χαμηλής ποιότητας. Η τηλεόραση ασκεί σημαντική επιρροή στην ελληνική πολιτική και επιχειρηματίες επενδύουν σε ΜΜΕ με σκοπό την άσκηση πολιτικής επιρροής. Το μικρό μέγεθος της αγοράς οδηγεί σε έντονο ανταγωνισμό και τα ελληνικά ΜΜΕ έχουν πρόβλημα επαγγελματισμού, στοχεύοντας περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στην ενημέρωση.^[177]

Το σύνταγμα και η νομοθεσία της Ελλάδας έχουν διατάξεις που προστατεύουν την ελευθερία του τύπου, περιορίζοντας ωστόσο την ελευθερία του λόγου σε περιπτώσεις βλασφημίας, προσβολής θρησκευμάτων, διέγερσης σε βία και διακρίσεις ή ανατροπής του πολιτεύματος. Οι ιδιωτικοί και κρατικοί σταθμοί είναι εν γένει ελεύθεροι από κρατικούς περιορισμούς. Οι κρατικοί, ωστόσο, τηρούν διαχρονικά φιλοκυβερνητική στάση, ενώ πολλοί ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΜΜΕ έχουν στενή σχέση με την εκάστοτε κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την έλλειψη κριτικής σε σημαντικά θέματα.^[178]

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλές ανεξάρτητες εφημερίδες και περιοδικά,^[178] αλλά η κυκλοφορία του τύπου μειώνεται σταθερά· υπάρχουν ποιοτικές εφημερίδες, όπως η συντηρητική Καθημερινή, μα τα ταμπλόιντ αυξάνουν την κυκλοφορία τους. Αυξάνει, επίσης, η διάδοση του διαδικτύου ως μέσου ενημέρωσης, ειδικά ανάμεσα στους νεότερους.^[177] Οι Έλληνες δεν έχουν εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά ΜΜΕ, θεωρώντας τα διαπλεκόμενα με την πολιτική, και τα τελευταία χρόνια γνώρισαν άνοδο πολλά μικρά, συνήθως αριστερά, εναλλακτικά μέσα -ραδιόφωνα, διαδικτυακές πύλες (πόρταλ) και περιοδικά.^[179] Η οικονομική ύφεση και η μείωση της κυκλοφορίας ανάγκασαν πολλά μέσα να περικόψουν ή και να αναστείλουν τη λειτουργία τους και σε συνδυασμό με την αυξανόμενη βία εναντίον δημοσιογράφων και το προσωρινό, την τότε χρονολογία, κλείσιμο της ΕΡΤ, οδήγησαν στην κατάταξη της Ελλάδας ως χώρας 'εν μέρει ελεύθερης' στην έκθεση του Freedom House για την ελευθερία του τύπου το 2013.^[178]

Οι Έλληνες έχουν μακρά παράδοση εκτίμησης και επένδυσης στην παιδεία, η οποία διατηρήθηκε ως μία από τις υψηλότερες κοινωνικές αξίες στον ελληνικό και ελληνιστικό κόσμο. Το πρώτο ευρωπαϊκό ίδρυμα που περιγράφεται ως πανεπιστήμιο ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη του πέμπτου αιώνα και συνέχισε να λειτουργεί σε διάφορες ενσαρκώσεις μέχρι την άλωση της Πόλης στους Οθωμανούς το 1453.^[180] Το Πανδιδακτήριο ήταν το πρώτο κοσμικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Χριστιανικής Ευρώπης,^[181] και κατά κάποιο τρόπο ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο.^[180]

Η εκπαίδευση στην Ελλάδα χωρίζεται κυρίως σε τρία επίπεδα, ονομασμένα πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ένα επιπρόσθετο μεταδευτεροβάθμιο επίπεδο στο οποίο παρέχεται επαγγελματική εκπαίδευση. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται στο νηπιαγωγείο, το οποίο διαρκεί ένα με δύο χρόνια, και στο δημοτικό σχολείο, το οποίο εκτείνεται σε έξι χρόνια (ηλικίες 6 ως 12 ετών). Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελείται από δύο βαθμίδες. Πρώτα είναι το Γυμνάσιο, ένα υποχρεωτικό σχολείο διάρκειας τριών ετών, μετά από το οποίο οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν είτε το Λύκειο (Γενικό, Επαγγελματικό, Μουσικό, Καλλιτεχνικό, Πειραματικό και Εκκλησιαστικό) είτε Επαγγελματική Κατάρτιση. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι εξ ολοκλήρου κρατική και παρέχεται από τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία και τις Ακαδημίες, οι οποίες κυρίως καλύπτουν τον στρατό και τον κλήρο. Τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών τυπικά κρατούν για τέσσερα χρόνια (πέντε στα πολυτεχνεία και σε κάποιες τεχνικές ή καλλιτεχνικές σχολές, έξι στις ιατρικές σχολές), ενώ τα μεταπτυχιακά διαρκούν από ένα ως δύο χρόνια, και τα διδακτορικά διπλώματα από τρία ως έξι χρόνια.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει επίσης ειδικά νηπιαγωγεία, σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες ή μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένα γυμνάσια και λύκεια που προσφέρουν μουσική, θεολογική και φυσική αγωγή.

Το 72% των Ελλήνων ενηλίκων ηλικίας 25–64 ετών έχουν ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κάτι που είναι ελαφρώς μικρότερο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (74%). Ο μέσος Έλληνας μαθητής σημείωσε 458 βαθμούς στον αναγνωστικό γραμματισμό, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες στο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών του ΟΟΣΑ για το 2015. Αυτή η βαθμολογία είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι οι 486 βαθμοί. Κατά μέσο όρο, τα κορίτσια ξεπέρασαν τα αγόρια κατά 15 μονάδες, πολύ περισσότερο από τη μέση διαφορά του ΟΟΣΑ που είναι οι δύο μονάδες.^[182]

Ο πολιτισμός της Ελλάδας έχει εξελιχθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια, ξεκινώντας από τη Μυκηναϊκή Ελλάδα και συνεχίζοντας κυρίως στην Κλασική Ελλάδα, μέσω της επιρροής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της ελληνικής ανατολικής συνέχισής της, της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Άλλοι πολιτισμοί και έθνη, όπως τα Λατινικά κράτη, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Βενετική Δημοκρατία, η Γενουατική Δημοκρατία και η Βρετανική Αυτοκρατορία έχουν επίσης αφήσει την επιρροή τους στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, αν και οι ιστορικοί αποδίδουν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 την αναζωογόνηση της Ελλάδας. και γεννώντας μια ενιαία, συνεκτική οντότητα της πολύπλευρης κουλτούρας της.

Στην αρχαιότητα, η Ελλάδα ήταν η γενέτειρα του πολιτισμού στον δυτικό κόσμο.^[186] Οι σύγχρονες δημοκρατίες οφείλουν χρέος στις ελληνικές πεποιθήσεις στη διακυβέρνηση από τον λαό, στη δίκη από ενόρκους και στην ισότητα υπό τον νόμο. Οι αρχαίοι Έλληνες πρωτοστάτησαν σε πολλούς τομείς που βασίζονται στη συστηματική σκέψη, συμπεριλαμβανομένης της λογικής, της βιολογίας, της γεωμετρίας, της γεωγραφίας, της ιατρικής, της ιστορίας,^[187] της φιλοσοφίας,^[188] της φυσικής και των μαθηματικών.^[189] Εισήγαγαν τόσο σημαντικές λογοτεχνικές μορφές όπως η επική και λυρική ποίηση, η ιστορία, η τραγωδία, η κωμωδία και το δράμα. Επιδιώκοντας την τάξη και τις αναλογίες, οι Έλληνες δημιούργησαν ένα ιδανικό ομορφιάς που επηρέασε έντονα τη δυτική τέχνη.^[190]

Ο ελληνικός κινηματογράφος ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα με μικρό αριθμό ταινιών μέχρι το 1940. Γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του από το 1960 μέχρι και το 1973. Άνθηση γνωρίζει και από το 2009 και εξής. Ταινίες με κοινωνικά θέματα, όπως ο Κυνόδοντας του Λάνθιμου, έχουν αποσπάσει συνολικά περισσότερα από 30 βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ.^[191][192]

Οι πολυάριθμοι θεοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας καθώς και οι μυθικοί ήρωες και τα γεγονότα των αρχαίων ελληνικών επών (Οδύσσεια, Ιλιάδα) και άλλα έργα τέχνης και λογοτεχνίας απαρτίζουν την ελληνική μυθολογία. Εκτός από την εξυπηρέτηση θρησκευτικών λειτουργιών, η μυθολογία του αρχαίου ελληνικού κόσμου εξυπηρετούσε επίσης έναν κοσμολογικό ρόλο, καθώς προοριζόταν να προσπαθήσει να εξηγήσει πώς διαμορφώθηκε και λειτουργούσε ο κόσμος.

Οι κύριοι θεοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας ήταν το Δωδεκάθεον που ζούσε στην κορυφή του Όλυμπου. Ο σημαντικότερος από όλους τους αρχαίους Έλληνες θεούς ήταν ο Δίας, ο βασιλιάς των θεών, που ήταν παντρεμένος με την Ήρα, η οποία ήταν και αδελφή του Δία. Οι άλλοι Έλληνες θεοί που αποτελούσαν το δωδεκάθεο ήταν ο Άρης, ο Ποσειδώνας, ο Απόλλων, ο Ήφαιστος, ο Ερμής, η Εστία, η Δήμητρα, η Αθηνά, η Άρτεμις και η Αφροδίτη. Εκτός από αυτούς τους δώδεκα θεούς, οι Έλληνες είχαν επίσης και άλλους θεούς που θεωρούνταν λιγότερο αξιοσημείωτοι και μια ποικιλία άλλων μυστικιστικών πεποιθήσεων, όπως οι νύμφες και άλλα μαγικά πλάσματα.

• Σημαία της Ελλάδας
• Γλώσσες της Ελλάδας
• Τράπεζα της Ελλάδος
• Ονομασίες της Ελλάδας σε διάφορες γλώσσες
• Άτλας της Ελλάδας: συλλογή διαφόρων χαρτών της Ελλάδας στα Κοινά (Commons).
• Κατάλογος νοσοκομείων της Ελλάδας
• Κατάλογος πόλεων της Ελλάδας
• Κατάλογος Προέδρων της Ελληνικής Δημοκρατίας
• Κατάλογος πρωθυπουργών της Ελλάδας
• Ελληνική μυθολογία
• Αρχαία ελληνική λογοτεχνία
• Ελληνική αρχιτεκτονική
• Ελληνική κουζίνα
• Ελληνικός οίνος
• Ελληνική γλώσσα
• Ελληνική μουσική
• Κατάλογος μουσείων της Ελλάδας
• Αθλητισμός στην Ελλάδα

• «Η Ελλάδα με αριθμούς» (PDF). www.statistics.gr. Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ. ΣΤΑΤ.). 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Νοεμβρίου 2010.  (Ενημερωτικό φυλλάδιο της ΕΣΥΕ με δημογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά στατιστικά στοιχεία μέχρι το 2009.)
• Περιφερειακή Διοίκηση - Αυτοδιοίκηση (Πληροφορίες για τη διοικητική διαίρεση και την αυτοδιοίκηση από το Υπουργείο Εσωτερικών.)

• Avdela, Efi (2005). «Between Duties and Rights: Gender and Citizenship in Greece, 1864-1952». Στο: Birtek, Faruk· Dragonas, Thalia. Citizenship and the Nation State: Greece and Turkey. London and New York: Routledge. σελ. 117-143. 
• Gehrke, Hans-Joachim (2003). Ιστορία του ελληνιστικού κόσμου. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. 
• Hatzopoulos, Marios (2009). «From resurrection to insurrection: 'sacred' myths, motifs, and symbols in the Greek War of Independence». Στο: Beaton, Roderick· Ricks, David. The making of Modern Greece: Nationalism, Romanticism, and the Uses of the Past (1797–1896). Ashgate. σελίδες 81–93. 
• Hornblower, Simon (2005). Ο ελληνικός κόσμος 479-323 π.Χ. Αθήνα: Οδυσσέας. 
• Keridis, Dimitris (2009). Historical Dictionary of Modern Greece. Historical Dictionaries of Europe. Scarecrow Press. 
• Koliopoulos, John S.· Veremis, Thanos M. (2002). Greece: The Modern Sequel. From 1831 to the Present. Λονδίνο: Hurst & Co. 
• Kostopoulos, Tasos (2011). «La guerre civile macédonienne de 1903-1908 et ses représentations dans l'historiographie nationale grecque». Cahiers Balkaniques 38-39 (38–39): 213–226. doi:10.4000/ceb.835. ISSN 0290-7402. 
• Κρεμμυδάς, Βασίλης (1977). «Η οικονομική κρίση στον ελλαδικό χώρο στις αρχές του 19ου αιώνα και οι επιπτώσεις της στην Επανάσταση του 1821». Μνήμων 6: 16–33. doi:10.12681/mnimon.171. 
• Κρεμμυδάς, Βασίλης (2002). «Προεπαναστατικές πραγματικότητες. Η οικονομική κρίση και η πορεία προς το Εικοσιένα». Μνήμων 24: 71–84. doi:10.12681/mnimon.735. 
• Livanios, Dimitris (1999). «Conquering the souls: nationalism and Greek guerrilla warfare in Ottoman Macedonia, 1904‐1908». Byzantine and Modern Greek Studies 23: 195–221. doi:10.1179/byz.1999.23.1.195. 
• Mazower, Mark (1992). «The Messiah and the Bourgeoisie: Venizelos and Politics in Greece, 1909-1912». The Historical Journal 35 (4): 885–904. doi:10.1017/S0018246X00026200. 
• Mylonas, Harris (2013). «Greece». European Journal of Political Research Political Data Yearbook 52 (1): 87-95. https://www.academia.edu/5760728/Greece_in_2012. 
• Schuller, Wolfgang (1999). Ιστορία της αρχαίας Ελλάδας: Από την Κρητομυκηναϊκή εποχή ως το τέλος των κλασικών χρόνων. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. 
• Walbank, Frank W. (1999). Ο ελληνιστικός κόσμος. Θεσσαλονίκη: Βάνιας. 

• Ιστοσελίδα του Πρωθυπουργού της Ελλάδας (Ελληνικά)
• Ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων (Ελληνικά)
• Ιστοσελίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ελληνικά)
• Προφίλ της χώρας από το BBC (Αγγλικά)
• Ελλάδα στο Curlie (Αγγλικά)