Каўнас

Горад Каўнас літ.: Kaunas Герб Сцяг Краіна  Літва Статус гарадское самакіраванне Павет Каўнаскі Каардынаты 54°54′00″ пн. ш. 23°56′00″ у. д.HGЯO Кіраўнік Вісвальдас Маціёшайціс[d] Першая згадка 1361 Ранейшыя назвы Коўна Плошча 157 км² (2017)[1] Вышыня цэнтра 48 м Водныя аб’екты Нёман Насельніцтва ▲305 120 чал. (1 студзеня 2023)[2] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код 837 Паштовыя індэксы LT-44001 Аўтамабільны код K Афіцыйны сайт kaunas.lt Каўнас на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ка́ўнас^[3][4] (літ.: Kaunas, беларуская назва — Ко́ўна^[5][6]) — другі паводле велічыні і значэння горад Літвы, на сутоках рэк Віліі і Нёмана. Адміністрацыйны цэнтр Каўнаскага павета і Каўнаскага раёна.

Назву Коўна (Каўнас, літ.: Kaunas) узводзяць да балтыйскага кораня, які азначае нізкае, гразкае, багністае месца.

Першае згадванне ў пісьмовых крыніцах адносіцца да 1361 года. Магдэбургскае права падаравана вялікім князем літоўскім Вітаўтам у 1408 годзе.

З 1842 года — цэнтр Ковенскай губерні.

У 1920—1940 гадах — «часовая сталіца» Літоўскай Рэспублікі.

На гарадскіх гербавых пячатках з XV стагоддзя адлюстроўваўся тур, з канца XV стагоддзя яго дапоўніў крыж. З 1843 года герб Ковенскай губерні, якім карыстаўся і губернскі горад Коўна, адлюстроўваў усталяваны на ратушнай плошчы помнік у памяць вайны 1812 года.

2 мая 1935 года гарадская рада Каўнаса зацвердзіла герб з выявай на пурпурным фоне белага тура з залатымі капытамі, рагамі і крыжам паміж рагамі. З 1969 года выкарыстоўваўся герб з выявай на чырвоным фоне белага зубра. Дэкрэтам прэзідэнта Літоўскай Рэспублікі 30 чэрвеня 1993 года зацверджаны герб, які паўтарае гістарычны герб: на чырвоным шчыце белы тур з залатым крыжам паміж рагамі.

• ФК Каўна Жальгірыс — футбольны клуб.
• ФК Стумбрас — футбольны клуб.

• Касцёл Святога Юрыя
• Дом Пяркунаса

• Наталля Вішнеўская (1907—1989) — беларуская паэтэса.
• Дамінік Касакоўскі (1711—1743) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай.
• Кястуціс Кевалас (нар. 1972) — архібіскуп Каўнаскай архідыяцэзіі.
• Дамінікас Дамаркас (нар. 1992) — літоўскі баскетбаліст.
• Ірына Аляксандраўна Новікава (нар. 1956) — беларускі ўрач алерголаг-імунолаг. Доктар медыцынскіх навук (2002), дацэнт (2003), прафесар (2008).
• Вітаўтас Пяткявічус (1930—2008) — літоўскі пісьменнік, палітычны і грамадскі дзеяч.
• Бен Шан — амерыканскі мастак.

• Ка́ўнас // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 184—185. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
• Пазднякоў В. Коўна // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 140—141. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Kowno // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno (польск.). — Warszawa, 1883. — S. 522—533.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Каўнас
• Каунас (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі